Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Devalüasyon ya da değer düşürümü, sabit kur sistemlerinde ödemeler dengesi açık veren ülkenin ulusal parasının dış satın alma gücünün, hükûmetçe alınan bir kararla düşürülmesidir. Başka bir deyişle devalüasyon, bir devletin resmi para biriminin diğer ülke dövizleri karşısında değer kaybettirilmesidir.
Hakkında
Devalüasyon ile ithal malları pahalılaşırken yerli malların fiyatı da aşağı çekilmiş olur. Kurların belli bir istikrar içerisinde olduğu ya da sabit kur sisteminin uygulandığı kurlarda herhangi bir değişme yapılacaksa bu hükûmet tarafından yapılır. Hiçbir devlet kendi parasının diğer devletlerin parası karşısında değerinin düşmesini istemez. Ama bazen siyasi sebeplerle de yerli para, yabancı para karşısında değer kaybeder. Bir ülkenin toplam ithalatı toplam ihracatından fazla ise ithalat azaltılır, ihracat artırılır. Çünkü böyle bir durumda ekonomide dış ticaret açığı ortaya çıkmış demektir. O devletin satın alma gücünün azaltılması gerekir, kendi mallarını ihraç ederek ekonomisini kalkındırmaya ya da en azından kötü etkilenen ekonomisinde az da olsa bir düzelmeye gidebilir.
Devalüasyon yaşandığında enflasyon yükselir, faizler artar bu da ekonominin yavaşlamasına neden olur. Bu durum o devleti ihracata yönlendirir çünkü ithalat pahalılaşmıştır devletin satın alma gücü düşmüştür. Para arzı ve kıymet bedelinin birbirine eşitlendiği durumlarda yabancı para değer kazanır, yerli para değer kaybeder.
Bazı durumlarda IMF’nin müdahale etmesi gerekir. IMF o devleti devalüasyon yapmaya zorlar. Ama bu devalüasyonun ekonomiyi belli bir dengeye ulaştırabilmesi için karşı bir devletin devalüasyon yapmaması gerekir. Ayrıca enflasyon düşürülmeli, ihraç edilecek mallar yoğun talep alan mallar olmalıdır.
Ülkeler arasında yaşanan siyasi krizlerde bir ülke diğer ülkelere karşı döviz gelirlerini artırmak ister. Böyle bir durumda dış dengenin sağlanması için döviz kurlarını değiştirirler.
Devalüasyonun her devlete etkisi farklıdır. Uzun ve kısa dönemde incelendiğinde ticari dengeyi geliştirdiği görülür. Bazılarına göre de tam tersi söz konusudur. Uzun ve kısa dönemde ihracat ve ithalattaki talep esneklikleri de farklılık gösterir. Yani uzun dönemde devalüasyondan sonra oluşan ticaret dengeleri iyileşir, kısa dönemde ise kötüleşir. Ticaret dengesini azaltmak düşük esnekliğe bağlıdır fakat esneklik yükselirse ticaret dengesi gelişir. Bunun nedenine bakacak olursak; Fiyatların ayarlanması için belli bir süreye ihtiyaç vardır aynı zamanda mevcut anlaşmalar ve miktarlar varsa bu kısa dönemde değişiklik gösterir. Diğer önemli neden ise arz boşluğu oluşmasıdır. Arz boşluğu olursa iş ilişkileri kurulması ve yeni taleplerin hazırlanması zaman alabilir, bu da problem oluşturur.
Devalüasyon, ekonomisi istikrarlı olan devletler için uygulanamaz. Uygulanıyorsa muhakkak ödemelerinde açık vardır veya ekonomik kriz söz konusudur. Geri kalmış ülkelerin ithal mallara ihtiyacı vardır. Eğer ithal edecekleri mallar pahalıysa o ülke istediği kadar önleyici önlem alsın iç fiyatların yükselmesine mani olamayacaktır. Bu da şunu gösterir; O ülke devalüasyona gitme kararı vermeden önce gerekli önlemi almalıdır. İç fiyatlardaki yükselmeleri önlemelidir.
Tarihte devalüasyon
Eski Yunan ve Roma'da devalüasyon, paranın temsil ettiği maden miktarının azaltılması yoluyla gerçekleştirilmekteydi. Belli bir altın ve gümüş miktarından basılan sikke miktarının çoğaltılması, para değerinin düşürülmesi sonucunu doğurmaktaydı. On dokuzuncu yüzyılda ise kâğıt para miktarının arttırılması sonucu meydana gelen enflasyon, iç fiyatların artışı ve banknotların altına tahvil kabiliyetini yok ederek, para değerinin düşüşüne yol açmıştır. Böylece milli para biriminin karşılığı kabul edilen altın miktarı indirilmiş ve kambiyo kurları da buna göre ayarlanmıştır.
Günümüzde devalüasyon
Günümüzde, madeni para, olmadığından yerli para biriminin değerinin düşülmesine, iç fiyatların yükselmesi sonucu elde edilemeyen döviz gelirleri dolayısıyla girişilmektedir. Başlıca ihracatı teşvik etmek için yerli para birimi değeri, belli bir yabancı para esas alınmak suretiyle ayarlanmaktadır. Ancak bu tür bir uygulamanın başarılı olabilmesi için, devalüasyon sonrası iç fiyatların artışının önlenmesi, yabancı ülkelerin ithalat kısıtlamalarına başvurmaması gerekmektedir.
Ülkelere göre
Kazakistan Merkez Bankası, 11 Şubat 2014'te tengeyi yüzde 20 devalüe ederken, Arjantin hükûmeti 24 Ocak 2015 tarihinde pezoyu yüzde 12,7 devalüe etti.
Azerbaycan Merkez Bankası da 16 Şubat 2015'te manatın değerini, avro karşısında yüzde 33,8, dolar karşısında yüzde 33,9 düşürdü.
Vietnam Merkez Bankası ise en son mayıs 2015'te efektif olmak üzere referans kuru yüzde 1 zayıflatarak dolar karşısında 21,673 donga indirdi.
Türkiye
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ https://sozluk.gov.tr/ 29 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Terimler Sözlüğü. 3 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2011.
- “http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/download/785/737” 17 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- “http://static.dergipark.org.tr/article-download/4d8f/0e67/192f/imp-JA96MK48UH-0.pdf?” 29 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- “http://static.dergipark.org.tr/article-download/d17b/3b16/946a/imp-JA32PZ35JT-0.pdf?” 13 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- “http://proje.akdeniz.edu.tr/mcri/mjh/8-2/MJH-23-Hilal_KARAVAR_OZ.pdf”[]
- “http://www3.tcmb.gov.tr/kutuphane/TURKCE/tezler/kursadarat.pdf” 24 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin siyaset veya ekonomi konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Nisan 2020 Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Nisan 2020 Devaluasyon ya da deger dusurumu sabit kur sistemlerinde odemeler dengesi acik veren ulkenin ulusal parasinin dis satin alma gucunun hukumetce alinan bir kararla dusurulmesidir Baska bir deyisle devaluasyon bir devletin resmi para biriminin diger ulke dovizleri karsisinda deger kaybettirilmesidir HakkindaDevaluasyon ile ithal mallari pahalilasirken yerli mallarin fiyati da asagi cekilmis olur Kurlarin belli bir istikrar icerisinde oldugu ya da sabit kur sisteminin uygulandigi kurlarda herhangi bir degisme yapilacaksa bu hukumet tarafindan yapilir Hicbir devlet kendi parasinin diger devletlerin parasi karsisinda degerinin dusmesini istemez Ama bazen siyasi sebeplerle de yerli para yabanci para karsisinda deger kaybeder Bir ulkenin toplam ithalati toplam ihracatindan fazla ise ithalat azaltilir ihracat artirilir Cunku boyle bir durumda ekonomide dis ticaret acigi ortaya cikmis demektir O devletin satin alma gucunun azaltilmasi gerekir kendi mallarini ihrac ederek ekonomisini kalkindirmaya ya da en azindan kotu etkilenen ekonomisinde az da olsa bir duzelmeye gidebilir Devaluasyon yasandiginda enflasyon yukselir faizler artar bu da ekonominin yavaslamasina neden olur Bu durum o devleti ihracata yonlendirir cunku ithalat pahalilasmistir devletin satin alma gucu dusmustur Para arzi ve kiymet bedelinin birbirine esitlendigi durumlarda yabanci para deger kazanir yerli para deger kaybeder Bazi durumlarda IMF nin mudahale etmesi gerekir IMF o devleti devaluasyon yapmaya zorlar Ama bu devaluasyonun ekonomiyi belli bir dengeye ulastirabilmesi icin karsi bir devletin devaluasyon yapmamasi gerekir Ayrica enflasyon dusurulmeli ihrac edilecek mallar yogun talep alan mallar olmalidir Ulkeler arasinda yasanan siyasi krizlerde bir ulke diger ulkelere karsi doviz gelirlerini artirmak ister Boyle bir durumda dis dengenin saglanmasi icin doviz kurlarini degistirirler Devaluasyonun her devlete etkisi farklidir Uzun ve kisa donemde incelendiginde ticari dengeyi gelistirdigi gorulur Bazilarina gore de tam tersi soz konusudur Uzun ve kisa donemde ihracat ve ithalattaki talep esneklikleri de farklilik gosterir Yani uzun donemde devaluasyondan sonra olusan ticaret dengeleri iyilesir kisa donemde ise kotulesir Ticaret dengesini azaltmak dusuk esneklige baglidir fakat esneklik yukselirse ticaret dengesi gelisir Bunun nedenine bakacak olursak Fiyatlarin ayarlanmasi icin belli bir sureye ihtiyac vardir ayni zamanda mevcut anlasmalar ve miktarlar varsa bu kisa donemde degisiklik gosterir Diger onemli neden ise arz boslugu olusmasidir Arz boslugu olursa is iliskileri kurulmasi ve yeni taleplerin hazirlanmasi zaman alabilir bu da problem olusturur Devaluasyon ekonomisi istikrarli olan devletler icin uygulanamaz Uygulaniyorsa muhakkak odemelerinde acik vardir veya ekonomik kriz soz konusudur Geri kalmis ulkelerin ithal mallara ihtiyaci vardir Eger ithal edecekleri mallar pahaliysa o ulke istedigi kadar onleyici onlem alsin ic fiyatlarin yukselmesine mani olamayacaktir Bu da sunu gosterir O ulke devaluasyona gitme karari vermeden once gerekli onlemi almalidir Ic fiyatlardaki yukselmeleri onlemelidir Tarihte devaluasyonEski Yunan ve Roma da devaluasyon paranin temsil ettigi maden miktarinin azaltilmasi yoluyla gerceklestirilmekteydi Belli bir altin ve gumus miktarindan basilan sikke miktarinin cogaltilmasi para degerinin dusurulmesi sonucunu dogurmaktaydi On dokuzuncu yuzyilda ise kagit para miktarinin arttirilmasi sonucu meydana gelen enflasyon ic fiyatlarin artisi ve banknotlarin altina tahvil kabiliyetini yok ederek para degerinin dususune yol acmistir Boylece milli para biriminin karsiligi kabul edilen altin miktari indirilmis ve kambiyo kurlari da buna gore ayarlanmistir Gunumuzde devaluasyonGunumuzde madeni para olmadigindan yerli para biriminin degerinin dusulmesine ic fiyatlarin yukselmesi sonucu elde edilemeyen doviz gelirleri dolayisiyla girisilmektedir Baslica ihracati tesvik etmek icin yerli para birimi degeri belli bir yabanci para esas alinmak suretiyle ayarlanmaktadir Ancak bu tur bir uygulamanin basarili olabilmesi icin devaluasyon sonrasi ic fiyatlarin artisinin onlenmesi yabanci ulkelerin ithalat kisitlamalarina basvurmamasi gerekmektedir Ulkelere goreKazakistan Merkez Bankasi 11 Subat 2014 te tengeyi yuzde 20 devalue ederken Arjantin hukumeti 24 Ocak 2015 tarihinde pezoyu yuzde 12 7 devalue etti Azerbaycan Merkez Bankasi da 16 Subat 2015 te manatin degerini avro karsisinda yuzde 33 8 dolar karsisinda yuzde 33 9 dusurdu Vietnam Merkez Bankasi ise en son mayis 2015 te efektif olmak uzere referans kuru yuzde 1 zayiflatarak dolar karsisinda 21 673 donga indirdi TurkiyeAyrica bakinizRevaluasyonKaynakca https sozluk gov tr 29 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi Terimler Sozlugu 3 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2011 http dergisosyalbil selcuk edu tr susbed article download 785 737 17 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde http static dergipark org tr article download 4d8f 0e67 192f imp JA96MK48UH 0 pdf 29 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde http static dergipark org tr article download d17b 3b16 946a imp JA32PZ35JT 0 pdf 13 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde http proje akdeniz edu tr mcri mjh 8 2 MJH 23 Hilal KARAVAR OZ pdf olu kirik baglanti http www3 tcmb gov tr kutuphane TURKCE tezler kursadarat pdf 24 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde