İstefanaki Karatodori (Yunanca: Στέφανος Καραθεοδωρή Stéfanos Karatheodhorí; 1789, Bosnaköy, Edirne - 1867, İstanbul) Osmanlı Rumu bilgin, doktor ve devlet adamı. II. Mahmud'un saray hekimidir.
İstefanaki Karatodori | |
---|---|
Doğum | Stéfanos Karatheodhorí 17 Mart 1789 Bosnohori, Osmanlı imparatorluğu |
Ölüm | 1867 İstanbul, Osmanlı imparatorluğu |
Defin yeri | Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi |
Milliyet | Osmanlı Rumu |
Etnik köken | Rum |
Eğitim | Pisa Üniversitesi |
Din | Ortodoksluk |
Evlilikler | |
Çocuk(lar) | Kostaki Karatodori Bey; Sisam beyliği; Aleksandro Karatodori Paşa |
Akraba(lar) | Kostantinos |
Kariyeri | |
Dalı | Tıp |
Etkilendikleri | Alessandro Volta |
II. Mahmud’un doktoru |
Hayatı
17 Mart 1789'da Edirne Vilayeti'ndeki Bosnohori (Vyssa) köyünde dünyaya geldi. İlkokulu Edirne’deki Rum okulunda tamamlamıştır. Ardından Rum tüccarların katkılarıyla, yeni nesil arasında Yunan milliyetçiliğinin geliştirilmesi amacıyla kurulan Ayvalık Rum Okulu’na devam etmiştir. 1805’te kaydolduğu okuldan 1809 yılında mezun olmuştur. Okul müdürü Benjamin Lesvios, İstefanaki’nin yurtdışında eğitim görmesi için Rum gençlere burs veren Pisa’daki Rum tüccarlarla görüşmüştür. Lesvios’un tavsiye sonucunda yüksek tahsil için bu dönemin tıp alanında gözde ülkelerinden biri olan İtalya’nın Pisa Üniversitesi’ne giden İstefanaki fizik, matematik, felsefe, tıp ve filoloji alanlarında eğitim görmüştür. Buradaki eğitimi esnasında İtalyan fizikçi Alessandro Volta’nın derslerine de iştirak etmiştir. 1819’da tıp diploması alarak okulundan mezun olmuştur.
İstefanaki’nin kariyeri 1820’de Edirne Rum Okulu Müdürlüğü görevi ile başlamıştır. Okuldaki görevinin yanı sıra 1821’de serbest hekimliğe de başlayan İstefanaki, öte yandan kilisenin sözcülük görevini de yürütmüştür. 1821’de Yunan İsyanı patlak verdiğinde, Karatodori ailesinin önde gelen şahsı, genç İstefanaki, Yeniçerilerce ‘gâvurluk’ ve casuslukla suçlanmış, o dönem Edirne Mahkemesi Birinci Kâtibi olan Mehmed Kabuli Efendi bu suçlamalara karşı, ona sahip çıkmıştır. Hekim İstefanaki’nin, Kabuli Efendi’nin eşini tedavi edip hayatî tehlikeyi atlatmasının bunda etkili olduğu anlaşılmaktadır. Muhtemelen, bu gelişmeyle beraber, Kabuli Efendi ile Hekim İstefanaki arasında bir yakınlık oluşmuştur. 1824’de İstanbul’a gelmiştir. Böylece meslekî kariyerinin önemli adımlarından birini atmıştır. İstanbul’da ilk önce serbest hekim olarak çalışan Hekim İstefanaki’nin hastaları genelde Fenerli Rum soylular ve devlet çalışanlarıydı.
1827 yılında II. Mahmud’un doktoru olmuştur. Bu dönemde kurulan tıp okulunun (Tıphâne-i Âmire ve Cerrahhâne-i Âmire) tesisine katkı yapmış ve yeğeni Kostantinos (1802-1879) ile beraber yıllarca buralarda ders vermiştir. Tıphâne-i Âmire ve Cerrahhâne-i Âmire tıp okulları 1839’da Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane adı altında birleştirildikten sonra burada ders vermeye devam etmiştir. Çalışma ve gayretinden ötürü 1858’de kendisine dördüncü rütbeden bir Mecidiye Nişanı verilmiştir. Yeğeni Konstantin de Abdülaziz’in ölümüne değin saray hekimliği yapmıştır.
1851’de kurulan Encümen-i Dâniş’in fahri üyesidir ve kurucuları arasında bulunduğu Ellinikos Filologikos Sillogos (Dersaadet Helen Cemiyet-i Edebiyesi) ilk başkanıdır. 41 yaşındayken Bâb-ı Âli tercümanı Aleksandros Mavrokordatos ve Eflak-Boğdan Beyi Aleksandros Murusis’in kızı Smaragda Murusis’in 18 yaşındaki kızları Lukia ile evlenir. Bu evlilikten 7 çocukları olmuştur. Çocuklarından biri Sisam beyi Aleksandro Karatodori Paşa'dır. Diğer çocuğu Kostaki Karatodori Bey de Sisam beyliği yapmıştır.
Mezarı eşiyle beraber kurucu ve hamisi olduğu Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi'nin bahçesindedir.
Kaynakça
- ^ a b c http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/2138.pdf 8 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Bir Saray Hekiminin Serencamı: İstefanaki Karatodori (1789- 1867), Mahmut Akpınar, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIV/1 - 2010, 173-184.
