Çıralı, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Çıralı | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Çıralı Çıralı'nın Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Yusufeli |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1276 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 122 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08820 |
Tarihçe
Çıralı köyünün eski adı Şatut veya Şatuti'dir. Nitekim 1835 tarihli nüfus defterinde ve 1877 tarihli Trabzon vilayet salnamesinde Şatut (شاطوط) olarak geçer. Bu yer adı Gürcüce kaynaklarda Şatuti (შატუთი / შათუთი) olarak geçer. Şatut adı daha sonra Türkçe kaynaklarda Şadut'a dönüşmüştür. Günümüzde Yusufeli ilçesinin bir köyü olan Mutlugün, 2003 yılına kadar Çıralı köyünün bir mahallesiydi.
Şatut köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde Keda, Lantiet(i), Sumbatet(i), Karet(i), Sabanet(i), Sirkilet(i) ve Vaket(i) gibi mahalle ve mezra adları Şatut'un eski bir Gürcü yerleşmesi olduğunu göstermektedir.
Şatut köyü, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Çıldır Eyaleti'nin Livane-i Ulya sancağının Kavkaset nahiyesine bağlıydı. 92 haneden oluşan köyde 255 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Şatut köyünün nüfusunun yaklaşık 510 kişiden oluştuğu söylenebilir. Bu sayımda Şatut'un merkez kısmında 32 hane, Gürcüce Tzablovani'den (წაბლოვანი: kestanelik) değişime uğramış olan Zablovan mahallesinde 60 hane bulunuyordu.
Şatuti veya Şatut köyü, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon Vilayeti'nin dört sancağından biri olan Lazistan sancağına bağlı Livana kazasının köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre köyün 70 hanede yaşayan 216 kişiden oluşuyordu. Salnamede belirtilmemiş olmakla birlikte Osmanlı idaresinin bu tarihte de sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bilinmektedir. Buna bağlı olarak Şadut'un nüfusunun yaklaşık 432 kişiden oluştuğu söylenebilir. Bu salnamede köyde hayvan varlığı olarak 30 öküz, 40 inek, 5 at, 800 keçi ve 213 koyun kaydedilmiştir.1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti livana kazasını Rusya'ya bırakınca, Şadut köyü Kiskim kazasına bağlandı.
Şatut köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Şatut" (شاطوط) adıyla Artvin vilayetine bağlı Yusufeli kazasının merkez nahiyesindeki köylerden biriydi. 1940 genel nüfus sayımında "Şadut" olarak yazılmış olan köy, Çoruh vilayetine bağlı Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 653 kişiden oluşuyordu. Şatut veya Şadut Türkçe olmadığı için köyünün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çıralı olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Çıralı köyünün nüfusu 699 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 169 kişi okuma yazma biliyordu.
Çıralı köyünün güneydoğusunda bir kale bulunmaktadır. Şatut Kalesi'nin günümüze kalan duvarlarının yüksekliği 5 metreyi bulur. Köyün Lantieti mahallesindeki köy kilisesi ise temellerine kadar yıkılmıştır.
Coğrafya
Köy; Artvin il merkezine 121 km, Yusufeli ilçe merkezine 16 km uzaklıktadır. Oldukça dağınık bir yerleşim gösteren köy; Taşgedik, Cami, Cevizli, Düzler, Gökçesu, Kaledibi, Dikili, uysallar, Mataracı, Mutlugün ve Zabluğan mahallelerinden oluşmaktadır. Ayrıca köy sınırlarında Başkaret, Taşlık, Karet, Sirkiler, Akseki mezraları ile Sabanet adıyla yaylası bulunmaktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 122 |
2020 | 128 |
2019 | 136 |
2018 | 142 |
2017 | 132 |
2016 | 131 |
2015 | 134 |
2014 | 171 |
2013 | 178 |
2012 | 154 |
2011 | 166 |
2010 | 181 |
2009 | 195 |
2008 | 199 |
2007 | 170 |
2000 | 438 |
1990 | 695 |
1985 | 748 |
Kaynakça
- ^ . Fallingrain.com. 29 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 330, .
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 9. cilt, s. 300, .
- ^ a b Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 102. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""İl Genel Meclisi Çalışmalarına Son Noktayı Koydu" - Hopam.com". 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2023.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 359, .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;hdl.handle.net
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 757". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 90.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 117, 284, .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Çıralı, Yusufeli için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cirali Artvin ilinin Yusufeli ilcesine bagli bir koydur CiraliKoyArtvin in Turkiye deki konumuCiraliCirali nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceYusufeliCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1276 mNufus 2021 Toplam122Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08820TarihceCirali koyunun eski adi Satut veya Satuti dir Nitekim 1835 tarihli nufus defterinde ve 1877 tarihli Trabzon vilayet salnamesinde Satut شاطوط olarak gecer Bu yer adi Gurcuce kaynaklarda Satuti შატუთი შათუთი olarak gecer Satut adi daha sonra Turkce kaynaklarda Sadut a donusmustur Gunumuzde Yusufeli ilcesinin bir koyu olan Mutlugun 2003 yilina kadar Cirali koyunun bir mahallesiydi Satut koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer aliyordu Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Koyde Keda Lantiet i Sumbatet i Karet i Sabanet i Sirkilet i ve Vaket i gibi mahalle ve mezra adlari Satut un eski bir Gurcu yerlesmesi oldugunu gostermektedir Satut koyu Osmanli idaresinin askere alma ve vergi belirleme amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi 1835 yilinda Cildir Eyaleti nin Livane i Ulya sancaginin Kavkaset nahiyesine bagliydi 92 haneden olusan koyde 255 erkek yasiyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince Satut koyunun nufusunun yaklasik 510 kisiden olustugu soylenebilir Bu sayimda Satut un merkez kisminda 32 hane Gurcuce Tzablovani den წაბლოვანი kestanelik degisime ugramis olan Zablovan mahallesinde 60 hane bulunuyordu Satuti veya Satut koyu 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon Vilayeti nin dort sancagindan biri olan Lazistan sancagina bagli Livana kazasinin koylerinden biriydi 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine gore koyun 70 hanede yasayan 216 kisiden olusuyordu Salnamede belirtilmemis olmakla birlikte Osmanli idaresinin bu tarihte de sadece erkek nufusunu tespit ettigi bilinmektedir Buna bagli olarak Sadut un nufusunun yaklasik 432 kisiden olustugu soylenebilir Bu salnamede koyde hayvan varligi olarak 30 okuz 40 inek 5 at 800 keci ve 213 koyun kaydedilmistir 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti livana kazasini Rusya ya birakinca Sadut koyu Kiskim kazasina baglandi Satut koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Satut شاطوط adiyla Artvin vilayetine bagli Yusufeli kazasinin merkez nahiyesindeki koylerden biriydi 1940 genel nufus sayiminda Sadut olarak yazilmis olan koy Coruh vilayetine bagli Yusufeli kazasinin merkez nahiyesine bagliydi ve nufusu 653 kisiden olusuyordu Satut veya Sadut Turkce olmadigi icin koyunun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Cirali olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Cirali koyunun nufusu 699 kisiden olusuyordu ve bu nufus icinde 169 kisi okuma yazma biliyordu Cirali koyunun guneydogusunda bir kale bulunmaktadir Satut Kalesi nin gunumuze kalan duvarlarinin yuksekligi 5 metreyi bulur Koyun Lantieti mahallesindeki koy kilisesi ise temellerine kadar yikilmistir CografyaKoy Artvin il merkezine 121 km Yusufeli ilce merkezine 16 km uzakliktadir Oldukca daginik bir yerlesim gosteren koy Tasgedik Cami Cevizli Duzler Gokcesu Kaledibi Dikili uysallar Mataraci Mutlugun ve Zablugan mahallelerinden olusmaktadir Ayrica koy sinirlarinda Baskaret Taslik Karet Sirkiler Akseki mezralari ile Sabanet adiyla yaylasi bulunmaktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 1222020 1282019 1362018 1422017 1322016 1312015 1342014 1712013 1782012 1542011 1662010 1812009 1952008 1992007 1702000 4381990 6951985 748Kaynakca Fallingrain com 29 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 13 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c Taner Artvinli Yusufeli Kulliyati Istanbul 2013 2 cilt I cilt s 330 ISBN 9786058624818 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 9 cilt s 300 ISBN 9789157871117 a b Tao Gurcuce Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 102 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Il Genel Meclisi Calismalarina Son Noktayi Koydu Hopam com 1 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2023 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 359 ISBN 9789157871117 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi hdl handle net isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 170 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 757 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 90 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 117 284 ISBN 9789941478178 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarCirali Yusufeli icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft