Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şehzade, padişah oğullarına ve onların erkek çocuklarına verilen unvandır. [1]
Ressam:Fausto Zonaro
Şehzade, Osmanlı Devleti'nde padişahın erkek çocuklarına verilen unvandır. Aynı şekilde şehzadelerin de çocukları bu unvanı alırlar ve kendi erkek çocuklarına da geçirirlerdi. Yani Osmanlı hanedanına mensup padişah dışındaki tüm erkekler bu unvanı taşırlardı. Avrupa ülkelerinde kullanılan prens unvanına karşılık gelir. Şehzadeler, klasik devirde bu unvandan sonra sultan, sonra da kendi isimlerini kullanırlardı.
Ekberiyet uygulamasına kadar okuma çağında yanlarına verilen lala ile eğitme başlayan ve sancağa çıkan şehzadeler yıllar süren zorlu bir taht mücadelesi sonrası tahta çıkıp padişah olurlar ya da çıkamayıp ya tutsak hayatı yaşarlar ya da öldürülürlerdi. Bu nedenle taht mücadelesi çok önem sarf ettiğinden mücadeleyi en baskın ve girişken olan kazanırdı, bu da padişahın en baskın ve girişken şehzade olmasını sağlardı.
Klasik dünya tarihinde sınırlar çizip hükümdarlıkta bulunmuş soyların erkek nesillerinin tümüne batıda Prens, Ortadoğu'da Şehzade unvanı verilmiştir. Şehzade unvanı sadece Osmanlı Hanedanında kullanılmamakla beraber, Türk ve İslam medeniyetlerinin kurmuş olduğu Devlet ve Beyliklerin Hükümdarlarının erkek çocukları ve ondan devam eden soylarına da verilen bir unvandır. Tarihçilerin eserlerine ve belgelere bakıldığında da bu durumun çok net ifade edildiği gözlenmektedir. Orta Asya'da, Anadolu'da ve Orta Doğu'da kurulan Timur Devleti, Akkoyunlu Devleti, Karakoyunlu Devleti, Dulkadiroğlu Devleti ve İlhanlı Devleti Hükümdarlarının erkek çocuklarının da Şehzade unvanı kullandığı bilinmektedir.
Etimoloji
Unvan, Osmanlı İmparatorluğu döneminde kullanılmıştır ve Farsça kökenlidir.[2] Farsça okunuşu şahzāde veya şāhzāde olarak, yazılışı ise شهزاده/شاهزاده şeklinde olup "hükümdar oğlu, prens" anlamlarına gelir. [3] Osmanlı İmparatorluğunda padişah çocuklarına "çelebi" de denilirdi. [4]Eski Türkçede ise prens yani şehzadeler için "tegin" adı kullanılmış, bu sözcük Moğol diline "tigid" olarak geçmiş ardından Osmanlı döneminde "yigit" biçiminde kullanılmıştır. [5]
Eğitimleri
Şehzadelerin eğitimine kuruluşundan itibaren tüm Osmanlı dönemi boyunca büyük önem verilmiştir. Bu eğitimin önemli olmasının asıl nedeni ise tahta geçecek ve padişah olacak şehzadenin ülke yönetimini ele alacak olmasıdır. Ancak bu eğitimler dönemler halinde çeşitli değişimlere uğramıştır. Şehzade eğitimlerinin değişim geçirdiği dönemler ise dört bölüme ayrılabilir. Bunlar;
- Kuruluştan Kafes Sisteminin uygulanmasına kadar süren yıllar,
- Kafes sisteminden 19'uncu yüzyılın ortalarına kadar süren yıllar,
- 19'uncu yüzyılın ortalarından İkinci Meşrutiyetin ilanına kadar süren yıllar
- İkinci Meşrutiyetin ilanından sonraki yıllardır.
19'uncu yüzyılın başında ilan edilen İkinci Meşrutiyete kadar şehzadeler, ilk eğitimlerine saraylarda başlıyorlardı. Şehzadelerin bu eğitimlerinden Dâye ve Lalalar sorumlulardı. İlk öğretime başlayacakları zaman törenleri gerçekleştiriliyordu. [6] Bu zamana kadar alfabe harflerini zaten öğrenmiş olan şehzadelere alfabe okutuluyor ve kısa bir tören gerçekleştirilmiş oluyordu. Okula başlayan şehzadeler çok çeşitli dersler almalarına karşın, öncelik okuma, yazma, Kur'an ve temel dini eğitimler üzerine eğitim alıyorlardı. 11 veya 15 yaşına kadar devam eden bu eğitimlerde dövüş ve binicilik gibi uygulamalı dersler de bulunuyordu.[7]
Şehzadeler 11 veya 15 yaşına kadar aldıkları teorik ve temel eğitimlerin ardından, saltanat sırası kendilerine gelinceye kadar pratik eğitim için büyük sancaklara gönderiliyorlardı. Bu pratik eğitim için sancaklara gönderilme dönemi I. Ahmed ile birlikte son bulmuştur. Bu dönemden sonra kafes sistemi olarak bilinen sistem devreye girmiştir. Bu sisteme göre onlu yaşlarına kadar eğitimlerini tamamlayan şehzadeler, saraylarda olarak adlandırılan dairelerdeki kendilerine ayrılan bölümlerde yaşamaya başlamışlardır. Ancak 15 yaşından küçük olanlar Topkapı Sarayı'nda, "Dâye" adı verilen çocuk hizmetçilerinin bakımı altında yaşıyorlardı. 15 yaşından sonra ise kendi bölümlerine yerleştiriliyorlardı. Artık burada, saray dâhilindeki yerlerini asla terk edemiyorlardı. Eğitimleri ise aksaksız ve çok sıkı bir şekilde öğretmenler eşliğinde devam ediyordu. Şehzadeler saray bölümlerinde uzun yıllar bir tür hapis hayatı gibi yaşamaya mecbur bırakılıyordu. Çünkü hizmetçiler (cariye) ve anneleri dışında neredeyse kimseyle irtibatları olmuyordu. [8]
1839 yılına kadar hiçbir devlet töreni veya bayrama da iştirak etmeyen şehzadeler ancak Abdülmecid'in 1839 ile 1861 yılları arasındaki saltanatı esnasında bazı tören ile bayramlara katılabildiler. Bu dönem zaten kafes sisteminin yumuşadığı ve bozulmaya başladığı bir dönemdir. Ayrıca bu dönemde şehzadelerin eğitimlerinde de değişiklikler olmuş, batı kültürü de verilen eğitimler arasına girmiştir. Ayrıca yine bu dönemde (Mekteb-i Âli) okulunda daha önce hanedan üyeleri ve Osmanlı Devleti'nin ileri gelenlerinin çocukları eğitim görürken, daha sonra ağırlıklı olarak şehzadeler eğitim almaya başlamışlardır. Bu okulda yabancı öğretmenler de dersler verebiliyordu. Ancak ağırlıklı olarak öğretmenler askerlerden seçiliyorlardı. Sonraki yıllarda padişah II. Abdülhamid bu okulda kendi çocuklarına daha fazla ilgi gösterilmesini ve daha iyi eğitim almalarını istemişti. Çocuklarının eğitimine gösterdiği özeni ve itinayı ise hanedanın diğer erkek çocuklarının eğitiminde göstermedi. Bu nedenle diğer hanedan üyelerinin erkek çocuklarının eğitim seviyeleri bu yıllarda oldukça düşüktü. 1908 yılında İkinci Meşrutiyetin ilanı ile birlikte bu okul kapandı. II. Abdülhamid'in 1909 yılında tahttan indirilmesi, şehzadelerin eğitim ve diğer durumlarını da değiştirdi. Artık şehzadeler kapalı yerlerde de kalmaktan kurtulmuşlardı.[9]
1913 yılında ise şehzadelerin eğitimine yönelik olarak "Hanedân-ı Saltanat Âzâsının Hâl ve Mevkileri ile Vazâifini Tayin Eden Nizamnâme" yürürlüğe girdi. Bu nizamnameye göre artık şehzadeler mükemmel bir şekilde Türkçe ve Arapça eğitimi gördükten sonra, bir yabancı dilin okumasını ve yazmasını da öğreneceklerdi. Ayrıca Nizamnâme ile birlikte şehzadelerin eğitimi de kurumsal bir yapıya kavuşmuş oldu. Şehzade eğitimine dair son karar ise 7 Şubat 1922 tarihinde "Hanedân-ı Saltanat Kararnamesi" ile yapıldı. Bu Kararname ile şehzadelere verilen eğitimin daha net çerçevesi çizilmiştir. [10]
Taht kavgaları
Sancağa gönderilme uygulamasının kaldırıldığı kafes sistemi uygulamasına kadar şehzadeler daha önce askeri görevler üstleniyorlar ve bu bakımdan kendilerini geliştiriyorlardı. Ancak şehzadeler I. Süleyman'ın 1566 yılındaki ölümünün ardından, orduda fiilen görev alamamış ve savaşlara katılamamışlardır. Bu dönem Abdülmecid'in 1839 yılındaki saltanatına kadar da böyle devam etmiştir. Ancak bu dönemden sonra şehzadeler daha özgür bir hayat yaşamalarına rağmen, çok büyük derecede devlet yönetimi veya orduda görev almamışlardır. Daha sonra kısmen bazı şehzadeler bir takım devlet görevlerinde bulunmuşlardır. [11]
Şehzadelerin taht kavgalarına tutuşmasının en önemli nedeni ise tahta çıkma konusunda herhangi bir veraset sisteminin bulunmamasıdır. Yani her şehzade padişah (hükümdar) olma hakkında sahiptir. Ancak bu düzen I. Murat'ın padişahlık döneminde değişmiştir. I. Murat padişahlığı yalnızca padişah ve oğullarına bırakmıştır. Bu durumda beraberinde zaman zaman büyük taht kavgalarını getirmiştir. Bu durum II. Mehmed'in çıkardığı Fatih Kanunnamesi'nde de;
Ve her kimesneye evlâdımdan saltanat müyesser ola, karındaşların nizamı âlem için katletmek münâsibdir
şeklinde geçmiş ve böylece devlet yönetimi aşırı merkeziyetçi bir yapıya dönüştürülmüş, padişahı "mutlak hakim" kılmıştır. Günümüzdeki bazı kaynaklarda bu olay "kardeş katlinin yasallaşması" olarak belirtilmektedir. [12] Yeni düzen ve sisteme, I. Ahmed tarafından padişah çocuğu şehzadelerden en akıllı ve yaşlı olanın tahta getirilmesi kuralı da getirildiğinden dolayı veraset sistemi daha katı ve belirgin duruma gelmiştir. Bu yıllarda şehzadeler genellikle yakınlarının ve özellikle annelerinin ihtirasları nedeniyle sık sık taht kavgaları sonucunda katliamlara kurban gitmişlerdir.[13][14][15]
Osmanlı Hanedanı ile hanedan reisliği ve günümüzde şehzadelik
Şehzadeler padişahın erkek çocukları oldukları için Osman Gazi'den itibaren devam eden soy bağı Osmanlı Hanedanlığı olarak adlandırılıyordu. 1792 yılından itibaren Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi başlamış ve bu dönem 1922 tarihinde Osmanlı İmparatorluğunun yıkılışına kadar devam etmiştir. Günümüzde aynı soy bağının devamından gelen erkek çocuklar hâlen şehzade adıyla anılmaya devam etmektedir.[16] Hatta Profesör Metin Hülagü II. Abdülhamit’ten sonra tüm şehzadelere yönelik bir siyaset yasağı olduğunu iddia etmektedir. [17] Günümüzde Osmanlı Hanedanları ile soy bağı olanların bir kısmı Türkiye'de, bir kısmı ise yurt dışında değişik ülkelerde yaşamaktadırlar. [18][19]
Bu kişilerden şehzade unvanını devam ettiren erkek çocukların en yaşlısı ve kıdemli üyesi ise "Hanedan reisi" adıyla adlandırılmaktadır. [20]Osmanlı Hanedanlığı ise 1922 yılında Ankara Hükûmeti tarafından saltanatın kaldırılması ile son bulmuştur. Osmanlı Hanedanları 1922 tarihine kadar hâlen Başbakanlık Osmanlı Arşivleri'nde muhafaza edilen ""'ne kayıt ediliyordu. Bu deftere kayıt edilen [21] son Osmanlı Hanedanı Neslişah Sultan 2 Nisan 2012 tarihinde ölmüştür.[22] Bu nedenle günümüzdeki kayıtları aile içerisinde tutulan Osmanoğulları ailesindeki "Hanedan reisi" kullanımı ile "Osmanlı Hanedanı"ndaki kayıtları "Osmanlı Hanedan Defteri"ne kaydolan "Hanedan reisi" kullanımını birbirlerinden farklıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- 1.^"Büyük Türkçe Sözlük : Şehzade". tdk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 2.^"Şehzade". nisanyansozluk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 3.^"XIV. ve XVI. Yüzyıl Osmanlı Kültür ve Uygarlığı". sakarya.edu.tr. s. 1. 7 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 4.^Hirik, Erkan (2011). "Etimoloji". Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları. s. 187. 17 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 5.^Kırpık, Cevdet (Mayıs 2010). "II. Meşrutiyet'ten Sonra Şehzade Eğitiminde Değişim". SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi, 21. ss. 99-130. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 6.^Koç Keskin, Neslihan. (PDF). Türkiyat Araştırmaları Dergisi. s. 149. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 7.^"Sarayın koridorlarında bir şehzadenin çığlığı". takvim. 3 Ocak 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 8.^"Evlatlarını Boğduran Süleyman Gerçekten Muhteşem mi?". odatv. 18 Ocak 2011. 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 9.^Turan, Rahmi (3 Ekim 2011). "İktidar, ne evlat dinliyor, ne kardeş!". hurriyet. 6 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 10.^Bardakçı, Murat (18 Ekim 1999). "Bir hanedanın dramı". hurriyet. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 11.^"Vahdettin hain miydi, değil miydi?". hurriyet. 26 Kasım 2007. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 12.^"Sürüldüler ama bitmediler". turkiyegazetesi. 10 Mart 2013. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 13.^"Osmanlı Hanedanı dört kıtada yaşıyor". milliyet. 15 Temmuz 2010. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 14.^. sabah. 20 Ağustos 2006. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- 15.^Ortaylı, İlber (5 Şubat 2011). "Prenseslik zor meslek". milliyet. 20 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
Hanedan defterine yapılan son kayıt Neslişah Sultan’ın ismidir. Ondan sonra doğan hanedan üyeleri artık saltanat kalktığı için aile içinde kayıtlıdır.
- 16.^. gazetevatan. 2 Nisan 2012. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
Neslişah Sultan, saltanat altında doğan ve Osmanlı Hanedan Defteri’ne kaydedilen son hanedan mensubuydu.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sehzade padisah ogullarina ve onlarin erkek cocuklarina verilen unvandir 1 Osmanli sehzadesiIstanbul Pera Muzesi nde bulunan Sehzade Abdurrahim Efendi tablosu Ressam Fausto Zonaro Sehzade Osmanli Devleti nde padisahin erkek cocuklarina verilen unvandir Ayni sekilde sehzadelerin de cocuklari bu unvani alirlar ve kendi erkek cocuklarina da gecirirlerdi Yani Osmanli hanedanina mensup padisah disindaki tum erkekler bu unvani tasirlardi Avrupa ulkelerinde kullanilan prens unvanina karsilik gelir Sehzadeler klasik devirde bu unvandan sonra sultan sonra da kendi isimlerini kullanirlardi Ekberiyet uygulamasina kadar okuma caginda yanlarina verilen lala ile egitme baslayan ve sancaga cikan sehzadeler yillar suren zorlu bir taht mucadelesi sonrasi tahta cikip padisah olurlar ya da cikamayip ya tutsak hayati yasarlar ya da oldurulurlerdi Bu nedenle taht mucadelesi cok onem sarf ettiginden mucadeleyi en baskin ve girisken olan kazanirdi bu da padisahin en baskin ve girisken sehzade olmasini saglardi Klasik dunya tarihinde sinirlar cizip hukumdarlikta bulunmus soylarin erkek nesillerinin tumune batida Prens Ortadogu da Sehzade unvani verilmistir Sehzade unvani sadece Osmanli Hanedaninda kullanilmamakla beraber Turk ve Islam medeniyetlerinin kurmus oldugu Devlet ve Beyliklerin Hukumdarlarinin erkek cocuklari ve ondan devam eden soylarina da verilen bir unvandir Tarihcilerin eserlerine ve belgelere bakildiginda da bu durumun cok net ifade edildigi gozlenmektedir Orta Asya da Anadolu da ve Orta Dogu da kurulan Timur Devleti Akkoyunlu Devleti Karakoyunlu Devleti Dulkadiroglu Devleti ve Ilhanli Devleti Hukumdarlarinin erkek cocuklarinin da Sehzade unvani kullandigi bilinmektedir EtimolojiUnvan Osmanli Imparatorlugu doneminde kullanilmistir ve Farsca kokenlidir 2 Farsca okunusu sahzade veya sahzade olarak yazilisi ise شهزاده شاهزاده seklinde olup hukumdar oglu prens anlamlarina gelir 3 Osmanli Imparatorlugunda padisah cocuklarina celebi de denilirdi 4 Eski Turkcede ise prens yani sehzadeler icin tegin adi kullanilmis bu sozcuk Mogol diline tigid olarak gecmis ardindan Osmanli doneminde yigit biciminde kullanilmistir 5 EgitimleriSehzadelerin egitimine kurulusundan itibaren tum Osmanli donemi boyunca buyuk onem verilmistir Bu egitimin onemli olmasinin asil nedeni ise tahta gececek ve padisah olacak sehzadenin ulke yonetimini ele alacak olmasidir Ancak bu egitimler donemler halinde cesitli degisimlere ugramistir Sehzade egitimlerinin degisim gecirdigi donemler ise dort bolume ayrilabilir Bunlar Kurulustan Kafes Sisteminin uygulanmasina kadar suren yillar Kafes sisteminden 19 uncu yuzyilin ortalarina kadar suren yillar 19 uncu yuzyilin ortalarindan Ikinci Mesrutiyetin ilanina kadar suren yillar Ikinci Mesrutiyetin ilanindan sonraki yillardir 19 uncu yuzyilin basinda ilan edilen Ikinci Mesrutiyete kadar sehzadeler ilk egitimlerine saraylarda basliyorlardi Sehzadelerin bu egitimlerinden Daye ve Lalalar sorumlulardi Ilk ogretime baslayacaklari zaman torenleri gerceklestiriliyordu 6 Bu zamana kadar alfabe harflerini zaten ogrenmis olan sehzadelere alfabe okutuluyor ve kisa bir toren gerceklestirilmis oluyordu Okula baslayan sehzadeler cok cesitli dersler almalarina karsin oncelik okuma yazma Kur an ve temel dini egitimler uzerine egitim aliyorlardi 11 veya 15 yasina kadar devam eden bu egitimlerde dovus ve binicilik gibi uygulamali dersler de bulunuyordu 7 Sehzadeler 11 veya 15 yasina kadar aldiklari teorik ve temel egitimlerin ardindan saltanat sirasi kendilerine gelinceye kadar pratik egitim icin buyuk sancaklara gonderiliyorlardi Bu pratik egitim icin sancaklara gonderilme donemi I Ahmed ile birlikte son bulmustur Bu donemden sonra kafes sistemi olarak bilinen sistem devreye girmistir Bu sisteme gore onlu yaslarina kadar egitimlerini tamamlayan sehzadeler saraylarda olarak adlandirilan dairelerdeki kendilerine ayrilan bolumlerde yasamaya baslamislardir Ancak 15 yasindan kucuk olanlar Topkapi Sarayi nda Daye adi verilen cocuk hizmetcilerinin bakimi altinda yasiyorlardi 15 yasindan sonra ise kendi bolumlerine yerlestiriliyorlardi Artik burada saray dahilindeki yerlerini asla terk edemiyorlardi Egitimleri ise aksaksiz ve cok siki bir sekilde ogretmenler esliginde devam ediyordu Sehzadeler saray bolumlerinde uzun yillar bir tur hapis hayati gibi yasamaya mecbur birakiliyordu Cunku hizmetciler cariye ve anneleri disinda neredeyse kimseyle irtibatlari olmuyordu 8 II Abdulhamid 25 yasinda sehzadelik doneminde gunumuzde Iskocya da bulunan Balmoral Kalesinde 1867 1839 yilina kadar hicbir devlet toreni veya bayrama da istirak etmeyen sehzadeler ancak Abdulmecid in 1839 ile 1861 yillari arasindaki saltanati esnasinda bazi toren ile bayramlara katilabildiler Bu donem zaten kafes sisteminin yumusadigi ve bozulmaya basladigi bir donemdir Ayrica bu donemde sehzadelerin egitimlerinde de degisiklikler olmus bati kulturu de verilen egitimler arasina girmistir Ayrica yine bu donemde Mekteb i Ali okulunda daha once hanedan uyeleri ve Osmanli Devleti nin ileri gelenlerinin cocuklari egitim gorurken daha sonra agirlikli olarak sehzadeler egitim almaya baslamislardir Bu okulda yabanci ogretmenler de dersler verebiliyordu Ancak agirlikli olarak ogretmenler askerlerden seciliyorlardi Sonraki yillarda padisah II Abdulhamid bu okulda kendi cocuklarina daha fazla ilgi gosterilmesini ve daha iyi egitim almalarini istemisti Cocuklarinin egitimine gosterdigi ozeni ve itinayi ise hanedanin diger erkek cocuklarinin egitiminde gostermedi Bu nedenle diger hanedan uyelerinin erkek cocuklarinin egitim seviyeleri bu yillarda oldukca dusuktu 1908 yilinda Ikinci Mesrutiyetin ilani ile birlikte bu okul kapandi II Abdulhamid in 1909 yilinda tahttan indirilmesi sehzadelerin egitim ve diger durumlarini da degistirdi Artik sehzadeler kapali yerlerde de kalmaktan kurtulmuslardi 9 1913 yilinda ise sehzadelerin egitimine yonelik olarak Hanedan i Saltanat Azasinin Hal ve Mevkileri ile Vazaifini Tayin Eden Nizamname yururluge girdi Bu nizamnameye gore artik sehzadeler mukemmel bir sekilde Turkce ve Arapca egitimi gordukten sonra bir yabanci dilin okumasini ve yazmasini da ogreneceklerdi Ayrica Nizamname ile birlikte sehzadelerin egitimi de kurumsal bir yapiya kavusmus oldu Sehzade egitimine dair son karar ise 7 Subat 1922 tarihinde Hanedan i Saltanat Kararnamesi ile yapildi Bu Kararname ile sehzadelere verilen egitimin daha net cercevesi cizilmistir 10 Taht kavgalariSancaga gonderilme uygulamasinin kaldirildigi kafes sistemi uygulamasina kadar sehzadeler daha once askeri gorevler ustleniyorlar ve bu bakimdan kendilerini gelistiriyorlardi Ancak sehzadeler I Suleyman in 1566 yilindaki olumunun ardindan orduda fiilen gorev alamamis ve savaslara katilamamislardir Bu donem Abdulmecid in 1839 yilindaki saltanatina kadar da boyle devam etmistir Ancak bu donemden sonra sehzadeler daha ozgur bir hayat yasamalarina ragmen cok buyuk derecede devlet yonetimi veya orduda gorev almamislardir Daha sonra kismen bazi sehzadeler bir takim devlet gorevlerinde bulunmuslardir 11 Sehzadelerin taht kavgalarina tutusmasinin en onemli nedeni ise tahta cikma konusunda herhangi bir veraset sisteminin bulunmamasidir Yani her sehzade padisah hukumdar olma hakkinda sahiptir Ancak bu duzen I Murat in padisahlik doneminde degismistir I Murat padisahligi yalnizca padisah ve ogullarina birakmistir Bu durumda beraberinde zaman zaman buyuk taht kavgalarini getirmistir Bu durum II Mehmed in cikardigi Fatih Kanunnamesi nde de Ve her kimesneye evladimdan saltanat muyesser ola karindaslarin nizami alem icin katletmek munasibdir seklinde gecmis ve boylece devlet yonetimi asiri merkeziyetci bir yapiya donusturulmus padisahi mutlak hakim kilmistir Gunumuzdeki bazi kaynaklarda bu olay kardes katlinin yasallasmasi olarak belirtilmektedir 12 Yeni duzen ve sisteme I Ahmed tarafindan padisah cocugu sehzadelerden en akilli ve yasli olanin tahta getirilmesi kurali da getirildiginden dolayi veraset sistemi daha kati ve belirgin duruma gelmistir Bu yillarda sehzadeler genellikle yakinlarinin ve ozellikle annelerinin ihtiraslari nedeniyle sik sik taht kavgalari sonucunda katliamlara kurban gitmislerdir 13 14 15 Osmanli Hanedani ile hanedan reisligi ve gunumuzde sehzadelikSehzadeler padisahin erkek cocuklari olduklari icin Osman Gazi den itibaren devam eden soy bagi Osmanli Hanedanligi olarak adlandiriliyordu 1792 yilindan itibaren Osmanli Imparatorlugu dagilma donemi baslamis ve bu donem 1922 tarihinde Osmanli Imparatorlugunun yikilisina kadar devam etmistir Gunumuzde ayni soy baginin devamindan gelen erkek cocuklar halen sehzade adiyla anilmaya devam etmektedir 16 Hatta Profesor Metin Hulagu II Abdulhamit ten sonra tum sehzadelere yonelik bir siyaset yasagi oldugunu iddia etmektedir 17 Gunumuzde Osmanli Hanedanlari ile soy bagi olanlarin bir kismi Turkiye de bir kismi ise yurt disinda degisik ulkelerde yasamaktadirlar 18 19 Bu kisilerden sehzade unvanini devam ettiren erkek cocuklarin en yaslisi ve kidemli uyesi ise Hanedan reisi adiyla adlandirilmaktadir 20 Osmanli Hanedanligi ise 1922 yilinda Ankara Hukumeti tarafindan saltanatin kaldirilmasi ile son bulmustur Osmanli Hanedanlari 1922 tarihine kadar halen Basbakanlik Osmanli Arsivleri nde muhafaza edilen ne kayit ediliyordu Bu deftere kayit edilen 21 son Osmanli Hanedani Neslisah Sultan 2 Nisan 2012 tarihinde olmustur 22 Bu nedenle gunumuzdeki kayitlari aile icerisinde tutulan Osmanogullari ailesindeki Hanedan reisi kullanimi ile Osmanli Hanedani ndaki kayitlari Osmanli Hanedan Defteri ne kaydolan Hanedan reisi kullanimini birbirlerinden farklidir Ayrica bakinizOsmanogullari ailesiKaynakca1 Buyuk Turkce Sozluk Sehzade tdk 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2013 2 Sehzade nisanyansozluk 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2013 3 XIV ve XVI Yuzyil Osmanli Kultur ve Uygarligi sakarya edu tr s 1 7 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2013 4 Hirik Erkan 2011 Etimoloji Ankara Turk Kulturunu Arastirma Enstitusu Yayinlari s 187 17 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2013 5 Kirpik Cevdet Mayis 2010 II Mesrutiyet ten Sonra Sehzade Egitiminde Degisim SDU Fen Edebiyat Fakultesi 21 ss 99 130 Erisim tarihi 7 Agustos 2013 6 Koc Keskin Neslihan PDF Turkiyat Arastirmalari Dergisi s 149 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2013 7 Sarayin koridorlarinda bir sehzadenin cigligi takvim 3 Ocak 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2013 8 Evlatlarini Bogduran Suleyman Gercekten Muhtesem mi odatv 18 Ocak 2011 2 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2013 9 Turan Rahmi 3 Ekim 2011 Iktidar ne evlat dinliyor ne kardes hurriyet 6 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2013 10 Bardakci Murat 18 Ekim 1999 Bir hanedanin drami hurriyet Erisim tarihi 7 Agustos 2013 11 Vahdettin hain miydi degil miydi hurriyet 26 Kasim 2007 Erisim tarihi 7 Agustos 2013 12 Surulduler ama bitmediler turkiyegazetesi 10 Mart 2013 22 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2013 13 Osmanli Hanedani dort kitada yasiyor milliyet 15 Temmuz 2010 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2013 14 sabah 20 Agustos 2006 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2013 15 Ortayli Ilber 5 Subat 2011 Prenseslik zor meslek milliyet 20 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2013 Hanedan defterine yapilan son kayit Neslisah Sultan in ismidir Ondan sonra dogan hanedan uyeleri artik saltanat kalktigi icin aile icinde kayitlidir 16 gazetevatan 2 Nisan 2012 14 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2013 Neslisah Sultan saltanat altinda dogan ve Osmanli Hanedan Defteri ne kaydedilen son hanedan mensubuydu