Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şebeke (Azerice: Şəbəkə), Azerbaycan'da halk ustaları tarafından tutkal ve çivi kullanılmadan küçük ahşap parçalardan yapılmış renkli camlarla doldurulmuş pencerelerdir.
Şeki Hanları Sarayı'nın binası, şebeke duvarları, salonların ve odaların pencere açıklıklarını doldurur. Geometrik olarak şebeke pencereleri, sarayın ana cephesinin genel kompozisyonu ile uyum içindedir. Merkez salonların ve yan odaların kesintisiz vitray pencereleri sarayın cephesine bakmaktadır. Her iki katın ve üst odaların hollerinin dış duvarlarının kaldırılarak kanatlı-vitraylı pencerelerle değiştirilmesinin bu törensel köşk mimarisinin bir özelliği olduğu sanılmaktadır.
18.-19. yüzyıllardan kalma, şebeke ile süslenmiş çok sayıda yerleşim yeri olan taş evlere de Şuşa şehrinde rastlanmıştır.
Şebeke sanatı
Orta Doğu mimarisinde ve dekoratif sanatlar ve el sanatlarında sanatsal bir yapıya sahip olan somut olmayan bir kültürel mirastır. Azerbaycan mimarisinde 11-12. yüzyıllardan beri kullanılmaktadır. Süsleme sanatının bir şaheseri, tutkal veya çivi olmadan birbirini sabitleyen ahşap elemanlarla usta tarafından bir araya getirilen küçük cam parçalardan oluşan düzlüktür. Bu sanatın ana "sırrı", ahşap parçaların bir çıkıntı ve aralarına küçük cam parçaların yerleştirildiği bir girinti ile aktarılmasından oluşur. Ağacın parçaları şimşir, ceviz, kayın ve meşe gibi masif ahşap türlerinden yapılmıştır. Kafes anlamına gelen Şebeke desenleri Güneş'i, yaşam enerjisini, zamanın sonsuz akışını ve evrenin sonsuzluğunu sembolize eder.
Şebeke yapısı
Şebeke'nin yüzey boyutları, öğelerin işlevsel amacına bağlı olarak birkaç santimetrekareden birkaç metrekareye kadar değişebilir. Mimari ile olan bağlantısına bağlı olarak, şebeke sanat eserleri iki yönde sınıflandırılabilir: mimari bir yapının parçası - kapı, pencere, merdiven; ve perde, lamba, sandık, dolap gibi bireysel iç öğeler. Süslemenin temeli daha kesin geometrik şekillerden oluştuğu için kompozisyonlara göre başka bir sınıflandırma daha vardır: "caferi", "sekkiz", "onalty", "gullyabi", "şemsi", "gelu" ve ayrıca "bendi-rumi"
Azerbaycan'da Şebeke sanatı
"Şebeke" kelimesi Azerbaycan dilinden tercüme edildiğinde "ağ", "kafes" anlamına gelmektedir.
Azerbaycan topraklarında Şeki, Şuşa, Ordubad, Bakü, Gence, Lenkeran, Nahçıvan ve Derbent (Rusya Federasyonu) gibi şehirlerde bir sanat formu olarak şebeke yaygındı. Şebeke sanatının ana merkezi, bu geleneğin hala saf, klasik biçimiyle sunulduğu Şeki'dir. Bu tür sanatın 18.-19. yüzyıllara tarihlenen örnekleri burada yoğunlaşmaktadır. Bu sanat formunun klasik bir örneği Şeki Hanları Sarayı'dır (1762).
Şebeke sanatı ve sembolizmi Azerbaycan'ın her bölgesinde belli ölçüde farklılık gösterir. Örneğin, üretim teknolojisi açısından bakıldığında, Ordubadlı ustalar geometrik şekillerin sadeliğini ve münzevi bir renk düzenini tercih etmişlerdir. Ancak buna rağmen, ülkenin neredeyse tüm bölgelerinde renkli cam ana malzemedir.
Şebeke ustaları
Şebeke sanatının ve sembollerinin taşıyıcıları halk ustalarıdır. Ünlü halk ustaları arasında Mehti Mehtiyev (19. yüzyıl), Şahbuzlu Abuzer Badalov (18.-19. yüzyıllar), Şekili Abbasgulu (19. yüzyıl) sayılabilir. Yirminci yüzyılda bu sanatın yeniden canlanması Abdulhüseyn Babayev (1877-1961), Eşref Rasulov (1928-1997) tarafından sağlanmıştır.
Şu anda, sanatın gelişimi Eşref Resulov'un oğlu Tofik (1961) ve torunu İlgar (1990) tarafından desteklenmektedir. Ayrıca Soltan İsmailov ve Hüseyin Mustafazade (Şeki), Cabir Cabbarov (Ordubad), Refik Allahverdiyev (Şuşa) bu alanda öne çıkmaktadır.
