1929 Wall Street İflası (İngilizce: Wall Street Crash of 1929), Büyük İflas (İngilizce: Great Crash) veya 1929 Borsa Çöküşü (İngilizce: Stock Market Crash of 1929), 1929 yılının sonbaharında meydana gelen Amerikan borsasının çöküşüdür. Etkilerinin uzunluğu ve kapsamı göz önüne alındığından ABD tarihinin en yıkıcı borsa çöküşüdür. Çöküş, tüm sanayileşmiş Batı ülkelerine etki ederek 12 yıllık Büyük Depresyon döneminin başlangıcını sinyal vermiştir. Bu ekonomik bunalım, ABD'de II. Dünya Savaşı seferberliğinin başlangıcı olan 1941'in sonuna kadar sürmüştür.
Çoğu akademisyen 1929 Wall Street İflasını boom and bustun (ani artış ve çöküş) yeni teorilerinin bir parçasının tarihi gelişimi olarak görür.
Arkaplan
Birinci Dünya Savaşı'nı takip eden ve çöküşe yol açan on yıl olan "Kükreyen Yirmiler", bir zenginlik ve aşırılık dönemiydi. Savaş sonrası iyimserliği temel alan kırsal Amerikalılar, Amerika'nın sanayi sektörünün sürekli büyüyen genişlemesinde daha müreffeh bir yaşam bulma umuduyla on yıl boyunca çok sayıda şehirlere göç etti.
Akademisyenler, Federal Rezerv kararlarının neden olduğu para arzındaki düşüşlerin üretim üzerinde ciddi bir daraltıcı etkiye sahip olduğuna inanır.Spekülasyonun doğasında olan riske rağmen, borsanın sonsuza kadar yükselmeye devam edeceğine yaygın olarak inanılıyordu. 25 Mart 1929'da Federal Reserve'ün aşırı spekülasyon konusunda uyarmasının ardından, yatırımcıların hızlı bir şekilde hisse senedi satmaya başlamasıyla küçük bir çöküş meydana geldi ve piyasanın sallantılı temeli ortaya çıktı. İki gün sonra bankacı Charles E. Mitchell, şirketi National City Bank'ın piyasadaki düşüşü durdurmak için 25 milyon dolar kredi sağlayacağını duyurdu. Mitchell'in hamlesi mali krize geçici bir duraklama getirdi ve çağrı parası yüzde 20'den yüzde 8'e düştü. Ancak Amerikan ekonomisi kaygı verici sorun işaretleri gösterdi. Çelik üretimi azaldı, inşaat yavaşladı, otomobil satışları düştü ve tüketiciler kolay kredi nedeniyle büyük borçlar biriktiriyordu.
Tüm ekonomik uyarı işaretlerine ve Mart ve Mayıs 1929'daki piyasa kırılmalarına rağmen, hisse senetleri Haziran ayında yeniden yükselişe geçti ve kazanımlar Eylül 1929'un başlarına kadar neredeyse hiç azalmadan devam etti (Dow Jones ortalaması Haziran ve Eylül arasında %20'den fazla artış gösterdi). Piyasa, Dow Jones Endüstriyel Ortalamasının değerinin on kat arttığı ve 3 Eylül 1929'da 381,17'ye ulaştığı dokuz yıllık bir dönemdeydi. Çöküşten kısa bir süre önce, ekonomist Irving Fisher'ın şu meşhur sözü vardı: "Hisse senedi fiyatları kalıcı olarak yüksek bir platoya benzeyen bir seviyeye ulaştı." Büyük boğa piyasasının iyimserliği ve finansal kazanımları, finans uzmanı Roger Babson'un 8 Eylül'de iyi duyurulan "bir çöküşün yaklaştığını ve müthiş olabileceğini" öngören tahmininin ardından sarsıldı. Eylül ayının ilk düşüşü bu nedenle basında "Babson Break" olarak adlandırıldı. Bu, Büyük Çöküşün başlangıcıydı ancak Ekim ayındaki ciddi çöküş aşamasına kadar birçok yatırımcı Eylül ayındaki "Babson Kırılımını" "sağlıklı bir düzeltme" ve satın alma fırsatı olarak değerlendirdi.
20 Eylül 1929'da, önde gelen İngiliz yatırımcı Clarence Hatry ve birçok ortağı dolandırıcılık ve sahtecilik nedeniyle hapse atıldı ve bu da şirketlerinin askıya alınmasına yol açtı. Bu, Londra Menkul Kıymetler Borsası üzerinde çok az etki yaratsa da, Amerikalıların kendi şirketlerine olan güvenini zayıflatmış olabilir. Çöküşten önceki günlerde piyasa ciddi anlamda istikrarsızdı. Satış dönemleri ve yüksek hacimler, fiyatların kısa süreli yükselişi ve toparlanma dönemleriyle serpiştirildi.