- ^ Efe, Peri (Ocak 2010). "Millet-i Rum'dan bir Münevver: Aleksandros Karatheodoris". Toplumsal Tarih, 193. ss. 83-93. 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2023.
- ^ Kotam, Aleksia (12 Mayıs 2017). "Yeniköy Panayia Kilisesi 180 yaşında". agos.com.tr. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Istefanaki Karatodori Yunanca Stefanos Kara8eodwrh Stefanos Karatheodhori 1789 Bosnakoy Edirne 1867 Istanbul Osmanli Rumu bilgin doktor ve devlet adami II Mahmud un saray hekimidir Istefanaki KaratodoriIstefanaki KaratodoriDogumStefanos Karatheodhori 17 Mart 1789 Bosnohori Osmanli imparatorluguOlum1867 Istanbul Osmanli imparatorluguDefin yeriYenikoy Panayia Rum Ortodoks KilisesiMilliyetOsmanli RumuEtnik kokenRumEgitimPisa UniversitesiDinOrtodokslukEvliliklerCocuk lar Kostaki Karatodori Bey Sisam beyligi Aleksandro Karatodori PasaAkraba lar KostantinosKariyeriDaliTipEtkilendikleriAlessandro VoltaII Mahmud un doktoruHayati17 Mart 1789 da Edirne Vilayeti ndeki Bosnohori Vyssa koyunde dunyaya geldi Ilkokulu Edirne deki Rum okulunda tamamlamistir Ardindan Rum tuccarlarin katkilariyla yeni nesil arasinda Yunan milliyetciliginin gelistirilmesi amaciyla kurulan Ayvalik Rum Okulu na devam etmistir 1805 te kaydoldugu okuldan 1809 yilinda mezun olmustur Okul muduru Benjamin Lesvios Istefanaki nin yurtdisinda egitim gormesi icin Rum genclere burs veren Pisa daki Rum tuccarlarla gorusmustur Lesvios un tavsiye sonucunda yuksek tahsil icin bu donemin tip alaninda gozde ulkelerinden biri olan Italya nin Pisa Universitesi ne giden Istefanaki fizik matematik felsefe tip ve filoloji alanlarinda egitim gormustur Buradaki egitimi esnasinda Italyan fizikci Alessandro Volta nin derslerine de istirak etmistir 1819 da tip diplomasi alarak okulundan mezun olmustur Istefanaki nin kariyeri 1820 de Edirne Rum Okulu Mudurlugu gorevi ile baslamistir Okuldaki gorevinin yani sira 1821 de serbest hekimlige de baslayan Istefanaki ote yandan kilisenin sozculuk gorevini de yurutmustur 1821 de Yunan Isyani patlak verdiginde Karatodori ailesinin onde gelen sahsi genc Istefanaki Yenicerilerce gavurluk ve casuslukla suclanmis o donem Edirne Mahkemesi Birinci Katibi olan Mehmed Kabuli Efendi bu suclamalara karsi ona sahip cikmistir Hekim Istefanaki nin Kabuli Efendi nin esini tedavi edip hayati tehlikeyi atlatmasinin bunda etkili oldugu anlasilmaktadir Muhtemelen bu gelismeyle beraber Kabuli Efendi ile Hekim Istefanaki arasinda bir yakinlik olusmustur 1824 de Istanbul a gelmistir Boylece mesleki kariyerinin onemli adimlarindan birini atmistir Istanbul da ilk once serbest hekim olarak calisan Hekim Istefanaki nin hastalari genelde Fenerli Rum soylular ve devlet calisanlariydi 1827 yilinda II Mahmud un doktoru olmustur Bu donemde kurulan tip okulunun Tiphane i Amire ve Cerrahhane i Amire tesisine katki yapmis ve yegeni Kostantinos 1802 1879 ile beraber yillarca buralarda ders vermistir Tiphane i Amire ve Cerrahhane i Amire tip okullari 1839 da Mekteb i Tibbiye i Sahane adi altinda birlestirildikten sonra burada ders vermeye devam etmistir Calisma ve gayretinden oturu 1858 de kendisine dorduncu rutbeden bir Mecidiye Nisani verilmistir Yegeni Konstantin de Abdulaziz in olumune degin saray hekimligi yapmistir 1851 de kurulan Encumen i Danis in fahri uyesidir ve kuruculari arasinda bulundugu Ellinikos Filologikos Sillogos Dersaadet Helen Cemiyet i Edebiyesi ilk baskanidir 41 yasindayken Bab i Ali tercumani Aleksandros Mavrokordatos ve Eflak Bogdan Beyi Aleksandros Murusis in kizi Smaragda Murusis in 18 yasindaki kizlari Lukia ile evlenir Bu evlilikten 7 cocuklari olmustur Cocuklarindan biri Sisam beyi Aleksandro Karatodori Pasa dir Diger cocugu Kostaki Karatodori Bey de Sisam beyligi yapmistir Mezari esiyle beraber kurucu ve hamisi oldugu Yenikoy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi nin bahcesindedir Kaynakca a b c http eskidergi cumhuriyet edu tr makale 2138 pdf 8 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bir Saray Hekiminin Serencami Istefanaki Karatodori 1789 1867 Mahmut Akpinar C U Ilahiyat Fakultesi Dergisi XIV 1 2010 173 184 Efe Peri Ocak 2010 Millet i Rum dan bir Munevver Aleksandros Karatheodoris Toplumsal Tarih 193 ss 83 93 23 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2023 Kotam Aleksia 12 Mayis 2017 Yenikoy Panayia Kilisesi 180 yasinda agos com tr 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan