İstilacı türler, istilacı yabancı türler, yayılmacı türler ya da egzotik istilacı türler doğal habitatlarda flora ve fauna kategorizasyonunda kullanılan bir terimdir. İstilacı türler, doğal olarak yaşadıkları ekosistemden başka bir ekosisteme giren, çeşitli etkenlerle aşırı çoğalarak tüm ekosistemi etkileyen türler için kullanılan bir terimdir. Bazen dengesi bozulan bir ekosistemde baskın hale gelen yerli türler için de yerli istilacı tür terimi kullanılır.
Farklı tanımları aşağıda verilmiştir:
- Bu terim en çok sokuldukları ve habitatı ekonomik, çevresel ve ekolojik yönden kötü etkileyen egzotik türler için kullanılır. Bu çeşit istilacı türler bitki ya da hayvan olabilir ve sokuldukları bölgeleri, doğal yaşam alanlarını, özel habitatları doğal avcılar ve otoburlar gibi düzenleyicilerin eksikliği nedeniyle baskın çıkarak doğal dengeyi bozarlar. Bunların arasında yerel bitki toplulukları arasında yetişen ve egzotik zararlı bitkiler ve istilacı egzotikler olarak adlandırılan yerel olmayan, yabancı bitki türleri de bulunur. Resmî hükûmet kurumları,Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) gibi doğal hayatı koruma birlikleri terimi bu anlamıyla kullanmaktadırlar. Avrupa Birliği, "İstilacı Yabancı Türler" tanımını öncelikle kendi doğal yaşam alanlarının dışında olan ve sonra biyoçeşitliliği tehdit eden türler olarak yapar.
- Terimin ikinci tanımı ilk tanımını da içerir ve yabancı türlerin yanı sıra yerli türleri de içine katarak belirli bir bölgede doğal düzenleyicilerin kaybolması ya da eksikliği sonucu baskın olarak koloniler oluşturan tüm türler için kullanılır.
- Üçüncü tanım ise yaygın olarak bulunan yerel olmayan türler olarak kullanılır. Bu tanım çok geniştir ve her yerli olmayan tür ya da bölgeye sokulmuş yabancı tür zararlı etki göstermeyebilir.
Tanımının değişkenliği ve tanımlamanın sosyoekonomik bir açıdan yapılmış olması nedeniyle istilacı tür teriminin ekoloji dalında kullanılacak bilimsel bir terim olmadığı konusunda çeşitli eleştiriler yapılmıştır.
Notlar
- ^ Exotic Pest Plant Council. 'Exotic Pest Plants of Greatest Ecological Concern in California 8 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .' accessed 4/10/2010.
- ^ (September 21, 2006). National Invasive Species Information Center - What is an Invasive Species? 13 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. United States Department of Agriculture: National Agriculture Library. Retrieved on September 1, 2007.
- ^ USA (1999). Executive Order 13112 of February 3, 1999: Invasive Species. Federal Register 64(25), 6183-6186.
- ^ a b c Colautti, Robert I.; MacIsaac, Hugh J.; MacIsaac, Hugh J. (2004). "A neutral terminology to define 'invasive' species" (PDF). Diversity and Distributions. 10 (2). ss. 135-141. doi:10.1111/j.1366-9516.2004.00061.x. 26 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Haziran 2014.
- ^ "Communication From The Commission To The Council, The European Parliament, The European Economic And Social Committee And The Committee Of The Regions Towards An EU Strategy On InvasFpollive Species" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Haziran 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Istilaci turler istilaci yabanci turler yayilmaci turler ya da egzotik istilaci turler dogal habitatlarda flora ve fauna kategorizasyonunda kullanilan bir terimdir Istilaci turler dogal olarak yasadiklari ekosistemden baska bir ekosisteme giren cesitli etkenlerle asiri cogalarak tum ekosistemi etkileyen turler icin kullanilan bir terimdir Bazen dengesi bozulan bir ekosistemde baskin hale gelen yerli turler icin de yerli istilaci tur terimi kullanilir Kuzey Amerika dan gelen kunduzlar Tierra del Fuego da istilaci turlerden sayilmaktadir Burada kurduklari barajlarla yerel cevre uzerinde oldukca onemli etkileri olmustur Japonya ya ozgu sarmasik turu ABD de istilaci bir turdur Farkli tanimlari asagida verilmistir Bu terim en cok sokulduklari ve habitati ekonomik cevresel ve ekolojik yonden kotu etkileyen egzotik turler icin kullanilir Bu cesit istilaci turler bitki ya da hayvan olabilir ve sokulduklari bolgeleri dogal yasam alanlarini ozel habitatlari dogal avcilar ve otoburlar gibi duzenleyicilerin eksikligi nedeniyle baskin cikarak dogal dengeyi bozarlar Bunlarin arasinda yerel bitki topluluklari arasinda yetisen ve egzotik zararli bitkiler ve istilaci egzotikler olarak adlandirilan yerel olmayan yabanci bitki turleri de bulunur Resmi hukumet kurumlari Dunya Doga ve Dogal Kaynaklari Koruma Birligi IUCN gibi dogal hayati koruma birlikleri terimi bu anlamiyla kullanmaktadirlar Avrupa Birligi Istilaci Yabanci Turler tanimini oncelikle kendi dogal yasam alanlarinin disinda olan ve sonra biyocesitliligi tehdit eden turler olarak yapar Terimin ikinci tanimi ilk tanimini da icerir ve yabanci turlerin yani sira yerli turleri de icine katarak belirli bir bolgede dogal duzenleyicilerin kaybolmasi ya da eksikligi sonucu baskin olarak koloniler olusturan tum turler icin kullanilir Ucuncu tanim ise yaygin olarak bulunan yerel olmayan turler olarak kullanilir Bu tanim cok genistir ve her yerli olmayan tur ya da bolgeye sokulmus yabanci tur zararli etki gostermeyebilir Taniminin degiskenligi ve tanimlamanin sosyoekonomik bir acidan yapilmis olmasi nedeniyle istilaci tur teriminin ekoloji dalinda kullanilacak bilimsel bir terim olmadigi konusunda cesitli elestiriler yapilmistir Notlar Exotic Pest Plant Council Exotic Pest Plants of Greatest Ecological Concern in California 8 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde accessed 4 10 2010 September 21 2006 National Invasive Species Information Center What is an Invasive Species 13 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde United States Department of Agriculture National Agriculture Library Retrieved on September 1 2007 USA 1999 Executive Order 13112 of February 3 1999 Invasive Species Federal Register 64 25 6183 6186 a b c Colautti Robert I MacIsaac Hugh J MacIsaac Hugh J 2004 A neutral terminology to define invasive species PDF Diversity and Distributions 10 2 ss 135 141 doi 10 1111 j 1366 9516 2004 00061 x 26 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Haziran 2014 Communication From The Commission To The Council The European Parliament The European Economic And Social Committee And The Committee Of The Regions Towards An EU Strategy On InvasFpollive Species PDF 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Haziran 2014