Restorasyon
1950'li ve 1960'lı yıllarda Eşref Rasulov yönetiminde Şeki Hanları Sarayı ilk kez restore edilmiştir. 2001 yılında Ordubad'daki Cuma ve Ambaras camilerinin (17.-18. yüzyıllar) pencere şbekeleri usta Cabir Cabbarov'un önderliğinde restore edildi.
Huseyn Mustafazade, 2002-2004 yıllarında Alman "Den Cmalcoh Ege MEK Gembelg GMB" şirketiyle yapılan bir anlaşma uyarınca Şeki Hanları Sarayı'nın restorasyonuna katıldı. Sonuç olarak, sarayın kapı ve pencerelerinin yanı sıra tavanının büyük bir kısmı restore edildi.
Galeri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Azad Sharifov (1998). "Shaki: Paradise in the Caucasus Foothills" (İngilizce). azer.com. 6 Mart 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ (1983). Строительное искусство Азербайджана: с древнейших времен до XIX в (PDF). Baku: Elm. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Eylül 2023.
- ^ Александр Миловский. "Шебеке" (Rusça). vokrugsveta.ru. 30 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ a b Л. С. Бретеницкий, Б. В. Веймарн. Искусство Азербайджана IV—XVIII веков. — М.: Искусство, 1976.
- ^ Great Soviet Encyclopedia/ ШУША. Moskova: Сове́тская энциклопе́дия. 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Xalidə Şirinova (21 Ağustos 2020). "Səbir sənəti" (Azerice). milliclub.az. 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ Марина (29 Ocak 2015). "Шебеке" (Rusça). aquarells.ru. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ "Уникальное творение - шебеке" (Rusça). liveinternet.ru. 23 Kasım 2016. 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ Илькин Тунджай (18 Haziran 2019). "Искусство шебеке: шедевры без использования клея и гвоздей" (Rusça). oxu.az. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ a b Эртегин Саламзаде (12 Mayıs 2014). "Искусство и символика шебеке" (Rusça). fondartproject.ru. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ "Shaki-Paradise in the Caucasus Foothills". Azerbaijan International. 1998. 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ Самира Кязимова (17 Temmuz 2013). "Волшебные витражи — без гвоздя и клея" (Rusça). Азербайджанские известия. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ Mustafa Dadashov (9 Ocak 2019). "Шекинский мастер Тофиг Расулов создает ковровый шебеке, не имеющий аналога в мире" (Rusça). Azerbaijan State News Agency. 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sebeke Azerice Sebeke Azerbaycan da halk ustalari tarafindan tutkal ve civi kullanilmadan kucuk ahsap parcalardan yapilmis renkli camlarla doldurulmus pencerelerdir Sebeke pencereleri Seki Hanlari Sarayi nin binasi sebeke duvarlari salonlarin ve odalarin pencere acikliklarini doldurur Geometrik olarak sebeke pencereleri sarayin ana cephesinin genel kompozisyonu ile uyum icindedir Merkez salonlarin ve yan odalarin kesintisiz vitray pencereleri sarayin cephesine bakmaktadir Her iki katin ve ust odalarin hollerinin dis duvarlarinin kaldirilarak kanatli vitrayli pencerelerle degistirilmesinin bu torensel kosk mimarisinin bir ozelligi oldugu sanilmaktadir 18 19 yuzyillardan kalma sebeke ile suslenmis cok sayida yerlesim yeri olan tas evlere de Susa sehrinde rastlanmistir Sebeke sanatiOrta Dogu mimarisinde ve dekoratif sanatlar ve el sanatlarinda sanatsal bir yapiya sahip olan somut olmayan bir kulturel mirastir Azerbaycan mimarisinde 11 12 yuzyillardan beri kullanilmaktadir Susleme sanatinin bir saheseri tutkal veya civi olmadan birbirini sabitleyen ahsap elemanlarla usta tarafindan bir araya getirilen kucuk cam parcalardan olusan duzluktur Bu sanatin ana sirri ahsap parcalarin bir cikinti ve aralarina kucuk cam parcalarin yerlestirildigi bir girinti ile aktarilmasindan olusur Agacin parcalari simsir ceviz kayin ve mese gibi masif ahsap turlerinden yapilmistir Kafes anlamina gelen Sebeke desenleri Gunes i yasam enerjisini zamanin sonsuz akisini ve evrenin sonsuzlugunu sembolize eder Sebeke yapisiSebeke nin yuzey boyutlari ogelerin islevsel amacina bagli olarak birkac santimetrekareden birkac metrekareye kadar degisebilir Mimari ile olan baglantisina bagli olarak sebeke sanat eserleri iki yonde siniflandirilabilir mimari bir yapinin parcasi kapi pencere merdiven ve perde lamba sandik dolap gibi bireysel ic ogeler Suslemenin temeli daha kesin geometrik sekillerden olustugu icin kompozisyonlara gore baska bir siniflandirma daha vardir caferi sekkiz onalty gullyabi semsi gelu ve ayrica bendi rumi Azerbaycan da Sebeke sanati Sebeke kelimesi Azerbaycan dilinden tercume edildiginde ag kafes anlamina gelmektedir Azerbaycan topraklarinda Seki Susa Ordubad Baku Gence Lenkeran Nahcivan ve Derbent Rusya Federasyonu gibi sehirlerde bir sanat formu olarak sebeke yaygindi Sebeke sanatinin ana merkezi bu gelenegin hala saf klasik bicimiyle sunuldugu Seki dir Bu tur sanatin 18 19 yuzyillara tarihlenen ornekleri burada yogunlasmaktadir Bu sanat formunun klasik bir ornegi Seki Hanlari Sarayi dir 1762 Sebeke sanati ve sembolizmi Azerbaycan in her bolgesinde belli olcude farklilik gosterir Ornegin uretim teknolojisi acisindan bakildiginda Ordubadli ustalar geometrik sekillerin sadeligini ve munzevi bir renk duzenini tercih etmislerdir Ancak buna ragmen ulkenin neredeyse tum bolgelerinde renkli cam ana malzemedir Sebeke ustalariSebeke sanatinin ve sembollerinin tasiyicilari halk ustalaridir Unlu halk ustalari arasinda Mehti Mehtiyev 19 yuzyil Sahbuzlu Abuzer Badalov 18 19 yuzyillar Sekili Abbasgulu 19 yuzyil sayilabilir Yirminci yuzyilda bu sanatin yeniden canlanmasi Abdulhuseyn Babayev 1877 1961 Esref Rasulov 1928 1997 tarafindan saglanmistir Su anda sanatin gelisimi Esref Resulov un oglu Tofik 1961 ve torunu Ilgar 1990 tarafindan desteklenmektedir Ayrica Soltan Ismailov ve Huseyin Mustafazade Seki Cabir Cabbarov Ordubad Refik Allahverdiyev Susa bu alanda one cikmaktadir Restorasyon1950 li ve 1960 li yillarda Esref Rasulov yonetiminde Seki Hanlari Sarayi ilk kez restore edilmistir 2001 yilinda Ordubad daki Cuma ve Ambaras camilerinin 17 18 yuzyillar pencere sbekeleri usta Cabir Cabbarov un onderliginde restore edildi Huseyn Mustafazade 2002 2004 yillarinda Alman Den Cmalcoh Ege MEK Gembelg GMB sirketiyle yapilan bir anlasma uyarinca Seki Hanlari Sarayi nin restorasyonuna katildi Sonuc olarak sarayin kapi ve pencerelerinin yani sira tavaninin buyuk bir kismi restore edildi GaleriAyrica bakinizVitray Azerbaycan kulturu Seki Hanlari SarayiKaynakca Azad Sharifov 1998 Shaki Paradise in the Caucasus Foothills Ingilizce azer com 6 Mart 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2023 1983 Stroitelnoe iskusstvo Azerbajdzhana s drevnejshih vremen do XIX v PDF Baku Elm 16 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 28 Eylul 2023 Aleksandr Milovskij Shebeke Rusca vokrugsveta ru 30 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2021 a b L S Bretenickij B V Vejmarn Iskusstvo Azerbajdzhana IV XVIII vekov M Iskusstvo 1976 Great Soviet Encyclopedia ShUShA Moskova Sove tskaya enciklope diya 18 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Xalide Sirinova 21 Agustos 2020 Sebir seneti Azerice milliclub az 18 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2021 Marina 29 Ocak 2015 Shebeke Rusca aquarells ru 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2021 Unikalnoe tvorenie shebeke Rusca liveinternet ru 23 Kasim 2016 18 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2021 Ilkin Tundzhaj 18 Haziran 2019 Iskusstvo shebeke shedevry bez ispolzovaniya kleya i gvozdej Rusca oxu az 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2021 a b Ertegin Salamzade 12 Mayis 2014 Iskusstvo i simvolika shebeke Rusca fondartproject ru 10 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2021 Shaki Paradise in the Caucasus Foothills Azerbaijan International 1998 5 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2023 Samira Kyazimova 17 Temmuz 2013 Volshebnye vitrazhi bez gvozdya i kleya Rusca Azerbajdzhanskie izvestiya 31 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2021 Mustafa Dadashov 9 Ocak 2019 Shekinskij master Tofig Rasulov sozdaet kovrovyj shebeke ne imeyushij analoga v mire Rusca Azerbaijan State News Agency 17 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2021