Ağıtlar kitabı (İbranice: אֵיכָה, Eykah) peygamber Yeremya tarafından şiirsel bir kitap olarak yazılan Tanah'ın Ketuvim kitabında bir metindir. MÖ 6. yüzyılda ve Tapınağın yıkılmasına karşı tutulan yasla ilgilidir.
Yahudilik'te, İbrani takvimine göre Kudüs'teki Birinci ve İkinci Tapınağın yıkılış tarihi ve bu nedenle bir oruç günü olan 9 Av'da okunur.
İsim
Tanah'ın Ketuvim kitabında bulunan İbranice bu metnin ilk kelimesi "Nasıl" anlamına gelen "Eyha"dır. Yunan tercümesi Septuagint, Keldanilerin Kudüs'ü ve kutsal toprakları perişan etmesi sebebiyle ana karakterin yaptıklarına ve tuttuğu yasa istinaden "Ağıtlar" ismini kullanmayı uygun buldu; bu zamandan sonra "Ağıtlar" ismi benimsenip kitabın adı olarak kullanılmaya başlandı.
Yazar
Yahudi ve Hristiyan geleneğine göre kitap, Süleyman Mabedi'nin Nebukadnezar tarafından yıkılıp, Kudüs'ün fethedildiği ve Kral Sıdkiya'nın esir düştüğü zamanda Tanrı'nın sözlerini aktaran Yeremya tarafından yazılmıştır. Septuagint ve Vulgat'ta Yeremya kitabından sonra, Tanah'ta ise Rut kitabından sonra yer alır.
Rivayete göre, Şam kapısı dışında bir mağaraya çekilen Yeremya, kitabı orada yazmıştır. Bu mağara tur rehberlerinin uğrak yeridir. "Yerel inanç, şehrin batı yakasındaki dağın kayalık yüzünde 'Yeremya mağarası' bulunduğunu belirtir. Michelangelo'nun da ölümsüzleştirdiği ıstırap, peygamberin ülkesinin düşüşüne olan matemini gösteriyor olabilir".
Beş şiirden dördünde bulunan akrostiş stil Yeremya kitabında bulunmamaktadır ve kitapta ne Yeremya'nın ne de başka birinin yazar olduğu belirtilmektedir. Tarihler kitabı, ağıtın Kral Yoşiyahu'nun ölümü sırasında Yeremya tarafından yazıldığını belirtir. Muhtemelen bu çalışma, aralarında "Ur Ağıtı"nın da bulunduğu bir Mezopotamya janrı olan "şehir ağıtı" tarzı baz alınarak yazılmıştır.
F. W. Dobbs-Allsopp'a göre, gerek formdaki birlik ve gerek kitap genelindeki dil detayındaki benzerlik kitabın tek bir yazar tarafından yazıldığını göstermektedir fakat diğer uzmanlar Ağıtlar kitabının birden fazla yazar tarafından yazıldığını düşünmektedir.
Mekan
Çoğu yorumcu Ağıtlar'ın MÖ 586'da Kudüs'ün yıkılışının hemen ardındaki dönemi yansıttığını savunur, fakat Provan tarihdışı bir yorumda bulunur. Provan'a göre ağıt unsurları tarihsel hikâye içeren 2. Krallar kitabından Kudüs'ün yıkılışının anlatıldığı yerlerden alınmıştır:
- Kudüs'ün harabeye dönüşü (Ağıtlar 2:2 ve 2. Krallar 25:9),
- düşmanın şehre girişi (Ağıtlar 4:12 ve 2. Krallar 24:11),
- halkın sürgüne gidişi (Ağıtlar 1:3 ve 2. Krallar 24:14),
- ve Tapınağın talan edilmesi (Ağıtlar 1:10 ve 2. Krallar 24:13).
Diğer yandan, Babil'in adı Ağıtlarda geçmemektedir ve bunun sebebi Yahuda'nın Tanrı'nın kurallarına uymaması sonucu cezalandırılmasına odaklanılması olabilir.
Yazılış tarihi
Ağıtlar kitabı muhtemelen MÖ 586'dan hemen sonra derlenmiştir. Kraus'un dediğine göre, ezgiden anlaşıldığı kadarıyla yaşanan yıkım ağıt yakan kişinin hala gözleri önündedir
İçerik
Kitap beş farklı şiirden oluşmaktadır. 1. konuda peygamber, yalnız bir dul gibi acı içinde sızlayan şehirde çeşitli sefalet baskıları altında yaşamaktadır. 2. konuda, bu sefaletler ulusal günahlar ve Tanrı'nın eylemleriyle bağdaştırılır. 3. konu Tanrı'nın halkı için umuttan bahseder. Bu çekilen azap kendi iyilikleri içindir ve iyi günler yakındır. 4. konuda halkın günahları sebebiyle harap ve perişan olmuş şehir ve Tapınak için ağıt yakılmaktadır. 5. konu, Siyon'un serzenişinin tövbe ile dinmesi ve halkın toparlanması için bir duadır.
