Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
77 Bildirgesi yahut Bildirge 77 (Çek ve Slovak dillerinde Charta 77). Adını, Ocak 1977'de bir grup Çekoslovak aydının yayınladığı bildiriden alan, komünist Çekoslovakya'da 1976 ve 1992 yılları arasında varlığını sürdürmüş sivil muhalif inisiyatif. Kurucuları Jiří Němec, , Ladislav Hejdánek, Václav Havel, Jan Patočka, , , ve 'tur. Bu tip bir bildirinin yayınlanması, dönemin komünist rejimi tarafından suç olarak kabul edilmekteydi. 1989 yılındaki Kadife Devrim'den sonra, bu oluşumun birçok üyesi Çek ve Slovak siyasi yaşantısında çok önemli rol oynadılar.
Bildirinin ortaya çıkması ve siyasi amaçlar
77 Bildirgesi'nin metni Psychedelic rock grubu 'in üyelerinin tutuklanması üzerine 1976 yılının sonuna doğru kaleme alındı. Bildirgeye ilk imzalar Aralık 1976'da atıldı. Aralarında çeşitli meslekten, değişik siyasi görüş ve dinden 242 kişinin imzasının bulunduğu bildirge, ilk olarak 6 Ocak 1977 tarihinde kamuoyuna açıklandı. Václav Havel, ve 'den oluşan bir heyet, bildirgeyi Çekoslovakya Parlamentosu'na götürürken, hükûmet yetkililerin talimatıyla tutuklandılar ve bildirgenin orijinaline de el konuldu. Bildirgenin kopyaları samizdat olarak dağıtıldı. 7 Ocak tarihinde ise aralarında Le Monde, Frankfurter Allgemeine Zeitung, The Times ve New York Times gibi batılı gazetelerde bu bildirgenin bir kopyası yayınlandı. Aynı zamanda Çekoslovakya'da yasaklanmış Radio Free Europe ve Voice of America gibi radyo istasyonları tarafından da yayınlandı.
77 Bildirgesi'nde, hükûmetin kendi çıkardığı yasalara ve imzaladığı uluslararası anlaşmalara (, Helsinki Nihai Senedi, siyasi, ekonomik ve kültürel konularda 1966 Birleşmiş Milletler kararları) aykırı uygulamaları eleştirilmekteydi.:209–212 İmza sahipleri ise kendilerini "...ülkemizde ve Dünyada insan haklarının ve diğer bireysel haklarını gelişmesini amaçlayan kişilerin bir araya gelmesiyle oluşmuş, herkese açık gayriresmî bir oluşumun üyeleriyiz" şeklinde tanımlamaktaydı. Özellikle, bir dernek olmadıklarını, bir tüzük ya da herhangi bir daimi yönetim organına sahip olmadıklarını ve herhangi bir siyasi saikle hareket etmediklerini belirtiyorlardı. Böylelikle yasal sınırlar içinde kaldıklarını, kanun hilafına toplanmadıklarını vurgulamak istiyorlardı.
Hükûmetin tepkisi
77 Bildirgesi, anında sert bir hükûmet tepkisine maruz kaldı. Devlet güdümündeki basın-yayın organlarında bu bildirge "rejim karşıtı, anti-sosyalist ve devleti aşağılayan kâğıt parçası" olarak tanımlandı. Bildirgeye imza atanlar ise "vatan haini dönekler, emperyalizmin sadık uşakları, kokuşmuş siyasetçiler ve uluslararası maceracılar" olarak yaftalanmaktaydı. Bildirge yasa dışı kabul edildiğinden, tamamı hiçbir basın yayın organında yayınlanmadı. Bildirge karşıtı, bazı sanatçıların içinde olduğu hükûmet destekli bir karşı kampanya başlatıldı. Bildirge karşıtları arasında Çekoslovakya'nın önde gelen şarkıcılarından Karel Gott, ünlü komedi yazarı de bulunuyordu. Jan Werich daha sonralarında, bildirge karşıtı açıklamayı imzalarken, attığı imzanın 77 Bildirgesi'ne karşı olduğunu bilmediğini iddia etmişti.
Grup üyeleri, gözaltılar, yargılamalar ve hapis cezalarının yanı sıra; işten çıkartma, çocuklarının eğitim olanaklarının ellerinden alınması, ehliyetlerinin iptal edilmesi, sürgün gibi baskılara maruz kaldılar. Hatta Çekoslovak gizli polisi ile iş birliğine zorlandılar.
Bildirge 77 üyelerinin uğradıkları baskılara karşı, 1978 Nisan ayında (Výbor na obranu nespravedlivě stíhaných – VONS) adı altında bir destek komitesi kuruldu. Amacı, bildirgeye imza atanların uğradıkları haksızlık ve baskıları kamuoyuna duyurmaktı. Ekim 1979'da, destek komitesinin aralarında Václav Havel'in de bulunduğu altı üyesi, yıkıcılık suçlamasıyla tutuklanıp beş yıla varan hapis cezalarına çarptırıldılar.
Bildirge ve destek grubu üyelerine uygulanan baskılar, 1980'ler boyunca devam etti. Amansız taciz, tutuklama ve baskılara rağmen, grup, hükûmetin insan hakkı ihlallerini ifşa etmeye devam etti. Kadife Devrim gerçekleşinceye kadar, bildirgenin altına imza koyanların sayısı 1,900 kişiye ulaşmıştı.
Etkileri
Baskı yönetimin altındaki Çekoslovakya'da bildirgenin etkisi sınırlı kaldı. Üyelerinin çoğu Prag'da bulunan hareket, geniş kitlelere ulaşamadı. Çekoslovakya halkı bu hareketin varlığından, hükûmetin aleyhlerine yürüttüğü kampanya dolayısıyla haberdar olmuştu.
1980'lerin sonunda Doğu Bloku'ndaki rejimler zayıflamaya başlayınca, 77 Bildirgesi üyeleri, işbaşındaki yönetime karşı muhalefeti daha da şiddetlendirmek için, bunu bir fırsat olarak değerlendirdiler. Kadife Devrim günlerinde, grup üyeleri yumuşak bir rejim değişikliği ve demokrasiye geçiş hazırlıkları için pazarlıkları yürüttüler. Hareketin pek çok üyesi, yeni yönetimde üst kademelerde görev aldı. Hatta grup üyesi Václav Havel, yeni dönemin ilk cumhurbaşkanı olarak seçildi.
Her türlü görüşten üyeye sahip 77 Bildirgesi hareketi, amaçlarını gerçekleştirdikten sonra giderek etkisini yitirdi ve 1992 yılında organizasyonun resmen dağıldığı duyuruldu.
Bildirgeye imza koyanların bazıları
Ödüller
1984 yılında, 77 Bildirgesi 'nün ilk sahibi oldu.
Ayrıca bakınız
- – 77 Bildirgesi'nden ilham alan İngiliz politik hareketi.
- – 77 Bildirgesi'nden ilham alan Beyaz Rus politik hareketi.
- – 77 Bildirgesi'nden ilham alan Çin politik hareketi.
- - 1990 yılında New York'ta kurulan "77 Bildirgesi Vakfı.
Kaynakça
- ^ "S t a n o v i s k o Generálního prokurátora ČSSR, předsedy Nejvyššího soudu ČSSR, ministra spravedlnosti ČSSR a generálního prokurátora ČSSR k „Prohlášení Charty 77"". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.
- ^ . 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.
- ^ a b . 14 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.
- ^ Skilling, H. Gordon (1981). Charter 77 and human rights in Czechoslovakia. Londra ; Boston: Allen & Unwin. ISBN .
- ^ "Former dissident, post-1989 politician Battěk dies". . 18 Mart 2013. 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2013.
- ^ . . 15 Haziran 2012. 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012.
- ^ "Havel uzavřel smlouvu s komunisty, říká bývalý politický vězeň". (Çekçe). iDNES. 21 Ağustos 2007. 19 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2012.
- ^ . 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2014.
Dış bağlantılar
Text of the Charter
Vikikaynak'ta Text of Charter 77 at Vikikaynak (Czech) ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Vikikaynak'ta Text of Charter 77 at Vikikaynak (English) ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- (Çekçe) Text of the declaration of Charter 7729 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (Çekçe) at Libri Prohibiti. Library of Samizdat and Exile Literature
- (İngilizce) Text of Charter 7726 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in: Czechoslovakia (Former), Kongre Kütüphanesi Country Studies
İleri okumalar
- Dissent and Independent Activity9 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in: Czechoslovakia (Former), Kongre Kütüphanesi Country Studies
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
77 Bildirgesi yahut Bildirge 77 Cek ve Slovak dillerinde Charta 77 Adini Ocak 1977 de bir grup Cekoslovak aydinin yayinladigi bildiriden alan komunist Cekoslovakya da 1976 ve 1992 yillari arasinda varligini surdurmus sivil muhalif inisiyatif Kuruculari Jiri Nemec Ladislav Hejdanek Vaclav Havel Jan Patocka ve tur Bu tip bir bildirinin yayinlanmasi donemin komunist rejimi tarafindan suc olarak kabul edilmekteydi 1989 yilindaki Kadife Devrim den sonra bu olusumun bircok uyesi Cek ve Slovak siyasi yasantisinda cok onemli rol oynadilar Prag daki 77 Bildirgesi anitiBildirinin ortaya cikmasi ve siyasi amaclar77 Bildirgesi nin metni Psychedelic rock grubu in uyelerinin tutuklanmasi uzerine 1976 yilinin sonuna dogru kaleme alindi Bildirgeye ilk imzalar Aralik 1976 da atildi Aralarinda cesitli meslekten degisik siyasi gorus ve dinden 242 kisinin imzasinin bulundugu bildirge ilk olarak 6 Ocak 1977 tarihinde kamuoyuna aciklandi Vaclav Havel ve den olusan bir heyet bildirgeyi Cekoslovakya Parlamentosu na gotururken hukumet yetkililerin talimatiyla tutuklandilar ve bildirgenin orijinaline de el konuldu Bildirgenin kopyalari samizdat olarak dagitildi 7 Ocak tarihinde ise aralarinda Le Monde Frankfurter Allgemeine Zeitung The Times ve New York Times gibi batili gazetelerde bu bildirgenin bir kopyasi yayinlandi Ayni zamanda Cekoslovakya da yasaklanmis Radio Free Europe ve Voice of America gibi radyo istasyonlari tarafindan da yayinlandi 77 Bildirgesi nde hukumetin kendi cikardigi yasalara ve imzaladigi uluslararasi anlasmalara Helsinki Nihai Senedi siyasi ekonomik ve kulturel konularda 1966 Birlesmis Milletler kararlari aykiri uygulamalari elestirilmekteydi 209 212 Imza sahipleri ise kendilerini ulkemizde ve Dunyada insan haklarinin ve diger bireysel haklarini gelismesini amaclayan kisilerin bir araya gelmesiyle olusmus herkese acik gayriresmi bir olusumun uyeleriyiz seklinde tanimlamaktaydi Ozellikle bir dernek olmadiklarini bir tuzuk ya da herhangi bir daimi yonetim organina sahip olmadiklarini ve herhangi bir siyasi saikle hareket etmediklerini belirtiyorlardi Boylelikle yasal sinirlar icinde kaldiklarini kanun hilafina toplanmadiklarini vurgulamak istiyorlardi Hukumetin tepkisi77 Bildirgesi aninda sert bir hukumet tepkisine maruz kaldi Devlet gudumundeki basin yayin organlarinda bu bildirge rejim karsiti anti sosyalist ve devleti asagilayan kagit parcasi olarak tanimlandi Bildirgeye imza atanlar ise vatan haini donekler emperyalizmin sadik usaklari kokusmus siyasetciler ve uluslararasi maceracilar olarak yaftalanmaktaydi Bildirge yasa disi kabul edildiginden tamami hicbir basin yayin organinda yayinlanmadi Bildirge karsiti bazi sanatcilarin icinde oldugu hukumet destekli bir karsi kampanya baslatildi Bildirge karsitlari arasinda Cekoslovakya nin onde gelen sarkicilarindan Karel Gott unlu komedi yazari de bulunuyordu Jan Werich daha sonralarinda bildirge karsiti aciklamayi imzalarken attigi imzanin 77 Bildirgesi ne karsi oldugunu bilmedigini iddia etmisti Grup uyeleri gozaltilar yargilamalar ve hapis cezalarinin yani sira isten cikartma cocuklarinin egitim olanaklarinin ellerinden alinmasi ehliyetlerinin iptal edilmesi surgun gibi baskilara maruz kaldilar Hatta Cekoslovak gizli polisi ile is birligine zorlandilar Bildirge 77 uyelerinin ugradiklari baskilara karsi 1978 Nisan ayinda Vybor na obranu nespravedlive stihanych VONS adi altinda bir destek komitesi kuruldu Amaci bildirgeye imza atanlarin ugradiklari haksizlik ve baskilari kamuoyuna duyurmakti Ekim 1979 da destek komitesinin aralarinda Vaclav Havel in de bulundugu alti uyesi yikicilik suclamasiyla tutuklanip bes yila varan hapis cezalarina carptirildilar Bildirge ve destek grubu uyelerine uygulanan baskilar 1980 ler boyunca devam etti Amansiz taciz tutuklama ve baskilara ragmen grup hukumetin insan hakki ihlallerini ifsa etmeye devam etti Kadife Devrim gerceklesinceye kadar bildirgenin altina imza koyanlarin sayisi 1 900 kisiye ulasmisti EtkileriBaski yonetimin altindaki Cekoslovakya da bildirgenin etkisi sinirli kaldi Uyelerinin cogu Prag da bulunan hareket genis kitlelere ulasamadi Cekoslovakya halki bu hareketin varligindan hukumetin aleyhlerine yuruttugu kampanya dolayisiyla haberdar olmustu 1980 lerin sonunda Dogu Bloku ndaki rejimler zayiflamaya baslayinca 77 Bildirgesi uyeleri isbasindaki yonetime karsi muhalefeti daha da siddetlendirmek icin bunu bir firsat olarak degerlendirdiler Kadife Devrim gunlerinde grup uyeleri yumusak bir rejim degisikligi ve demokrasiye gecis hazirliklari icin pazarliklari yuruttuler Hareketin pek cok uyesi yeni yonetimde ust kademelerde gorev aldi Hatta grup uyesi Vaclav Havel yeni donemin ilk cumhurbaskani olarak secildi Her turlu gorusten uyeye sahip 77 Bildirgesi hareketi amaclarini gerceklestirdikten sonra giderek etkisini yitirdi ve 1992 yilinda organizasyonun resmen dagildigi duyuruldu Bildirgeye imza koyanlarin bazilariVaclav Havel Marta Kubisova Jan Patocka Jaroslav Seifert Ladislav HejdanekOduller1984 yilinda 77 Bildirgesi nun ilk sahibi oldu Ayrica bakiniz 77 Bildirgesi nden ilham alan Ingiliz politik hareketi 77 Bildirgesi nden ilham alan Beyaz Rus politik hareketi 77 Bildirgesi nden ilham alan Cin politik hareketi 1990 yilinda New York ta kurulan 77 Bildirgesi Vakfi Kaynakca S t a n o v i s k o Generalniho prokuratora CSSR predsedy Nejvyssiho soudu CSSR ministra spravedlnosti CSSR a generalniho prokuratora CSSR k Prohlaseni Charty 77 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2015 11 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2015 a b 14 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2015 Skilling H Gordon 1981 Charter 77 and human rights in Czechoslovakia Londra Boston Allen amp Unwin ISBN 0043210260 Former dissident post 1989 politician Battek dies 18 Mart 2013 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2013 15 Haziran 2012 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2012 Havel uzavrel smlouvu s komunisty rika byvaly politicky vezen Cekce iDNES 21 Agustos 2007 19 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2012 22 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2014 Dis baglantilarText of the Charter Vikikaynak ta Text of Charter 77 at Vikikaynak Czech ile ilgili metin bulabilirsiniz Vikikaynak ta Text of Charter 77 at Vikikaynak English ile ilgili metin bulabilirsiniz Cekce Text of the declaration of Charter 7729 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cekce at Libri Prohibiti Library of Samizdat and Exile Literature Ingilizce Text of Charter 7726 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Czechoslovakia Former Kongre Kutuphanesi Country Studies Ileri okumalar Dissent and Independent Activity9 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Czechoslovakia Former Kongre Kutuphanesi Country Studies