Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1917 Fransız Ordusu Ayaklanmaları, I. Dünya Savaşı sürerken Batı Cephesinde savaşan Fransız Ordusunda askerlerin gerçekleştirdikleri ayaklanmaları kapsar. Özellikle General komutasındaki başarısız sırasında yaşanan olağanüstü kayıpların ardından kitlesel olarak yaşanmıştır. İsyanlar o dönemde çok gizli tutulmuş, ancak günümüzde aydınlatılmaya başlanmıştır.
Öncesi
1917 yılına gelindiğinde toplam 20 milyon Fransız erkek nüfusunun 1 milyonu savaşta ölmüş durumdaydı. Yaşanan bu yoğun kayıplar Fransız askerlerinde anlamsız ve ölümcül taarruzlara karşı direnç oluşturmuştur.
1917 Nisan ayına gelindiğinde Batı Cephesinde Alman hatlarını yarmak için çareler arayan Fransız Başkomutan Robert Nivelle bölgesindeki ’e saldırmaya karar verir. Önceki saldırıların aksine bu saldırıda yeni bir taktik deneyen Fransız kurmay heyeti taarruza kalkan piyadelerin az önünde ilerleyecek şekilde topçu ateşi öngörür. Ne var ki planlanan bu topçu ateşi düşmandan çok Fransız askerlerine zarar verecek ve taarruz başarısızlık ve büyük kayıplarla sona erecektir. İkinci Aisne Muharebesi olarak da bilinen bu taarruzun ardından Nivelle 15 Mayıs 1917 tarihinde görevden alınacak, yerine General Philippe Pétain geçecektir.
Ayaklanmalar
Büyük kayıplar yaşanan başarısız saldırının ardından Fransız askerleri arasında yoğun firar olayları yaşanmaya başlar. 27 Mayıs günü firarlar isyana dönüşür. Cephede görev yapan 30 bin asker ayaklanarak cephe gerisine gider. Olaylar cephe gerisini de etkileyecek şekilde büyür. Ne var ki subaylara karşı bir isyan halini almayan ayaklanma temel olarak savaş karşıtı değil, savaşın yapılma biçimine karşı yapılır. Askerler yaptıkları taarruzların anlamsız ve faydasız olduğunu düşünmekteydiler. Cephe gerisindeki Soissons, Villers-Cotterêts, ve kasabalarında bulunan askerler, subaylarının cepheye gitme yönündeki emirlerini dinlemezler. Hatta 1 Haziran günü Fransız askerleri kasabasında yönetimi ele geçirirler. Tarihçi ’a göre isyanlar yaygın, güçlü ve ısrarlıdır, Fransız Ordusu kıpırdayamaz hale gelir. 7 Haziran günü İngiliz komutan Douglas Haig ile bir araya gelen Pétain cephedeki birliklerin isyancılar nedeniyle cephe gerisindeki birliklerle değiştirilemediğinden yakınır. Tarihçi ayaklanmaya yaklaşık 50 tümenin (500 ila 750 bin) katıldığını yazar.
1983 yılında Fransız askeri tarihçi tarafından askeri arşivlerde yapılan araştırmaya göre 49 piyade tümeninde komuta sisteminin çökerek ayaklanma yaşandığı belirtilmiştir. 1917 yılında Fransız Ordusunun toplam 113 tümenden oluştuğu göz önüne alınırsa ordunun yaklaşık yarısının isyandan doğrudan etkilendiği sonucu çıkmaktadır.
Ordu komuta heyetinin tepkisi
Askeri komuta kademesi ayaklanmalara derhal ve şiddetle cevap verir. 8 Haziran ve izleyen günlerde yoğun tutuklamalar ve mahkemeler yaşanır. Toplamda subayların ve astsubayların işbirliğiyle toplanan isimlerden yola çıkarak binlerce kişi tutuklanır. 23.385 kişinin isyancı davranışlarından dolayı yargılandığı 3.427 divan-i harp mahkemesi sonucu 5554 asker idam cezasına mahkûm edilirken 49 tanesi kurşuna dizilir, diğerleri hapis cezasına çarptırılır. Pedroncini belgelerinde ise 629 kişinin idama mahkûm edilip 43 tanesinin kurşuna dizildiği yazar. İsyancı birliklerin toplandıkları görece sakin bölgelerde kendi topçuları tarafından saldırıya uğrayarak toplu şekilde öldürüldükleri iddia edilir. Fransız Ordusunda buna dair bir kayıt bulunmasa da benzer bir olay Fransa’da meydana gelmiştir. Fransa’da görev yapan Rus İmparatorluğuna bağlı Sefer Kuvveti bünyesindeki askerler Şubat Devriminin ardından Bolşeviklerin de etkisiyle savaşa karşı çıkarak ayaklanmıştır. 1917 yılı Eylül ayında Kampında yaşanan olay sırasında Fransız Ordusu Rus askerlerin üzerine topçu ateşiyle saldırmıştır. 19 kişinin öldüğü saldırı sonucu askerler hapis ve kürek cezalarına çarptırılmıştır.
Sonu
Tüm çabalara rağmen sürmekte olan savaşın askerler üzerindeki etkisi giderilememiştir. Pétain tutuklamaların ardından taarruzlara son verdiği ve izinleri uzattığı için zaman kazansa da ayaklanmalar daha küçük ölçekte devam etmiştir. Özellikle 1918 yılının ardından askerler, sivil nüfus ve ülke ekonomilerinin içinde bulunduğu durum galip ülkelerin bile yeni sosyal sorunların içine düşmelerine engel olamamıştır.
Sonrasında yapılan akademik çalışma ve araştırmalar
Konuyla ilgili ağırlıklı bilgiler 1967 ve 1983 yılında yoğun arşiv çalışmalarını yayınlayan sayesinde ortaya çıkmıştır. Bu durum askeri arşivlerin olayların üzerinden 50 yıl geçmesinden dolayı kamuya açılmasından dolayı olmuştur. Ancak özellikle konuyla ilgili siyasi nedenlerin irdelendiği düşünülen belgelerin gizlilik süresi dolmamıştır. Ayaklanmalardan 100 yıl sonra açılması şartı konan arşivlerin 2017 yılında kamuyla paylaşılması beklenmektedir.[]
Kaynakça
- ^ Fransa Ordusu 1914 yılında 306 bin, 1915 yılında 334 bin, 1916 yılında 217 bin, 1917 yılının ilk aylarında ise 121 bin kayıp vermiştir
- ^ Ashworth, Tony; Trench Warfare, 1914-18: The Live and Let Live System, Pan (Grand Strategy series), London 2000. s.224-225
- ^ Keegan, John, The First World War, Pimlico, London, 1999. s.382
- ^ Anısına yazılan makale 1 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Fransızca) 15 Mayıs 2011 tarihinde erişilmiştir
- ^ Poitevin, Pierre, La mutinerie de La Courtine, Editions Payot, Paris. 1938
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1917 Fransiz Ordusu Ayaklanmalari I Dunya Savasi surerken Bati Cephesinde savasan Fransiz Ordusunda askerlerin gerceklestirdikleri ayaklanmalari kapsar Ozellikle General komutasindaki basarisiz sirasinda yasanan olaganustu kayiplarin ardindan kitlesel olarak yasanmistir Isyanlar o donemde cok gizli tutulmus ancak gunumuzde aydinlatilmaya baslanmistir 1917 yilinda Verdun dolaylarinda Fransiz Ordusu icinde yapilan bir infazOncesi1917 yilina gelindiginde toplam 20 milyon Fransiz erkek nufusunun 1 milyonu savasta olmus durumdaydi Yasanan bu yogun kayiplar Fransiz askerlerinde anlamsiz ve olumcul taarruzlara karsi direnc olusturmustur 1917 Nisan ayina gelindiginde Bati Cephesinde Alman hatlarini yarmak icin careler arayan Fransiz Baskomutan Robert Nivelle bolgesindeki e saldirmaya karar verir Onceki saldirilarin aksine bu saldirida yeni bir taktik deneyen Fransiz kurmay heyeti taarruza kalkan piyadelerin az onunde ilerleyecek sekilde topcu atesi ongorur Ne var ki planlanan bu topcu atesi dusmandan cok Fransiz askerlerine zarar verecek ve taarruz basarisizlik ve buyuk kayiplarla sona erecektir Ikinci Aisne Muharebesi olarak da bilinen bu taarruzun ardindan Nivelle 15 Mayis 1917 tarihinde gorevden alinacak yerine General Philippe Petain gececektir AyaklanmalarBuyuk kayiplar yasanan basarisiz saldirinin ardindan Fransiz askerleri arasinda yogun firar olaylari yasanmaya baslar 27 Mayis gunu firarlar isyana donusur Cephede gorev yapan 30 bin asker ayaklanarak cephe gerisine gider Olaylar cephe gerisini de etkileyecek sekilde buyur Ne var ki subaylara karsi bir isyan halini almayan ayaklanma temel olarak savas karsiti degil savasin yapilma bicimine karsi yapilir Askerler yaptiklari taarruzlarin anlamsiz ve faydasiz oldugunu dusunmekteydiler Cephe gerisindeki Soissons Villers Cotterets ve kasabalarinda bulunan askerler subaylarinin cepheye gitme yonundeki emirlerini dinlemezler Hatta 1 Haziran gunu Fransiz askerleri kasabasinda yonetimi ele gecirirler Tarihci a gore isyanlar yaygin guclu ve israrlidir Fransiz Ordusu kipirdayamaz hale gelir 7 Haziran gunu Ingiliz komutan Douglas Haig ile bir araya gelen Petain cephedeki birliklerin isyancilar nedeniyle cephe gerisindeki birliklerle degistirilemediginden yakinir Tarihci ayaklanmaya yaklasik 50 tumenin 500 ila 750 bin katildigini yazar 1983 yilinda Fransiz askeri tarihci tarafindan askeri arsivlerde yapilan arastirmaya gore 49 piyade tumeninde komuta sisteminin cokerek ayaklanma yasandigi belirtilmistir 1917 yilinda Fransiz Ordusunun toplam 113 tumenden olustugu goz onune alinirsa ordunun yaklasik yarisinin isyandan dogrudan etkilendigi sonucu cikmaktadir Ordu komuta heyetinin tepkisiAskeri komuta kademesi ayaklanmalara derhal ve siddetle cevap verir 8 Haziran ve izleyen gunlerde yogun tutuklamalar ve mahkemeler yasanir Toplamda subaylarin ve astsubaylarin isbirligiyle toplanan isimlerden yola cikarak binlerce kisi tutuklanir 23 385 kisinin isyanci davranislarindan dolayi yargilandigi 3 427 divan i harp mahkemesi sonucu 5554 asker idam cezasina mahkum edilirken 49 tanesi kursuna dizilir digerleri hapis cezasina carptirilir Pedroncini belgelerinde ise 629 kisinin idama mahkum edilip 43 tanesinin kursuna dizildigi yazar Isyanci birliklerin toplandiklari gorece sakin bolgelerde kendi topculari tarafindan saldiriya ugrayarak toplu sekilde olduruldukleri iddia edilir Fransiz Ordusunda buna dair bir kayit bulunmasa da benzer bir olay Fransa da meydana gelmistir Fransa da gorev yapan Rus Imparatorluguna bagli Sefer Kuvveti bunyesindeki askerler Subat Devriminin ardindan Bolseviklerin de etkisiyle savasa karsi cikarak ayaklanmistir 1917 yili Eylul ayinda Kampinda yasanan olay sirasinda Fransiz Ordusu Rus askerlerin uzerine topcu atesiyle saldirmistir 19 kisinin oldugu saldiri sonucu askerler hapis ve kurek cezalarina carptirilmistir SonuTum cabalara ragmen surmekte olan savasin askerler uzerindeki etkisi giderilememistir Petain tutuklamalarin ardindan taarruzlara son verdigi ve izinleri uzattigi icin zaman kazansa da ayaklanmalar daha kucuk olcekte devam etmistir Ozellikle 1918 yilinin ardindan askerler sivil nufus ve ulke ekonomilerinin icinde bulundugu durum galip ulkelerin bile yeni sosyal sorunlarin icine dusmelerine engel olamamistir Sonrasinda yapilan akademik calisma ve arastirmalarKonuyla ilgili agirlikli bilgiler 1967 ve 1983 yilinda yogun arsiv calismalarini yayinlayan sayesinde ortaya cikmistir Bu durum askeri arsivlerin olaylarin uzerinden 50 yil gecmesinden dolayi kamuya acilmasindan dolayi olmustur Ancak ozellikle konuyla ilgili siyasi nedenlerin irdelendigi dusunulen belgelerin gizlilik suresi dolmamistir Ayaklanmalardan 100 yil sonra acilmasi sarti konan arsivlerin 2017 yilinda kamuyla paylasilmasi beklenmektedir guncellenmeli Kaynakca Fransa Ordusu 1914 yilinda 306 bin 1915 yilinda 334 bin 1916 yilinda 217 bin 1917 yilinin ilk aylarinda ise 121 bin kayip vermistir Ashworth Tony Trench Warfare 1914 18 The Live and Let Live System Pan Grand Strategy series London 2000 ISBN 978 0330480680 s 224 225 Keegan John The First World War Pimlico London 1999 ISBN 978 0712666459 s 382 Anisina yazilan makale 1 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizca 15 Mayis 2011 tarihinde erisilmistir Poitevin Pierre La mutinerie de La Courtine Editions Payot Paris 1938Ayrica bakinizEtaples Isyani Zafer Yollari film Eddie Slovik