Shashmaqom, (Tacikçe: Шашмақом, Rusça: Шашмаком, Özbekçe: shashmaqom, Farsça: ششمقام) "altı makam" anlamına gelen Orta Asya'ya özgü bir müzik türüdür (özellikle Tacikistan ve Özbekistan'da yaygındır) ve Buhara şehrinde gelişmiş olabilir. Makamlar, Acem müziğinde kullanılan terimlerdir. ise özel olarak İran makamlarını tanımlamak için kullanılır.
Şeşmakam | |
---|---|
Tacikistan'da Şeşmakam | |
Kültürel kökenleri | ve |
Önemli çalgılar | Uzun boyunlu udlar, , ve |
Şaşmakam, ilahi aşkı anlatan tasavvuf şiirlerinden esinlenen sözleri olan zarif bir müzik türüdür. Enstrümanları seslere sade bir eşlik sağlar. Şaşmakam konserlerinde genelde bir çift uzun saplı ud, zil sesleri ile tefi andıran daire ve yaylı tanbur olan sato kullanılır.
Tarihçe
20. yüzyılın ilk yarısında Özbekistan'da, Cedid hareketinin üyesi olan Abdul Rauf Fitrat, sarayın geleneksel müziği olan Şaşmakam'a özel bir ilgi duyuyordu. 1927'de ''Ozbek klasik Muz
Şeşmakam müziği | |
---|---|
Ülke | Tacikistan ve Özbekistan |
Kaynak | 00089 |
Bölge | Asya ve Pasifik |
Tescil geçmişi | |
Tescil | 2008 (3. oturum) |
ikasi va uning Tarikhi" (Özbek Klasik Müziği ve Tarihi) adlı bir kitap yazdı ve Şaşmakam'ı Özbek halkının büyük bir müzik geleneği olarak sundu. Ancak, 1930'lu yıllarda Sovyet rejimi döneminde, Özbek Şaşmakamı feodal egemen sınıfın bir yankısı ve Avrupa tarzı armoni benimsenmesine yönelik kültürel ilerlemeyi engelleyen bir müzik türü olarak görüldü. Son olarak, 1951'de Özbekistan Besteciler Birliği başkanının kararıyla ve Özbekistan komitesi tarafından onaylanarak makam ve müzik uygulamasının gelişimi bastırıldı.
50'li yılların ortalarında makam, ideolojik olarak yeniden değerlendirilmeye başlandı. Tacikistan'da yerel yönetim, Şaşmakam'ın ulusal geleneksel mirasın bir parçası haline gelmesine karar verdi. Tacikistan ile Özbekistan arasındaki gerginlik, Duşanbe'de gelişen Tacik Şaşmakamı ile Taşkent'te gelişen Özbek Şaşmakamı arasındaki farklılaşmaya yol açtı. Tacik kaynaklarında Özbek Şaşmakamı'ndan bahsedilmezken, Özbek kaynaklarında da Tacik Şaşmakamı ele alınmadı.
1980'li yıllarda bu yapay ayrım değişmeye başladı. Özbekistan Tacik Şaşmakam'ı öğrenmeye, Tacikistan ise Özbek Şaşmakam'ı tanımaya başladı. Bu durum günümüze kadar devam etti ancak Özbekistan'daki milliyetçilik dalgası bunu değiştirebilir: İki dilli (Özbekçe ve Tacikçe) konuşulan Buhara'da radyoda yayınlanan Şaşmakam müziklerinde şarkıcılar sadece Özbekçe metinleri kullanıyor.
Bu müzik stili Batı dünyasına, özellikle de Amerika Birleşik Devletleri'ne, Orta Asya'daki Buhara Yahudileri tarafından tanıtıldı. şeşmakamın yetenekli icracıları olan birçok Buhara Yahudisi, bu müziği Batı'ya getirdi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Shashmaqom Tacikce Shashmakom Rusca Shashmakom Ozbekce shashmaqom Farsca شش مقام alti makam anlamina gelen Orta Asya ya ozgu bir muzik turudur ozellikle Tacikistan ve Ozbekistan da yaygindir ve Buhara sehrinde gelismis olabilir Makamlar Acem muziginde kullanilan terimlerdir ise ozel olarak Iran makamlarini tanimlamak icin kullanilir SesmakamTacikistan da SesmakamKulturel kokenleriveOnemli calgilarUzun boyunlu udlar ve Sasmakam ilahi aski anlatan tasavvuf siirlerinden esinlenen sozleri olan zarif bir muzik turudur Enstrumanlari seslere sade bir eslik saglar Sasmakam konserlerinde genelde bir cift uzun sapli ud zil sesleri ile tefi andiran daire ve yayli tanbur olan sato kullanilir Tarihce20 yuzyilin ilk yarisinda Ozbekistan da Cedid hareketinin uyesi olan Abdul Rauf Fitrat sarayin geleneksel muzigi olan Sasmakam a ozel bir ilgi duyuyordu 1927 de Ozbek klasik MuzSesmakam muzigiUNESCO Somut Olmayan Kulturel MirasiUlkeTacikistan ve OzbekistanKaynak00089BolgeAsya ve PasifikTescil gecmisiTescil2008 3 oturum ikasi va uning Tarikhi Ozbek Klasik Muzigi ve Tarihi adli bir kitap yazdi ve Sasmakam i Ozbek halkinin buyuk bir muzik gelenegi olarak sundu Ancak 1930 lu yillarda Sovyet rejimi doneminde Ozbek Sasmakami feodal egemen sinifin bir yankisi ve Avrupa tarzi armoni benimsenmesine yonelik kulturel ilerlemeyi engelleyen bir muzik turu olarak goruldu Son olarak 1951 de Ozbekistan Besteciler Birligi baskaninin karariyla ve Ozbekistan komitesi tarafindan onaylanarak makam ve muzik uygulamasinin gelisimi bastirildi 50 li yillarin ortalarinda makam ideolojik olarak yeniden degerlendirilmeye baslandi Tacikistan da yerel yonetim Sasmakam in ulusal geleneksel mirasin bir parcasi haline gelmesine karar verdi Tacikistan ile Ozbekistan arasindaki gerginlik Dusanbe de gelisen Tacik Sasmakami ile Taskent te gelisen Ozbek Sasmakami arasindaki farklilasmaya yol acti Tacik kaynaklarinda Ozbek Sasmakami ndan bahsedilmezken Ozbek kaynaklarinda da Tacik Sasmakami ele alinmadi 1980 li yillarda bu yapay ayrim degismeye basladi Ozbekistan Tacik Sasmakam i ogrenmeye Tacikistan ise Ozbek Sasmakam i tanimaya basladi Bu durum gunumuze kadar devam etti ancak Ozbekistan daki milliyetcilik dalgasi bunu degistirebilir Iki dilli Ozbekce ve Tacikce konusulan Buhara da radyoda yayinlanan Sasmakam muziklerinde sarkicilar sadece Ozbekce metinleri kullaniyor Bu muzik stili Bati dunyasina ozellikle de Amerika Birlesik Devletleri ne Orta Asya daki Buhara Yahudileri tarafindan tanitildi sesmakamin yetenekli icracilari olan bircok Buhara Yahudisi bu muzigi Bati ya getirdi Ayrica bakinizKlezmer LazgiKaynakca Levin Theodore 1993 The Reterritorialization of Culture in the New Central Asian States A Report from Uzbekistan Yearbook for Traditional Music 25 51 doi 10 2307 768683 ISSN 0740 1558