2003 Irak askerî müdahalesi, Amerika Birleşik Devletleri yönetimindeki koalisyonun kuvvetlerinin (Irak Savaşı)'nda gerçekleştirmiş olduğu ilk topyekün askerî aşamadır. Müdahale ilk olarak 19 Mart 2003 tarihinde hava taarruzu ile başlamış, 20 Mart 2003’te ise kara taarruzu ile devam etmiştir. Müdahalenin ilk 26 günü; çatışmalar Irak'ın çeşitli bölgelerinde yoğun olarak yaşanmıştır. Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak güvenlik güçlerinin verdiği ağır kayıplar sonucu, müdahale yaklaşık bir ay içerisinde başarı ile sonuçlanmıştır. Müdahale sonucunda; koalisyon kuvvetleri arasında bulunan ABD, Birleşik Krallık, Avustralya ve Polonya askerleri Irak'ı işgal etmiştir. Irak Savaşı'nın bu erken ve ilk aşaması, 1 Mayıs 2003'te Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush'un Amerikan halkına yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında; savaşın resmen bittiğini duyurmuştur. Koalisyon güçlerinin zaferini ilan etmesinin ardından Geçici Koalisyon Yönetimi (CPA), birkaç ardışık geçiş hükûmetinin ilki olarak kuruldu.
2003 Irak askerî müdahalesi | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
(Irak Savaşı) | |||||||||
Saat yönünde: ABD 1. Deniz Alayına bağlı Amerikalı deniz piyadeleri ve savaş sırasında esir alınan Iraklılar; Kum fırtınası içinde kalmış bir Amerikan Humvee konvoyu; Iraklı siviller olduğu iddia edilen kişiler tarafından Saddam'ın heykelinin yıkılması; Amerikalı askerler tarafından yanması izlenen 'de Iraklılara ait bir bina. | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Amerika Birleşik Devletleri (Peşmerge) |
(Ensaru'l İslam) | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
George W. Bush Dick Cheney (Donald Rumsfeld) (Tommy Franks) Tony Blair (John Howard) (Peter Cosgrove) (Aleksander Kwaśniewski) | Saddam Hüseyin Kusay Hüseyin ((ölü)) (Uday Hüseyin) ((ölü)) Ali Hasan el-Mecid (Barzan İbrahim et-Tikriti) (İzzet İbrahim ed-Duri) (Taha Yasin Ramazan) (Tarık Aziz) | ||||||||
Güçler | |||||||||
Amerika Birleşik Devletleri 192.000 asker Birleşik Krallık 45.000 asker Avustralya 2.000 asker Polonya 194 özel kuvvet mensubu Peşmerge 70.000 militan | Irak Silahlı Kuvvetleri 538.000 asker, 650.000 yedek asker 2.000 tank 3.700 zırhlı 2300 ağır silah 300 savaş uçağı (Özel Cumhuriyet Muhafızları) 12.000 Cumhuriyet Muhafızları 70.000 -75.000 (Saddam'ın Fedaileri) 60.000 Arap Gönüllüler 6.000 (Mehdi Ordusu) 1.600-2.800 | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
238 ölü, 1.000+ yaralı | 7.600 - 45.000 ölü |
ABD liderliğindeki koalisyon, 19 Mart'tan 1 Mayıs 2003'e kadar süren müdahalenin ilk işgal safhasında Irak'a 177.194 asker gönderdi. Koalisyon güçleri arasında 45.000 İngiliz asker, 2.000 Avustralya asker ve 194 Polonyalı asker bulunurken, sadece ABD'den yaklaşık 130.000 asker bulundu. 2003 askerî müdahalesinin başarılı olmasının ardından, 36 başka ülkenin de yer aldığı (Çok Uluslu Güç) Irak'ı işgal etti. Koalisyon güçleri ayrıca Irak Kürdistanı'ndaki (Peşmergeden) de lojistik ve askerî destek aldı.
George W. Bush ve Birleşik Krallık Başbakanı Tony Blair'e göre koalisyon; "Irak'ı (kitle imha silahlarından) arındırmayı, Saddam Hüseyin'in terörizme verdiği desteği sona erdirmeyi ve Irak halkını özgürleştirmeyi" hedefliyordu. Bazılarına göre ise müdahalenin amacı; bölgedeki petrol kaynakları üzerinde hakimiyet kurmak ve Amerika'nın askerî gücününü diğer ülkelere göstermektir.
Kaynakça
- ^ . Lebanon Wire. 1 Nisan 2003. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ "Syrians join Iraq 'jihad'". BBC. 14 Nisan 2003. 21 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ (PDF). CRS Report for Congress. 28 Kasım 2005. 11 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ Katzman, Kenneth (5 Şubat 2009). (PDF). Congressional Research Service. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ . HuffPost. 5 Nisan 2008. 6 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ "The War in Iraq. ADF Operations in the Middle East in 2003" (PDF). 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ "Archived copy" (PDF). 28 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Nisan 2015.
- ^ The Generals' War: The Inside Story of the Conflict in the Gulf. New York: Little Brown & Co. 1 Mart 1995.
- ^ "President Discusses Beginning of Operation Iraqi Freedom". 31 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2011.
- ^ Butt, Ahsan (20 Mart 2019). "Why did Bush go to war in Iraq?". No, it wasn’t because of WMDs, democracy or Iraqi oil. The real reason is much more sinister than that. Al Jazeera. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar