Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Üzüt – Türk ve Altay halk inanışında can. Özüt veya Öz (Ös) de denir.
Tanım ve anlam
Sözcüğün yaygın olarak kullanılan ve birbiriyle bağlantılı iki anlamı bulunur:
- Bir varlığın yaşam gücü. Kişinin hayatta oluşunun göstergesi. En çok kuş, yılan ve balık olarak temsil edilir. Ruh kavramıyla yakından bağlantılıdır. Öz Kuşu (Can Kuşu) deyimi bu inanışın en belirgin örneğidir. Dört kanatlı Bürküt kuşu ordular savaşırken üzerlerinde dolaşır, çünkü bu kuş bütün bir ordunun ruhudur. “Öz Yerine Öz” (Aylanu) anlayışı ise bir kişinin başkasının yerine ölmeyi kabul etmesidir ve en güzel ve en yetkin örneği Deli Dumrul öyküsünde yer alır. Özütlerin öldükten sonra toplandığı yere giden iki ırmaktan bahsedilir. Bu ırmak yeni ölenlerin ruhlarını oraya götürür. Ölüm sonrası kasırgaya dönerek daha önce yaşadıkları yerleri ziyaret ederler. Kötü olanlar Erlik Han’ın hizmetine girerler. Üzüt Aşı sözcüğü de ölünün arkasından verilen yemek olan Ölü Aşı anlamında kullanılır.
- Bir şeyin temel içeriği, esası, merkezinde yer alan unsur.
Üzüt, bedenleri ölmüş insan ruhlarına verilen isim olup, Erlik'in sarayında yaşamaya devam ettiklerine inanılmaktadır. Üzütler Toprağı ise ölüler diyarına verilen isimlerden bir tanesidir. Üzütler yeryüzünden ayrılmayıp yaşayan insanlara musallat olduklarında şamanlar tarafından yeraltına indirilmektedirler.
Özen Han
Özen Han - Türk mitolojisinde ruh tanrısıdır. Ösen Han da denir. Aldacı'nın emrindeki bir ruhtur. İnsanların ruhlarını alır. Öz, Ös sözcükleri ruh, can anlamına gelir. Ös Moğolcada ise intikam demektir (Türkçe Öç). Bu durum ölümün yaşamdan intikam alması gibi bir anlamsal bağlantıyı çağrıştırır.
Etimoloji
(Ös/Öz) kökünden türemiştir. Öz demektir. Bir varlığın içeriği, temel niteliğidir. Ösmek fiili, yükselmek, yukarı çıkmak anlamına gelir. Gerçeklik anlamı da bulunur.
Dipnotlar
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa-593)
- ^ Özhan Öztürk. Folklor ve Mitoloji Sözlüğü 2 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Ankara, 2009 Phoenix Yayınları, Sayfa-923,
Dış bağlantılar
- Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca1 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . PDF
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uzut Turk ve Altay halk inanisinda can Ozut veya Oz Os de denir Tanim ve anlamSozcugun yaygin olarak kullanilan ve birbiriyle baglantili iki anlami bulunur Bir varligin yasam gucu Kisinin hayatta olusunun gostergesi En cok kus yilan ve balik olarak temsil edilir Ruh kavramiyla yakindan baglantilidir Oz Kusu Can Kusu deyimi bu inanisin en belirgin ornegidir Dort kanatli Burkut kusu ordular savasirken uzerlerinde dolasir cunku bu kus butun bir ordunun ruhudur Oz Yerine Oz Aylanu anlayisi ise bir kisinin baskasinin yerine olmeyi kabul etmesidir ve en guzel ve en yetkin ornegi Deli Dumrul oykusunde yer alir Ozutlerin oldukten sonra toplandigi yere giden iki irmaktan bahsedilir Bu irmak yeni olenlerin ruhlarini oraya goturur Olum sonrasi kasirgaya donerek daha once yasadiklari yerleri ziyaret ederler Kotu olanlar Erlik Han in hizmetine girerler Uzut Asi sozcugu de olunun arkasindan verilen yemek olan Olu Asi anlaminda kullanilir Bir seyin temel icerigi esasi merkezinde yer alan unsur Uzut bedenleri olmus insan ruhlarina verilen isim olup Erlik in sarayinda yasamaya devam ettiklerine inanilmaktadir Uzutler Topragi ise oluler diyarina verilen isimlerden bir tanesidir Uzutler yeryuzunden ayrilmayip yasayan insanlara musallat olduklarinda samanlar tarafindan yeraltina indirilmektedirler Ozen HanOzen Han Turk mitolojisinde ruh tanrisidir Osen Han da denir Aldaci nin emrindeki bir ruhtur Insanlarin ruhlarini alir Oz Os sozcukleri ruh can anlamina gelir Os Mogolcada ise intikam demektir Turkce Oc Bu durum olumun yasamdan intikam almasi gibi bir anlamsal baglantiyi cagristirir Etimoloji Os Oz kokunden turemistir Oz demektir Bir varligin icerigi temel niteligidir Osmek fiili yukselmek yukari cikmak anlamina gelir Gerceklik anlami da bulunur Dipnotlar Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Sayfa 593 Ozhan Ozturk Folklor ve Mitoloji Sozlugu 2 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ankara 2009 Phoenix Yayinlari Sayfa 923 ISBN 978 605 5738 26 6Dis baglantilarTurk Mitoloji Sozlugu Pinar Karaca1 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDFTurk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz