1999 Venezuela Anayasası, Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti’nin yürürlükteki 26. anayasasıdır. 1999 yılında referandum sonucu oluşturulan ve anayasa yazımıyla görevli kurucu meclis tarafından yazılmıştır. Taslak halinde hazırlanan metin 1999 yılı Aralık ayında kabul edilerek 1961 Anayasasının yerine geçmiştir. 1961 Anayasası Venezuela’nın 1811 yılındaki bağımsızlığından beri oluşturulan 26 anayasadan en uzun süre yürürlükte kalandı.
Anayasa Chávez ve taraftarları tarafından Bolivarcı Anayasa olarak adlandırılmaktadır, buna göre anayasanın ardındaki ideoloji Latin Amerikalı devrimci komutan Simón Bolívar’ın fikirlerinin devamı niteliğindedir.
1999 yılında kabul edilen anayasa ile Venezuela’da Beşinci Cumhuriyet olarak adlandırılan dönem başlamış, büyük sosyoekonomik değişiklikler gerçekleştirilmiş ve ülkenin adı Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti (İspanyolca: República Bolivariana de Venezuela) olarak değiştirilmiştir. Anayasa tüm Venezuelalılara temel haklarını yeniden ayrıntılı olarak tanımlamıştır. Bunların arasında; üçüncü seviyeye kadar ücretsiz eğitim, ücretsiz sağlık hizmeti, temiz bir çevre hakkı, etnik halklara kültürel, dinsel ve anadil hakları sayılabilir. 350 maddeli anayasa dünyadaki en uzun ve en kapsamlı anayasalardan bir tanesidir.
Kökenleri
Arka planı
Devlet Başkanı Hugo Chávez 6 Aralık 1998 tarihinde devlet başkanlığı seçimini kazandığında 1961 Anayasası geçerliydi. Chávez, ülkede radikal sosyal ve ekonomik değişimler sağlayabilmenin yolu olarak ülke çapında toplanacak olan ve anayasayı yeniden yazacak bir kurucu meclisin toplanmasını öngörüyordu. Bu fikirlerini daha sonra şöyle anlatacaktır:
“ | Aramızda geçmişle bağlarımızı nasıl koparacağımızı, sadece oligarşiye hizmet eden demokrasiyi, yolsuzluğu nasıl önleyeceğimizi konuştuk. Geleneksel askeri darbeyi ve cunta rejimlerini hep reddetmiştik. 1990-91 yılları arasında Kolombiya’da olanların farkındaydık, orada bir kurucu meclis vardı, ne var ki yetkileri sınırlıydı. Kolombiya’da kurucu meclisi oluşturan kuvvetler geleneksel kuvvetlerdi ve meclis de bu eski fikirlerin tutsağı olmuştu. | „ |
— Hugo Chávez |
Chávez başarısız sonra hapse girip çıktıktan sonra siyasi hedefi bu tür bir kurucu meclis olan siyasi hayatına başladı. 1998 Devlet Başkanlığı seçimlerinde Chávez’in seçim vaatlerinden birisi de halka yeni bir anayasa yazacak olan bir kurucu meclis toplanmasını isteyip istemediğinin referandumla sorulmasıydı. Devlet Başkanı olduktan sonra ilk kararı bu referandumun yapılmasıysı. Referandum 19 Nisan günü yapıldı; seçmenlere sorulan sorulardan, kurucu meclis toplanmalı mı sorusuna %92, bu yapı başkanın önerdiği mekanizmayla mı toplanmalı sorusu da %86 oranında kabul edildi.
Anayasal Kurucu Meclis
Yeni bir anayasa yazacak olan 131 üyeli Kurucu Meclis için seçimler 25 Temmuz günü yapıldı. Seçimlerde Chávez'in Beşinci Cumhuriyet Hareketi ve ona destek verenler aldıkları %91,6 oyla meclisteki 131 sandalyenin 120 tanesini kazanır.
Olağanüstü durum
Kısa bir süre sonra Kurucu Meclis ile değiştirmeye çalıştığı eski yapı arasında gerilimler patlak verir. Chávez, yeni oluşturulan Kurucu Meclisin 1998 seçimleriyle oluşan Meclisin yerine göreve devam edeceğini ve eğer isterse Meclisi ve mahkemeleri lağvedebileceğini belirtir. Buna karşılık muhalifleri ve başta Yüksek Mahkeme hakimi yeni anayasa oluşturuluncaya kadar Kurucu Meclisin mevcut sistemin yedeğinde bulunması gerektiğini belirtir.
1999 yılı Ağustos ayında Kurucu Meclis ülkedeki hukuk sistemine müdahil olarak, hakimleri atama ve azletme yetkisini üstlenir. Ülkedeki yolsuzlukların üzerine gidilmesi politikasıyla örtüşen kampanya sonrasında 4700 hakim, noter ve hukukçu görevden alınacaktır. 23 Ağustos günü Yüksek Mahkeme 8-6 oyla aldığı kararda Kurucu Meclisin anayasayı çiğnediği yolunda karar almasına rağmen ertesi gün hakim Gomez istifa eder.
25 Ağustos günü Kurucu Meclis anayasal acil durum ilan ederek Meclisin sadece bütçe ve iletişim konularıyla ilgili karar yetkisinin olduğunu bildirir. Buna cevaben Meclis ise Ekim ayına kadar tatile gitme kararını askıya alarak vekilleri 27 Ağustos günü toplantıya çağırır. Bu dönemde Kurucu Meclis, Meclisin toplanmasını yasaklasa da iki yapı arasında 10 Eylül günü varılan uzlaşmada yeni anayasa yürürlüğe girinceye kadar iki organın da varolmasında fikir birliğine varılır.
Yeni anayasanın çerçevesi
Chávez’in öncülüğünü yaptığı Kurucu Meclis, Chávez tarafından planlanan sosyal adalet programının önünü kısa sürede açacak şekilde anayasayı oluşturmuştur. Venezuela iktidar yapısındaki derin değişiklikler sayesinde siyasi arenaya yeni giren siyasi güçlere alan açılmış ve ulusal siyasi yapı değiştirilmiştir. Chávez bu açılım sayesinde politikalarına muhalif olanlara karşı önemli bir adım olmuştur.
Referandumla onay
Yeni anayasa 15 Aralık 1999 günü seçmenlerin onayını sunulacak ve %71,78 oranında evet oyu alarak 20 Aralık itibarıyla yürürlüğe girecektir.
Metin ve doktrin
Anayasa metni çok çeşitli kaynaklardan etkiler taşımaktadır. Simón Bolívar’ın anayasa üzerine yazılarından, Kübalı devrimci yazar José Martí’den, Perulu marksist José Carlos Mariátegui’den ve Sovyet hukukçu ’den etkiler görülebilmektedir. Metinde Bolivarcılık ve Marksizm etkisi özellikle halk egemenliği, referandum vurgusu, sosyal sorumluluk, haksızlığa başkaldırma ve dış güçlerden bağımsızlık gibi konu başlıklarında hissedilir.
Değişimler
1999 yılında kabul edilen anayasa 350 maddesiyel beraber dünyadaki en uzun anayasalardan bir tanesidir ve aşağıdaki değişiklikleri içerir.
Ülkenin ismi
Ülkenin ismi Venezuela Cumhuriyeti’nden Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti olarak değiştirilir.
İktidarın yapısı
Kuvvetler ayrılığıyla ilgili önemli değişiklikler yapılmıştır. Geleneksel üç kuvvet ayrımının yerine Bolivarcı Venezuela Cumhuriyetinde beş kuvvet bulunur:
- Yürütme (Devlet Başkanlığı)
- Yasama (Ulusal Meclis)
- Yargı (Mahkemeler)
- Seçmenler
- Yurttaşlar
Seçmenler olarak tanımlanan kuvvet Ulusal Seçim Konseyi tarafından yönetilir. Bu kurumun görevi ülke çapında her seviyede seçimlerin her türlü etkiden bağımsız şekilde yapılmasıdır. Yurttaşlar olarak tanımlanan kuvvet ise Ombudsman ve Başsavcı tarafından temsil edilir. Bu kurumun görevi de yurttşların Venezuela devletiyle olan ilişkileri sırasında temsil edilmelerinin ve haklarının korunmasını sağlamaktır.
Devlet başkanlığı kurumu
Yeni anayasada devlet başkanlığı süresi beş yıldan altı yıla çıkartılırken, aynı kişinin üçüncü kez aynı göreve gelmesi yasaklanmıştı. Bu madde üzerinde 2009 yılında yapılan referandumla bu yasak kaldırılmış ve devlet başkanı dahil olmak üzere seçimle başa gelen her devlet görevlisinin görev yapmasının önündeki sınırlama kaldırılmıştır. Belgede devlet başkanı ve seçimle gelen diğer görevlilerin görevden geri çağrılmaları için referandum tanımlanmıştır. Bu referandumlar için gerekli şart belirli sayıda imzanın seçmenlerden toplanmasıdır. Görevden geri çağrılmayla ilgili referandumun ilk örneği Devlet Başkanı Chávez’e karşı muhalefet tarafından toplanan imzaların ardından yapıldı. 2004 yılında yapılan referandum sonucunda Chávez görevde kaldı.
Tek kamaralı meclis
Yeni anayasa iki kamaralı meclisi tek kamaralı meclisi çevirmiştir. Yeni tek kamaralı meclisin yetkileri de geçmişe göre ve devlet başkanının lehine olacak şekilde sınırlandırılmıştır.
Kamu hakları
Yeni oluşturulan kuvvetler ayrılığında vurgulanan kamu haklarının savunulması, özellikle Bolivar’ın anayasa ile ilgili fikirlerinin üzerine kurulmuştur. Buna göre devlet başkanının, meclisin ve anayasanın uygulanması yurttaşların haklarını gözetecek şekilde denetlenecektir.
Yargı
Venezuela yargısı da yeni anayasaya göre reform sürecinden geçmiştir. Artık hakimler önceki gibi sadece Meclisin atamasıyla değil kamuya açık elemeleri geçtikten sonra göreve geleceklerdir.
Sağlık hizmetleri
Yeni Anayasanın 83, 84 ve 85.maddelerinde tüm Venezuela vatandaşlarına ücretisz ve kaliteli sağlık hizmeti sağlanması devlet garantisi altına alınmış ve sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesi yasaklanmıştır. Devlet tarafından zorunlu olarak sağlanan bu hizmet için Chávez yönetimi adlı programı başlatarak özellikle yoksul kesimler için sağlık kampanyasına öncülük etmiştir.
Yapılan eklemeler
Chávez tarafından anayasaya yapılması önerilen eklemeler için iki kez referandum yapılmıştır. 2007 yılında yapılan referandumda çok sayıda ekleme önerisi reddedilmiş, 2009 yılında yapılan referandumda da devlet başkanlığı dahil olmak üzere devlet görevlilerinin yeniden görev almasını sınırlayan kısımların kaldırılması önerisi kabul edilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b Hugo Chávez ile Marta Harnecker söyleşisi, Hugo Chávez: Un Hombre, Un Pueblo. (2002) içinde [1] 3 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (İngilizce), 5 Haziran 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Russell Pelle, "Venezuela enters 2000 with progressive new constitution," People's Weekly World
- ^ Larry Rohter, "Voters Push Power Toward Venezuela Leader," The New York Times, 26 Temmuz 1999 [2] (İngilizce), 5 Haziran 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Larry Rohter, The New York Times, 27 Ağustos 2009
- ^ 27 Aralık 1999 tarihli 16 Ağustos 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Time haberi (İngilizce), 5 Haziran 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Bu isim başarısız 2002 Venezuela darbe girişimi ile başa gelen Carmona hükümeti tarafından ilk icraatlardan bir tanesi olarak değiştirilecektir.
- ^ Muhalefetin topladığı 2.4 milyon imzanın ardından 15 Ağustos 2004 günü yapılan referandum sonucunda %59 oranında oy alan Chávez görevde kalır Venezuela Seçim Kurulu kararı 27 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca), 6 Haziran 2010 tarihinde erişilmiştir (Bakınız )
- ^ İlgili anayasa maddeleri 12 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 6 Haziran 2010 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- (İspanyolca), 5 Haziran 2010 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1999 Venezuela Anayasasi Bolivarci Venezuela Cumhuriyeti nin yururlukteki 26 anayasasidir 1999 yilinda referandum sonucu olusturulan ve anayasa yazimiyla gorevli kurucu meclis tarafindan yazilmistir Taslak halinde hazirlanan metin 1999 yili Aralik ayinda kabul edilerek 1961 Anayasasinin yerine gecmistir 1961 Anayasasi Venezuela nin 1811 yilindaki bagimsizligindan beri olusturulan 26 anayasadan en uzun sure yururlukte kalandi Anayasa Chavez ve taraftarlari tarafindan Bolivarci Anayasa olarak adlandirilmaktadir buna gore anayasanin ardindaki ideoloji Latin Amerikali devrimci komutan Simon Bolivar in fikirlerinin devami niteligindedir 1999 yilinda kabul edilen anayasa ile Venezuela da Besinci Cumhuriyet olarak adlandirilan donem baslamis buyuk sosyoekonomik degisiklikler gerceklestirilmis ve ulkenin adi Bolivarci Venezuela Cumhuriyeti Ispanyolca Republica Bolivariana de Venezuela olarak degistirilmistir Anayasa tum Venezuelalilara temel haklarini yeniden ayrintili olarak tanimlamistir Bunlarin arasinda ucuncu seviyeye kadar ucretsiz egitim ucretsiz saglik hizmeti temiz bir cevre hakki etnik halklara kulturel dinsel ve anadil haklari sayilabilir 350 maddeli anayasa dunyadaki en uzun ve en kapsamli anayasalardan bir tanesidir KokenleriArka plani Devlet Baskani Hugo Chavez 6 Aralik 1998 tarihinde devlet baskanligi secimini kazandiginda 1961 Anayasasi gecerliydi Chavez ulkede radikal sosyal ve ekonomik degisimler saglayabilmenin yolu olarak ulke capinda toplanacak olan ve anayasayi yeniden yazacak bir kurucu meclisin toplanmasini ongoruyordu Bu fikirlerini daha sonra soyle anlatacaktir Aramizda gecmisle baglarimizi nasil koparacagimizi sadece oligarsiye hizmet eden demokrasiyi yolsuzlugu nasil onleyecegimizi konustuk Geleneksel askeri darbeyi ve cunta rejimlerini hep reddetmistik 1990 91 yillari arasinda Kolombiya da olanlarin farkindaydik orada bir kurucu meclis vardi ne var ki yetkileri sinirliydi Kolombiya da kurucu meclisi olusturan kuvvetler geleneksel kuvvetlerdi ve meclis de bu eski fikirlerin tutsagi olmustu Hugo Chavez Chavez basarisiz sonra hapse girip ciktiktan sonra siyasi hedefi bu tur bir kurucu meclis olan siyasi hayatina basladi 1998 Devlet Baskanligi secimlerinde Chavez in secim vaatlerinden birisi de halka yeni bir anayasa yazacak olan bir kurucu meclis toplanmasini isteyip istemediginin referandumla sorulmasiydi Devlet Baskani olduktan sonra ilk karari bu referandumun yapilmasiysi Referandum 19 Nisan gunu yapildi secmenlere sorulan sorulardan kurucu meclis toplanmali mi sorusuna 92 bu yapi baskanin onerdigi mekanizmayla mi toplanmali sorusu da 86 oraninda kabul edildi Anayasal Kurucu Meclis Yeni bir anayasa yazacak olan 131 uyeli Kurucu Meclis icin secimler 25 Temmuz gunu yapildi Secimlerde Chavez in Besinci Cumhuriyet Hareketi ve ona destek verenler aldiklari 91 6 oyla meclisteki 131 sandalyenin 120 tanesini kazanir Olaganustu durum Kisa bir sure sonra Kurucu Meclis ile degistirmeye calistigi eski yapi arasinda gerilimler patlak verir Chavez yeni olusturulan Kurucu Meclisin 1998 secimleriyle olusan Meclisin yerine goreve devam edecegini ve eger isterse Meclisi ve mahkemeleri lagvedebilecegini belirtir Buna karsilik muhalifleri ve basta Yuksek Mahkeme hakimi yeni anayasa olusturuluncaya kadar Kurucu Meclisin mevcut sistemin yedeginde bulunmasi gerektigini belirtir 1999 yili Agustos ayinda Kurucu Meclis ulkedeki hukuk sistemine mudahil olarak hakimleri atama ve azletme yetkisini ustlenir Ulkedeki yolsuzluklarin uzerine gidilmesi politikasiyla ortusen kampanya sonrasinda 4700 hakim noter ve hukukcu gorevden alinacaktir 23 Agustos gunu Yuksek Mahkeme 8 6 oyla aldigi kararda Kurucu Meclisin anayasayi cignedigi yolunda karar almasina ragmen ertesi gun hakim Gomez istifa eder 25 Agustos gunu Kurucu Meclis anayasal acil durum ilan ederek Meclisin sadece butce ve iletisim konulariyla ilgili karar yetkisinin oldugunu bildirir Buna cevaben Meclis ise Ekim ayina kadar tatile gitme kararini askiya alarak vekilleri 27 Agustos gunu toplantiya cagirir Bu donemde Kurucu Meclis Meclisin toplanmasini yasaklasa da iki yapi arasinda 10 Eylul gunu varilan uzlasmada yeni anayasa yururluge girinceye kadar iki organin da varolmasinda fikir birligine varilir Yeni anayasanin cercevesi Chavez in onculugunu yaptigi Kurucu Meclis Chavez tarafindan planlanan sosyal adalet programinin onunu kisa surede acacak sekilde anayasayi olusturmustur Venezuela iktidar yapisindaki derin degisiklikler sayesinde siyasi arenaya yeni giren siyasi guclere alan acilmis ve ulusal siyasi yapi degistirilmistir Chavez bu acilim sayesinde politikalarina muhalif olanlara karsi onemli bir adim olmustur Referandumla onay Yeni anayasa 15 Aralik 1999 gunu secmenlerin onayini sunulacak ve 71 78 oraninda evet oyu alarak 20 Aralik itibariyla yururluge girecektir Metin ve doktrinAnayasa metni cok cesitli kaynaklardan etkiler tasimaktadir Simon Bolivar in anayasa uzerine yazilarindan Kubali devrimci yazar Jose Marti den Perulu marksist Jose Carlos Mariategui den ve Sovyet hukukcu den etkiler gorulebilmektedir Metinde Bolivarcilik ve Marksizm etkisi ozellikle halk egemenligi referandum vurgusu sosyal sorumluluk haksizliga baskaldirma ve dis guclerden bagimsizlik gibi konu basliklarinda hissedilir Degisimler1999 yilinda kabul edilen anayasa 350 maddesiyel beraber dunyadaki en uzun anayasalardan bir tanesidir ve asagidaki degisiklikleri icerir Ulkenin ismi Ulkenin ismi Venezuela Cumhuriyeti nden Bolivarci Venezuela Cumhuriyeti olarak degistirilir Iktidarin yapisi Kuvvetler ayriligiyla ilgili onemli degisiklikler yapilmistir Geleneksel uc kuvvet ayriminin yerine Bolivarci Venezuela Cumhuriyetinde bes kuvvet bulunur Yurutme Devlet Baskanligi Yasama Ulusal Meclis Yargi Mahkemeler Secmenler Yurttaslar Secmenler olarak tanimlanan kuvvet Ulusal Secim Konseyi tarafindan yonetilir Bu kurumun gorevi ulke capinda her seviyede secimlerin her turlu etkiden bagimsiz sekilde yapilmasidir Yurttaslar olarak tanimlanan kuvvet ise Ombudsman ve Bassavci tarafindan temsil edilir Bu kurumun gorevi de yurttslarin Venezuela devletiyle olan iliskileri sirasinda temsil edilmelerinin ve haklarinin korunmasini saglamaktir Devlet baskanligi kurumu Yeni anayasada devlet baskanligi suresi bes yildan alti yila cikartilirken ayni kisinin ucuncu kez ayni goreve gelmesi yasaklanmisti Bu madde uzerinde 2009 yilinda yapilan referandumla bu yasak kaldirilmis ve devlet baskani dahil olmak uzere secimle basa gelen her devlet gorevlisinin gorev yapmasinin onundeki sinirlama kaldirilmistir Belgede devlet baskani ve secimle gelen diger gorevlilerin gorevden geri cagrilmalari icin referandum tanimlanmistir Bu referandumlar icin gerekli sart belirli sayida imzanin secmenlerden toplanmasidir Gorevden geri cagrilmayla ilgili referandumun ilk ornegi Devlet Baskani Chavez e karsi muhalefet tarafindan toplanan imzalarin ardindan yapildi 2004 yilinda yapilan referandum sonucunda Chavez gorevde kaldi Tek kamarali meclis Yeni anayasa iki kamarali meclisi tek kamarali meclisi cevirmistir Yeni tek kamarali meclisin yetkileri de gecmise gore ve devlet baskaninin lehine olacak sekilde sinirlandirilmistir Kamu haklari Yeni olusturulan kuvvetler ayriliginda vurgulanan kamu haklarinin savunulmasi ozellikle Bolivar in anayasa ile ilgili fikirlerinin uzerine kurulmustur Buna gore devlet baskaninin meclisin ve anayasanin uygulanmasi yurttaslarin haklarini gozetecek sekilde denetlenecektir Yargi Venezuela yargisi da yeni anayasaya gore reform surecinden gecmistir Artik hakimler onceki gibi sadece Meclisin atamasiyla degil kamuya acik elemeleri gectikten sonra goreve geleceklerdir Saglik hizmetleri Yeni Anayasanin 83 84 ve 85 maddelerinde tum Venezuela vatandaslarina ucretisz ve kaliteli saglik hizmeti saglanmasi devlet garantisi altina alinmis ve saglik hizmetlerinin ozellestirilmesi yasaklanmistir Devlet tarafindan zorunlu olarak saglanan bu hizmet icin Chavez yonetimi adli programi baslatarak ozellikle yoksul kesimler icin saglik kampanyasina onculuk etmistir Yapilan eklemelerChavez tarafindan anayasaya yapilmasi onerilen eklemeler icin iki kez referandum yapilmistir 2007 yilinda yapilan referandumda cok sayida ekleme onerisi reddedilmis 2009 yilinda yapilan referandumda da devlet baskanligi dahil olmak uzere devlet gorevlilerinin yeniden gorev almasini sinirlayan kisimlarin kaldirilmasi onerisi kabul edilmistir Kaynakca a b Hugo Chavez ile Marta Harnecker soylesisi Hugo Chavez Un Hombre Un Pueblo 2002 icinde 1 3 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 5 Haziran 2010 tarihinde erisilmistir Russell Pelle Venezuela enters 2000 with progressive new constitution People s Weekly World Larry Rohter Voters Push Power Toward Venezuela Leader The New York Times 26 Temmuz 1999 2 Ingilizce 5 Haziran 2010 tarihinde erisilmistir Larry Rohter The New York Times 27 Agustos 2009 27 Aralik 1999 tarihli 16 Agustos 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde Time haberi Ingilizce 5 Haziran 2010 tarihinde erisilmistir Bu isim basarisiz 2002 Venezuela darbe girisimi ile basa gelen Carmona hukumeti tarafindan ilk icraatlardan bir tanesi olarak degistirilecektir Muhalefetin topladigi 2 4 milyon imzanin ardindan 15 Agustos 2004 gunu yapilan referandum sonucunda 59 oraninda oy alan Chavez gorevde kalir Venezuela Secim Kurulu karari 27 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca 6 Haziran 2010 tarihinde erisilmistir Bakiniz Ilgili anayasa maddeleri 12 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 6 Haziran 2010 tarihinde erisilmistirAyrica bakiniz2002 Venezuela darbe girisimiDis baglantilar Ispanyolca 5 Haziran 2010 tarihinde erisilmistir