Kaynakça
- ^ "The beginner's guide to stock markets". Londra: Times Online. 25 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2011.
The most savage bear market of all time was the Wall Street Crash of 1929-1932, in which share prices fell by 89 per cent.
- ^ Brittanica Concise Encyclopedia - Stock Market Crash of 1929. 26 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2011.
- ^ "America gets depressed by thoughts of 1929 revisited" 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Sunday Times
- ^ Dan Bryan. . American History USA. 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2013.
- ^ "Great Depression - Causes of the Great Depression | Britannica". 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2024.
- ^ a b c d e f "Timeline: A selected Wall Street chronology". PBS. 23 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2008.
- ^ Teach, Edward (1 Mayıs 2007). . CFO. 22 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2008.
- ^ Galbraith, John Kenneth (1997). The Great Crash, 1929. Houghton Mifflin Harcourt. s. 84. ISBN .
- ^ "Babson Predicts Crash in Stocks Sooner or Later 1 Mayıs 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". The Owensboro Messenger (Owensboro, Kentucky). September 8, 1929. p. 2. "Geçen yıl ve önceki yıl bu zamanlarda söylediklerimi tekrarlıyorum; er ya da geç önde gelen hisse senetlerini alacak ve Dow-Jones Barometresi'nde altmıştan seksen puanlık bir düşüşe neden olacak bir çöküş gelecek. Güzel hava her zaman devam edemez. Ekonomik döngü geçmişte olduğu gibi bugün de devam ediyor. Federal Rezerv Sistemi bankaları güçlü bir konuma getirdi ancak insan doğasını değiştirmedi. Bugün tarihimizde her zamankinden daha fazla insan borçlanıyor ve spekülasyon yapıyor. Artık borçtan kurtulan ve yelkenlerini kapatan yatırımcılar akıllıdır. Bu, sahip olduğunuz her şeyi satmak anlamına gelmiyor ancak kredilerinizi ödemek ve marj spekülasyonlarından kaçınmak anlamına geliyor."
- ^ Harold Bierman Jr. (1998). The Causes of the 1929 Stock Market Crash: A Speculative Orgy or a New Era?. Greenwood Publishing Group. ss. 19-29. ISBN .
Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1929 Wall Street Iflasi Ingilizce Wall Street Crash of 1929 Buyuk Iflas Ingilizce Great Crash veya 1929 Borsa Cokusu Ingilizce Stock Market Crash of 1929 1929 yilinin sonbaharinda meydana gelen Amerikan borsasinin cokusudur Etkilerinin uzunlugu ve kapsami goz onune alindigindan ABD tarihinin en yikici borsa cokusudur Cokus tum sanayilesmis Bati ulkelerine etki ederek 12 yillik Buyuk Depresyon doneminin baslangicini sinyal vermistir Bu ekonomik bunalim ABD de II Dunya Savasi seferberliginin baslangici olan 1941 in sonuna kadar surmustur 1929 da hizla gelen buyuk iflas sonrasi kalabalik Wall Street sokaginda toplaniyor Cogu akademisyen 1929 Wall Street Iflasini boom and bustun ani artis ve cokus yeni teorilerinin bir parcasinin tarihi gelisimi olarak gorur ArkaplanDow Jones Endustriyel Ortalamasi 1928 1930 Birinci Dunya Savasi ni takip eden ve cokuse yol acan on yil olan Kukreyen Yirmiler bir zenginlik ve asirilik donemiydi Savas sonrasi iyimserligi temel alan kirsal Amerikalilar Amerika nin sanayi sektorunun surekli buyuyen genislemesinde daha mureffeh bir yasam bulma umuduyla on yil boyunca cok sayida sehirlere goc etti Akademisyenler Federal Rezerv kararlarinin neden oldugu para arzindaki dususlerin uretim uzerinde ciddi bir daraltici etkiye sahip olduguna inanir Spekulasyonun dogasinda olan riske ragmen borsanin sonsuza kadar yukselmeye devam edecegine yaygin olarak inaniliyordu 25 Mart 1929 da Federal Reserve un asiri spekulasyon konusunda uyarmasinin ardindan yatirimcilarin hizli bir sekilde hisse senedi satmaya baslamasiyla kucuk bir cokus meydana geldi ve piyasanin sallantili temeli ortaya cikti Iki gun sonra bankaci Charles E Mitchell sirketi National City Bank in piyasadaki dususu durdurmak icin 25 milyon dolar kredi saglayacagini duyurdu Mitchell in hamlesi mali krize gecici bir duraklama getirdi ve cagri parasi yuzde 20 den yuzde 8 e dustu Ancak Amerikan ekonomisi kaygi verici sorun isaretleri gosterdi Celik uretimi azaldi insaat yavasladi otomobil satislari dustu ve tuketiciler kolay kredi nedeniyle buyuk borclar biriktiriyordu Tum ekonomik uyari isaretlerine ve Mart ve Mayis 1929 daki piyasa kirilmalarina ragmen hisse senetleri Haziran ayinda yeniden yukselise gecti ve kazanimlar Eylul 1929 un baslarina kadar neredeyse hic azalmadan devam etti Dow Jones ortalamasi Haziran ve Eylul arasinda 20 den fazla artis gosterdi Piyasa Dow Jones Endustriyel Ortalamasinin degerinin on kat arttigi ve 3 Eylul 1929 da 381 17 ye ulastigi dokuz yillik bir donemdeydi Cokusten kisa bir sure once ekonomist Irving Fisher in su meshur sozu vardi Hisse senedi fiyatlari kalici olarak yuksek bir platoya benzeyen bir seviyeye ulasti Buyuk boga piyasasinin iyimserligi ve finansal kazanimlari finans uzmani Roger Babson un 8 Eylul de iyi duyurulan bir cokusun yaklastigini ve muthis olabilecegini ongoren tahmininin ardindan sarsildi Eylul ayinin ilk dususu bu nedenle basinda Babson Break olarak adlandirildi Bu Buyuk Cokusun baslangiciydi ancak Ekim ayindaki ciddi cokus asamasina kadar bircok yatirimci Eylul ayindaki Babson Kirilimini saglikli bir duzeltme ve satin alma firsati olarak degerlendirdi 20 Eylul 1929 da onde gelen Ingiliz yatirimci Clarence Hatry ve bircok ortagi dolandiricilik ve sahtecilik nedeniyle hapse atildi ve bu da sirketlerinin askiya alinmasina yol acti Bu Londra Menkul Kiymetler Borsasi uzerinde cok az etki yaratsa da Amerikalilarin kendi sirketlerine olan guvenini zayiflatmis olabilir Cokusten onceki gunlerde piyasa ciddi anlamda istikrarsizdi Satis donemleri ve yuksek hacimler fiyatlarin kisa sureli yukselisi ve toparlanma donemleriyle serpistirildi Kaynakca The beginner s guide to stock markets Londra Times Online 25 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2011 The most savage bear market of all time was the Wall Street Crash of 1929 1932 in which share prices fell by 89 per cent Brittanica Concise Encyclopedia Stock Market Crash of 1929 26 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2011 America gets depressed by thoughts of 1929 revisited 9 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Sunday Times Dan Bryan American History USA 5 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2013 Great Depression Causes of the Great Depression Britannica 7 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2024 a b c d e f Timeline A selected Wall Street chronology PBS 23 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2008 Teach Edward 1 Mayis 2007 CFO 22 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2008 Galbraith John Kenneth 1997 The Great Crash 1929 Houghton Mifflin Harcourt s 84 ISBN 0395859999 Babson Predicts Crash in Stocks Sooner or Later 1 Mayis 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Owensboro Messenger Owensboro Kentucky September 8 1929 p 2 Gecen yil ve onceki yil bu zamanlarda soylediklerimi tekrarliyorum er ya da gec onde gelen hisse senetlerini alacak ve Dow Jones Barometresi nde altmistan seksen puanlik bir dususe neden olacak bir cokus gelecek Guzel hava her zaman devam edemez Ekonomik dongu gecmiste oldugu gibi bugun de devam ediyor Federal Rezerv Sistemi bankalari guclu bir konuma getirdi ancak insan dogasini degistirmedi Bugun tarihimizde her zamankinden daha fazla insan borclaniyor ve spekulasyon yapiyor Artik borctan kurtulan ve yelkenlerini kapatan yatirimcilar akillidir Bu sahip oldugunuz her seyi satmak anlamina gelmiyor ancak kredilerinizi odemek ve marj spekulasyonlarindan kacinmak anlamina geliyor Harold Bierman Jr 1998 The Causes of the 1929 Stock Market Crash A Speculative Orgy or a New Era Greenwood Publishing Group ss 19 29 ISBN 978 0313306297 Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz