Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
243 Ida, asteroit kuşağında Koronis ailesinden bir asteroittir, 29 Eylül 1884 tarihinde Avusturyalı astronom Johann Palisa tarafından keşfedildi. Daha sonraki teleskobik araştırmalar sonucunda Ida S-tipi asteroit olarak kategorilendirilmiştir. 28 Ağustos 1993 tarihinde Jüpiter'e gitmekte olan Galileo uzay aracı Ida'nın fotoğraflarını çekmiştir. Bu, bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen ikinci asteroittir ve doğal bir uyduya sahip olduğu tespit edilen ilk asteroittir. Adını Yunan mitolojisindeki bir su perisinden almıştır.
 Galileo tarafından çekilen 243 Ida fotoğrafı. | |
| Keşif | |
|---|---|
| Keşfeden | Johann Palisa |
| Keşif yeri | Viyana |
| Keşif tarihi | 29 Eylül 1884 |
| Adlandırmalar | |
| Asteroit kuşağı () | |
| Sıfatlar | Idean |
| Yörünge özellikleri | |
| Günöte | 2.991 AU |
| Günberi | 2.732 AU |
| 2.862 AU | |
| Dış merkezlik | 0.0452 |
| 1,768.136 gün | |
Ortalama yörünge hızı | 0.2036°/d |
| 191.869° | |
| Eğiklik | 1.138° |
| 324.218° | |
| 108.754° | |
| Bilinen doğal uydusu | Dactyl |
| Fiziksel özellikler | |
| S | |
| 9.94 | |
| Boyutlar | 59.8 × 25.4 × 18.6 km |
Ortalama yarıçap | 15.7 km |
| Kütle | 4.2 ± 0.6 ×1016 kg |
Ortalama yoğunluk | 2.6 ± 0.5 g/cm3 |
Ekvatoral yerçekimi | 0.3–1.1 cm/s2 |
| 4.63 h | |
Kuzey kutbu sağ açıklık | 168.76° |
Kuzey kutbu dik açıklık | −2.88° |
| 0.2383 | |
| Sıcaklık | 200 K (-73 °C; -99,4 °F) |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
Ida'nın yörüngesi, tüm ana kuşak asteroidleri gibi Mars ve Jüpiter gezegenleri arasında yer alır. Yörünge periyodu 4,84 yıl, dönüş periyodu ise 4,63 saattir. İda'nın ortalama çapı 31,4 km'dir (19,5 mil). Düzensiz şekilli ve uzundur, görünüşe göre birbirine bağlı iki büyük nesneden oluşmaktadır. Yüzeyi, Güneş Sistemi'ndeki en yoğun kraterleşmiş alanlardan birine sahip olup, çok çeşitli krater boyutları ve yaşları içerir.
İda'nın uydusu Dactyl, Galileo'dan dönen görüntülerde görev üyesi Ann Harch tarafından keşfedilmiştir. Adını Yunan mitolojisinde İda Dağı'nda yaşayan yaratıklar olan Dactyl'lerden almıştır. Dactyl'in çapı sadece 1,4 kilometre (0,87 mil) olup, İda'nın yaklaşık 1/20'si büyüklüğündedir. İda'nın etrafındaki yörüngesi çok kesin olarak belirlenememiştir, ancak olası yörüngelerin kısıtlamaları İda'nın yoğunluğunun kabaca belirlenmesine izin vermiş ve metalik minerallerden yoksun olduğunu ortaya çıkarmıştır. Dactyl ve Ida, ortak bir kökene işaret eden birçok özelliği paylaşmaktadır.
Galileo'dan dönen görüntüler ve ardından Ida'nın kütlesinin ölçülmesi, S-tipi asteroitlerin jeolojisi hakkında yeni bilgiler sağlamıştır. Galileo uçuşundan önce, mineral bileşimlerini açıklamak için birçok farklı teori öne sürülmüştü. Bileşimlerinin belirlenmesi, Dünya'ya düşen göktaşları ile bunların asteroit kuşağındaki kökenleri arasında bir korelasyon kurulmasına izin vermektedir. Uçuştan elde edilen veriler, Dünya yüzeyinde bulunan en yaygın tür olan sıradan kondrit meteoritlerinin kaynağı olarak S-tipi asteroitlere işaret etmektedir.
Dactyl
 Dactyl'in "Galileo" uzay aracı tarafından uydudan yaklaşık 3.900 km uzaktayken kaydedilen en yüksek çözünürlüklü görüntüsü | |
| Keşif | |
|---|---|
| Keşfeden | Ann Harch |
| Keşif yeri | Galileo spacecraft |
| Keşif tarihi | 17 Şubat 1994 |
| Adlandırmalar | |
| MPC belirtmesi | (243) Ida I Dactyl |
| Telaffuz | DAK-til |
Adın kaynağı | Daktiller |
Alternatif adlandırma | 1993 (243) 1 |
| Yörünge özellikleri | |
| 90 km | |
| ileri, ort. 20 s | |
| Eğiklik | ort. 8° |
| Doğal uydusu | 243 Ida |
| Fiziksel özellikler | |
| Boyutlar | 1,6×1,4×1,2 km |
| Eşzamanlı | |
| Sıcaklık | 200 K (-73 °C; -99,4 °F) |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
İda'nın Dactyl adında bir uydusu vardır, resmi adı (243) Ida I Dactyl'dir. Galileo uzay aracının 1993 yılındaki uçuşu sırasında çektiği görüntülerde keşfedilmiştir. Bu görüntüler bir asteroit uydusunun ilk doğrudan teyidini sağlamıştır. O sırada İda'dan 90 kilometre (56 mil) mesafe ile ayrılmıştı ve prograd bir yörüngede hareket ediyordu. Dactyl, İda gibi yoğun bir şekilde kraterleşmiştir ve benzer malzemelerden oluşmaktadır. Kökeni belirsizdir, ancak uçuştan elde edilen kanıtlar Koronis ana gövdesinin bir parçası olarak ortaya çıkmış olabileceğini göstermektedir.
Dactyl 16 × 14 × 12 kilometre (9,9 × 8,7 × 7,5 mi) ölçülerinde "yumurta şeklinde" ancak "dikkat çekici derecede küresel" bir nesnedir. En uzun ekseni Ida'ya bakacak şekilde bulunmaktadır. Üzerinde çapı 80 m'den (260 ft) büyük olan bir düzineden fazla krater bulunmaktadır, bu da uydunun tarihi boyunca birçok çarpışmaya maruz kaldığını göstermektedir. Dactyl, Ida ile birçok özelliği paylaşmaktadır. Albedoları ve yansıma spektrumları çok benzerdir.
Dactyl üzerinde görüntülenen en büyük iki krater, mitolojik daktillerden ikisine atfen Acmon ve Celmis olarak adlandırılmıştır. Kraterlerin çapı sırasıyla 300 ve 200 metredir.
Dactyl'in İda etrafındaki yörüngesi kesin olarak bilinmemektedir. Galileo, görüntülerin çoğu çekildiğinde Dactyl'in yörüngesinin düzlemindeydi, bu da yörüngesinin tam olarak belirlenmesini zorlaştırdı. Cismin prograde yönde yörüngede ve İda'nın ekvatoruna yaklaşık 8° eğimli olarak bulunduğu düşünülmektedir. Cisim eğer gözlemlendiği noktada dairesel bir yörüngede bulunuyorsa, yörünge periyodunun yaklaşık 20 saat olması beklenmektedir. Bu hesaplamaya göre yörünge hızı kabaca 10 m/s (33 ft/s) olarak hesaplanmaktadır, yani yaklaşık hızlı bir koşucunun veya yavaşça fırlatılan bir beyzbol topunun hızında.
Kaynakça
- ^ Raab, Herbert (2002). (PDF). Meeting on Asteroids and Comets in Europe. 30 Ekim 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2015.
- ^ a b c d e f "JPL Small-Body Database Browser: 243 Ida". Jet Propulsion Laboratory. 25 Ağustos 2008. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2015.
- ^ a b Holm, Jeanne (Haziran 1994). Jones, Jan (Ed.). "Discovery of Ida's Moon Indicates Possible "Families" of Asteroids". The Galileo Messenger, 34. NASA. 24 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2015.
- ^ Wilson, Keil & Love 1999, s. 479
- ^ Belton 1996
- ^ a b Britt et al. 2002, s. 486
- ^ Wilson, Keil & Love 1999, s. 480
- ^ Thomas et al. 1996
- ^ Vokrouhlicky, Nesvorny & Bottke 2003, s. 147
- ^ a b Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007, s. 171
- ^ "dactyl." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ . Kasım 1997. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023.
- ^ a b c Chapman, Clark R. (Kasım 1996). "S-type asteroids, ordinary chondrites, and space weathering: The evidence from Galileo's fly-bys of Gaspra and Ida". Meteoritics & Planetary Science (İngilizce). 31 (6): 699-725. doi:10.1111/j.1945-5100.1996.tb02107.x. 4 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ Schmadel, Lutz D. (2003). Dictionary of minor planet names. 5th rev. & enl. ed. International Astronomical Union. Berlin: Springer. ISBN . OCLC 184958390. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ "Center for NEO Studies". cneos.jpl.nasa.gov. 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ a b Chapman, C. R.; Klaasen, K.; Belton, M. J. S.; Veverka, J. (1 Temmuz 1994). "Asteroid 243 IDA and its satellite". Meteoritics. 29: 455-455. ISSN 0026-1114. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ . IAU. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2015.
- ^ a b . web.archive.org. 5 Ocak 1997. 5 Ocak 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ a b Petit, J. -M.; Durda, Daniel D.; Greenberg, Richard; Hurford, T. A.; Geissler, P. E. (1 Kasım 1997). "The Long-Term Dynamics of Dactyl's Orbit". Icarus (İngilizce). 130 (1): 177-197. doi:10.1006/icar.1997.5788. ISSN 0019-1035. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta 243 Ida ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Orbital simulation 5 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from JPL (Java) / Ephemeris10 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Asteroitler ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
243 Ida asteroit kusaginda Koronis ailesinden bir asteroittir 29 Eylul 1884 tarihinde Avusturyali astronom Johann Palisa tarafindan kesfedildi Daha sonraki teleskobik arastirmalar sonucunda Ida S tipi asteroit olarak kategorilendirilmistir 28 Agustos 1993 tarihinde Jupiter e gitmekte olan Galileo uzay araci Ida nin fotograflarini cekmistir Bu bir uzay araci tarafindan ziyaret edilen ikinci asteroittir ve dogal bir uyduya sahip oldugu tespit edilen ilk asteroittir Adini Yunan mitolojisindeki bir su perisinden almistir 243 IdaGalileo tarafindan cekilen 243 Ida fotografi KesifKesfedenJohann PalisaKesif yeriViyanaKesif tarihi29 Eylul 1884AdlandirmalarKucuk gezegen kategorisiAsteroit kusagi SifatlarIdeanYorunge ozellikleriDonem JD 2454800 5 30 Kasim 2008 Gunote2 991 AUGunberi2 732 AUYari buyuk eksen2 862 AUDis merkezlik0 0452Yorunge periyodu1 768 136 gunOrtalama yorunge hizi0 2036 dOrtalama ayriklik191 869 Egiklik1 138 Cikis dugumu boylami324 218 Perihelyon acisi108 754 Bilinen dogal uydusuDactylFiziksel ozelliklerTayf tipiSMutlak parlaklik H 9 94Boyutlar59 8 25 4 18 6 kmOrtalama yaricap15 7 kmKutle4 2 0 6 1016 kgOrtalama yogunluk2 6 0 5 g cm3Ekvatoral yercekimi0 3 1 1 cm s2Sinodal donme suresi4 63 hKuzey kutbu sag aciklik168 76 Kuzey kutbu dik aciklik 2 88 Geometrik albedo0 2383Sicaklik200 K 73 C 99 4 F Wikimedia Commons ta ilgili ortam Ida nin yorungesi tum ana kusak asteroidleri gibi Mars ve Jupiter gezegenleri arasinda yer alir Yorunge periyodu 4 84 yil donus periyodu ise 4 63 saattir Ida nin ortalama capi 31 4 km dir 19 5 mil Duzensiz sekilli ve uzundur gorunuse gore birbirine bagli iki buyuk nesneden olusmaktadir Yuzeyi Gunes Sistemi ndeki en yogun kraterlesmis alanlardan birine sahip olup cok cesitli krater boyutlari ve yaslari icerir Ida nin uydusu Dactyl Galileo dan donen goruntulerde gorev uyesi Ann Harch tarafindan kesfedilmistir Adini Yunan mitolojisinde Ida Dagi nda yasayan yaratiklar olan Dactyl lerden almistir Dactyl in capi sadece 1 4 kilometre 0 87 mil olup Ida nin yaklasik 1 20 si buyuklugundedir Ida nin etrafindaki yorungesi cok kesin olarak belirlenememistir ancak olasi yorungelerin kisitlamalari Ida nin yogunlugunun kabaca belirlenmesine izin vermis ve metalik minerallerden yoksun oldugunu ortaya cikarmistir Dactyl ve Ida ortak bir kokene isaret eden bircok ozelligi paylasmaktadir Galileo dan donen goruntuler ve ardindan Ida nin kutlesinin olculmesi S tipi asteroitlerin jeolojisi hakkinda yeni bilgiler saglamistir Galileo ucusundan once mineral bilesimlerini aciklamak icin bircok farkli teori one surulmustu Bilesimlerinin belirlenmesi Dunya ya dusen goktaslari ile bunlarin asteroit kusagindaki kokenleri arasinda bir korelasyon kurulmasina izin vermektedir Ucustan elde edilen veriler Dunya yuzeyinde bulunan en yaygin tur olan siradan kondrit meteoritlerinin kaynagi olarak S tipi asteroitlere isaret etmektedir DactylDactylDactyl in Galileo uzay araci tarafindan uydudan yaklasik 3 900 km uzaktayken kaydedilen en yuksek cozunurluklu goruntusuKesifKesfedenAnn HarchKesif yeriGalileo spacecraftKesif tarihi17 Subat 1994AdlandirmalarMPC belirtmesi 243 Ida I DactylTelaffuz ˈ d ae k t ɪ l DAK tilAdin kaynagiDaktillerAlternatif adlandirma1993 243 1Yorunge ozellikleriYari buyuk eksen90 kmYorunge periyoduileri ort 20 sEgiklikort 8 Dogal uydusu243 IdaFiziksel ozelliklerBoyutlar1 6 1 4 1 2 kmSinodal donme suresiEszamanliSicaklik200 K 73 C 99 4 F Wikimedia Commons ta ilgili ortam Ida nin Dactyl adinda bir uydusu vardir resmi adi 243 Ida I Dactyl dir Galileo uzay aracinin 1993 yilindaki ucusu sirasinda cektigi goruntulerde kesfedilmistir Bu goruntuler bir asteroit uydusunun ilk dogrudan teyidini saglamistir O sirada Ida dan 90 kilometre 56 mil mesafe ile ayrilmisti ve prograd bir yorungede hareket ediyordu Dactyl Ida gibi yogun bir sekilde kraterlesmistir ve benzer malzemelerden olusmaktadir Kokeni belirsizdir ancak ucustan elde edilen kanitlar Koronis ana govdesinin bir parcasi olarak ortaya cikmis olabilecegini gostermektedir Dactyl 16 14 12 kilometre 9 9 8 7 7 5 mi olculerinde yumurta seklinde ancak dikkat cekici derecede kuresel bir nesnedir En uzun ekseni Ida ya bakacak sekilde bulunmaktadir Uzerinde capi 80 m den 260 ft buyuk olan bir duzineden fazla krater bulunmaktadir bu da uydunun tarihi boyunca bircok carpismaya maruz kaldigini gostermektedir Dactyl Ida ile bircok ozelligi paylasmaktadir Albedolari ve yansima spektrumlari cok benzerdir Dactyl uzerinde goruntulenen en buyuk iki krater mitolojik daktillerden ikisine atfen Acmon ˈ ae k m e n ve Celmis ˈ s ɛ l m ɪ s olarak adlandirilmistir Kraterlerin capi sirasiyla 300 ve 200 metredir Diagram of potential orbits of Dactyl around Ida Dactyl in Ida etrafindaki yorungesi kesin olarak bilinmemektedir Galileo goruntulerin cogu cekildiginde Dactyl in yorungesinin duzlemindeydi bu da yorungesinin tam olarak belirlenmesini zorlastirdi Cismin prograde yonde yorungede ve Ida nin ekvatoruna yaklasik 8 egimli olarak bulundugu dusunulmektedir Cisim eger gozlemlendigi noktada dairesel bir yorungede bulunuyorsa yorunge periyodunun yaklasik 20 saat olmasi beklenmektedir Bu hesaplamaya gore yorunge hizi kabaca 10 m s 33 ft s olarak hesaplanmaktadir yani yaklasik hizli bir kosucunun veya yavasca firlatilan bir beyzbol topunun hizinda Kaynakca Raab Herbert 2002 PDF Meeting on Asteroids and Comets in Europe 30 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Nisan 2015 a b c d e f JPL Small Body Database Browser 243 Ida Jet Propulsion Laboratory 25 Agustos 2008 12 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2015 a b Holm Jeanne Haziran 1994 Jones Jan Ed Discovery of Ida s Moon Indicates Possible Families of Asteroids The Galileo Messenger 34 NASA 24 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2015 Wilson Keil amp Love 1999 s 479 Belton 1996 a b Britt et al 2002 s 486 Wilson Keil amp Love 1999 s 480 Thomas et al 1996 Vokrouhlicky Nesvorny amp Bottke 2003 s 147 a b Seidelmann Archinal A hearn et al 2007 s 171 dactyl Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 Kasim 1997 29 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2023 a b c Chapman Clark R Kasim 1996 S type asteroids ordinary chondrites and space weathering The evidence from Galileo s fly bys of Gaspra and Ida Meteoritics amp Planetary Science Ingilizce 31 6 699 725 doi 10 1111 j 1945 5100 1996 tb02107 x 4 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Schmadel Lutz D 2003 Dictionary of minor planet names 5th rev amp enl ed International Astronomical Union Berlin Springer ISBN 978 3 540 29925 7 OCLC 184958390 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Center for NEO Studies cneos jpl nasa gov 2 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 a b Chapman C R Klaasen K Belton M J S Veverka J 1 Temmuz 1994 Asteroid 243 IDA and its satellite Meteoritics 29 455 455 ISSN 0026 1114 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 IAU 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2015 a b web archive org 5 Ocak 1997 5 Ocak 1997 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2023 a b Petit J M Durda Daniel D Greenberg Richard Hurford T A Geissler P E 1 Kasim 1997 The Long Term Dynamics of Dactyl s Orbit Icarus Ingilizce 130 1 177 197 doi 10 1006 icar 1997 5788 ISSN 0019 1035 12 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Dis baglantilarWikimedia Commons ta 243 Ida ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Orbital simulation 5 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde from JPL Java Ephemeris10 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Asteroitler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz