Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İslami Davet Partisi veya İslami Çağrı Partisi (Arapça: حزب الدعوة الإسلامية Ḥizb Al-Daʿwa Al-Islāmiyya), Irak'taki siyasi partilerden biridir. Irak Yüksek İslam Konseyi ile birlikte Şii Birleşik Irak İttifakı'nın iki ana partisidir. Ocak 2005 Irak seçimlerinde ve daha uzun vadeli Aralık 2005 seçimlerinde mecliste çok sayıda sandalye kazandı. Parti, İran-Irak Savaşı sırasında ve İran Devrimi'nde Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi destekledi. Hala İran ile olan ideolojik farklılıklara rağmen Tahran'dan mali destek almaktadır.
İslami Davet Partisi Hizb el-Dawa el-İslamiyye حزب الدعوة الإسلامية | |
|---|---|
 | |
| (Genel sekreter) | Nuri el-Maliki |
| Kuruluş tarihi | 1958 |
| Merkez | Bağdat |
| İdeoloji | İslami demokrasi |
| Ulusal üyelik | Hukuk Devleti Koalisyonu |
| Parti bayrağı | |
 | |
Tarihi
1957'de, Şii lider tarafından kuruldu. Onun ve partinin amacı ve İslami değerlere sahip, bilinçli siyasi mücadeleyle laikliği teşvik edecek bir hareket oluşturmak ve Irak'ta bir İslam devleti yaratmaktı. Kurulduğu dönemde Irak siyasetine laik Arap milliyetçiliği ve sosyalist fikirler hakim oldu. - partinin filozof, teolog ve siyaset kuramcısı olarak kabul edildi - ruhani önder olarak ön plana olarak çıktı. Partinin ana hedeflerinden biri Saddam'ı yok etmek oldu. Parti, Vilayetü'l-Umme'ye (Ümmetin Yönetimi) dayalı siyasal ideolojinin temellerini ortaya koydu. Bu partiye benzer "ikiz" İslami Davet Partisi de, Muhammed Bekir El-Sadr'ın vizyonunu kabul eden Necef'te okumuş din adamları tarafından Lübnan'da kuruldu. El-Kamûsî de bu partide yer aldı ve "Hizbullah" olarak bilinen Lübnan'daki siyasi partinin lideri oldu.
Parti, 1970'lerde Şii ulema ve gençlik arasında güç kazandı. Askeri darbeyle gelen Irak hükûmetine karşı silahlı isyanı tahrik eden bir parti olarak rejimin istikrarını tehdit etti. 1970'lerde hükûmet, Şii dergi Risâletü'l-İslam ve birçok dini eğitim kurumunu kapattı. Hükûmet, ulusal askerlik hizmetini üstlenecek Iraklılar yükümlü bir yasa çıkardı. Baasçılar 1972 senesinden itibaren partinin üyelerini tutuklamaya başladı. 1974 yılında, 75 El-Davet üyesi tutuklandı ve Baasçı devrimci mahkeme tarafından ölüme mahkûm edildi. 1975 yılında hükûmet, "Marad El-Ras" olarak bilinen yıllık Kerbela-Necef alayını iptal etti. 1970'ler boyunca baskıcı tedbirlere maruz kalan parti tarafından hükûmete büyük ölçekli muhalefet olarak Marad El-Ras alayı yapıldı. Bir kısım parti üyesi sürgün edildi. Necef sürgünleri, İran'ın gelecekteki ruhani lideri olan Ayetullah Ruhullah Humeyni ile ilişki kurdu. Parti, 1980 yılında yasaklandı ve üyeleri Irak Devrim Komuta Konseyi tarafından gıyabında ölüm cezasına çarptırıldı.
İran İslam Devrimi ve ABD Büyükelçiliği'nin bombalanmaması
Parti, İran İslam Devrimi'ni destekledi ve İran hükûmetinden desteğini aldı. İran-Irak Savaşı sırasında, Irak'ta Saddam Hüseyin'in Baas hükûmetine karşı İran destekli bir ayaklanma başlattı. 1979 yılında Davet, merkezini İran'ın başkenti Tahran'a taşıdı. Aralık 1981 yılında uluslararası saldırıların ilkini Irak'ın Beyrut Büyükelçiliği'ne yaptı. Davet partisinin, ABD'nin Kuveyt Büyükelçiliği'nin yanı sıra, İran'a karşı savaşında Irak'a yardım eden Fransa'nın askeri ve mali yardım sağlayan tesislerine saldırılar düzenledi. Bombalama nedeniyle mahkûm olanlardan biri olan Cemal Cafer Muhammed, Başbakan Nuri El Maliki'nin koalisyon iktidarı kabinesi üyesi ve Irak parlamento üyesi oldu.
Bu işbirliğine rağmen, Sadr ve Humeyni'nin "İslam Cumhuriyeti" anlayışları keskin farklılıklar içeriyordu. Humeyni devletin güclü olması ile ulemanın dinlenmesi görüşünü ederken, El-Davet ümmetin dinlenmesinin desteklemiyordu. Bu anlaşmazlık, parti içinde ayrı bir grup olarak IDYK'nın oluşumuna yol açan bir etken oldu. Parti, 1980'lerde birkaç Sünni İslamcı grupla iletişim kurdu. 31 Mart 1980 tarihinde, Baasçı rejimin Devrim Komuta Konseyi, Davet Partisi'ne bağlı kuruluşların kapanması ve parti hedefleri için çalışan geçmişteki ve etkin üyelerini ölüme mahkûm eden yasa çıkardı. Bu yasadan sonra Irak rejimi acımasız bir tasfiye hareketi başlattı.
Batıda İran ile olan çatışması sebebiyle Irak'ı destekleyici olma eğilimi partinin İran-Irak Savaşı sırasında terör örgütü olarak görülmesine sebep oldu. Bu başka bir yerde, Batı ve Sünni hedeflere karşı cumhurbaşkanı, başbakan ve diğerleri gibi saldırılara karşı Irak'ta suikast girişimi bir dizi sorumlu düşünülmektedir. Parti 1980 yılında Tarık Aziz'e, 1982, 1987 ve 2002 yılında Saddam Hüseyin'e başarısız suikast girişimi gerçekleştirdi.
80'lerde Muhammed Bekir el-Sadr'a karşı
Iraklı Şiilerin önderi Muhammed Bekir el-Sadr, Havza öğrencilerinin Davet Partisi'ne katılmasını yasakladı. Parti bundan sonra Necef'te bulunan diğer dini liderlerden Ebu'l-Kasım El-Heyi'ye bağlılığını ilan etti.
1990'lar
Körfez Savaşı'ndan sonra, partinin ve Amerika Birleşik Devletleri'nin çıkarları birbirine daha yakın oldu. Parti bu yakınlığa dayanarak ABD'ye, iktidara geldiğinde, anayasal demokratik, çoğulcu bir Irak içinde insan hakları ve hukukun üstünlüğü" sözünü verdi. Davet Partisi Saddam Hüseyin'den sonra Irak'ın nasıl yönetileceğine dair görüşler üzerinde Kürt partilerle anlaşmazlıklar yaşamasına rağmen 1992 ve 1995 yıllarındaki kongrelere katıldı.
2003 ABD İşgali
Partinin önde gelen yöneticilerinin büyük bölümü ABD'nin Irak'ı işgal etmesine kadar sürgünde kaldı. Bu dönemde bazı gruplar ilDYK'ye katıldı. Davet Partisi, diğer Şii Irak İslam muhalefet partilerinin aksine savaşa karşı bir tavır aldı. İbrahim El Caferi şahsen, 2003 Irak Savaşı nedeniyle İngiltere'de yapılan savaş karşıtı protestolara katıldı.
Kaynakça
- ^ Sawt al-Iraq, writing in Arabic 11 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , 2007-05-14
- ^ Dagher, Sam, "Ex-Hussein Officials and Others Go on Trial 1 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", The New York Times, 28 December 2008
- ^ Aziz, "The Role of Muhammad Baqir as-Sadr," p. 212.
- ^ . 7 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ Wright, Robin (2001). Sacred Rage: The Wrath of Militant Islam. Simon and Schuster. ISBN .
- ^ Wright, Robin, Sacred Rage, Simon and Schuster, (2001), p.124
- ^ Hoffman, Bruce (Mart 1990). "Recent Trends and Future Prospects of Iranian-Sponsored International Terrorism" (PDF). RAND Corporation. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Aralık 2012.
- ^ "U.S. military: Iraqi lawmaker is U.S. Embassy bomber". 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ . 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ "Shia Party Rises From the Ashes - by Aaron Glantz". 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ The Iraqi Shiites[] "Boston Review, Juan Cole"
- ^ The Post-Saddam Danger from Iran 7 Temmuz 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., the New Republic, 7 October 2002
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Islami Davet Partisi veya Islami Cagri Partisi Arapca حزب الدعوة الإسلامية Ḥizb Al Daʿwa Al Islamiyya Irak taki siyasi partilerden biridir Irak Yuksek Islam Konseyi ile birlikte Sii Birlesik Irak Ittifaki nin iki ana partisidir Ocak 2005 Irak secimlerinde ve daha uzun vadeli Aralik 2005 secimlerinde mecliste cok sayida sandalye kazandi Parti Iran Irak Savasi sirasinda ve Iran Devrimi nde Ayetullah Ruhullah Humeyni yi destekledi Hala Iran ile olan ideolojik farkliliklara ragmen Tahran dan mali destek almaktadir Islami Davet Partisi Hizb el Dawa el Islamiyye حزب الدعوة الإسلاميةGenel sekreterNuri el MalikiKurulus tarihi1958MerkezBagdatIdeolojiIslami demokrasiUlusal uyelikHukuk Devleti KoalisyonuParti bayragiTarihi1957 de Sii lider tarafindan kuruldu Onun ve partinin amaci ve Islami degerlere sahip bilincli siyasi mucadeleyle laikligi tesvik edecek bir hareket olusturmak ve Irak ta bir Islam devleti yaratmakti Kuruldugu donemde Irak siyasetine laik Arap milliyetciligi ve sosyalist fikirler hakim oldu partinin filozof teolog ve siyaset kuramcisi olarak kabul edildi ruhani onder olarak on plana olarak cikti Partinin ana hedeflerinden biri Saddam i yok etmek oldu Parti Vilayetu l Umme ye Ummetin Yonetimi dayali siyasal ideolojinin temellerini ortaya koydu Bu partiye benzer ikiz Islami Davet Partisi de Muhammed Bekir El Sadr in vizyonunu kabul eden Necef te okumus din adamlari tarafindan Lubnan da kuruldu El Kamusi de bu partide yer aldi ve Hizbullah olarak bilinen Lubnan daki siyasi partinin lideri oldu Parti 1970 lerde Sii ulema ve genclik arasinda guc kazandi Askeri darbeyle gelen Irak hukumetine karsi silahli isyani tahrik eden bir parti olarak rejimin istikrarini tehdit etti 1970 lerde hukumet Sii dergi Risaletu l Islam ve bircok dini egitim kurumunu kapatti Hukumet ulusal askerlik hizmetini ustlenecek Iraklilar yukumlu bir yasa cikardi Baascilar 1972 senesinden itibaren partinin uyelerini tutuklamaya basladi 1974 yilinda 75 El Davet uyesi tutuklandi ve Baasci devrimci mahkeme tarafindan olume mahkum edildi 1975 yilinda hukumet Marad El Ras olarak bilinen yillik Kerbela Necef alayini iptal etti 1970 ler boyunca baskici tedbirlere maruz kalan parti tarafindan hukumete buyuk olcekli muhalefet olarak Marad El Ras alayi yapildi Bir kisim parti uyesi surgun edildi Necef surgunleri Iran in gelecekteki ruhani lideri olan Ayetullah Ruhullah Humeyni ile iliski kurdu Parti 1980 yilinda yasaklandi ve uyeleri Irak Devrim Komuta Konseyi tarafindan giyabinda olum cezasina carptirildi Iran Islam Devrimi ve ABD Buyukelciligi nin bombalanmamasi Parti Iran Islam Devrimi ni destekledi ve Iran hukumetinden destegini aldi Iran Irak Savasi sirasinda Irak ta Saddam Huseyin in Baas hukumetine karsi Iran destekli bir ayaklanma baslatti 1979 yilinda Davet merkezini Iran in baskenti Tahran a tasidi Aralik 1981 yilinda uluslararasi saldirilarin ilkini Irak in Beyrut Buyukelciligi ne yapti Davet partisinin ABD nin Kuveyt Buyukelciligi nin yani sira Iran a karsi savasinda Irak a yardim eden Fransa nin askeri ve mali yardim saglayan tesislerine saldirilar duzenledi Bombalama nedeniyle mahkum olanlardan biri olan Cemal Cafer Muhammed Basbakan Nuri El Maliki nin koalisyon iktidari kabinesi uyesi ve Irak parlamento uyesi oldu Bu isbirligine ragmen Sadr ve Humeyni nin Islam Cumhuriyeti anlayislari keskin farkliliklar iceriyordu Humeyni devletin guclu olmasi ile ulemanin dinlenmesi gorusunu ederken El Davet ummetin dinlenmesinin desteklemiyordu Bu anlasmazlik parti icinde ayri bir grup olarak IDYK nin olusumuna yol acan bir etken oldu Parti 1980 lerde birkac Sunni Islamci grupla iletisim kurdu 31 Mart 1980 tarihinde Baasci rejimin Devrim Komuta Konseyi Davet Partisi ne bagli kuruluslarin kapanmasi ve parti hedefleri icin calisan gecmisteki ve etkin uyelerini olume mahkum eden yasa cikardi Bu yasadan sonra Irak rejimi acimasiz bir tasfiye hareketi baslatti Batida Iran ile olan catismasi sebebiyle Irak i destekleyici olma egilimi partinin Iran Irak Savasi sirasinda teror orgutu olarak gorulmesine sebep oldu Bu baska bir yerde Bati ve Sunni hedeflere karsi cumhurbaskani basbakan ve digerleri gibi saldirilara karsi Irak ta suikast girisimi bir dizi sorumlu dusunulmektedir Parti 1980 yilinda Tarik Aziz e 1982 1987 ve 2002 yilinda Saddam Huseyin e basarisiz suikast girisimi gerceklestirdi 80 lerde Muhammed Bekir el Sadr a karsi Irakli Siilerin onderi Muhammed Bekir el Sadr Havza ogrencilerinin Davet Partisi ne katilmasini yasakladi Parti bundan sonra Necef te bulunan diger dini liderlerden Ebu l Kasim El Heyi ye bagliligini ilan etti 1990 lar Korfez Savasi ndan sonra partinin ve Amerika Birlesik Devletleri nin cikarlari birbirine daha yakin oldu Parti bu yakinliga dayanarak ABD ye iktidara geldiginde anayasal demokratik cogulcu bir Irak icinde insan haklari ve hukukun ustunlugu sozunu verdi Davet Partisi Saddam Huseyin den sonra Irak in nasil yonetilecegine dair gorusler uzerinde Kurt partilerle anlasmazliklar yasamasina ragmen 1992 ve 1995 yillarindaki kongrelere katildi 2003 ABD Isgali Partinin onde gelen yoneticilerinin buyuk bolumu ABD nin Irak i isgal etmesine kadar surgunde kaldi Bu donemde bazi gruplar ilDYK ye katildi Davet Partisi diger Sii Irak Islam muhalefet partilerinin aksine savasa karsi bir tavir aldi Ibrahim El Caferi sahsen 2003 Irak Savasi nedeniyle Ingiltere de yapilan savas karsiti protestolara katildi Kaynakca Sawt al Iraq writing in Arabic 11 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2007 05 14 Dagher Sam Ex Hussein Officials and Others Go on Trial 1 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times 28 December 2008 Aziz The Role of Muhammad Baqir as Sadr p 212 7 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2015 Wright Robin 2001 Sacred Rage The Wrath of Militant Islam Simon and Schuster ISBN 0 7432 3342 5 Wright Robin Sacred Rage Simon and Schuster 2001 p 124 Hoffman Bruce Mart 1990 Recent Trends and Future Prospects of Iranian Sponsored International Terrorism PDF RAND Corporation 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Aralik 2012 U S military Iraqi lawmaker is U S Embassy bomber 11 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2015 16 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2015 Shia Party Rises From the Ashes by Aaron Glantz 6 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2015 Arsivlenmis kopya 1 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2015 The Iraqi Shiites olu kirik baglanti Boston Review Juan Cole The Post Saddam Danger from Iran 7 Temmuz 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde the New Republic 7 October 2002