Yapı
İlk dört şiir (konu), aynı Mezmurlarda olduğu gibi (25, 34, 37, 119), akrostiştir; her mısra (bap) sırasıyla 22 harflik İbrani alfabesinin harfleriyle başlar. Birinci, ikinci ve dördüncü şiirlerde yirmi iki mısra bulunur. Üçüncü şiirde altmış altı mısra bulunur ve her üç mısra sırasıyla aynı harfle başlar (ilk üç mısra Alef, sonraki üç mısra Bet vs.). Beşinci şiir akrostiş olmamasına rağmen yirmi iki mısra bulunur. İkinci, üçüncü ve dördüncü şiirlerde 16. harf (ע) ve 17. harfin (פ) sırası terstir.
Kullanımı
Ağıtlar kitabı, her iki Tapınağın yıkıldığı ve aynı zamanda Yahudi tarihinde yaşanan diğer istenmeyen olayların da tarihi olan 9 Av'da okunur.
Kudüs'ün Eski Şehir bölgesinde bulunan Ağlama Duvarı'nda, "Yahudiler her Cuma akşamüstü bir araya gelip şehrin yıkılışına feryat ederler, duvarı öperler ve gözyaşlarıyla yıkarlar. Fazla kullanılmaktan hırpalanmış Ahit ve dua kitaplarından Yeremya Ağıtı'nı ve uygun Mezmurları okurlar."
Kaynakça
- ^ a b c (1897). The Bible Dictionary: Your Biblical Reference Book (Forgotten Books bas.). Thomas Nelson. ISBN . 25 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ 2. Krallar 24
- ^ 2. Krallar 25
- ^ Yeremya 39:1-10
- ^ Yeremya 52
- ^ , History of the Jewish Church
- ^ 2 Tarihler 35:25
- ^ Dobbs-Allsopp, F. W. Lamentations (Louisville: John Knox, 2002), 5.
- ^ Introduction to the Old Testament as Scripture (London: SCM, 1979), 593.
- ^ Provan, Iain W. "Reading Texts Against an Historical Background: The Case of Lamentations," 1/1990, 138.
- ^ Cited in Provan, 133.
- ^ Schaff, Philip quoted in (1897). The Bible Dictionary: Your Biblical Reference Book (Forgotten Books bas.). Thomas Nelson. s. 387. ISBN . 25 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
Dış bağlantılar
- Yahudi tercümeler:
- Eichah - Lamentations (Judaica Press) 7 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . translation [with Rashi's commentary] at Chabad.org
- Book of Lamentations with Hebrew/English and mp3 chanting of the entire book in Hebrew 16 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. (Website also contains other books of the bible.)
- Laments (R. David Seidenberg) 19 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: a fresh translation with linear Hebrew and English, on neohasid.org
- A synopsis of Eichah's chapters 1 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hristiyan tercümeler:
- Online Bible at GospelHall.org 28 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Lamentations at Sacred Texts 4 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . KJV, Tan, Sep, Vul
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agitlar kitabi Ibranice א יכ ה Eykah peygamber Yeremya tarafindan siirsel bir kitap olarak yazilan Tanah in Ketuvim kitabinda bir metindir MO 6 yuzyilda ve Tapinagin yikilmasina karsi tutulan yasla ilgilidir Yahudilik te Ibrani takvimine gore Kudus teki Birinci ve Ikinci Tapinagin yikilis tarihi ve bu nedenle bir oruc gunu olan 9 Av da okunur IsimTanah in Ketuvim kitabinda bulunan Ibranice bu metnin ilk kelimesi Nasil anlamina gelen Eyha dir Yunan tercumesi Septuagint Keldanilerin Kudus u ve kutsal topraklari perisan etmesi sebebiyle ana karakterin yaptiklarina ve tuttugu yasa istinaden Agitlar ismini kullanmayi uygun buldu bu zamandan sonra Agitlar ismi benimsenip kitabin adi olarak kullanilmaya baslandi YazarYeremya Kudus un yikilisina agit yakarken Rembrandt Harmenszoon van Rijn Yahudi ve Hristiyan gelenegine gore kitap Suleyman Mabedi nin Nebukadnezar tarafindan yikilip Kudus un fethedildigi ve Kral Sidkiya nin esir dustugu zamanda Tanri nin sozlerini aktaran Yeremya tarafindan yazilmistir Septuagint ve Vulgat ta Yeremya kitabindan sonra Tanah ta ise Rut kitabindan sonra yer alir Rivayete gore Sam kapisi disinda bir magaraya cekilen Yeremya kitabi orada yazmistir Bu magara tur rehberlerinin ugrak yeridir Yerel inanc sehrin bati yakasindaki dagin kayalik yuzunde Yeremya magarasi bulundugunu belirtir Michelangelo nun da olumsuzlestirdigi istirap peygamberin ulkesinin dususune olan matemini gosteriyor olabilir Bes siirden dordunde bulunan akrostis stil Yeremya kitabinda bulunmamaktadir ve kitapta ne Yeremya nin ne de baska birinin yazar oldugu belirtilmektedir Tarihler kitabi agitin Kral Yosiyahu nun olumu sirasinda Yeremya tarafindan yazildigini belirtir Muhtemelen bu calisma aralarinda Ur Agiti nin da bulundugu bir Mezopotamya janri olan sehir agiti tarzi baz alinarak yazilmistir F W Dobbs Allsopp a gore gerek formdaki birlik ve gerek kitap genelindeki dil detayindaki benzerlik kitabin tek bir yazar tarafindan yazildigini gostermektedir fakat diger uzmanlar Agitlar kitabinin birden fazla yazar tarafindan yazildigini dusunmektedir MekanCogu yorumcu Agitlar in MO 586 da Kudus un yikilisinin hemen ardindaki donemi yansittigini savunur fakat Provan tarihdisi bir yorumda bulunur Provan a gore agit unsurlari tarihsel hikaye iceren 2 Krallar kitabindan Kudus un yikilisinin anlatildigi yerlerden alinmistir Kudus un harabeye donusu Agitlar 2 2 ve 2 Krallar 25 9 dusmanin sehre girisi Agitlar 4 12 ve 2 Krallar 24 11 halkin surgune gidisi Agitlar 1 3 ve 2 Krallar 24 14 ve Tapinagin talan edilmesi Agitlar 1 10 ve 2 Krallar 24 13 Diger yandan Babil in adi Agitlarda gecmemektedir ve bunun sebebi Yahuda nin Tanri nin kurallarina uymamasi sonucu cezalandirilmasina odaklanilmasi olabilir Yazilis tarihiAgitlar kitabi muhtemelen MO 586 dan hemen sonra derlenmistir Kraus un dedigine gore ezgiden anlasildigi kadariyla yasanan yikim agit yakan kisinin hala gozleri onundedirIcerikKitap bes farkli siirden olusmaktadir 1 konuda peygamber yalniz bir dul gibi aci icinde sizlayan sehirde cesitli sefalet baskilari altinda yasamaktadir 2 konuda bu sefaletler ulusal gunahlar ve Tanri nin eylemleriyle bagdastirilir 3 konu Tanri nin halki icin umuttan bahseder Bu cekilen azap kendi iyilikleri icindir ve iyi gunler yakindir 4 konuda halkin gunahlari sebebiyle harap ve perisan olmus sehir ve Tapinak icin agit yakilmaktadir 5 konu Siyon un serzenisinin tovbe ile dinmesi ve halkin toparlanmasi icin bir duadir YapiIlk dort siir konu ayni Mezmurlarda oldugu gibi 25 34 37 119 akrostistir her misra bap sirasiyla 22 harflik Ibrani alfabesinin harfleriyle baslar Birinci ikinci ve dorduncu siirlerde yirmi iki misra bulunur Ucuncu siirde altmis alti misra bulunur ve her uc misra sirasiyla ayni harfle baslar ilk uc misra Alef sonraki uc misra Bet vs Besinci siir akrostis olmamasina ragmen yirmi iki misra bulunur Ikinci ucuncu ve dorduncu siirlerde 16 harf ע ve 17 harfin פ sirasi terstir KullanimiAgitlar kitabi her iki Tapinagin yikildigi ve ayni zamanda Yahudi tarihinde yasanan diger istenmeyen olaylarin da tarihi olan 9 Av da okunur Kudus un Eski Sehir bolgesinde bulunan Aglama Duvari nda Yahudiler her Cuma aksamustu bir araya gelip sehrin yikilisina feryat ederler duvari operler ve gozyaslariyla yikarlar Fazla kullanilmaktan hirpalanmis Ahit ve dua kitaplarindan Yeremya Agiti ni ve uygun Mezmurlari okurlar Kaynakca a b c 1897 The Bible Dictionary Your Biblical Reference Book Forgotten Books bas Thomas Nelson ISBN 978 1605060965 25 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2020 2 Krallar 24 2 Krallar 25 Yeremya 39 1 10 Yeremya 52 History of the Jewish Church 2 Tarihler 35 25 Dobbs Allsopp F W Lamentations Louisville John Knox 2002 5 Introduction to the Old Testament as Scripture London SCM 1979 593 Provan Iain W Reading Texts Against an Historical Background The Case of Lamentations 1 1990 138 Cited in Provan 133 Schaff Philip quoted in 1897 The Bible Dictionary Your Biblical Reference Book Forgotten Books bas Thomas Nelson s 387 ISBN 978 1605060965 25 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2020 Dis baglantilarYahudi tercumeler Eichah Lamentations Judaica Press 7 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde translation with Rashi s commentary at Chabad org Book of Lamentations with Hebrew English and mp3 chanting of the entire book in Hebrew 16 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Website also contains other books of the bible Laments R David Seidenberg 19 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde a fresh translation with linear Hebrew and English on neohasid org A synopsis of Eichah s chapters 1 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hristiyan tercumeler Online Bible at GospelHall org 28 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lamentations at Sacred Texts 4 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde KJV Tan Sep Vul