ABD Virjin Adaları, Karayip Denizinde bulunan ABD'ye bağlı adalar topluluğudur.
ABD Virjin Adaları United States Virgin Islands | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Arma | |||||||
Slogan Birleşik Gurur ve Umut | |||||||
Başkent ve en büyük şehir | Charlotte Amalie | ||||||
Resmî dil(ler) | İngilizce | ||||||
Etnik gruplar | %74 Afro-Karayipli %13 Beyaz %5 Porto Rikolu %8 diğer | ||||||
Demonim | ABD Virjin Adalı | ||||||
Liderler | |||||||
| |||||||
ABD Toprağı | |||||||
| |||||||
Yüzölçümü | |||||||
• Toplam | 346.36 km2 (202.) | ||||||
• Su (%) | 1.0 | ||||||
Nüfus | |||||||
• Tahminî | 108.448 | ||||||
• Sayılan | 106.405 104.405 | ||||||
• Yoğunluk | 354/km2 (34.) | ||||||
GSYİH (SAGP) | tahminî | ||||||
• Toplam | - | ||||||
Para birimi | Amerikan doları (USD) | ||||||
Zaman dilimi | UTC-4 () | ||||||
• Yaz (YSU) | yok (UTC-4) | ||||||
Telefon kodu | (spec. ) | ||||||
İnternet alan adı | .vi ve .us |
Tarih
Adalara ilk yerleşenlerin Aravak Yerlileri olduğu sanılır. Kristof Kolomb 1493'te Saint Croix'ya ayak bastığında adada savaşçı Karipler yaşıyordu. Kariplerin adada geniş çiftlikleri ve yerleşmeleri vardı. Kolomb adalara, Azize Ursula ve 11 bin şehit bakirenin onuruna Santa Ursula y las Once Mil Virgines adını verdi. 1555'te bir İspanyol keşif birliği Karipleri yenilgiye uğratarak adaları İspanya'ya bağladı. 1625'e gelindiğinde Saint Croix Adasında İngiliz ve Fransız göçmenler çiftçilik yapıyorlardı; ada ayrıca korsanların barınağı durumuna gelmişti. 1650'de İspanyollar İngiliz göçmenleri adalardan çıkardılarsa da adalar aynı yıl Fransız denetimine girdi. 1653'te Saint Croix adası Malta Şövalyeleri'ne miras kaldı; onlar da adayı 'e sattılar.
1666-1733 arası
Tortola'yı yurt edinen Felemenkli korsanlar 1666'da İngilizler tarafından kovuldu. Bu arada Saint Thomas ve Saint John adalarını ele geçirerek plantasyonlar kuran Danimarkalılar, önce mahkûmları, 1673'ten sonra da Afrikalı köleleri çalıştırarak şekerkamışı yetiştirmeye başladılar. Afrika'dan köle alımı, Avrupa'ya gönderilen rom ile melas ve adalara gelen Avrupa malları ticaretin gelişmesini sağladı. Zamanla Saint Thomas, Antiller'de önemli bir köle pazarı durumuna geldi. 1733'te Saint Croix'yi satın alan Danimarkalılar adayı önemli bir şekerkamışı üretim merkezi durumuna dönüştürdüler. Şeker sanayisinin gerilemeye başladığı 19. yüzyıl başlarında kölelerin çıkardığı iki ayaklanma plantasyon ekonomisini sarstı. Adalarda kölelik 1848'de kaldırıldı. ABD'nin adaları satın almak için başlattığı girişimler sonunda, 1917'de 25 milyon ABD Doları'na anlaşma sağlandı. 1917 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin 25 milyon dolar karşılığında Danimarka'dan satın aldığı Saint John, Saint Croix ve Saint Thomas adaları sonradan ABD Virjin Adaları olarak anılmaya başlandı.
1931-günümüz
Başlangıçta, ABD Deniz Kuvvetleri'nin yönettiği adalar 1931'de İçişleri Bakanlığı'na devredildi ve başkanca atanan sivil bir vali görevlendirildi. 1927'de ada halkına Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığı tanındı. 1945'te turizmin gelişmesiyle adaların önemi arttı. 1970'te halk tarafından seçilen ilk vali göreve başladı. 1976'da ABD Kongresi ile başkanın onayından geçme koşuluyla adalara bir anayasa hazırlama hakkı tanındı. 1978'de tamamlanan anayasa 1979 ve 1981'de yapılan iki halk oylamasında da reddedildi.
Doğal yapı
ABD Virjin Adaları, Britanya Virjin Adaları'yla birlikte, Porto Riko'nun orta kesimini kaplayan fay kütlesi yapılı sıradağların bir uzantısını ve Büyük Antiller'in bir parçasını oluşturur. Kıvrımlı tortul kayaçlar, başkalaşım kayaçları ve korkayaçlardan oluşan adaların kıta sahanlığından yüksekliği St. Thomas'taki Crown Dağında 474 m, St. John'daki Bordeaux Dağında 392 m, St. Croix'daki Eagle Dağında ise 355 m'yi bulur. St. Thomas ve St. John adaları çok engebelidir.St. Croix'nın kuzeyinde dağlar, güneyinde ise yer yer düzleşen hafif dalgalı geniş bir ova yer alır.Bütün adaların çevresinde mercan resifler bulunur. St. Croix'yi kuzeydeki adalardan ayıran Anegada Boğazının derinliği 4,572 m'yi bulur. Adaların iklimi yumuşak ve ılımandır. St.Thomas'ta ortalama gündüz sıcaklığı ocakta 28 °C, temmuzda 31 °C'dir. Kuzeydoğudan esen alizeler yıl boyunca iklimi yumuşatıcı bir rol oynar. Geceleri sıcaklık, 6 °C'ye kadar düşer. Bağıl nem oranı tropik ölçülere göre düşüktür. Tarım alanı açmak için tahrip edilen tropik ormanlar günümüzde ancak St. Thomas Adasının bir iki yerinde kalmıştır.
Nüfus
Nüfusun % 76.19'unu siyahlar, % 13.09'unu beyazlar (çoğunlukla Port Rikolu) oluşturur. Nüfus, 106,405 kişidir (2010 verileri). Nüfus artış oranı, -0.12 (2006 verileri). Mülteci oranı, -8.73 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini). Bebek ölüm oranı, 7.86 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini). Ortalama hayat süresi, 79.05 yıl; erkeklerde, 75.24 yıl; kadınlarda; 83.09 yıl (2006 verileri). Ortalama çocuk sayısı, 2.17 çocuk/1 kadın (2006 tahmini). Uyrukluk sıfatı, Virjin Adalı. Nüfusun etnik dağılımı, zenciler %80, beyazlar %15, diğer %5. Din, Baptist %42, Roma Katolikleri %34, Episcopalian %17, diğer %7. Diller, İngilizce (resmi), İspanyolca ve Creole.
Ekonomi
ABD Virjin Adaları turizme ve imalat sektörüne dayanan bir ekonomik yapıya sahiptir. Yılda ortalama 2 milyon turist çeken adalardaki diğer ekonomik faaliyetler imalat sektöründedir ve ihracata yöneliktir. Petrol arıtma, tekstil, saat montajı, kimyasal madde ve ilaç sanayisi gelişmiştir. Dünya'nın en büyük petrol rafinerilerinden bir olan Hovensa St. Croix'dadır. Tarım üretimi kısıtlıdır ve çoğu ürün ithal edilmektedir.
Kaynakça
- ^ a b c "CIA - The World Factbook-US Virgin Islands". 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2012.
- ^ 2010 Population Counts for the U.S. Virgin Islands 24 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., U.S. Census Bureau.
- ^ "U.S. Virgin Islands 2020 Census". 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ . 24 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
- ^ Detailed Tables – American FactFinder 12 Şubat 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu 11 Ocak 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
Wikimedia Commons'ta Amerika Birleşik Devletleri Virjin Adaları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
ABD Virjin Adalari Karayip Denizinde bulunan ABD ye bagli adalar toplulugudur ABD Virjin AdalariUnited States Virgin IslandsBayrak ArmaSlogan Birlesik Gurur ve UmutMilli mars Virjin Adalari Marsi source source source track Baskent ve en buyuk sehirCharlotte AmalieResmi dil ler IngilizceEtnik gruplar 74 Afro Karayipli 13 Beyaz 5 Porto Rikolu 8 digerDemonimABD Virjin AdaliLiderler Devlet BaskaniJoe Biden ValiJohn de Jongh Vali Yardimcisi ABD Topragi Danimarka dan ABD ye gecisi31 Mart 1917 Organik Yasasi nin Kabulu22 Temmuz 1954Yuzolcumu Toplam346 36 km2 202 Su 1 0Nufus Tahmini108 448 Sayilan106 405 104 405 Yogunluk354 km2 34 GSYIH SAGP tahmini Toplam Para birimiAmerikan dolari USD Zaman dilimiUTC 4 Yaz YSU yok UTC 4 Telefon kodu spec Internet alan adi vi ve usTarihAdalara ilk yerlesenlerin Aravak Yerlileri oldugu sanilir Kristof Kolomb 1493 te Saint Croix ya ayak bastiginda adada savasci Karipler yasiyordu Kariplerin adada genis ciftlikleri ve yerlesmeleri vardi Kolomb adalara Azize Ursula ve 11 bin sehit bakirenin onuruna Santa Ursula y las Once Mil Virgines adini verdi 1555 te bir Ispanyol kesif birligi Karipleri yenilgiye ugratarak adalari Ispanya ya bagladi 1625 e gelindiginde Saint Croix Adasinda Ingiliz ve Fransiz gocmenler ciftcilik yapiyorlardi ada ayrica korsanlarin barinagi durumuna gelmisti 1650 de Ispanyollar Ingiliz gocmenleri adalardan cikardilarsa da adalar ayni yil Fransiz denetimine girdi 1653 te Saint Croix adasi Malta Sovalyeleri ne miras kaldi onlar da adayi e sattilar 1666 1733 arasi Tortola yi yurt edinen Felemenkli korsanlar 1666 da Ingilizler tarafindan kovuldu Bu arada Saint Thomas ve Saint John adalarini ele gecirerek plantasyonlar kuran Danimarkalilar once mahkumlari 1673 ten sonra da Afrikali koleleri calistirarak sekerkamisi yetistirmeye basladilar Afrika dan kole alimi Avrupa ya gonderilen rom ile melas ve adalara gelen Avrupa mallari ticaretin gelismesini sagladi Zamanla Saint Thomas Antiller de onemli bir kole pazari durumuna geldi 1733 te Saint Croix yi satin alan Danimarkalilar adayi onemli bir sekerkamisi uretim merkezi durumuna donusturduler Seker sanayisinin gerilemeye basladigi 19 yuzyil baslarinda kolelerin cikardigi iki ayaklanma plantasyon ekonomisini sarsti Adalarda kolelik 1848 de kaldirildi ABD nin adalari satin almak icin baslattigi girisimler sonunda 1917 de 25 milyon ABD Dolari na anlasma saglandi 1917 yilinda Amerika Birlesik Devletleri nin 25 milyon dolar karsiliginda Danimarka dan satin aldigi Saint John Saint Croix ve Saint Thomas adalari sonradan ABD Virjin Adalari olarak anilmaya baslandi 1931 gunumuz Baslangicta ABD Deniz Kuvvetleri nin yonettigi adalar 1931 de Icisleri Bakanligi na devredildi ve baskanca atanan sivil bir vali gorevlendirildi 1927 de ada halkina Amerika Birlesik Devletleri vatandasligi tanindi 1945 te turizmin gelismesiyle adalarin onemi artti 1970 te halk tarafindan secilen ilk vali goreve basladi 1976 da ABD Kongresi ile baskanin onayindan gecme kosuluyla adalara bir anayasa hazirlama hakki tanindi 1978 de tamamlanan anayasa 1979 ve 1981 de yapilan iki halk oylamasinda da reddedildi Dogal yapiTrunk Bay ABD Virjin Adalari Britanya Virjin Adalari yla birlikte Porto Riko nun orta kesimini kaplayan fay kutlesi yapili siradaglarin bir uzantisini ve Buyuk Antiller in bir parcasini olusturur Kivrimli tortul kayaclar baskalasim kayaclari ve korkayaclardan olusan adalarin kita sahanligindan yuksekligi St Thomas taki Crown Daginda 474 m St John daki Bordeaux Daginda 392 m St Croix daki Eagle Daginda ise 355 m yi bulur St Thomas ve St John adalari cok engebelidir St Croix nin kuzeyinde daglar guneyinde ise yer yer duzlesen hafif dalgali genis bir ova yer alir Butun adalarin cevresinde mercan resifler bulunur St Croix yi kuzeydeki adalardan ayiran Anegada Bogazinin derinligi 4 572 m yi bulur Adalarin iklimi yumusak ve ilimandir St Thomas ta ortalama gunduz sicakligi ocakta 28 C temmuzda 31 C dir Kuzeydogudan esen alizeler yil boyunca iklimi yumusatici bir rol oynar Geceleri sicaklik 6 C ye kadar duser Bagil nem orani tropik olculere gore dusuktur Tarim alani acmak icin tahrip edilen tropik ormanlar gunumuzde ancak St Thomas Adasinin bir iki yerinde kalmistir NufusNufusun 76 19 unu siyahlar 13 09 unu beyazlar cogunlukla Port Rikolu olusturur Nufus 106 405 kisidir 2010 verileri Nufus artis orani 0 12 2006 verileri Multeci orani 8 73 multeci 1 000 nufus 2006 tahmini Bebek olum orani 7 86 olum 1 000 dogan bebek 2006 tahmini Ortalama hayat suresi 79 05 yil erkeklerde 75 24 yil kadinlarda 83 09 yil 2006 verileri Ortalama cocuk sayisi 2 17 cocuk 1 kadin 2006 tahmini Uyrukluk sifati Virjin Adali Nufusun etnik dagilimi zenciler 80 beyazlar 15 diger 5 Din Baptist 42 Roma Katolikleri 34 Episcopalian 17 diger 7 Diller Ingilizce resmi Ispanyolca ve Creole EkonomiABD Virjin Adalari turizme ve imalat sektorune dayanan bir ekonomik yapiya sahiptir Yilda ortalama 2 milyon turist ceken adalardaki diger ekonomik faaliyetler imalat sektorundedir ve ihracata yoneliktir Petrol aritma tekstil saat montaji kimyasal madde ve ilac sanayisi gelismistir Dunya nin en buyuk petrol rafinerilerinden bir olan Hovensa St Croix dadir Tarim uretimi kisitlidir ve cogu urun ithal edilmektedir Kaynakca a b c CIA The World Factbook US Virgin Islands 16 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2012 2010 Population Counts for the U S Virgin Islands 24 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S Census Bureau U S Virgin Islands 2020 Census 17 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 24 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2012 Detailed Tables American FactFinder 12 Subat 2020 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Amerika Birlesik Devletleri Nufus Sayim Burosu 11 Ocak 2011 Arsivlenmis kopya 17 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2012 Arsivlenmis kopya 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2012 Wikimedia Commons ta Amerika Birlesik Devletleri Virjin Adalari ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir