Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Britanya Batı Afrikası (İngilizce:British West Africa), Afrika kıtasının batı kesimlerinde Britanya İmparatorluğu'nun sömürge döneminde sahip olduğu bölgeler. Bu bölgelerde günümüzde Sierra Leone, Gambiya, Nijerya ve Gana (o dönem Altın Sahili yer almaktadır.
Tarihsel yargılama
Britanya, Amerika'daki siyah kölelerin bir bölümünü 1787'de Sierra Leone'ye yerleştirdi. Bunları Nova Scotia (1792) ve Jamaika'dan (1800) gelen öteki Siyahlar izledi. Sierra Leone 1808'de Britanya tarafından kraliyet kolonisi ilan edilinceye değin bölgeyi Sierra Leone Kumpanyası yönetti. Britanyalılar 1816'da Gambiya Irmağının ağzında kolonisini kurdular. Bu iki koloni uzun yıllar, kıyılarda yapılan köle ticaretini önlemek isteyen Britanyalılar için merkez işlevini gördü. 19. yüzyılda Britanya egemenliği Sierra Leone'ye ve Gambiya'nın iç kesimlerine yayıldı; sonunda bu iki ülke yerel hükümdarlar aracılığıyla yönetilen birer protektora haline geldi.
İngilizlerin dolaylı yönetim politikası en açık biçimiyle Frederick J.D. Lugard tarafından Nijerya'da uygulandı. Lugard, Britanya'nın Lagos'u kraliyet kolonisi ilan edip topraklarına katmasından (1861) uzun yıllar sonra 1900'lerin başında bölgenin kuzeyini ele geçirdi. 1906'da Nijerya topraklarında Kuzey ve Güney olmak üzere iki ayrı protektora kuruldu. Lugard'ın çabaşarısonunda bu iki bölge 1914'te tek bir yönetim altında birleştirildi. Merkezi hükûmet atamayla işbaşına gelen bir vali ile yürütme organı ve yasama meclisinden oluşuyordu. Bununla birlikte yerel yönetim ve yargı, geleneksel kurumlara bağlıydı. Bazı durumlarda bu sistem Batı eğitimi görmüş Afrikalıların oluşturduğu yeni seçkinler sınıfının siyasi gücünü sınırlama ve toplumsal değişimi engelleme amacına hizmet ediyordu. Geleneksel hükümdar ile koloni yönetimi arasındaki ilişkiyi sağlama görevi bölge sorumlularına bırakılmıştı. Lugard'ın geliştirdiği bu sistem bütün Britanya Batı Afrikası için model oluşturdu.
Altın Kıyısı'nda ise (bugün Gana) Britanya'nın değişik zamanlarda ele geçirdiği birkaç bölge vardı. Gine Körfezi çevresindeki Altın Sahili kraliyet kolonisi 1874'te, Britanyalıların kıyı ticaret merkezlerinin yakınında, ve topraklarının üzerinde kuruldu. 1900-1901 yıllarında kuzeydeki güçlü Ashanti İmparatorluğu ele geçirilerek protektora haline getirildi. Zamanla daha kuzeydeki bölgeye de protektora statüsü verildi. 1919-1929 arasında valilik yapan Sir Gordon Guggisberg, Asanti kralına unvanını geri vererek dolaylı yönetimi başlattı.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra Milletler Cemiyeti, eski Alman kolonileri Togoland ve Kamerun'u manda yönetimleri olarak İngiltere ve Fransa arasında paylaştırdı. Britanya Togolandı, Altın Sahili'nden, Britanya Kamerunu ise Nijerya'dan yönetiliyordu. İki ülke 1946'da Birleşmiş Milletler vesayet bölgesi olarak kabul edildi.
Sonuç
1960'larda Britanya Batı Afrikası ülkelerinde batı eğitimi almış Afrikalıların öncülük ettiği kurtuluş hareketleri başladı. 1957'de Gana (Britanya Togoland'ıyla birlikte), 1960'ta Nijerya, 1961'de Sierra Leone, 1965'te de Gambiya bağımsızlığına kavuştu. Britanya Kamerunu ise Nijerya ve Kamerun arasında paylaştırıldı.
Kaynakça
- WorldStatesmen- Sierra Leone- British West Africa 30 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Britanya Bati Afrikasi Ingilizce British West Africa Afrika kitasinin bati kesimlerinde Britanya Imparatorlugu nun somurge doneminde sahip oldugu bolgeler Bu bolgelerde gunumuzde Sierra Leone Gambiya Nijerya ve Gana o donem Altin Sahili yer almaktadir Britanya Bati Afrikasi konumuTarihsel yargilamaBritanya Amerika daki siyah kolelerin bir bolumunu 1787 de Sierra Leone ye yerlestirdi Bunlari Nova Scotia 1792 ve Jamaika dan 1800 gelen oteki Siyahlar izledi Sierra Leone 1808 de Britanya tarafindan kraliyet kolonisi ilan edilinceye degin bolgeyi Sierra Leone Kumpanyasi yonetti Britanyalilar 1816 da Gambiya Irmaginin agzinda kolonisini kurdular Bu iki koloni uzun yillar kiyilarda yapilan kole ticaretini onlemek isteyen Britanyalilar icin merkez islevini gordu 19 yuzyilda Britanya egemenligi Sierra Leone ye ve Gambiya nin ic kesimlerine yayildi sonunda bu iki ulke yerel hukumdarlar araciligiyla yonetilen birer protektora haline geldi Ingilizlerin dolayli yonetim politikasi en acik bicimiyle Frederick J D Lugard tarafindan Nijerya da uygulandi Lugard Britanya nin Lagos u kraliyet kolonisi ilan edip topraklarina katmasindan 1861 uzun yillar sonra 1900 lerin basinda bolgenin kuzeyini ele gecirdi 1906 da Nijerya topraklarinda Kuzey ve Guney olmak uzere iki ayri protektora kuruldu Lugard in cabasarisonunda bu iki bolge 1914 te tek bir yonetim altinda birlestirildi Merkezi hukumet atamayla isbasina gelen bir vali ile yurutme organi ve yasama meclisinden olusuyordu Bununla birlikte yerel yonetim ve yargi geleneksel kurumlara bagliydi Bazi durumlarda bu sistem Bati egitimi gormus Afrikalilarin olusturdugu yeni seckinler sinifinin siyasi gucunu sinirlama ve toplumsal degisimi engelleme amacina hizmet ediyordu Geleneksel hukumdar ile koloni yonetimi arasindaki iliskiyi saglama gorevi bolge sorumlularina birakilmisti Lugard in gelistirdigi bu sistem butun Britanya Bati Afrikasi icin model olusturdu Britanya Bati Afrikasi bayragi Altin Kiyisi nda ise bugun Gana Britanya nin degisik zamanlarda ele gecirdigi birkac bolge vardi Gine Korfezi cevresindeki Altin Sahili kraliyet kolonisi 1874 te Britanyalilarin kiyi ticaret merkezlerinin yakininda ve topraklarinin uzerinde kuruldu 1900 1901 yillarinda kuzeydeki guclu Ashanti Imparatorlugu ele gecirilerek protektora haline getirildi Zamanla daha kuzeydeki bolgeye de protektora statusu verildi 1919 1929 arasinda valilik yapan Sir Gordon Guggisberg Asanti kralina unvanini geri vererek dolayli yonetimi baslatti I Dunya Savasi ndan sonra Milletler Cemiyeti eski Alman kolonileri Togoland ve Kamerun u manda yonetimleri olarak Ingiltere ve Fransa arasinda paylastirdi Britanya Togolandi Altin Sahili nden Britanya Kamerunu ise Nijerya dan yonetiliyordu Iki ulke 1946 da Birlesmis Milletler vesayet bolgesi olarak kabul edildi Sonuc1960 larda Britanya Bati Afrikasi ulkelerinde bati egitimi almis Afrikalilarin onculuk ettigi kurtulus hareketleri basladi 1957 de Gana Britanya Togoland iyla birlikte 1960 ta Nijerya 1961 de Sierra Leone 1965 te de Gambiya bagimsizligina kavustu Britanya Kamerunu ise Nijerya ve Kamerun arasinda paylastirildi KaynakcaWorldStatesmen Sierra Leone British West Africa 30 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde