Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ermeni – Tatar katliamları (aynı zamanda Ermeni-Tatar savaşı, Armeno-Tatar savaşı ve daha yakın zamanda Ermeni-Azeri Savaşı olarak da bilinir), 1905-1906'da Rus Kafkasyası'nın tamamında Ermeniler ve Azerbaycan halklarını (o zamanlar "Kafkas Tatarları" veya "Kafkasya Tatarları" olarak bilinirdi) ve daha sonra gelen halklar arasındaki kanlı etnik çatışmaları ifade etmektedir.
| 1905-1906 Ermeni-Tatar katliamları | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rus Devrimi | ||||||||
 yakınlarında bir Kazak askeri devriyesi, c. 1905. | ||||||||
| ||||||||
| Taraflar | ||||||||
| Ermeni grupları | Kafkas Müslüman grupları |  Rus İmparatorluğu | ||||||
Katliamlar 1905 Rus Devrimi sırasında başladı ve yüzlerce can aldı. En şiddetli çatışmalar 1905 yılının Şubat ayında Bakü'de, Mayıs ayında Nahçıvan'da, Ağustos ayında Şuşa'da ve Kasım ayında Elizavetopol'da gerçekleşti ve şehirlere ve Bakü petrol sahalarına ağır hasar verdi. Daha küçük çapta da olsa şiddet eylemlerinin küçük ölçeklisi Tiflis'te de patlak verdi.
Çatışmalar kasabalarla sınırlı değildi ve Ermeni kaynaklarını referans olarak kullanan Swietochowski'ye göre, 128 Ermeni ve 158 Kafkas Tatar köyü tahrip veya talan edildi, öldürülen insanlarla ilgili genel tahminler 3.000 ila 10.000 arasında değişiklik gösterdi. Kafkas Tatarları, Tatar çetelerinin zayıf örgütlenmesinden ve Ermeni tarafında Taşnakların daha etkili olmasından dolayı daha fazla kayıp yaşadı.
Bakü'de
Van Der Leeuw'a göre, 1905 Şubatı'nın başlarında Tatar bir okul çocuğu ve esnafın Ermeniler tarafından öldürülmesi üzerine çatışmalar başladı.Bakü'de dört gün süren çatışmalarda 126 Tatar ve 218 Ermeni öldürüldü. Dasnabedian veya Walker gibi diğer kaynaklar, tatarların Ermeni toplumuna güçlü bir cevap vermek için bir neden sağlayan çatışmayı başlattığını iddia ediyor; Bakü'deki Tatarlar Şubat 1905'te çok sayıda silahsız Ermeniyi öldürmüştü. Walker, "Tatarlar cezasızlıkla katliam yapmakta özgürdü" demiştir.
Bakü İstatistik Bürosu'na ve Saint Petersburg'da yapılan açıklamalara göre, 7'si kadın, 20'si çocuk, 13'ü yaşlı 205 Ermeni öldürüldü, 121'i yaralandı; buna ek olarak, 2 kadın, çocuk veya yaşlı olmayan 111 tartar öldürüldü ve 128 kişi yaralandı.
Nahçıvan ve Şuşa'da
Bakü çatışmalarından sonra Nahçıvan bölgesindeki Müslüman topluluklar İran'dan silah sevkiyatı yapmaya başladı. Nisan ayına gelindiğinde, bölgedeki Ermenilere yönelik cinayetler endişe verici boyutlara ulaşmaya başladı ve Ermeni toplumu koruma için Rus yetkililere başvurdu. Luigi Villari, bölge valisini "acı bir şekilde Ermeni karşıtı" ve Erivan'daki vali yardımcısını da "Ermeni düşmanı" olarak tanımlamaktadır.
25 Mayıs'ta silahlı Tatar çeteleri Nahçıvan ilçe başkentindeki pazar alanına saldırdılar, Ermeni işyerlerini yağmalayıp yaktılar ve bulabildikleri Ermenileri öldürdüler. Yaklaşık 50 Ermeni öldürülmüş ve esnaflardan bir kısmı dükkanlarında diri diri yakılmıştır. Aynı gün, kırsal kesimden Tatar köylüleri, Ermeni komşularına saldırmaya başladı. Villari, "Ermeni veya karma Ermeni-Tatar nüfuslu toplam 52 köyden 47'sinin saldırıya uğradığını ve 47 köyden 19'unun sakinleri tarafından tamamen tahrip edildiğini ve terk edildiğini" belirten resmi raporlara atıfta bulunmaktadır. "Nahçıvan kasabasındakiler de dahil olmak üzere toplam ölü sayısı 239'du. Daha sonra bir intikam saldırısında Ermeniler bir Tatar köyüne saldırarak 36 kişiyi öldürdü".
Şuşa'daki durumla ilgili olarak, Thomas de Waal'a göre, "Ölen ve yaralananların sayısı yaklaşık 300'dü, bunların yaklaşık üçte ikisi Tatar idi, çünkü Ermeniler daha iyi savaşçıydı ve konum avantajından da yararlandılar."
Gence'de
Ermeni-Tatar katliamlarından önce Gence'de hatırı sayılır bir Ermeni nüfusu vardı.Ermeniler arasında şehir Gandzak (Գանձակ) olarak da bilinir. Gandzak adı, hazine veya zenginlik anlamına gelen Eski İrancadan alıntı bir kelime olan gandz (Arm. - գանձ) kelimesinden gelmektedir.
Sorumluluk
Profesör Firuz Kazemzadeh'e göre, "Katliamların her iki tarafa da yüklenmesi imkansız. Görünüşe göre bazı durumlarda (Bakü, Elizavetpol) Tatarlar, diğer durumlarda (Şuşa, Tiflis) Ermeniler ilk ateşi açmıştı."
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Notlar
- ^ BUTCHERY IN THE CAUCASUS.; A State of Civil War -- 30,000 Combatants of Various Races 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The New York Times
- ^ Nicholas W. Miller. Nagorno-Karabakh: A War without Peace 30 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Kristen Eichensehr (ed.), W. Michael Reisman (ed.) Stopping Wars and Making Peace: Studies in International Intervention. Martinus Nijhoff Publishers, 2009
- ^ Suha Bolukbasi. Nation-building in Azerbaijan 20 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Willem van Schendel (ed.), Erik Jan Zürcher (ed.). Identity politics in Central Asia and the Muslim world. I.B.Tauris, 2001. "Until the 1905—6 Armeno-Tatar (the Azeris were called Tatars by Russia) war, localism was the main tenet of cultural identity among Azeri intellectuals."
- ^ Joseph Russell Rudolph. Hot spot: North America and Europe 20 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. ABC-CLIO, 2008. "To these larger moments can be added dozens of lesser ones, such as the 1905-06 Armenian-Tartar wars that gave Azeris and Armenians an opportunity to kill one another in the areas of Armenia and Azerbaijan that were then controlled by Russia..."
- ^ "Britannica Online Encyclopedia. Azerbaijan. History". 9 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2020.
- ^ . Turks 21 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Willem van Schendel, Erik Jan Zürcher. Identity Politics in Central Asia and the Muslim World: Nationalism, Ethnicity and Labour in the Twentieth Century. I.B.Tauris, 2001. , , p. 43
- ^ Cornell, Svante. Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus, p. 69.
- ^ . Russia and Azerbaijan: A Borderland in Transition. Columbia University Press, 1995. ,
- ^ Cornell, Svante. Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus, p. 56.
- ^ a b c Svante E. Cornell. Small nations and great powers. page 55
- ^ Saint-Peterburg Vedomosti, 25 May 1905
- ^ Villari, Luigi. Fire and Sword in the Caucasus. London: T. F. Unwin, 1906 p. 270.
- ^ Villari, Luigi. Fire and Sword in the Caucasus. London: T. F. Unwin, 1906 p. 270-274.
- ^ . New York: New York University Press. 2003. s. 190. ISBN .
- ^ Soviet Census in 1926-1979, Newspaper Pravda Press, Moscow, 1983
- ^ According to the 1892 official data, "10524 of 25758 inhabitants of the city were Armenians, there were 6 Armenian Apostolic (Gregorian) churches", Elizavetpol article, Brockauz and Efron Encyclopedia (in Russian) 17 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "the union of Georgian and Armenian armies near Gandzak", Great Soviet Encyclopedia (BSE)[]
- ^ "Mhitar Goş was born in Gandzak", Mkhitar Gosh article, (BSE)[]
- ^ "Gandzak (Ganja)" [jss.oxfordjournals.org/cgi/reprint/6/2/145.pdf The death of the last 'Abbasid Caliph': a contemporary Muslim account, by Boyle J. // Semitic Studies.1961; 6: 145-161
- ^ Transactions of the Philological Society. Philological Society (Great Britain). Published for the Society by B. Blackwell. 1956. s. 100.
- ^ "Dictionary.Hayastan.com". 18 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2020.
- ^ Firuz Kazemzadeh. Struggle For Transcaucasia (1917—1921), New York Philosophical Library, 1951
Bibliyografya
- Luigi Villari (1906), Kafkasya'da Ateş ve Kılıç [1]25 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Londra, TF Unwin,
- Thomas De Waal (2004), Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War, NYU Press,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ermeni Tatar katliamlari ayni zamanda Ermeni Tatar savasi Armeno Tatar savasi ve daha yakin zamanda Ermeni Azeri Savasi olarak da bilinir 1905 1906 da Rus Kafkasyasi nin tamaminda Ermeniler ve Azerbaycan halklarini o zamanlar Kafkas Tatarlari veya Kafkasya Tatarlari olarak bilinirdi ve daha sonra gelen halklar arasindaki kanli etnik catismalari ifade etmektedir 1905 1906 Ermeni Tatar katliamlariRus Devrimiyakinlarinda bir Kazak askeri devriyesi c 1905 Tarih1905 1906BolgeKafkasya Rus ImparatorluguSonucKazak alaylarinin mudahalesiyle siddet bastirildiTaraflarErmeni gruplari TasnaklarKafkas Musluman gruplari Rus Imparatorlugu Katliamlar 1905 Rus Devrimi sirasinda basladi ve yuzlerce can aldi En siddetli catismalar 1905 yilinin Subat ayinda Baku de Mayis ayinda Nahcivan da Agustos ayinda Susa da ve Kasim ayinda Elizavetopol da gerceklesti ve sehirlere ve Baku petrol sahalarina agir hasar verdi Daha kucuk capta da olsa siddet eylemlerinin kucuk olceklisi Tiflis te de patlak verdi Catismalar kasabalarla sinirli degildi ve Ermeni kaynaklarini referans olarak kullanan Swietochowski ye gore 128 Ermeni ve 158 Kafkas Tatar koyu tahrip veya talan edildi oldurulen insanlarla ilgili genel tahminler 3 000 ila 10 000 arasinda degisiklik gosterdi Kafkas Tatarlari Tatar cetelerinin zayif orgutlenmesinden ve Ermeni tarafinda Tasnaklarin daha etkili olmasindan dolayi daha fazla kayip yasadi Baku deBaku deki katliamlarda bir Tatar Azeri kurban Van Der Leeuw a gore 1905 Subati nin baslarinda Tatar bir okul cocugu ve esnafin Ermeniler tarafindan oldurulmesi uzerine catismalar basladi Baku de dort gun suren catismalarda 126 Tatar ve 218 Ermeni olduruldu Dasnabedian veya Walker gibi diger kaynaklar tatarlarin Ermeni toplumuna guclu bir cevap vermek icin bir neden saglayan catismayi baslattigini iddia ediyor Baku deki Tatarlar Subat 1905 te cok sayida silahsiz Ermeniyi oldurmustu Walker Tatarlar cezasizlikla katliam yapmakta ozgurdu demistir Baku Istatistik Burosu na ve Saint Petersburg da yapilan aciklamalara gore 7 si kadin 20 si cocuk 13 u yasli 205 Ermeni olduruldu 121 i yaralandi buna ek olarak 2 kadin cocuk veya yasli olmayan 111 tartar olduruldu ve 128 kisi yaralandi Nahcivan ve Susa daNahcivan daki Mayis katliamindan sonra Ermenilerin cesetleri Baku catismalarindan sonra Nahcivan bolgesindeki Musluman topluluklar Iran dan silah sevkiyati yapmaya basladi Nisan ayina gelindiginde bolgedeki Ermenilere yonelik cinayetler endise verici boyutlara ulasmaya basladi ve Ermeni toplumu koruma icin Rus yetkililere basvurdu Luigi Villari bolge valisini aci bir sekilde Ermeni karsiti ve Erivan daki vali yardimcisini da Ermeni dusmani olarak tanimlamaktadir 25 Mayis ta silahli Tatar ceteleri Nahcivan ilce baskentindeki pazar alanina saldirdilar Ermeni isyerlerini yagmalayip yaktilar ve bulabildikleri Ermenileri oldurduler Yaklasik 50 Ermeni oldurulmus ve esnaflardan bir kismi dukkanlarinda diri diri yakilmistir Ayni gun kirsal kesimden Tatar koyluleri Ermeni komsularina saldirmaya basladi Villari Ermeni veya karma Ermeni Tatar nufuslu toplam 52 koyden 47 sinin saldiriya ugradigini ve 47 koyden 19 unun sakinleri tarafindan tamamen tahrip edildigini ve terk edildigini belirten resmi raporlara atifta bulunmaktadir Nahcivan kasabasindakiler de dahil olmak uzere toplam olu sayisi 239 du Daha sonra bir intikam saldirisinda Ermeniler bir Tatar koyune saldirarak 36 kisiyi oldurdu Susa daki durumla ilgili olarak Thomas de Waal a gore Olen ve yaralananlarin sayisi yaklasik 300 du bunlarin yaklasik ucte ikisi Tatar idi cunku Ermeniler daha iyi savasciydi ve konum avantajindan da yararlandilar Gence deErmeni Tatar katliamlarindan once Gence de hatiri sayilir bir Ermeni nufusu vardi Ermeniler arasinda sehir Gandzak Գանձակ olarak da bilinir Gandzak adi hazine veya zenginlik anlamina gelen Eski Irancadan alinti bir kelime olan gandz Arm գանձ kelimesinden gelmektedir SorumlulukProfesor Firuz Kazemzadeh e gore Katliamlarin her iki tarafa da yuklenmesi imkansiz Gorunuse gore bazi durumlarda Baku Elizavetpol Tatarlar diger durumlarda Susa Tiflis Ermeniler ilk atesi acmisti Ayrica bakinizErmenistan Azerbaycan iliskileriKaynakcaNotlar BUTCHERY IN THE CAUCASUS A State of Civil War 30 000 Combatants of Various Races 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times Nicholas W Miller Nagorno Karabakh A War without Peace 30 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kristen Eichensehr ed W Michael Reisman ed Stopping Wars and Making Peace Studies in International Intervention Martinus Nijhoff Publishers 2009 Suha Bolukbasi Nation building in Azerbaijan 20 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Willem van Schendel ed Erik Jan Zurcher ed Identity politics in Central Asia and the Muslim world I B Tauris 2001 Until the 1905 6 Armeno Tatar the Azeris were called Tatars by Russia war localism was the main tenet of cultural identity among Azeri intellectuals Joseph Russell Rudolph Hot spot North America and Europe 20 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ABC CLIO 2008 To these larger moments can be added dozens of lesser ones such as the 1905 06 Armenian Tartar wars that gave Azeris and Armenians an opportunity to kill one another in the areas of Armenia and Azerbaijan that were then controlled by Russia Britannica Online Encyclopedia Azerbaijan History 9 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2020 Turks 21 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Willem van Schendel Erik Jan Zurcher Identity Politics in Central Asia and the Muslim World Nationalism Ethnicity and Labour in the Twentieth Century I B Tauris 2001 1 86064 261 6 978 1 86064 261 6 p 43 Cornell Svante Small Nations and Great Powers A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus p 69 Russia and Azerbaijan A Borderland in Transition Columbia University Press 1995 0 231 07068 3 978 0 231 07068 3 Cornell Svante Small Nations and Great Powers A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus p 56 a b c Svante E Cornell Small nations and great powers page 55 Saint Peterburg Vedomosti 25 May 1905 Villari Luigi Fire and Sword in the Caucasus London T F Unwin 1906 0 7007 1624 6 p 270 Villari Luigi Fire and Sword in the Caucasus London T F Unwin 1906 0 7007 1624 6 p 270 274 New York New York University Press 2003 s 190 ISBN 978 0 8147 1945 9 Soviet Census in 1926 1979 Newspaper Pravda Press Moscow 1983 According to the 1892 official data 10524 of 25758 inhabitants of the city were Armenians there were 6 Armenian Apostolic Gregorian churches Elizavetpol article Brockauz and Efron Encyclopedia in Russian 17 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde the union of Georgian and Armenian armies near Gandzak Great Soviet Encyclopedia BSE olu kirik baglanti Mhitar Gos was born in Gandzak Mkhitar Gosh article BSE olu kirik baglanti Gandzak Ganja jss oxfordjournals org cgi reprint 6 2 145 pdf The death of the last Abbasid Caliph a contemporary Muslim account by Boyle J Semitic Studies 1961 6 145 161 Transactions of the Philological Society Philological Society Great Britain Published for the Society by B Blackwell 1956 s 100 Dictionary Hayastan com 18 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2020 Firuz Kazemzadeh Struggle For Transcaucasia 1917 1921 New York Philosophical Library 1951BibliyografyaLuigi Villari 1906 Kafkasya da Ates ve Kilic 1 25 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Londra TF Unwin 0 7007 1624 6 Thomas De Waal 2004 Black Garden Armenia and Azerbaijan Through Peace and War NYU Press 978 0 8147 1945 9