Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Kasım 2008) |
Teknoloji alanındaki gelişmeler insanların öğrenme yolarında da değişikliklere yol açtı. Geleneksel sınıf ortamı, uzaktan eğitimin gelişimine uyum sağladı ve okullar artan nüfus, masraf ve genişleyen coğrafi alanlar yüzünden çevrimiçi müfredatlar oluşturmaya başladı. Webe dayalı formatta, düşük masraflı, yüksek kaliteli eğitim oluşturmak için geleneksel sınıfa dayalı eğitim, materyal ve bilgi alma ihtiyacı öğrenme nesnesi kavramına giden yolu açtı.[1]Öğrenme nesneleri; uzaktan eğitim maksadıyla hazırlanan ve 'nde çalıştırılan e-öğrenme içeriklerine denir. Öğrenme nesnesi kavramındaki temel düşünce eğitimle ilgili içeriğin çeşitli öğrenme ortamlarında tekrar kullanılabilen küçük parçalara bölünmesidir. Geleneksel olarak, eğitimle ilgili içerik birkaç saatlik süreden oluşur. Öğrenme nesneleri ise süreleri iki ilâ 15 dakika arasında değişen çok daha küçük birimlerdir.
Öğrenme nesnesi nedir?
Öğrenme nesneleri, birbiriyle ilişkili faaliyetler, bilgi ve değerlendirme içeriklerinden oluşur ve temellerini Bilgisayar Bilimi paradigmalarından biri olan nesne yönelimli paradigmalar oluşturur. Günümüzde en çok ilgi gören, tekrar kullanılabilen parçalardır. Tek başına bir bütün olabilir, aynı zamanda bir bütünün parçaları olması nedeniyle, öğrenme nesneleri tekrar kullanılabilir. Üretiminde SCORM (Paylaşılabilen İçerik Nesnesi Başvuru Modeli) Standartları kullanılmalıdır. Öğrenme nesnelerine örnek olarak kitap, kalem gibi fiziksel nesnelere benzeyen ve kendine has özellikleri olan küçük yazılımlar verilebilir. Ya da dersin bölümleri, kitabın bölümlerinin kısımları, ünitelerin konuları vb. örnek olarak verilebilir. Öğrenme nesnesi, bilgi nesneleri parçalarına ayrılır. Öğrenme teknolojileri üzerine araştırma yapan Öğrenme Teknolojisi Standart Komitesi öğrenme nesnelerini şu şekilde tanımlıyor: “ sırasında kullanılabilen, yeniden kullanılabilen veya referans verebilen dijital ya da dijital olmayan herhangi bir varlıktır.” Öğrenme nesnelerini çeşitli amaçlar veya ortamlarda kullanabilmek için bu nesnelerin tanınması veya onları açıklayan bilgilerle sarmalanmış olması gereklidir. Bu işlem “tanımlayıcı bilgi” veya “açıklayıcı bilgi” anlamına gelen veya “üstveri”lerle (metadata) yapılır. Örneğin, kütüphanelerde görülen kataloglar kitaplar veya belgelere kolayca ulaşılmasını ve onların tanınmasını sağlayan birer “tanımlayıcı bilgi” koleksiyonudur. O halde öğrenim nesneleri bir ders değil, dersin oluşturulmasında kullanılan parçalardır. David Wiley ise; öğrenme nesnelerini "Öğrenme nesnesi, öğrenimi desteklemek için kullanılabilen herhangi bir dijital kaynaktır.” şeklinde tanımlamaktadır. Dünyaca ünlü yazılım firmalarından olan Macromedia ve Medyasoft öğrenme nesnelerini; eğitim ve öğrenim uygulamalarında kullanılan modüler içerik parçalarının her biri olarak tanımlamaktadır. [2] 2004/2005 yılı itibarıyla Türkiye'de eğitim-öğretim sisteminin değişmesi ve daha çok bilgisayar ağırlıklı olması sebebiyle, öğrenme nesneleri daha geniş kitlelere ulaşmaya başladı ve herkesçe bilinir hale geldi. Öğrenme nesnelerinin arkasında yatan temel fikir, bu nesnelerin farklı öğretim materyalleri için tekrar tekrar kullanılabilir olmasıdır. Ancak burada bu nesnelerin büyüklüğü problemi ortaya çıkmaktadır.[3] Bu problem, bu öğrenme nesnelerini hazırlayan birimin konu içeriğine bakış açısından kaynaklanmaktadır. Öte yandan, öğrenme nesnelerinin özelleştirilebilir olması, içerik ve konunun nasıl hazırlanması hususunda artı bir özelliktir. Öğrenme nesneleri kendi varlıklarını sürdürebilecek kadar kaynak ve içeriğe sahip olmalıdır; fakat bu içeriğin ve kayanağın başka bir derste kullanılamayacak kadar kısıtlı olması da gerekir. Değerlendirme, öğrencinin öğrenme nesnesi etkinliğinden edindiği bilginin ölçülmesidir.[4]
Üstveri nedir?
Öğrenme nesneleriyle ilgili en önemli konulardan birisi arama motorları tarafından nasıl tanımlanacaklarıdır. Bu genellikle "öğrenme nesnesi üstbilgisi" ya da "veri hakkında bilgi" denilen üstveri kullanılarak yapılır. Yani bir öğrenme nesnesi, öğrenme nesnesinin kendisi (veri) ve öğrenme nesnesini tanımlayıcı bilgi (üstveri) olmak üzere iki kısımdan oluşur. İlk kısım olan veri, üç temel bileşenden oluşur (Hua, 2002). Bu bileşenler aşağıda verilmiştir. [5]
- Öğrenme Hedefi
- Öğrenme hedefini merkeze alan ve öğrenmeyi kolaylaştırmak için eğitim teorileri, stratejileri ve metodolojisine uygun öğrenme içeriği.
- Hedeflere ulaşmaya katkıda bulunmak için uygulama ve değerlendirme.
İkinci kısım ise üstveri de denilen üstveridir. Uzmanların tanımladığı şekliyle iki çeşit üstveri vardır.
Teknik–tanımlayıcı üstveri
Birçok yazılımı destekleyen teknik üstveri[6], daha çok işlemlere yoğunlaşmaktadır. Örneğin, bir veritabanında bulunan hücre, satır ve sütünların tanımı, bu hücrelerde bulunan elementlerin fiziksel özellikleri teknik üstveridir.
Tanımlayıcı üstveri ise, daha çok bu yazılımları kullanan kullanıcılarla ilgilenmektedir. Örneğin, aynı veritabanındaki bu satır ve sütunların anlamını veren doküman ise tanımlayıcı üstveridir.
Pasif–aktif üstveri
Pasif üstveri adından da anlaşılacağı üzere, daha pasiftir, yalnızca kullanıcıyla etkileşim içindedir. Aktif üstveri ise, hem kullanıcıyla etkileşim içerisindedir hem de aktif üstveri ile oluşturulan verilerin bu işler için tasarlanmış programlarla da etkileşim içerisindedir. Kısacası, aktif üstveri her zaman için tekniktir. Ancak, her teknik olan nesneye de aktif üstveri denilemez.
Kullanımda olan üstveri standartları
- Dublin Core
- IEEE LOM
- ARIADNE & IMS
- CEN/ISSS LT[7]
Öğrenme nesnelerinin genel özellikleri
- Öğretimsel değeri olmak zorundadır.
- Genellikle birden fazla dosyadan oluşurlar.
- Tekrar kullanılabilirler.
- Tek başına bir bütün olabilir.
- Bir bütünün parçası olabilir.
- Yönetimi genellikle zordur.
- Bilgi nesnelerinde belli bir boyut ve süre söz konusu iken, öğrenme nesnelerinde kesin bir süre ya da boyut söz konusu değildir. [8]Ancak, genellikle süreleri iki ilâ 15 dakika arasında değişir.
Öğrenme nesnesi sınıfları
Tüm öğrenme nesnelerinin belirli özellikleri vardır. Bir öğrenme nesnesini diğerinden ayıran, bu özelliklere sahip olmada gösterdikleri yöntem farklılıklarıdır. Wiley'e göre; bu sınıflandırma, beş farklı öğrenme nesnesi tipi ortaya çıkarmıştır:
Temel
Örneğin, piyanoda akort çalan bir elin JPEG uzantılı resmi.
Kapalı-birleşik
Örneğin, piyanoda akort çalan bir elin ses eşliğindeki videosu.
Açık-birleşik
Örneğin, üstte bahsi geçen JPEG uzantılı resmi ve videoyu metinsel materyalle birleştiren dinamik bir web sayfası.
Tanıtıcı-üretken
Örneğin, grafiksel olarak porte, nota anahtarı ve notaları oluşturup bunları uygun şekilde yerleştirerek öğrenciye bir akort tanıma problemi sunabilen bir Java appleti.
Eğitici-üretken
Eğitimsel işlem kabuğu uygulaması.[9]
Kullanım alanları
Öğrenme nesneleri nesne tabanlı yazılım sistemleriyle oluşturulur. Aynı zamanda elektronik öğrenme ortamında da kullanılır. Elektronik materyallere yeni bakış açıları ve kullanım alanları getirmektedir. Yeniden kullanılabilir olması ve üretilebilirlik özelliklerin dolayı, öğrenme stiline esneklik katar. İstenilen şekilde üretilebildiklerinden dolayı farklı beceri ve yetenekleri olan insanların ihtiyaçlarına cevap verir.
Eğitimde kullanımı
Öğrenme nesnelerinin eğitimde en belirgin kullanıcıları eğitimciler, öğrenciler ve eğitime yardımcı olan kişilerdir.
Eğitimciler
Eğitimciler ve öğretmenler öğrenme nesnelerinin başlıca kullanıcılarıdır; çünkü kendi eğitim tarzlarını kendileri tasarlarlar ve her çeşitten tekrar kullanılabilir öğrenme nesnelerini bu tasarımlara dahil ederler. Eğitimciler öğrenme nesnelerini de kapsayan resmi eğitim tasarılarını ders planlarında, ders programlarında ve web sitelerinde bulundurabilir. Fakat eğitim tasarıları, tüm sınıfın katılımında olan ders ve grup etkinliklerinde, ayrıca bireysel ya da küçük grup danışma toplantılarında anında da gerçekleştirilebilir. Öğrenme nesnesi kullanıcıları olarak eğitimcilerin ihtiyaçları farklıdır; çünkü eğitimcilerin deneyimi ve eğitim teknikleri, eğitim verdikleri yaş grubu ve eğitim verilen konu gibi birçok faktör değişkendir. Örneğin; iş dünyasından yetişkin insanlara değişen iş kanunlaları konusundaki yetenek ve bilgilerini arttırmaları için yardımcı olan bir özel kurum eğitimcisiyle, ilköğretim seviyesindeki öğrencilere ders veren bir öğretmenin, öğrenme nesneleri konusundaki ihtiyaçları son derece farklıdır. Buna rağmen, iki grubun eğitiminde aynı öğrenme nesnelerinden faydalanılması mümkündür. Eğitimcilerin öğrenme nesnelerini değerlendirmelerini sağlamak için bu farklıkların her biri için düzenlemelere gidilmelidir. Ayrıca, tüm eğitimciler eğitim işlemindeki farklı seviyeler hakkında karar verirken farklı değerlendirme ölçütlerine ihtiyaç duyar.
Öğrenciler
Öğrenciler, öğrenme nesnelerinin en önemli kullanıcılarındandır. Tabii ki öğrenciler öğretmenlerle kıyaslandıklarında eğitim konusundaki çok farklı ve fazla ihtiyaca sahiptir. Öğrencilerin sayılarını ve öğretmenleri tarafından görecekleri eğitim tekniklerine karar verildiğini düşünerek, öğrencilerin eğitim nesnelerini değerlendirme ve seçme konusundaki rolleri göz ardı edilebilir. Fakat öğretmenlerin öğrencileri kendi eğitim ortamlarını kendilerinin oluşturması için teşvikleriyle, sonuçta öğrenciler kendilerine sağlanan herhangi bir öğrenme fırsatını değerlendirmeli ve bu fırsattı seçip seçmeme konusunda karar vermelidir. Sonuç olarak, öğrenciler aslında öğrenme nesnelerini değerlendirme konusunda en önemli kullanıcılardır.
Eğitime yardımcı olan kişiler
Eğitime yardımcı olan kişiler eğitim tasarımcılarını, kütüphanecileri, teknik destek üyelerini, ders kitabı ve diğer eğitim materyalleri geliştiricilerini, eğitim webmasterlarını kapsar. Bu gruplardaki insanlar, çoğu öğretmen ve öğrenciye kıyasla öğrenme nesneleriyle daha ilgilidir. Hatta, günümüzdeki öğrenme nesneleriyle ilgili oluşan topluluğun çoğu üyesini bu gruptakiler oluşturur. Bu gruptakiler, eğitimcilerin ve öğrencilerin kullanacağı öğrenme nesneleri konusunda standartları oluşturan ve rolleri açığa kavuştuan kişilerdir.
Gelişimi
Merrill ve meslaktaşları öğrenme nesneleri konusunda ilk ciddi teorik çalışmaları 1970'lerin başlarında Brigham Young Üniversitesi’nde Öğe Gösterim Teorisi’ni (ÖGT) geliştirirken, bireysel dijital kaynak parçalarını eğitimsel tasarımın temeli olarak kullanma fikirleriyle yaptı. Reigeluth and Nelson (1997) öğretmenlerin eğitim materyallerini öncelikli olarak parçalara ayırdıklarını ve ardından eğitim hedeflerine uygun olarak bu parçaları birleştirdiklerini öne sürmüşlerdir. Ayrıca eğer eğitim nesnelerini parçalara ayırmak için vakit harcamak zorunda kalınmasa, eğitimin gelişimi daha hızlı ve verimli hâle getirilebileceğini de belirtmişlerdir; ki bu öğrenme nesnelerinin sağladığı faydalardan biri olmuştur.
Elektrik Elektronik Mühendisliği Enstitüsü (IEEE) öğretim nesnelerinin yaygın şekilde benimsenmesi için 1996’da Öğrenme Teknolojisi Standart Komitesi’ni (LTSC) eğitim teknolojileri standartlarının geliştirilmesi amacıyla oluşturdu. Bu standartlar dünya çapındaki organizasyonların öğrenme nesneleri konusunda uyumlu çalışmasına olanak sağladı. ARIADNE (Avrupa için Uzaktan Eğitim Oluşumu ve Dağılımı Ağı Ittifakı) adında benzer bir proje Avrupa Birliği Komisyonu’nun finasal desteğiyle 2000’de başlamıştı. Aynı zamanda başka bir atılım olan Eğitim Yönetimi Sistemleri (IMS) Projesi Educom’un fonuyla Amerika’da başlıyordu. Yukarıda belirtilen organizasyonlar ve diğerleri (örneğin ADL) öğrenme nesnelerinin yaygınlaşmasını desteklemek için teknik standartlar geliştirmeye başladı. Bu yerel standartların çoğu LTSC grubunda temsilciler sahipler.
Öğrenme Teknolojisi Standart Komitesi “öğrenme nesneleri” ismini muhtemel olarak Wayne Hodgins'in 1994'te CedMA çalışma grubundaki Öğrenme Yapıları, Yazılım programlama arayüzü ve Öğrenme Nesneleri (LALO) başlığından faydalanıp seçmiştir.[10]
Nesne ambarları
Öğrenme nesnesi ambarı birkaç bileşenden oluşur.Bunlar nesneler, nesnelere ait üstveriler ve bu üstveriler üzerinden arama yapılmasını sağlayan bileşenlerdir.
Dünya'daki nesne ambarları
Öğretim materyali piyasasında daha kaliteli materyaller üretmek amacıyla birçok nesne ambarı bulunmaktadır. [11] Dünyanın en önde gelen nesne ambarları aşağıda verilmiştir.
- Apple Learning Interchange — Learning Resources
Eğitim ve öğretim konusunda kaynak sağlayan bir veritabanı uygulamasıdır.
- Careo (Campus Alberta Repository of Educational Objects)
Eğitimciler için eğitim materyalleri sağlayan web-tabanlı bir projedir.
- ARIADNE (European Knowledge Pool System)
Eğitim kaynaklarının paylaşımını sağlayarak Avrupa'daki eğitim içeriklerini geliştirmeye yönelik bir koleksiyondur.
- CLOE (Co-Operative Learning Object Exchange)
Öğrenme nesnelerinin geliştirilmesi, kullanımı ve yeniden kullanımını sağlayan işbirliği ile oluşturulan bir modeldir.
- DLESE (Digital Library for Earth System Education)
- EdNa (Education Network Australia)
Eğitimcilere ve her seviyeden öğrenciye geniş kapsamlı materyaller sağlayan bir sistemdir.
- EOE (Educational Object Economy: Learning Objects Java Applet Library)
- GEM (Gateway to Educational Materials Project)
Branş, tür, seviye, anahtar kelime, aracı, yararlananlar ve ücretlendirme konularını temel alarak arama yapılmasını sağlayan bir organizasyondur.
- Merlot
Lisans ve lisansüstü öğrencilerine online öğrenme materyalleri sağlayan ücretsiz ve açık bir kaynaktır.
- METU OpenCourseWare (Orta Doğu Teknik Üniversitesi)
ODTÜ kampüsü içerisinde kullanılan ders materyallerine erişimi sağlayan bir ortamdır.
- Massachusetts Teknoloji Enstitüsü OpenCourseWare (Massachusetts Institute of Technology)
Öğrenci ve eğitimcilerin Massachusetts Teknoloji Enstitüsü ders materyallerine erişimi sağlayan ücretsiz elektronik yayıncılık girişimidir.
- Wisconsin Online Resource Center — Wisc-Online Learning Object Project
Web-tabanlı öğrenme kaynakları sağlayan dijital bir kütüphanedir.
- Splash
- ESCOT (Educational Software Components of Tomorrow)
Yüksek kaliteli dijital öğrenme kaynakları sağlayan bir sınama ortamıdır.
- ÖğrenmeNesneleri: Matematik, Fen ve Teknoloji, Türkçe, Sosyal Bilgiler
Web tabanlı ilköğretim 4, 5, 6, 7, 8. sınıflara Matematik, Fen ve Teknoloji, Türkçe, Sosyal Bilgiler derslerinde hazırlanmış öğrenme nesneleri sağlamaktadır.
- NETDÖK(www.ogrenmenesneleri.org): NESNE TABANLI DİJİTAL ÖĞRENME KAYNAKLARI: Ortaöğretim Matematik Müfredatına Yönelik hazırlanmış hakem kontrolünde öğrenme nesneleri barındırmaktadır.
Nesne ambarlarının öğrenmeye katkıları
Kalite
Nesne ambarlarında birçok öğrenme nesnesi bulunmaktadır. Bu sayede, öğretmenler her seferinde aynı konuyu hazırlarken yeni bir öğrenme nesnesi hazırlamak zorunda kalmazlar. Çünkü daha önceden hazırlanmış olan birçok nesne, bu havuzda bulunmaktadır. Bunun bir diğer avantajı ise, herkesin en iyi kaynaklara ulaşabilmesi yani genel anlamda, eğitimde kalite artışıdır.
Verimlilik
Öğretmenler daha önceden hazırlanmış nesneleri ele alıp geliştirebilir ve böylece çok daha iyi ve kaliteli nesnelerin ortaya çıkmasını sağlayabilirler. Bu nesneleri birleştirebilir, parçalara ayırabilir ve daha verimli nesneler ortaya çıkmasını sağlayabilirler. Böylece hem zamandan hem de enerjiden tasarruf elde edilir.[12]
Çeşitlilik
Nesne ambarı yöneticileri, farklı türde birçok nesnenin aynı havuza yüklenmesine olanak tanıdığı için, çok çeşitli nesne ambarları oluşur. Kullanıcılar, bu havuzda bulunan farklı türdeki birçok nesneyi diledikleri şekilde kullanarak istedikleri hâle getirebilirler.
Dış bağlantılar
- Sakarya Üniversite'si uzaktan eğitim merkezi.1 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Uzaktan eğitim kaynakları
- (İngilizce) Distance education31 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- eLearningtalks.com, E-öğrenme (elearning) ve Teknoloji Destekli Eğitim1 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- [13][]
Kaynakça
- 1^BENÖĞRETKİN: Ulusal Eğitim Altyapısı. (B. Kılıç)
- 2^E-Öğrenme Ortamları için Tekrar Kullanılabilir Öğrenme Nesneleri Tasarımı. (Ü. Çakıroğlu, A. Baki)
http://inet-tr.org.tr/inetconf11/bildiri/41.doc [] - 3^Karaman, S. (2005). “Öğrenme Nesnelerine Dayalı Bir İçerik Geliştirme Sisteminin Hazırlanması ve Öğretmen Adaylarının Nesne Yaklaşımı İle İçerik Geliştirme Profillerinin Belirlenmesi”. Yayınlanmış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. (YÖK'ün tez arama kısmında bulunabilir. http://tez2.yok.gov.tr/7 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 4^David A. Wiley, “Connecting learning objects to instructional design theory: A definition, a metaphor, and a taxonomy” in "The Instructional Use of Learning Objects: Online Version", David A. Wiley, Ed. 2000
- 5^(D. Marco (Wiley))
http://ycmi.med.yale.edu/nadkarni/db_course/üstveri_contents.htm - 6^Beverly Dianne Calhoun and Linda Wooten."Trends and Issues: The Impact of Learning Object"
- 7^(Dr. S. Kahraman, 2005)
- 8^(Dr. S. Kahraman, 2005)
- 9^Kevin Keenoy, Learning Objects, Meta-Data and Standards, January 16, 2003
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Kasim 2008 Teknoloji alanindaki gelismeler insanlarin ogrenme yolarinda da degisikliklere yol acti Geleneksel sinif ortami uzaktan egitimin gelisimine uyum sagladi ve okullar artan nufus masraf ve genisleyen cografi alanlar yuzunden cevrimici mufredatlar olusturmaya basladi Webe dayali formatta dusuk masrafli yuksek kaliteli egitim olusturmak icin geleneksel sinifa dayali egitim materyal ve bilgi alma ihtiyaci ogrenme nesnesi kavramina giden yolu acti 1 Ogrenme nesneleri uzaktan egitim maksadiyla hazirlanan ve nde calistirilan e ogrenme iceriklerine denir Ogrenme nesnesi kavramindaki temel dusunce egitimle ilgili icerigin cesitli ogrenme ortamlarinda tekrar kullanilabilen kucuk parcalara bolunmesidir Geleneksel olarak egitimle ilgili icerik birkac saatlik sureden olusur Ogrenme nesneleri ise sureleri iki ila 15 dakika arasinda degisen cok daha kucuk birimlerdir Ogrenme nesnesi nedir Ogrenme nesneleri birbiriyle iliskili faaliyetler bilgi ve degerlendirme iceriklerinden olusur ve temellerini Bilgisayar Bilimi paradigmalarindan biri olan nesne yonelimli paradigmalar olusturur Gunumuzde en cok ilgi goren tekrar kullanilabilen parcalardir Tek basina bir butun olabilir ayni zamanda bir butunun parcalari olmasi nedeniyle ogrenme nesneleri tekrar kullanilabilir Uretiminde SCORM Paylasilabilen Icerik Nesnesi Basvuru Modeli Standartlari kullanilmalidir Ogrenme nesnelerine ornek olarak kitap kalem gibi fiziksel nesnelere benzeyen ve kendine has ozellikleri olan kucuk yazilimlar verilebilir Ya da dersin bolumleri kitabin bolumlerinin kisimlari unitelerin konulari vb ornek olarak verilebilir Ogrenme nesnesi bilgi nesneleri parcalarina ayrilir Ogrenme teknolojileri uzerine arastirma yapan Ogrenme Teknolojisi Standart Komitesi ogrenme nesnelerini su sekilde tanimliyor sirasinda kullanilabilen yeniden kullanilabilen veya referans verebilen dijital ya da dijital olmayan herhangi bir varliktir Ogrenme nesnelerini cesitli amaclar veya ortamlarda kullanabilmek icin bu nesnelerin taninmasi veya onlari aciklayan bilgilerle sarmalanmis olmasi gereklidir Bu islem tanimlayici bilgi veya aciklayici bilgi anlamina gelen veya ustveri lerle metadata yapilir Ornegin kutuphanelerde gorulen kataloglar kitaplar veya belgelere kolayca ulasilmasini ve onlarin taninmasini saglayan birer tanimlayici bilgi koleksiyonudur O halde ogrenim nesneleri bir ders degil dersin olusturulmasinda kullanilan parcalardir David Wiley ise ogrenme nesnelerini Ogrenme nesnesi ogrenimi desteklemek icin kullanilabilen herhangi bir dijital kaynaktir seklinde tanimlamaktadir Dunyaca unlu yazilim firmalarindan olan Macromedia ve Medyasoft ogrenme nesnelerini egitim ve ogrenim uygulamalarinda kullanilan moduler icerik parcalarinin her biri olarak tanimlamaktadir 2 2004 2005 yili itibariyla Turkiye de egitim ogretim sisteminin degismesi ve daha cok bilgisayar agirlikli olmasi sebebiyle ogrenme nesneleri daha genis kitlelere ulasmaya basladi ve herkesce bilinir hale geldi Ogrenme nesnelerinin arkasinda yatan temel fikir bu nesnelerin farkli ogretim materyalleri icin tekrar tekrar kullanilabilir olmasidir Ancak burada bu nesnelerin buyuklugu problemi ortaya cikmaktadir 3 Bu problem bu ogrenme nesnelerini hazirlayan birimin konu icerigine bakis acisindan kaynaklanmaktadir Ote yandan ogrenme nesnelerinin ozellestirilebilir olmasi icerik ve konunun nasil hazirlanmasi hususunda arti bir ozelliktir Ogrenme nesneleri kendi varliklarini surdurebilecek kadar kaynak ve icerige sahip olmalidir fakat bu icerigin ve kayanagin baska bir derste kullanilamayacak kadar kisitli olmasi da gerekir Degerlendirme ogrencinin ogrenme nesnesi etkinliginden edindigi bilginin olculmesidir 4 Ustveri nedir Ogrenme nesneleriyle ilgili en onemli konulardan birisi arama motorlari tarafindan nasil tanimlanacaklaridir Bu genellikle ogrenme nesnesi ustbilgisi ya da veri hakkinda bilgi denilen ustveri kullanilarak yapilir Yani bir ogrenme nesnesi ogrenme nesnesinin kendisi veri ve ogrenme nesnesini tanimlayici bilgi ustveri olmak uzere iki kisimdan olusur Ilk kisim olan veri uc temel bilesenden olusur Hua 2002 Bu bilesenler asagida verilmistir 5 Verinin bilesenleri Ogrenme Hedefi Ogrenme hedefini merkeze alan ve ogrenmeyi kolaylastirmak icin egitim teorileri stratejileri ve metodolojisine uygun ogrenme icerigi Hedeflere ulasmaya katkida bulunmak icin uygulama ve degerlendirme Ikinci kisim ise ustveri de denilen ustveridir Uzmanlarin tanimladigi sekliyle iki cesit ustveri vardir Teknik tanimlayici ustveri Bircok yazilimi destekleyen teknik ustveri 6 daha cok islemlere yogunlasmaktadir Ornegin bir veritabaninda bulunan hucre satir ve sutunlarin tanimi bu hucrelerde bulunan elementlerin fiziksel ozellikleri teknik ustveridir Tanimlayici ustveri ise daha cok bu yazilimlari kullanan kullanicilarla ilgilenmektedir Ornegin ayni veritabanindaki bu satir ve sutunlarin anlamini veren dokuman ise tanimlayici ustveridir Pasif aktif ustveri Pasif ustveri adindan da anlasilacagi uzere daha pasiftir yalnizca kullaniciyla etkilesim icindedir Aktif ustveri ise hem kullaniciyla etkilesim icerisindedir hem de aktif ustveri ile olusturulan verilerin bu isler icin tasarlanmis programlarla da etkilesim icerisindedir Kisacasi aktif ustveri her zaman icin tekniktir Ancak her teknik olan nesneye de aktif ustveri denilemez Kullanimda olan ustveri standartlari Dublin Core IEEE LOM ARIADNE amp IMS CEN ISSS LT 7 Ogrenme nesnelerinin genel ozellikleriOgretimsel degeri olmak zorundadir Genellikle birden fazla dosyadan olusurlar Tekrar kullanilabilirler Tek basina bir butun olabilir Bir butunun parcasi olabilir Yonetimi genellikle zordur Bilgi nesnelerinde belli bir boyut ve sure soz konusu iken ogrenme nesnelerinde kesin bir sure ya da boyut soz konusu degildir 8 Ancak genellikle sureleri iki ila 15 dakika arasinda degisir Ogrenme nesnesi siniflariTum ogrenme nesnelerinin belirli ozellikleri vardir Bir ogrenme nesnesini digerinden ayiran bu ozelliklere sahip olmada gosterdikleri yontem farkliliklaridir Wiley e gore bu siniflandirma bes farkli ogrenme nesnesi tipi ortaya cikarmistir Temel Ornegin piyanoda akort calan bir elin JPEG uzantili resmi Kapali birlesik Ornegin piyanoda akort calan bir elin ses esligindeki videosu Acik birlesik Ornegin ustte bahsi gecen JPEG uzantili resmi ve videoyu metinsel materyalle birlestiren dinamik bir web sayfasi Tanitici uretken Ornegin grafiksel olarak porte nota anahtari ve notalari olusturup bunlari uygun sekilde yerlestirerek ogrenciye bir akort tanima problemi sunabilen bir Java appleti Egitici uretken Egitimsel islem kabugu uygulamasi 9 Kullanim alanlariOgrenme nesneleri nesne tabanli yazilim sistemleriyle olusturulur Ayni zamanda elektronik ogrenme ortaminda da kullanilir Elektronik materyallere yeni bakis acilari ve kullanim alanlari getirmektedir Yeniden kullanilabilir olmasi ve uretilebilirlik ozelliklerin dolayi ogrenme stiline esneklik katar Istenilen sekilde uretilebildiklerinden dolayi farkli beceri ve yetenekleri olan insanlarin ihtiyaclarina cevap verir Egitimde kullanimiOgrenme nesnelerinin egitimde en belirgin kullanicilari egitimciler ogrenciler ve egitime yardimci olan kisilerdir Egitimciler Egitimciler ve ogretmenler ogrenme nesnelerinin baslica kullanicilaridir cunku kendi egitim tarzlarini kendileri tasarlarlar ve her cesitten tekrar kullanilabilir ogrenme nesnelerini bu tasarimlara dahil ederler Egitimciler ogrenme nesnelerini de kapsayan resmi egitim tasarilarini ders planlarinda ders programlarinda ve web sitelerinde bulundurabilir Fakat egitim tasarilari tum sinifin katiliminda olan ders ve grup etkinliklerinde ayrica bireysel ya da kucuk grup danisma toplantilarinda aninda da gerceklestirilebilir Ogrenme nesnesi kullanicilari olarak egitimcilerin ihtiyaclari farklidir cunku egitimcilerin deneyimi ve egitim teknikleri egitim verdikleri yas grubu ve egitim verilen konu gibi bircok faktor degiskendir Ornegin is dunyasindan yetiskin insanlara degisen is kanunlalari konusundaki yetenek ve bilgilerini arttirmalari icin yardimci olan bir ozel kurum egitimcisiyle ilkogretim seviyesindeki ogrencilere ders veren bir ogretmenin ogrenme nesneleri konusundaki ihtiyaclari son derece farklidir Buna ragmen iki grubun egitiminde ayni ogrenme nesnelerinden faydalanilmasi mumkundur Egitimcilerin ogrenme nesnelerini degerlendirmelerini saglamak icin bu farkliklarin her biri icin duzenlemelere gidilmelidir Ayrica tum egitimciler egitim islemindeki farkli seviyeler hakkinda karar verirken farkli degerlendirme olcutlerine ihtiyac duyar Ogrenciler Ogrenciler ogrenme nesnelerinin en onemli kullanicilarindandir Tabii ki ogrenciler ogretmenlerle kiyaslandiklarinda egitim konusundaki cok farkli ve fazla ihtiyaca sahiptir Ogrencilerin sayilarini ve ogretmenleri tarafindan gorecekleri egitim tekniklerine karar verildigini dusunerek ogrencilerin egitim nesnelerini degerlendirme ve secme konusundaki rolleri goz ardi edilebilir Fakat ogretmenlerin ogrencileri kendi egitim ortamlarini kendilerinin olusturmasi icin tesvikleriyle sonucta ogrenciler kendilerine saglanan herhangi bir ogrenme firsatini degerlendirmeli ve bu firsatti secip secmeme konusunda karar vermelidir Sonuc olarak ogrenciler aslinda ogrenme nesnelerini degerlendirme konusunda en onemli kullanicilardir Egitime yardimci olan kisiler Egitime yardimci olan kisiler egitim tasarimcilarini kutuphanecileri teknik destek uyelerini ders kitabi ve diger egitim materyalleri gelistiricilerini egitim webmasterlarini kapsar Bu gruplardaki insanlar cogu ogretmen ve ogrenciye kiyasla ogrenme nesneleriyle daha ilgilidir Hatta gunumuzdeki ogrenme nesneleriyle ilgili olusan toplulugun cogu uyesini bu gruptakiler olusturur Bu gruptakiler egitimcilerin ve ogrencilerin kullanacagi ogrenme nesneleri konusunda standartlari olusturan ve rolleri aciga kavustuan kisilerdir GelisimiMerrill ve meslaktaslari ogrenme nesneleri konusunda ilk ciddi teorik calismalari 1970 lerin baslarinda Brigham Young Universitesi nde Oge Gosterim Teorisi ni OGT gelistirirken bireysel dijital kaynak parcalarini egitimsel tasarimin temeli olarak kullanma fikirleriyle yapti Reigeluth and Nelson 1997 ogretmenlerin egitim materyallerini oncelikli olarak parcalara ayirdiklarini ve ardindan egitim hedeflerine uygun olarak bu parcalari birlestirdiklerini one surmuslerdir Ayrica eger egitim nesnelerini parcalara ayirmak icin vakit harcamak zorunda kalinmasa egitimin gelisimi daha hizli ve verimli hale getirilebilecegini de belirtmislerdir ki bu ogrenme nesnelerinin sagladigi faydalardan biri olmustur Elektrik Elektronik Muhendisligi Enstitusu IEEE ogretim nesnelerinin yaygin sekilde benimsenmesi icin 1996 da Ogrenme Teknolojisi Standart Komitesi ni LTSC egitim teknolojileri standartlarinin gelistirilmesi amaciyla olusturdu Bu standartlar dunya capindaki organizasyonlarin ogrenme nesneleri konusunda uyumlu calismasina olanak sagladi ARIADNE Avrupa icin Uzaktan Egitim Olusumu ve Dagilimi Agi Ittifaki adinda benzer bir proje Avrupa Birligi Komisyonu nun finasal destegiyle 2000 de baslamisti Ayni zamanda baska bir atilim olan Egitim Yonetimi Sistemleri IMS Projesi Educom un fonuyla Amerika da basliyordu Yukarida belirtilen organizasyonlar ve digerleri ornegin ADL ogrenme nesnelerinin yayginlasmasini desteklemek icin teknik standartlar gelistirmeye basladi Bu yerel standartlarin cogu LTSC grubunda temsilciler sahipler Ogrenme Teknolojisi Standart Komitesi ogrenme nesneleri ismini muhtemel olarak Wayne Hodgins in 1994 te CedMA calisma grubundaki Ogrenme Yapilari Yazilim programlama arayuzu ve Ogrenme Nesneleri LALO basligindan faydalanip secmistir 10 Nesne ambarlariOgrenme nesnesi ambari birkac bilesenden olusur Bunlar nesneler nesnelere ait ustveriler ve bu ustveriler uzerinden arama yapilmasini saglayan bilesenlerdir Dunya daki nesne ambarlari Ogretim materyali piyasasinda daha kaliteli materyaller uretmek amaciyla bircok nesne ambari bulunmaktadir 11 Dunyanin en onde gelen nesne ambarlari asagida verilmistir Apple Learning Interchange Learning Resources Egitim ve ogretim konusunda kaynak saglayan bir veritabani uygulamasidir Careo Campus Alberta Repository of Educational Objects Egitimciler icin egitim materyalleri saglayan web tabanli bir projedir ARIADNE European Knowledge Pool System Egitim kaynaklarinin paylasimini saglayarak Avrupa daki egitim iceriklerini gelistirmeye yonelik bir koleksiyondur CLOE Co Operative Learning Object Exchange Ogrenme nesnelerinin gelistirilmesi kullanimi ve yeniden kullanimini saglayan isbirligi ile olusturulan bir modeldir DLESE Digital Library for Earth System Education EdNa Education Network Australia Egitimcilere ve her seviyeden ogrenciye genis kapsamli materyaller saglayan bir sistemdir EOE Educational Object Economy Learning Objects Java Applet Library GEM Gateway to Educational Materials Project Brans tur seviye anahtar kelime araci yararlananlar ve ucretlendirme konularini temel alarak arama yapilmasini saglayan bir organizasyondur Merlot Lisans ve lisansustu ogrencilerine online ogrenme materyalleri saglayan ucretsiz ve acik bir kaynaktir METU OpenCourseWare Orta Dogu Teknik Universitesi ODTU kampusu icerisinde kullanilan ders materyallerine erisimi saglayan bir ortamdir Massachusetts Teknoloji Enstitusu OpenCourseWare Massachusetts Institute of Technology Ogrenci ve egitimcilerin Massachusetts Teknoloji Enstitusu ders materyallerine erisimi saglayan ucretsiz elektronik yayincilik girisimidir Wisconsin Online Resource Center Wisc Online Learning Object Project Web tabanli ogrenme kaynaklari saglayan dijital bir kutuphanedir Splash ESCOT Educational Software Components of Tomorrow Yuksek kaliteli dijital ogrenme kaynaklari saglayan bir sinama ortamidir OgrenmeNesneleri Matematik Fen ve Teknoloji Turkce Sosyal Bilgiler Web tabanli ilkogretim 4 5 6 7 8 siniflara Matematik Fen ve Teknoloji Turkce Sosyal Bilgiler derslerinde hazirlanmis ogrenme nesneleri saglamaktadir NETDOK www ogrenmenesneleri org NESNE TABANLI DIJITAL OGRENME KAYNAKLARI Ortaogretim Matematik Mufredatina Yonelik hazirlanmis hakem kontrolunde ogrenme nesneleri barindirmaktadir Nesne ambarlarinin ogrenmeye katkilari Kalite Nesne ambarlarinda bircok ogrenme nesnesi bulunmaktadir Bu sayede ogretmenler her seferinde ayni konuyu hazirlarken yeni bir ogrenme nesnesi hazirlamak zorunda kalmazlar Cunku daha onceden hazirlanmis olan bircok nesne bu havuzda bulunmaktadir Bunun bir diger avantaji ise herkesin en iyi kaynaklara ulasabilmesi yani genel anlamda egitimde kalite artisidir Verimlilik Ogretmenler daha onceden hazirlanmis nesneleri ele alip gelistirebilir ve boylece cok daha iyi ve kaliteli nesnelerin ortaya cikmasini saglayabilirler Bu nesneleri birlestirebilir parcalara ayirabilir ve daha verimli nesneler ortaya cikmasini saglayabilirler Boylece hem zamandan hem de enerjiden tasarruf elde edilir 12 Cesitlilik Nesne ambari yoneticileri farkli turde bircok nesnenin ayni havuza yuklenmesine olanak tanidigi icin cok cesitli nesne ambarlari olusur Kullanicilar bu havuzda bulunan farkli turdeki bircok nesneyi diledikleri sekilde kullanarak istedikleri hale getirebilirler Dis baglantilarSakarya Universite si uzaktan egitim merkezi 1 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Uzaktan egitim kaynaklari Ingilizce Distance education31 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi eLearningtalks com E ogrenme elearning ve Teknoloji Destekli Egitim1 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 13 olu kirik baglanti Kaynakca1 BENOGRETKIN Ulusal Egitim Altyapisi B Kilic 2 E Ogrenme Ortamlari icin Tekrar Kullanilabilir Ogrenme Nesneleri Tasarimi U Cakiroglu A Baki http inet tr org tr inetconf11 bildiri 41 doc olu kirik baglanti 3 Karaman S 2005 Ogrenme Nesnelerine Dayali Bir Icerik Gelistirme Sisteminin Hazirlanmasi ve Ogretmen Adaylarinin Nesne Yaklasimi Ile Icerik Gelistirme Profillerinin Belirlenmesi Yayinlanmis doktora tezi Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Erzurum YOK un tez arama kisminda bulunabilir http tez2 yok gov tr 7 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 4 David A Wiley Connecting learning objects to instructional design theory A definition a metaphor and a taxonomy in The Instructional Use of Learning Objects Online Version David A Wiley Ed 2000 5 D Marco Wiley http ycmi med yale edu nadkarni db course ustveri contents htm 6 Beverly Dianne Calhoun and Linda Wooten Trends and Issues The Impact of Learning Object 7 Dr S Kahraman 2005 8 Dr S Kahraman 2005 9 Kevin Keenoy Learning Objects Meta Data and Standards January 16 2003