12 Öfkeli Adam, Sidney Lumet'in yönettiği 1957 ABD yapımı drama filmidir. 'un uyarlanan film bir duruşmada bir jüri üyesinin diğer on bir jüri üyesini şüphelinin suçsuz olduğu konusunda, temelinde, ikna etme çabaları hakkındadır. Film neredeyse sadece bir set kullanılarak çekilmiş olma özelliği ile dikkate değerdir. Filmin başında ve sonundaki üç dakikalık gösterim süresi ve bitişikteki lavabo sahneleri dışında bütün filmde mekân olarak sadece jüri odası kullanılır. "12 Öfkeli Adam" ayrıca Sidney Lumet'in yönettiği ilk filmdir. 96 dakikalık film, 340.000 dolarlık bütçe ile yapılmıştır.
12 Angry Men | |
Yönetmen | Sidney Lumet |
---|---|
Yapımcı | Henry Fonda |
Senarist | Reginald Rose |
Oyuncular | Henry Fonda Lee J. Cobb Martin Balsam Jack Klugman Jack Warden Ed Begley |
Müzik | Kenyon Hopkins |
Görüntü yönetmeni | |
Kurgu | Carl Lerner |
Dağıtıcı | United Artists |
Cinsi | Sinema filmi |
Renk | Siyah-beyaz |
Yapım yılı | ABD, 1957 |
Çıkış tarih(ler)i | 13 Nisan, 1957 ABD |
Süre | 96 dk. |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 340.000 $ |
İki jüri üyesinin mahkeme binasından ayrılmaları esnasında birbirlerine isimlerini söylemeleri dışında filmde hiç isim kullanılmaz. Davalı "çocuk", tanıklar da "yaşlı adam" ve "karşı sokaktaki kadın" şeklinde anılır.
"12 Öfkeli Adam", 2007 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.
Özet
Sıcak bir yaz gününde, New York İlçe Mahkemesi'nde bir jüri, yoksul bir 18 yaşındaki gencin, kendisini sürekli olarak döven babasını öldürmekle suçlandığı davayı tartışmak üzere hazırlanır. Hakim, eğer makul şüphe varsa, jürinin "suçsuz" kararı vermesi gerektiğini belirtir. Eğer sanık suçlu bulunursa, zorunlu bir şekilde elektrikli sandalye ile idam cezası alacaktır. Karar oybirliğiyle alınmalıdır.
Başlangıçta, dava açıktır gibi görünmektedir. Bir komşu, sanığın babasını bıçakladığını, penceresinden, geçen bir yükseltilmiş trenin pencerelerinden izlediğini ifade etmiştir. Başka bir komşu, sanığın babasını öldürme tehdidinde bulunduğunu ve babasının vücudunun yere düştüğünü duyduğunu; sonra, kapısına koşarken, sanığın merdivenlerden aşağı koştuğunu gördüğünü ifade etmiştir. Çocuk, bıçağı kaybettiğini iddia etmiş, ancak cinayet yerinde, parmak izleri silinmiş bir şekilde bulunan aynı türde bir bıçak satın aldığını kabul etmiştir.
Ön oylamada, tüm jüriler "suçlu" oyu verir, sadece Jüri 8, karar verilmeden önce biraz tartışma olması gerektiğine inandığı için "suçsuz" oy verir. Diğer jürileri ikna etmek için yaptığı ilk birkaç argüman görünüşte başarısız olunca, Jüri 8, gizli bir oylama önerir; kendisi çekimser kalacak, eğer diğer tüm jüriler hala suçlu oy verirse, kabul edecektir. Oylama, bir "suçsuz" oy gösterir. Jüri 9, oyunu değiştirdiğini açıklar; Jüri 8'in motivelerini saygı duyar ve daha fazla tartışma olması gerektiği konusunda hemfikirdir.
Jüri 8, geçen trenin gürültüsünün ikinci tanığın iddia ettiği her şeyi duyulamaz hale getireceğini savunur. Jüri 5 ve 11 oylarını değiştirir. Jüri 5, 6 ve 8, ikinci tanığın hikâyesini sorgular ve ölüm tehdidinin mecazi bir konuşma olup olmadığını sorgular. Tanığın apartmanının bir diyagramına bakıp bir deney yaparak, jüriler, engelli tanığın zamanında kapıya gidemeyeceğini belirler. Jüri 3, öfkeyle, Jüri 8 ile tartışır ve ona saldırmaya çalışır, ölüm tehdidinde bulunur; jüriler 5, 6 ve 7, Jüri 3'ü fiziksel olarak engeller. Jüri 2 ve 6 oylarını değiştirir; jüri şimdi eşit olarak bölünmüştür.
Jüri 4, çocuğun alibisine şüphe duyar, çünkü çocuk belirli ayrıntıları hatırlayamaz. Jüri 8, Jüri 4'ün kendi hafızasını test etmesini sağlar. Jüri 2 ve 5, babanın bıçak yarasının aşağıya doğru eğilmiş olma olasılığını belirtir, çünkü çocuk babasından daha kısadır. Jüri 7, ikna olmaktan ziyade sabırsızlık nedeniyle oy değiştirir, Jüri 11'i kızdırır. Başka bir oylama yapıldıktan sonra, jüriler 1 ve 12 de taraf değiştirir, sadece üç "suçlu" oy kalmıştır.
Jüri 10, ırkçı bir tirad yapar, Jüri 4'ü tartışmanın geri kalanında konuşmaktan men eder. Jüri 4'ün neden hala suçlu oy kullandığı konusunda baskı yapıldığında, apartmanın karşısından cinayeti gören kadının güvenilir bir kanıt olduğunu belirtir. Jüri 12, bir suçlu oyuna geri döner.
Jüri 4'ün gözlüklerini çıkarıp burnundaki izleri ovduğunu gören Jüri 9, ilk tanığın da sürekli olarak kendi burnundaki benzer izleri sıvadığını fark eder, bu da onun da düzenli olarak gözlük kullandığını gösterir, ancak mahkemede gözlüklerini takmadı. Jüri 8, tanığın, cinayeti gördüğünde uyumaya çalışıyordu, gözlüğü olmadığı veya onları takacak zamanı olmadığı için hikâyesinin şüpheli olduğunu belirtir. Jüri 4, 10 ve 12 tüm oylarını değiştirir, Jüri 3 tek muhalif olarak kalır.
Jüri 3, diğerlerini kendi argümanına ikna etmeye çalışırken, kendi oğluyla yaşadığı gergin ilişkinin, onun sanığı suçlu bulmasını istemesine neden olduğunu fark eder. Gözyaşlarına boğulur ve oyunu "suçsuz" olarak değiştirir. Diğerleri ayrılırken, Jüri 8, Jüri 3'e ceketini giymesinde yardım edercesine nazikçe yardımcı olur. Sanık davanın ardından mahkûm edilmez ve jüri üyeleri mahkeme binasından ayrılır. Jüri üyeleri 8 ve 9, birbirlerine soyadlarını (sırasıyla Davis ve McCardle) açıklarlar. Diğer jüri üyeleri de ayrı ayrı yollarına giderken mahkeme binasının merdivenlerinden inerler.
Yapım
Reginald Rose'un senaryosu başlangıçta televizyon için yapıldı ve 1954'te CBS programı 'da yayınlandı. 2003'te tekrar bulunana kadar bu çalışmanın kaybolduğu sanılıyordu.
Televizyon programı başarılı olunca bir sinema uyarlaması yapılmaya karar verildi. Daha önce çeşitli oyunlar ve televizyon programları yöneten Sidney Lumet, Henry Fonda ve Rose tarafından yönetmen olarak projeye dahil edildi. 12 Öfkeli Adam Lumet'in yönettiği ilk sinema filmidir aynı zamanda Rose ve Fonda'nın ilk ve tek yapımcılık deneyimleridir. Fonda daha sonra bir daha asla yapımcı olmayacağını belirtmiştir.
Uyarlamalar
Film ve televizyon
12 Öfkeli Adam 1997'de televizyon için yeniden yapıldı. William Friedkin'in yönettiği bu yeniden yapımda George C. Scott, James Gandolfini, Tony Danza, , Ossie Davis, Hume Cronyn, Courtney B. Vance, Armin Mueller-Stahl ve Jack Lemmon yer aldı. Bu yapımda yargıç bir kadındı ve jüri üyelerinin dördü Afro-Amerikalılardan oluşuyordu (röportajlarda yapımcılar filmin adını değiştirmek istemedikleri için jüriye kadın koymadıklarını belirttiler). Filmdeki sahneler ve diyalogların büyük çoğunluğu orijinali ile aynıdır. Ancak filmde jüri odasında sigara içilememesi, ara sıra olan küfür gibi yenilemeler yapıldı.
2007'de Rus film yönetmeni kendi tamamladı. 64. Venedik Film Festivali jürisi bu yeniden yapıma özel ödül verdi.
, , The Simpsons, Veronica Mars ve King of the Hill gibi dizilerde filmin parodilerine yer verilmiştir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
12 Ofkeli Adam Sidney Lumet in yonettigi 1957 ABD yapimi drama filmidir un uyarlanan film bir durusmada bir juri uyesinin diger on bir juri uyesini suphelinin sucsuz oldugu konusunda temelinde ikna etme cabalari hakkindadir Film neredeyse sadece bir set kullanilarak cekilmis olma ozelligi ile dikkate degerdir Filmin basinda ve sonundaki uc dakikalik gosterim suresi ve bitisikteki lavabo sahneleri disinda butun filmde mekan olarak sadece juri odasi kullanilir 12 Ofkeli Adam ayrica Sidney Lumet in yonettigi ilk filmdir 96 dakikalik film 340 000 dolarlik butce ile yapilmistir 12 Ofkeli Adam12 Angry MenYonetmenSidney LumetYapimciHenry FondaSenaristReginald RoseOyuncularHenry Fonda Lee J Cobb Martin Balsam Jack Klugman Jack Warden Ed BegleyMuzikKenyon HopkinsGoruntu yonetmeniKurguCarl LernerDagiticiUnited ArtistsCinsiSinema filmiRenkSiyah beyazYapim yiliABD 1957Cikis tarih ler i13 Nisan 1957 ABDSure96 dk DilIngilizceButce340 000 Iki juri uyesinin mahkeme binasindan ayrilmalari esnasinda birbirlerine isimlerini soylemeleri disinda filmde hic isim kullanilmaz Davali cocuk taniklar da yasli adam ve karsi sokaktaki kadin seklinde anilir 12 Ofkeli Adam 2007 yilinda Kongre Kutuphanesi tarafindan kulturel tarihi ve estetik olarak onemli filmler arasina secilerek ABD Ulusal Film Arsivi nde muhafaza edilmesine karar verilmistir OzetSicak bir yaz gununde New York Ilce Mahkemesi nde bir juri yoksul bir 18 yasindaki gencin kendisini surekli olarak doven babasini oldurmekle suclandigi davayi tartismak uzere hazirlanir Hakim eger makul suphe varsa jurinin sucsuz karari vermesi gerektigini belirtir Eger sanik suclu bulunursa zorunlu bir sekilde elektrikli sandalye ile idam cezasi alacaktir Karar oybirligiyle alinmalidir Baslangicta dava aciktir gibi gorunmektedir Bir komsu sanigin babasini bicakladigini penceresinden gecen bir yukseltilmis trenin pencerelerinden izledigini ifade etmistir Baska bir komsu sanigin babasini oldurme tehdidinde bulundugunu ve babasinin vucudunun yere dustugunu duydugunu sonra kapisina kosarken sanigin merdivenlerden asagi kostugunu gordugunu ifade etmistir Cocuk bicagi kaybettigini iddia etmis ancak cinayet yerinde parmak izleri silinmis bir sekilde bulunan ayni turde bir bicak satin aldigini kabul etmistir On oylamada tum juriler suclu oyu verir sadece Juri 8 karar verilmeden once biraz tartisma olmasi gerektigine inandigi icin sucsuz oy verir Diger jurileri ikna etmek icin yaptigi ilk birkac arguman gorunuste basarisiz olunca Juri 8 gizli bir oylama onerir kendisi cekimser kalacak eger diger tum juriler hala suclu oy verirse kabul edecektir Oylama bir sucsuz oy gosterir Juri 9 oyunu degistirdigini aciklar Juri 8 in motivelerini saygi duyar ve daha fazla tartisma olmasi gerektigi konusunda hemfikirdir Juri 8 gecen trenin gurultusunun ikinci tanigin iddia ettigi her seyi duyulamaz hale getirecegini savunur Juri 5 ve 11 oylarini degistirir Juri 5 6 ve 8 ikinci tanigin hikayesini sorgular ve olum tehdidinin mecazi bir konusma olup olmadigini sorgular Tanigin apartmaninin bir diyagramina bakip bir deney yaparak juriler engelli tanigin zamaninda kapiya gidemeyecegini belirler Juri 3 ofkeyle Juri 8 ile tartisir ve ona saldirmaya calisir olum tehdidinde bulunur juriler 5 6 ve 7 Juri 3 u fiziksel olarak engeller Juri 2 ve 6 oylarini degistirir juri simdi esit olarak bolunmustur Juri 4 cocugun alibisine suphe duyar cunku cocuk belirli ayrintilari hatirlayamaz Juri 8 Juri 4 un kendi hafizasini test etmesini saglar Juri 2 ve 5 babanin bicak yarasinin asagiya dogru egilmis olma olasiligini belirtir cunku cocuk babasindan daha kisadir Juri 7 ikna olmaktan ziyade sabirsizlik nedeniyle oy degistirir Juri 11 i kizdirir Baska bir oylama yapildiktan sonra juriler 1 ve 12 de taraf degistirir sadece uc suclu oy kalmistir Juri 10 irkci bir tirad yapar Juri 4 u tartismanin geri kalaninda konusmaktan men eder Juri 4 un neden hala suclu oy kullandigi konusunda baski yapildiginda apartmanin karsisindan cinayeti goren kadinin guvenilir bir kanit oldugunu belirtir Juri 12 bir suclu oyuna geri doner Juri 4 un gozluklerini cikarip burnundaki izleri ovdugunu goren Juri 9 ilk tanigin da surekli olarak kendi burnundaki benzer izleri sivadigini fark eder bu da onun da duzenli olarak gozluk kullandigini gosterir ancak mahkemede gozluklerini takmadi Juri 8 tanigin cinayeti gordugunde uyumaya calisiyordu gozlugu olmadigi veya onlari takacak zamani olmadigi icin hikayesinin supheli oldugunu belirtir Juri 4 10 ve 12 tum oylarini degistirir Juri 3 tek muhalif olarak kalir Juri 3 digerlerini kendi argumanina ikna etmeye calisirken kendi ogluyla yasadigi gergin iliskinin onun sanigi suclu bulmasini istemesine neden oldugunu fark eder Gozyaslarina bogulur ve oyunu sucsuz olarak degistirir Digerleri ayrilirken Juri 8 Juri 3 e ceketini giymesinde yardim edercesine nazikce yardimci olur Sanik davanin ardindan mahkum edilmez ve juri uyeleri mahkeme binasindan ayrilir Juri uyeleri 8 ve 9 birbirlerine soyadlarini sirasiyla Davis ve McCardle aciklarlar Diger juri uyeleri de ayri ayri yollarina giderken mahkeme binasinin merdivenlerinden inerler YapimReginald Rose un senaryosu baslangicta televizyon icin yapildi ve 1954 te CBS programi da yayinlandi 2003 te tekrar bulunana kadar bu calismanin kayboldugu saniliyordu Televizyon programi basarili olunca bir sinema uyarlamasi yapilmaya karar verildi Daha once cesitli oyunlar ve televizyon programlari yoneten Sidney Lumet Henry Fonda ve Rose tarafindan yonetmen olarak projeye dahil edildi 12 Ofkeli Adam Lumet in yonettigi ilk sinema filmidir ayni zamanda Rose ve Fonda nin ilk ve tek yapimcilik deneyimleridir Fonda daha sonra bir daha asla yapimci olmayacagini belirtmistir UyarlamalarMilliyet gazetesinde 13 Nisan 1960 tarihinde cikan bu ilan Sidney Lumet in 1957 de yonettigi 12 Angry Men adli filmin 1960 ta Turkiye de sinemalarda 12 Ofkeli Adam adiyla gosterime girdigini bildiriyor Film ve televizyon 12 Ofkeli Adam 1997 de televizyon icin yeniden yapildi William Friedkin in yonettigi bu yeniden yapimda George C Scott James Gandolfini Tony Danza Ossie Davis Hume Cronyn Courtney B Vance Armin Mueller Stahl ve Jack Lemmon yer aldi Bu yapimda yargic bir kadindi ve juri uyelerinin dordu Afro Amerikalilardan olusuyordu roportajlarda yapimcilar filmin adini degistirmek istemedikleri icin juriye kadin koymadiklarini belirttiler Filmdeki sahneler ve diyaloglarin buyuk cogunlugu orijinali ile aynidir Ancak filmde juri odasinda sigara icilememesi ara sira olan kufur gibi yenilemeler yapildi 2007 de Rus film yonetmeni kendi tamamladi 64 Venedik Film Festivali jurisi bu yeniden yapima ozel odul verdi The Simpsons Veronica Mars ve King of the Hill gibi dizilerde filmin parodilerine yer verilmistir Kaynakca