2016 Kazakistan toprak reformu protestoları, 24 Nisan 2016'da Atırau şehrinde başlayan Arazi Kanununda yapılan yeni değişikliklere karşı Kazakistan'da düzenlenen büyük ve izinsiz protestolardı. Üç gün sonra Aktöbe ve Semey şehirlerinde de mitingler düzenlendi. İlk üç miting sırasında, yetkililer protestoları sert bir şekilde bastırmaya çalışmadılar, aksine protestocuları sakinleştirmeye ve başka diyalog biçimleri sunmaya çalıştılar. Bu protestolar, 2011'deki 2011 Mangistav ayaklanmalarından bu yana Kazakistan'daki ilk kitlesel ayaklanma oldu.
2016 Kazakistan toprak reformu protestoları | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Arka plan
30 Mart 2016'da Ulusal Ekonomi Bakanı , 1 Temmuz'dan itibaren 1.7 milyon hektar tarım arazisinin açık artırmaya çıkarılacağını duyurdu. Bu, başlangıçta protesto çağrılarına dönüşen sosyal ağlarda hoşnutsuzluğa neden oldu. Bazı Kazak gazetecilere göre, kaynama noktası Arazi Kanunu'nda yapılan değişiklikler değil, Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in sorunları çözme sözüne rağmen düşen petrol fiyatları ve tengenin devalüasyonu nedeniyle ülkenin içinde bulunduğu zor ekonomik durumdu. 11 Nisan'da Nazarbayev ve yetkililere bir dilekçe mektubu gönderildi. Mektubun metni Kazak medyasında ve bazı internet sitelerinde yer aldı. Mektupta, "bölgelerde şimdiden 50 binden fazla imza toplandığı" ve eğer “Yabancılara arazi kiralanır veya satılırsa halk olağanüstü tedbirlere gidecektir” yazmaktaydı. Dilekçeyi imzalayanlar arasında yazar , kültürbilimci , emekli general , akademisyen ve ekolojist vardı.
20 Nisan'da başkent Astana'da sivil aktivist Galymbek Akulbekov, yabancılara arazi satışına karşı tek bir gözcülük yaptı, ancak kısa süre sonra polis tarafından gözaltına alındı. 22 Nisan'da Almatı'da yaklaşık üç düzine vatandaş, 21 Mayıs'ta yapılacak miting için izin istedi.
Kronoloji
24 Nisan'da Atırau'nun merkezinde yabancılara arazi satışına karşı ilk toplu miting düzenlendi ve yaklaşık 700 ila 4000 kişi toplandı. Aynı gün Oral'da Abay Meydanı'nda, elinde “Қытайға жер сатпа!!!”, yani “Çin'e toprak satmayın!!!” posterini taşıyan Isatay Utepov tarafından tek bir grev başlatıldı.
27 Nisan'da Aktöbe ve Semey illerinde yüzlerce kişinin katılımıyla Kazakistan'ın arazi kanunundaki değişikliklere ve yetkililerin tarım arazilerini satma planlarına karşı mitingler düzenlendi.
28 Nisan'da, birkaç düzine insan Aktau'da merkez meydanda toplandı, ancak polis, meydanın Halkın Birliği tatiline hazırlanmak için gerekli olduğunu öne sürerek mitingin yapılmasına izin vermedi.
29 Nisan'da Astana ve Almatı'daki yetkililer, kamuya mal olmuş kişilerin "arazi meselesi" üzerine basın toplantısı düzenlemesine izin vermedi. Astana'da bir otel, KNB'nin baskısı nedeniyle son anda aktivistlere bina kiralamayı reddetti. Almatı'da polis olaydan önce tüm aktivistleri gözaltına almayı başardı. Oral'da aktivist Bauyrjan Alipkaliev, o gün tek bir gözcülük yapacak olan polis tarafından gözaltına alındı.
1 Mayıs Halkın Birlik Günü'nde yaklaşık yüz kişinin toplandığı Zhanaozen'de protestolar düzenlendi. Kızılorda kentinde ise güvenlik güçleri protestocuları meydandan dağıttı.
4 Mayıs'ta Oral'ın merkez meydanında birkaç düzine kişinin katılımıyla spontane bir miting düzenlendi. Kazakistan'ın diğer şehirlerindeki önceki protestolarda olduğu gibi, protestocular tarım arazilerinin yabancılara uzun vadeli kiraya verilmesine karşı çıktılar.
5 Mayıs'ta Nazarbayev, Arazi Kanununun bazı hükümlerine ilişkin bir moratoryum ilan etti. Millî Ekonomi Bakan Yardımcısı Kairat Uskenbayev görevden alındı, Dosayev kendi görevinden istifa etti ve Tarım Bakanı Asiljan Mamıtbekov uyarıldı, ancak ertesi gün o da istifa etti. Ayrıca Nazarbayev, bilgi alanını izleyecek ve devletin bilgi politikasını geliştirecek yeni bir Enformasyon ve İletişim Bakanlığı'nın kurulması talimatını verdi.
21 Mayıs'ta Kazakistan genelinde mitingler planlandı. Yetkililer Almatı, Astana, Oral ve Semey kentlerinde yapılacak mitinglere izin vermedi. Kolluk kuvvetleri ülkenin çeşitli şehirlerinde düzinelerce aktivistin yanı sıra gazeteciyi gözaltına aldı. Az sayıda vatandaşın toplandığı Aktöbe, Atırau ve Pavlodar şehirlerinde izinsiz mitingler düzenleme girişimleri kaydedildi ve mitingin yasadışı olduğu konusunda uyarıldıktan sonra bir grup insan itaatkar bir şekilde İrtiş Nehri'nin setini terk etti. organizatör Serikbay Alibayev 50 MCI para cezasına çarptırıldı.
Yetkililerin tepkileri
Atırau'daki Halk Meclisi toplantısında yapılan mitingin ardından Nazarbayev, arazi sorununa ilişkin vizyonunu dile getirdi ve konuyla ilgili yanlış bilgi veren tüm kışkırtıcıların bulunup cezalandırılması gerektiğini belirtti. Ancak daha sonra 5 Mayıs'ta ilgili bakanlıkların yetkililerini toprak reformu yapılmamakla suçlamıştı.
Bazı şehirlerde Halkların Birlik Günü kutlamaları iptal edildi.
Bazı Kazak yetkililer ve hükûmet yanlısı medya, herhangi bir kanıt sunulmamasına rağmen, huzursuzluğun yabancı ülkeler tarafından tetiklendiğini ve finanse edildiğini öne sürdü.
1 Mayıs'ta Cumhurbaşkanı Nazarbayev Almatı'da birlik ve istikrar olmadan Ukrayna'dakine benzer bir siyasi krizin bekleneceğini belirtti.
21 Mayıs'ta ülke çapında yapılması planlanan protestolardan önce, yetkililer herhangi bir şehirde izinlere izin verdi ve kolluk kuvvetleri, yetkisiz mitingler düzenlemek ve kışkırtmak için şüphelileri tutuklamaya başladı. 20 Mayıs itibarıyla, bir düzineden fazla kişi, barışçıl toplanma yasasını ihlal etmekten 10 ila 15 gün arasında idari tutuklama cezası aldı.
20 Mayıs sabahının erken saatlerinde, Kazakistan genelinde VKontakte, Facebook, Twitter gibi popüler sosyal ağlar ve WhatsApp, Viber gibi anlık mesajlaşma programları ve YouTube'a erişilemedi. Bu, ülkenin çeşitli bölgelerinin sakinleri tarafından doğrulandı. Olay, 21 Mayıs'ta yapılacak miting çağrılarıyla bağlantılıydı. Ancak yetkililer, “engelleme” gerçeğini ve sorunların “teknik sorunlardan” kaynaklandığını reddetti.
Kaynakça
- ^ . Радио Азаттык (Rusça). 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . vlast.kz (Rusça). 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . Радио Азаттык (Rusça). 19 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . Радио Азаттык (Rusça). 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . farmlandgrab.org (İngilizce). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ (Rusça). 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ "Kazakhstan's land reform protests explained". BBC News (İngilizce). 28 Nisan 2016. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ "Police Disperse Kazakhs Protesting Land Privatization". Özgür Avrupa Radyosu. 28 Nisan 2016. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . Радио Азаттык (Rusça). 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ Putz, Catherine. . thediplomat.com (İngilizce). 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . Радио Азаттык (Rusça). 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ May 2016, Malika Orazgaliyeva in Nation on 5 (5 Mayıs 2016). . The Astana Times (İngilizce). 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . www.reuters.com. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . informburo.kz (Rusça). 29 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . ИА REGNUM (Rusça). 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . informburo.kz (Rusça). 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ связи, © ИноСМИ ru 2000-2021При полном или частичном использовании материалов ссылка на ИноСМИ Ru обязательна Использование переводов в коммерческих целях запрещеноСетевое издание — Интернет-проект ИноСМИ RU зарегистрировано в Федеральной службе по надзору в сфере (6 Mayıs 2016). . ИноСМИ.Ru (Rusça). 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ Staff, Reuters. "Kazakh leader evokes Ukraine as land protests spread". U.S. (İngilizce). 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . Human Rights Watch (İngilizce). 18 Mayıs 2016. 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ . Радио Азаттык (Rusça). 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ Фролов, Андрей (20 Mayıs 2016). . vc.ru. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ tengrinews.kz (20 Mayıs 2016). . Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (Rusça). 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2016 Kazakistan toprak reformu protestolari 24 Nisan 2016 da Atirau sehrinde baslayan Arazi Kanununda yapilan yeni degisikliklere karsi Kazakistan da duzenlenen buyuk ve izinsiz protestolardi Uc gun sonra Aktobe ve Semey sehirlerinde de mitingler duzenlendi Ilk uc miting sirasinda yetkililer protestolari sert bir sekilde bastirmaya calismadilar aksine protestoculari sakinlestirmeye ve baska diyalog bicimleri sunmaya calistilar Bu protestolar 2011 deki 2011 Mangistav ayaklanmalarindan bu yana Kazakistan daki ilk kitlesel ayaklanma oldu 2016 Kazakistan toprak reformu protestolariTarih 24 Nisan 21 Mayis 2016Yer KazakistanSebep Arazi kanununda yapilan degisikliklerEkonomik zorluklarHedef Yabancilara arazi satisinin yasaklanmasiYasam standartlarinin iyilestirilmesiYontem GosteriInternet aktivizmiSonuc Arazi kanununda degisiklik moratoryumuMilli Ekonomi Bakani in istifasiTarim Bakani un istifasi nin kurulmasiArazi komisyonunun olusturulmasiTaraflarProtestocular Hukumet Milli Ekonomi BakanligiUlusal Guvenlik KuruluOne cikan kisiler Merkezi bir lider yok Maks Bokyaev Talgat Ayan Nursultan Nazarbayev Kalmuhanbet KasimovArka plan30 Mart 2016 da Ulusal Ekonomi Bakani 1 Temmuz dan itibaren 1 7 milyon hektar tarim arazisinin acik artirmaya cikarilacagini duyurdu Bu baslangicta protesto cagrilarina donusen sosyal aglarda hosnutsuzluga neden oldu Bazi Kazak gazetecilere gore kaynama noktasi Arazi Kanunu nda yapilan degisiklikler degil Cumhurbaskani Nursultan Nazarbayev in sorunlari cozme sozune ragmen dusen petrol fiyatlari ve tengenin devaluasyonu nedeniyle ulkenin icinde bulundugu zor ekonomik durumdu 11 Nisan da Nazarbayev ve yetkililere bir dilekce mektubu gonderildi Mektubun metni Kazak medyasinda ve bazi internet sitelerinde yer aldi Mektupta bolgelerde simdiden 50 binden fazla imza toplandigi ve eger Yabancilara arazi kiralanir veya satilirsa halk olaganustu tedbirlere gidecektir yazmaktaydi Dilekceyi imzalayanlar arasinda yazar kulturbilimci emekli general akademisyen ve ekolojist vardi 20 Nisan da baskent Astana da sivil aktivist Galymbek Akulbekov yabancilara arazi satisina karsi tek bir gozculuk yapti ancak kisa sure sonra polis tarafindan gozaltina alindi 22 Nisan da Almati da yaklasik uc duzine vatandas 21 Mayis ta yapilacak miting icin izin istedi Kronoloji24 Nisan da Atirau nun merkezinde yabancilara arazi satisina karsi ilk toplu miting duzenlendi ve yaklasik 700 ila 4000 kisi toplandi Ayni gun Oral da Abay Meydani nda elinde Қytajga zher satpa yani Cin e toprak satmayin posterini tasiyan Isatay Utepov tarafindan tek bir grev baslatildi 27 Nisan da Aktobe ve Semey illerinde yuzlerce kisinin katilimiyla Kazakistan in arazi kanunundaki degisikliklere ve yetkililerin tarim arazilerini satma planlarina karsi mitingler duzenlendi 28 Nisan da birkac duzine insan Aktau da merkez meydanda toplandi ancak polis meydanin Halkin Birligi tatiline hazirlanmak icin gerekli oldugunu one surerek mitingin yapilmasina izin vermedi 29 Nisan da Astana ve Almati daki yetkililer kamuya mal olmus kisilerin arazi meselesi uzerine basin toplantisi duzenlemesine izin vermedi Astana da bir otel KNB nin baskisi nedeniyle son anda aktivistlere bina kiralamayi reddetti Almati da polis olaydan once tum aktivistleri gozaltina almayi basardi Oral da aktivist Bauyrjan Alipkaliev o gun tek bir gozculuk yapacak olan polis tarafindan gozaltina alindi 1 Mayis Halkin Birlik Gunu nde yaklasik yuz kisinin toplandigi Zhanaozen de protestolar duzenlendi Kizilorda kentinde ise guvenlik gucleri protestoculari meydandan dagitti 4 Mayis ta Oral in merkez meydaninda birkac duzine kisinin katilimiyla spontane bir miting duzenlendi Kazakistan in diger sehirlerindeki onceki protestolarda oldugu gibi protestocular tarim arazilerinin yabancilara uzun vadeli kiraya verilmesine karsi ciktilar 5 Mayis ta Nazarbayev Arazi Kanununun bazi hukumlerine iliskin bir moratoryum ilan etti Milli Ekonomi Bakan Yardimcisi Kairat Uskenbayev gorevden alindi Dosayev kendi gorevinden istifa etti ve Tarim Bakani Asiljan Mamitbekov uyarildi ancak ertesi gun o da istifa etti Ayrica Nazarbayev bilgi alanini izleyecek ve devletin bilgi politikasini gelistirecek yeni bir Enformasyon ve Iletisim Bakanligi nin kurulmasi talimatini verdi 21 Mayis ta Kazakistan genelinde mitingler planlandi Yetkililer Almati Astana Oral ve Semey kentlerinde yapilacak mitinglere izin vermedi Kolluk kuvvetleri ulkenin cesitli sehirlerinde duzinelerce aktivistin yani sira gazeteciyi gozaltina aldi Az sayida vatandasin toplandigi Aktobe Atirau ve Pavlodar sehirlerinde izinsiz mitingler duzenleme girisimleri kaydedildi ve mitingin yasadisi oldugu konusunda uyarildiktan sonra bir grup insan itaatkar bir sekilde Irtis Nehri nin setini terk etti organizator Serikbay Alibayev 50 MCI para cezasina carptirildi Yetkililerin tepkileriAtirau daki Halk Meclisi toplantisinda yapilan mitingin ardindan Nazarbayev arazi sorununa iliskin vizyonunu dile getirdi ve konuyla ilgili yanlis bilgi veren tum kiskirticilarin bulunup cezalandirilmasi gerektigini belirtti Ancak daha sonra 5 Mayis ta ilgili bakanliklarin yetkililerini toprak reformu yapilmamakla suclamisti Bazi sehirlerde Halklarin Birlik Gunu kutlamalari iptal edildi Bazi Kazak yetkililer ve hukumet yanlisi medya herhangi bir kanit sunulmamasina ragmen huzursuzlugun yabanci ulkeler tarafindan tetiklendigini ve finanse edildigini one surdu 1 Mayis ta Cumhurbaskani Nazarbayev Almati da birlik ve istikrar olmadan Ukrayna dakine benzer bir siyasi krizin beklenecegini belirtti 21 Mayis ta ulke capinda yapilmasi planlanan protestolardan once yetkililer herhangi bir sehirde izinlere izin verdi ve kolluk kuvvetleri yetkisiz mitingler duzenlemek ve kiskirtmak icin suphelileri tutuklamaya basladi 20 Mayis itibariyla bir duzineden fazla kisi bariscil toplanma yasasini ihlal etmekten 10 ila 15 gun arasinda idari tutuklama cezasi aldi 20 Mayis sabahinin erken saatlerinde Kazakistan genelinde VKontakte Facebook Twitter gibi populer sosyal aglar ve WhatsApp Viber gibi anlik mesajlasma programlari ve YouTube a erisilemedi Bu ulkenin cesitli bolgelerinin sakinleri tarafindan dogrulandi Olay 21 Mayis ta yapilacak miting cagrilariyla baglantiliydi Ancak yetkililer engelleme gercegini ve sorunlarin teknik sorunlardan kaynaklandigini reddetti Kaynakca Radio Azattyk Rusca 28 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 vlast kz Rusca 28 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Radio Azattyk Rusca 19 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Radio Azattyk Rusca 21 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 farmlandgrab org Ingilizce 25 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Rusca 28 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Kazakhstan s land reform protests explained BBC News Ingilizce 28 Nisan 2016 9 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Police Disperse Kazakhs Protesting Land Privatization Ozgur Avrupa Radyosu 28 Nisan 2016 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Radio Azattyk Rusca 30 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Putz Catherine thediplomat com Ingilizce 4 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Radio Azattyk Rusca 5 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 May 2016 Malika Orazgaliyeva in Nation on 5 5 Mayis 2016 The Astana Times Ingilizce 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 RadioFreeEurope RadioLiberty Ingilizce 25 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 www reuters com 25 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 informburo kz Rusca 29 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 IA REGNUM Rusca 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 informburo kz Rusca 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 svyazi c InoSMI ru 2000 2021Pri polnom ili chastichnom ispolzovanii materialov ssylka na InoSMI Ru obyazatelna Ispolzovanie perevodov v kommercheskih celyah zapreshenoSetevoe izdanie Internet proekt InoSMI RU zaregistrirovano v Federalnoj sluzhbe po nadzoru v sfere 6 Mayis 2016 InoSMI Ru Rusca 7 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Staff Reuters Kazakh leader evokes Ukraine as land protests spread U S Ingilizce 17 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Human Rights Watch Ingilizce 18 Mayis 2016 28 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Radio Azattyk Rusca 20 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Frolov Andrej 20 Mayis 2016 vc ru 25 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 tengrinews kz 20 Mayis 2016 Glavnye novosti Kazahstana Tengrinews kz Rusca 21 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2021