ABS (Kilitlenme Karşıtı Frenleme Sistemi), taşıt araçlarının her türlü yük durumunda bütün yol koşullarında ve çeşitli süratlerdeki zorunlu durumlarda yapılacak ani frenlemelerde tekerleklerin kilitlenmesini önleyerek direksiyondaki tam hakimiyeti sağlayan fren sistemidir. ABS, Almanca Antiblockier-system veya İngilizce anti-lock braking system ifadelerinin kısa yazım biçimidir. Kilitlenmeyen fren sistemi anlamına gelir.
ABS fren durumunda her bir tekerleğin devir sayısındaki değişikliği bir kontrol ünitesi aracılığı ile denetleyen bir sistemdir. Dönüş sayısının ani düşmesi (örneğin kaygan zeminde fren yapma durumunda) ve tekerleğin kilitlenmesi durumunda kontrol ünitesi otomatik olarak fren basıncını düşürür. Tekerlek tekrar hızlanınca fren basıncını tekrar yükselterek tekerlek frenlenir. Bu aşama saniyede birçok kez gerçekleşir. Sağ ve sol tarafın ayrı zeminlerde olması halinde bile (örneğin sağ tekerlekler ıslak sol tekerlekler kuru zeminde) herhangi bir kilitlenme veya kayma söz konusu değildir. Bu sayede direksiyona hakimiyet tam, fren mesafesi oldukça kısadır.
Fizik kanunlarının dışına asla çıkılamaz, yani çeşitli fizik kanunları her zaman mevcuttur. Islak zeminde ABS söz konusu olsa bile fren mesafesi kuru zeminden daha fazladır. Fren sırasında çeşitli doğal kanunlar her zaman söz konusudur. Bunları hiçbir şey önleyemez. Amaç bu kanunların optimal olarak kullanmaktır. Bir sürücü eğer bir viraja mümkün olan en yüksek sınır süratinden daha yüksek bir süratle girerse ABS ona ancak otomobilin buzda kaymamasına yardımcı olacağı kadar yardım edebilir. Sensörler devamlı olarak yavaşlamanın her anında tekerleklerin doğru devir sayısında olup olmadıklarını hassas olarak kaydeder. Tekerleklerden birisinin devir sayısının çok düşük olması halindeki kilitlenme tehlikesine karşılık fren basıncı o tekerlekteki sensör tarafından azaltılır. Bu suretle tekerlek tekrar normal dönüş süratine ulaşır. Tehlikeli duruş hali ortadan kalkar, teker fren durumundaki normal hızıyla dönmeye devam eder. Bu anda tekrar o tekerlekteki fren basıncı sensör tarafından yükseltilir. Yeniden kilitlenme olursa aynı olay tekrarlanır.
Tekerleklerdeki kilitlenme (kayma) olayı
Fren kuvveti uygulanan tekerlek aracın hızına uygun olmayan şekilde yavaş dönerse bu olaya kayma denir. Serbest dönen tekerlek %0 kaymalıdır . Kilitlenmiş olan tekerleğin kayması %100'dür. En ideal fren durumu tekerleğin durduğu anda değil lastik ve zemin durumuna göre %10 veya %50 kayma durumudur. İstenilen kaymanın elde edilebilmesi için gerekli fren basıncı lastik ile yol arasındaki bağlantı kuvvetine bağlıdır. Bu kuvvet katsayısı kuru zeminde yüksek, ıslak zeminde daha düşük, buzlu zeminde çok düşük bir değerdir. ABS bütün bu zemin durumlarına uyum sağlayarak tekerlekleri istenilen kayma aralığında tutmayı amaçlar.
ABS ile fren durumunda tekerlek hızı ve fren basınç karakteristiği
- Kumanda aleti kuvvetli bir tekerlek yavaşlama sinyali alınca fren basıncını yükseltmeye devam etmez o ana kadar erişilen düzeyde tutar.
- Eğer tekerleğin dönüş sayısı azalmaya devam ederse fren silindirindeki basınç düşürülür. Tekerlek daha zayıf frenlenir
- Tekerlek daha hızlı dönmeye başlayınca basınç tekrar yükseltilerek tekerlek devir sayısının düşmesi amaçlanır.
ABS fren sisteminin gelişim aşamaları
ABS fren sisteminin mazisi 1920'li yıllara kadar gitmektedir. Almanya'da firması "Frenlemenin tekerlekleri kilitlemesini önleyici donanım" tanımıyla hidrolik sistemle çalışan ilk örneğini yapmışlar ve 671925 Almanya nosuyla ilk patentini de almışlardır.
1950'li yıllarda bazı sivil uçaklar mekanik / pnömatik ABS'yle donatılmışlardır.
1960'lı yıllarda Alman silahlı kuvvetleri ilk transistörlü ABS'yi kullanmaya başlamışlardır. Sistem bir otomobilde ilk kez 1967 yılında İngiliz üretici tarafından hayata geçirilmiştir.
Tümleşik devre sistemlerinin seri olarak üretilebilmesi 70'li yıllarda gerçekleşince ve otomobillerin tekerleklerine yerleştirilen devir sayaçlarında geliştirilip hatasız çalışmaları sağlanınca atılım gerçekleşmiştir. 1978 yılında Mercedes S serisinde daha sonra da BMW 7 serisinde ABS sistemini kullanmaya başlamıştır.
Elektronik endüstrisindeki gelişmeyle ABS fren sistemi daha küçük, daha ucuz ve daha kolaya doğru gelişmiştir. Örneğin Bosch firmasının ABS 5,3 kodlu 5. kuşak fren sisteminin ağırlığı sadece 2,6 kilogramdır (başta 6 kg ağırlığındaydı), bir öncekinden yarı yarıya daha az yer kaplar aynı zamanda 1989 yılındaki sistemlerden 5 kat daha küçüktür. Yakalanan son teknolojiyle ABS'nin Smart gibi küçük otomobillerde bile kullanılabilirliği oluşmuştur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
ABS Kilitlenme Karsiti Frenleme Sistemi tasit araclarinin her turlu yuk durumunda butun yol kosullarinda ve cesitli suratlerdeki zorunlu durumlarda yapilacak ani frenlemelerde tekerleklerin kilitlenmesini onleyerek direksiyondaki tam hakimiyeti saglayan fren sistemidir ABS Almanca Antiblockier system veya Ingilizceanti lock braking system ifadelerinin kisa yazim bicimidir Kilitlenmeyen fren sistemi anlamina gelir ABS semboluBMW marka bir motosikletteki ABS frenler ABS fren durumunda her bir tekerlegin devir sayisindaki degisikligi bir kontrol unitesi araciligi ile denetleyen bir sistemdir Donus sayisinin ani dusmesi ornegin kaygan zeminde fren yapma durumunda ve tekerlegin kilitlenmesi durumunda kontrol unitesi otomatik olarak fren basincini dusurur Tekerlek tekrar hizlaninca fren basincini tekrar yukselterek tekerlek frenlenir Bu asama saniyede bircok kez gerceklesir Sag ve sol tarafin ayri zeminlerde olmasi halinde bile ornegin sag tekerlekler islak sol tekerlekler kuru zeminde herhangi bir kilitlenme veya kayma soz konusu degildir Bu sayede direksiyona hakimiyet tam fren mesafesi oldukca kisadir Fizik kanunlarinin disina asla cikilamaz yani cesitli fizik kanunlari her zaman mevcuttur Islak zeminde ABS soz konusu olsa bile fren mesafesi kuru zeminden daha fazladir Fren sirasinda cesitli dogal kanunlar her zaman soz konusudur Bunlari hicbir sey onleyemez Amac bu kanunlarin optimal olarak kullanmaktir Bir surucu eger bir viraja mumkun olan en yuksek sinir suratinden daha yuksek bir suratle girerse ABS ona ancak otomobilin buzda kaymamasina yardimci olacagi kadar yardim edebilir Sensorler devamli olarak yavaslamanin her aninda tekerleklerin dogru devir sayisinda olup olmadiklarini hassas olarak kaydeder Tekerleklerden birisinin devir sayisinin cok dusuk olmasi halindeki kilitlenme tehlikesine karsilik fren basinci o tekerlekteki sensor tarafindan azaltilir Bu suretle tekerlek tekrar normal donus suratine ulasir Tehlikeli durus hali ortadan kalkar teker fren durumundaki normal hiziyla donmeye devam eder Bu anda tekrar o tekerlekteki fren basinci sensor tarafindan yukseltilir Yeniden kilitlenme olursa ayni olay tekrarlanir Tekerleklerdeki kilitlenme kayma olayiFren kuvveti uygulanan tekerlek aracin hizina uygun olmayan sekilde yavas donerse bu olaya kayma denir Serbest donen tekerlek 0 kaymalidir Kilitlenmis olan tekerlegin kaymasi 100 dur En ideal fren durumu tekerlegin durdugu anda degil lastik ve zemin durumuna gore 10 veya 50 kayma durumudur Istenilen kaymanin elde edilebilmesi icin gerekli fren basinci lastik ile yol arasindaki baglanti kuvvetine baglidir Bu kuvvet katsayisi kuru zeminde yuksek islak zeminde daha dusuk buzlu zeminde cok dusuk bir degerdir ABS butun bu zemin durumlarina uyum saglayarak tekerlekleri istenilen kayma araliginda tutmayi amaclar ABS ile fren durumunda tekerlek hizi ve fren basinc karakteristigiKumanda aleti kuvvetli bir tekerlek yavaslama sinyali alinca fren basincini yukseltmeye devam etmez o ana kadar erisilen duzeyde tutar Eger tekerlegin donus sayisi azalmaya devam ederse fren silindirindeki basinc dusurulur Tekerlek daha zayif frenlenir Tekerlek daha hizli donmeye baslayinca basinc tekrar yukseltilerek tekerlek devir sayisinin dusmesi amaclanir ABS fren sisteminin gelisim asamalariABS fren sisteminin mazisi 1920 li yillara kadar gitmektedir Almanya da firmasi Frenlemenin tekerlekleri kilitlemesini onleyici donanim tanimiyla hidrolik sistemle calisan ilk ornegini yapmislar ve 671925 Almanya nosuyla ilk patentini de almislardir 1950 li yillarda bazi sivil ucaklar mekanik pnomatik ABS yle donatilmislardir 1960 li yillarda Alman silahli kuvvetleri ilk transistorlu ABS yi kullanmaya baslamislardir Sistem bir otomobilde ilk kez 1967 yilinda Ingiliz uretici tarafindan hayata gecirilmistir Tumlesik devre sistemlerinin seri olarak uretilebilmesi 70 li yillarda gerceklesince ve otomobillerin tekerleklerine yerlestirilen devir sayaclarinda gelistirilip hatasiz calismalari saglaninca atilim gerceklesmistir 1978 yilinda Mercedes S serisinde daha sonra da BMW 7 serisinde ABS sistemini kullanmaya baslamistir Elektronik endustrisindeki gelismeyle ABS fren sistemi daha kucuk daha ucuz ve daha kolaya dogru gelismistir Ornegin Bosch firmasinin ABS 5 3 kodlu 5 kusak fren sisteminin agirligi sadece 2 6 kilogramdir basta 6 kg agirligindaydi bir oncekinden yari yariya daha az yer kaplar ayni zamanda 1989 yilindaki sistemlerden 5 kat daha kucuktur Yakalanan son teknolojiyle ABS nin Smart gibi kucuk otomobillerde bile kullanilabilirligi olusmustur