Geleneksel olarak İsviçre Alpleri olarak anılan İsviçre Alp bölgesi, ülkenin önemli doğal bir özelliğini temsil etmektedir ve İsviçre Platosu ve İsviçre'nin üç ana fizyografik bölgesinden biri olan Jura Dağları'nın İsviçre kısmından oluşmaktadır. İsviçre Alpleri bazen Merkez Alpler olarak adlandırılan bir alanı kaplayarak hem Batı Alpleri'ne hem de Doğu Alpleri'ne kadar uzanır.Bern Alpleri'nden Appenzell Alpleri'ne kadar olan kuzey siradağları tamamen İsviçre'de bulunurken, Mont Blanc sıradağlarından Bernina sıradağlarına kadar uzanan güney menzilleri Fransa, İtalya, Avusturya ve Lihtenştayn gibi diğer ülkelerle paylaşılmaktadır.
İsviçre Alpleri, Dufourspitze (4,634 m), Dom (4,545 m), Liskamm (4,527 m), Weisshorn (4,506 m) ve Matterhorn (4,478 m) gibi Alplerin en yüksek dağlarını oluşturur.
Coğrafya
Alpler, İsviçre'nin toplam 41.285 kilometrekarelik yüzölçümünün % 65'ini kaplar ve ülkeyi en yüksek dağ ülkelerinden biri haline getirir.
İsviçre Alpleri'nin buzulları, Alplerin toplam yağış alanının %44'ünü, yani 2.800 kilometrekareyi temsil ederek İsviçre topraklarının % 3'ü olan 1,220 kilometre karelik bir alanı kaplar.
İsviçre Alpleri, İsviçre Platosu'nun güneyinde ve ulusal sınırın kuzeyinde bulunmaktadır. İsviçre'de, Alplerin sınırında, özellikle de kuzey tarafında yer alan iyi belirlenmemiş bölgelere, İsviçre Prealpi denir. İsviçre Prealpleri ağırlıklı olarak kireç taşından oluşmaktadır vegenellikle 2.500 metreyi geçmezler.
Alp kantonları (en yüksekten en düşüğe) Valais, Bern, Graubünden, Uri, Glarus, Ticino, St. Gallen, Vaud, Obwalden, Nidwalden, Schwyz, Appenzell Innerrhoden, Appenzell Ausserrhoden, Fribourg, Luzern ve Zug'dur. İsviçre ile Alp dağlarının dağılımını paylaşan ülkeler (batıdan doğuya doğru): Fransa, İtalya, Avusturya ve Lihtenştayn.
Sıradağlar
Alpler genellikle iki ana kısma ayrılır; Batı Alpleri ve Doğu Alpleri. Batı sıradağları İsviçre'nin en büyük bölümünü oluştururken, çok daha fazla sayıda doğu sıradağları çok daha küçüktür ve hepsi Graubünden kantonunda bulunmaktadır. İkincisi Güney Limestone Alpleri'ne ait Ortler Alpleri hariç Merkez Doğu Alpleri'nin bir parçasıdır. Pennine, Bern ve Bernina Sıradağları, ülkenin en yüksek sıradağları olup 4000 metre üzerinden sırasıyla 38, 9 ve 1 doruk noktasına sahiptir. En küçük sıradağlar, Appenzell Alpleri 2,500 metredir.
Su bilimi
Nehirler
İsviçre Alpleri'nin kuzey tarafı Rhône, Ren ve Han (Tuna havzasının bir parçasıdır) tarafından boşaltılırken, güney tarafı Ticino (Po havzası) tarafından boşaltılır. Kuzeydeki nehirler, Akdeniz, Kuzey Denizi ve Karadeniz'e, güneydekiler Adriyatik Denizi'ndeki Po nehrine dökülür. Alplerdeki ülkenin içinde bulunan önemli üçlü havza; Piz Lunghin, Witenwasserenstock ve Monte Forcola'dır. Witenwasserenstock ile Piz Lunghin arasında, Atlantik havzasını (Kuzey Denizi) ve Akdeniz'i (Adriyatik ve Karadeniz) birbirinden ayıran Avrupa Havzası işletilmektedir. Avrupa havzası aslında sadece kısmen ana zincirde yatıyor. İsviçre, Avrupa'nın temiz suyunun% 6'sına sahiptir ve bazen "Avrupa'nın su kulesi" olarak geçmektedir.
Göller
En yüksek barajlar Alp bölgelerinde bulunduğundan, birçok büyük dağ gölü yapaydır ve hidroelektrik rezervuar olarak kullanılır. 2.300 m'nin üzerinde büyük yapay göller bulunabilir, ancak 1 km²'den daha büyük doğal göller genelde 1000 m'nin altındadır (Engadin'deki göller ve Bern Oberland'daki Oeschinen istisnalarıyla). Düşük irtifa buzullarının eritilmesi, 2002-2003 yılları arasında oluşan 0.25 km² büyüklüğündeki Triftsee gibi yeni göller oluşturabilir.
Kaynakça
- ^ (1873). The Central Alps. Longmans, Green & Co.
- ^ Çevrimiçi İsviçre Tarihsel Sözlüğü'nde Almanca, Fransızca ve İtalyanca İsviçre Alpleri.
- ^ "Dam Begun in Swiss Alps to be Europe's Highest." 27 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Popular Science, November 1929, s. 61
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Geleneksel olarak Isvicre Alpleri olarak anilan Isvicre Alp bolgesi ulkenin onemli dogal bir ozelligini temsil etmektedir ve Isvicre Platosu ve Isvicre nin uc ana fizyografik bolgesinden biri olan Jura Daglari nin Isvicre kismindan olusmaktadir Isvicre Alpleri bazen Merkez Alpler olarak adlandirilan bir alani kaplayarak hem Bati Alpleri ne hem de Dogu Alpleri ne kadar uzanir Bern Alpleri nden Appenzell Alpleri ne kadar olan kuzey siradaglari tamamen Isvicre de bulunurken Mont Blanc siradaglarindan Bernina siradaglarina kadar uzanan guney menzilleri Fransa Italya Avusturya ve Lihtenstayn gibi diger ulkelerle paylasilmaktadir Isvicre nin uydu goruntusu Isvicre Alpleri Dufourspitze 4 634 m Dom 4 545 m Liskamm 4 527 m Weisshorn 4 506 m ve Matterhorn 4 478 m gibi Alplerin en yuksek daglarini olusturur CografyaAlpler Isvicre nin toplam 41 285 kilometrekarelik yuzolcumunun 65 ini kaplar ve ulkeyi en yuksek dag ulkelerinden biri haline getirir Isvicre Alpleri nin buzullari Alplerin toplam yagis alaninin 44 unu yani 2 800 kilometrekareyi temsil ederek Isvicre topraklarinin 3 u olan 1 220 kilometre karelik bir alani kaplar Isvicre Alpleri Isvicre Platosu nun guneyinde ve ulusal sinirin kuzeyinde bulunmaktadir Isvicre de Alplerin sinirinda ozellikle de kuzey tarafinda yer alan iyi belirlenmemis bolgelere Isvicre Prealpi denir Isvicre Prealpleri agirlikli olarak kirec tasindan olusmaktadir vegenellikle 2 500 metreyi gecmezler Alp kantonlari en yuksekten en dusuge Valais Bern Graubunden Uri Glarus Ticino St Gallen Vaud Obwalden Nidwalden Schwyz Appenzell Innerrhoden Appenzell Ausserrhoden Fribourg Luzern ve Zug dur Isvicre ile Alp daglarinin dagilimini paylasan ulkeler batidan doguya dogru Fransa Italya Avusturya ve Lihtenstayn Siradaglar Alpler genellikle iki ana kisma ayrilir Bati Alpleri ve Dogu Alpleri Bati siradaglari Isvicre nin en buyuk bolumunu olustururken cok daha fazla sayida dogu siradaglari cok daha kucuktur ve hepsi Graubunden kantonunda bulunmaktadir Ikincisi Guney Limestone Alpleri ne ait Ortler Alpleri haric Merkez Dogu Alpleri nin bir parcasidir Pennine Bern ve Bernina Siradaglari ulkenin en yuksek siradaglari olup 4000 metre uzerinden sirasiyla 38 9 ve 1 doruk noktasina sahiptir En kucuk siradaglar Appenzell Alpleri 2 500 metredir Su bilimi Nehirler Isvicre Alpleri nin kuzey tarafi Rhone Ren ve Han Tuna havzasinin bir parcasidir tarafindan bosaltilirken guney tarafi Ticino Po havzasi tarafindan bosaltilir Kuzeydeki nehirler Akdeniz Kuzey Denizi ve Karadeniz e guneydekiler Adriyatik Denizi ndeki Po nehrine dokulur Alplerdeki ulkenin icinde bulunan onemli uclu havza Piz Lunghin Witenwasserenstock ve Monte Forcola dir Witenwasserenstock ile Piz Lunghin arasinda Atlantik havzasini Kuzey Denizi ve Akdeniz i Adriyatik ve Karadeniz birbirinden ayiran Avrupa Havzasi isletilmektedir Avrupa havzasi aslinda sadece kismen ana zincirde yatiyor Isvicre Avrupa nin temiz suyunun 6 sina sahiptir ve bazen Avrupa nin su kulesi olarak gecmektedir Goller En yuksek barajlar Alp bolgelerinde bulundugundan bircok buyuk dag golu yapaydir ve hidroelektrik rezervuar olarak kullanilir 2 300 m nin uzerinde buyuk yapay goller bulunabilir ancak 1 km den daha buyuk dogal goller genelde 1000 m nin altindadir Engadin deki goller ve Bern Oberland daki Oeschinen istisnalariyla Dusuk irtifa buzullarinin eritilmesi 2002 2003 yillari arasinda olusan 0 25 km buyuklugundeki Triftsee gibi yeni goller olusturabilir Kaynakca 1873 The Central Alps Longmans Green amp Co Cevrimici Isvicre Tarihsel Sozlugu nde Almanca Fransizca ve Italyanca Isvicre Alpleri Dam Begun in Swiss Alps to be Europe s Highest 27 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Popular Science November 1929 s 61