49'lar Davası

49’lar Davası, 1961 yılında Kürtçe şiir yayımlanmasından açılan davadır.

Arka plan

Canip Yıldırım ve Yusuf Azizoğlu ile birlikte gazetesini çıkaran Musa Anter, yayımladığı Kürtçe şiiri "Qimil / Kımıl" sebebiyle hakkında dava açıldı. Musa Anter'e destek veren 50 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan mide kanamasından ölünce geriye 49 kişi kaldı ve dava bu sayıyla anılır oldu. 14 ay tutuklu kaldıktan sonra sanıklar mahkeye çıkarılmayı beklerlerken 27 Mayıs Darbesi gerçekleşti. Nihayet 3 Ocak 1961 tarihinde mahkeme başladı.

Tutuklananlar

1. , (Mardin – Gülhane Tıp Akademisi Maliye Şube müdürü ve levazım binbaşısı)
2. , (Kars – Çamlıdere Devlet Hastanesi’nde uzman doktor)
3. Ali Karahan, (Siverek – Avukat)
4. , (Hassa – Kırıkhan’da ilçe doktoru)
5. Yavuz Çamlıbel, (Doğubayazıt – Yedek topçu asteğmen)
6. , (Cizre – Ankara Hukuk Fakültesi birinci sınıf öğrencisi)
7. , (Dersim, Nazimiye – Birinci İnşaat Tekniker Okulu öğrencisi)
8. Nurettin Yılmaz, (Cizre – Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi son sınıf öğrencisi)
9. Ziya Nami Şerefhanoğlu, (Bitlis – Avukat)
10. Medet Serhat, (Iğdır – İstanbul Hukuk Fakültesi öğrencisi)
11. Hasan Akkuş, (Urfa – İktisat Fakültesi öğrencisi)
12. Örfi Akkoyunlu, (Pötürge – Madeni eşya fabrikatörü)
13. , (Varto – Kıdemli üsteğmen)
14. , (Palu – Yüksek Ziraat Mühendisi, Levazım Asteğmeni)
15. , (Bingöl – Muhasebeci)
16. , (Dersim, Nazımiye – İstanbul Tıp Fakültesi son sınıf öğrencisi)
17. Yaşar Kaya, (Iğdır – İstanbul Hukuk Fakültesi öğrencisi)
18. , (Genç – İstanbul Hukuk Fakültesi Öğrencisi)
19. , (Kiğı – Stajyer Avukat)
20. , (Kulp – İstanbul Hukuk Fakültesi 2. sınıf öğrencisi
21. , (Diyarbakır – İstanbul Hukuk Fakültesi son sınıf öğrencisi)
22. , (Islahiye – Yardımcı topçu asteğmen)
23. , (Diyarbakır – Kundura mağazası sahibi)
24. , (Diyarbakır – Yüksek Ziraat Mühendisi)
25. , (Diyarbakır – Sağlık Müfettişi)
26. , (Kars – İstanbul Tıp Fakültesi öğrencisi)
27. , (Siverek – İstanbul Hukuk Fakültesi 2. sınıf öğrencisi)
28. , (Erzurum)
29. , (Lice – İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğrencisi)
30. , (Diyarbakır – İstanbul Tıp Fakültesi Diş Hekimliği öğrencisi)
31. , (Ankara – Boya ve inşaat işleri ustası)
32. Fevzi Kartal, (Van – Yedek asteğmen)
33. , (Siverek – İstanbul Tıp Fakültesi öğrencisi)
34. , (Diyarbakır – İleri Yurt Gazetesinin sahibi ve Güven Gazetesinin ortağı)
35. Musa Anter, (Nusaybin)
36. Canip Yıldırım, (Diyarbakır – Avukat)
37. , (Muş – Elektrik Muhasibi)
38. , (Maraş)
39. , (Malatya – Hayvan Tüccarı)
40. , (Ergani – Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi üçüncü sınıf örgencisi)
41. , (Hassa – Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi)
42. Şerafettin Elçi, (Cizre – Hukuk Fakültesi 2. sınıf öğrencisi)
43. , (Beşiri – Ankara Hukuk Fakültesi son sınıf öğrencisi)
44. Mehmet Özer, (Siverek – Ankara Tıp Fakültesi son sınıf öğrencisi)
45. , (Palu – Ziraat teknisyeni)
46. , (Lice – Orman Fakültesi öğrencisi)
47. , (Kars – İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi öğrencisi)
48. , (Lice – Tıp Fakültesi öğrencisi)
49. , (Bingöl – İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğrencisi)

Dava

Savcılık 50 sanıktan 15'in kafi delil bulunmadığı için, 10 sanık hakkında mahkûmiyete yeterli delil olmadığı için beraat kararı verilmesini istemiş ama 24 sanığın TCK'nun 125. maddesine göre yargılanması istemiştir.

İdamı istenenler

• ,
• ,
• Ali Karahan,
• ,
• Yavuz Çamlıbel,
• ,
• ,
• Ziya Nami Şerefhanoğlu,
• ,
• Hasan Akkuş,
• ,
• ,
• ,
• ,
• ,
• Yaşar Kaya,
• ,
• ,
• ,
• ,
• ,
• ,
• ,
• Musa Anter,
• Canip Yıldırım,
• Mehmet Bilgin

Sonuç

İdamla yargılanan 25 sanığından 10 beraat etti, 15'i bir kez beraat edip bir kez suç vasfı değiştirilerek davanın yenilenmesi neticesi 1965 yılında TCK'nun 141 ve 142. maddelerinden 16 ay hapis, 5 ay 10 gün sürgün cezası aldılar.

İlgili Kitaplar

• Çamlıbel, Yavuz (2007). 49'lar Davası. Ankara: Algı Yayıncılık. ISBN . 

Kaynakça

1. ^ Avni Özgürel (3 Ocak 2010). "Kürt Sorununda Kavşak: 49'lar davası". Radikal. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2012.