Kutup (kataklizmik değişen) (ayrıca AM Herculis Yıldız olarak da bilinir), manyetik alanı çok güçlü çift yıldız sisteminin Kataklizmik değişen tipidir.
Kataklizmik Değişenlerin sınıflaması yapılırken, beyaz cücenin manyetik gücüne bağlı olarak Kataklizmik yıldızlar iki temel gruba ayırılabilir. Bunlardan birinci grup, beyaz cücenin manyetik alanı çok güçlüdür ve bunlar genelde AM Herculis (AM Her) yıldızları olarak bilinirler. İkinci grup, beyaz cücenin manyetik gücü orta seviyededir ve bunlar da DQ Herculis (DQ Her) yıldızları olarak bilinirler.
Birinci gruptaki AM Her sistemleri için beyaz cücenin ekseni etrafındaki dönme dönemi ile çiftin yörünge dönemi arasında Pspin = Pyörünge ilişkisi vardır. Ayrıca bütün AM Her sistemlerinde kuvvetli kutuplaşan siklotron ışınımı salarlar. Diğer grupta ise beyaz cücenin ekseni etrafındaki dönme dönemi daha hızlı (Pspin < Pyörünge), genellikle Pspin / Pyörünge ~0.1'dir. Günümüzde, özellikle AM Her sistemlerinin için birçok özellikleri belirlenmiştir. Bunların bazıları; örneğin kütle akım süreçleri, periyot dağılımları ve çiftin kütle değişimleri iyi anlaşılmıştır. İkinci gruptaki manyetik Kataklizmik Değişenler ile ilgili doğal bağıntı hala anlaşılmış değildir. Özellikle beyaz cüceyi çevreleyen bir diskin olup olmadığı konusunda bir tartışma vardır. Aslında her iki grup için de bir tartışma konusu hep vardır. Bu tartışma iki durum ile ilgilidir.
- a) Bütün AM Her sistemleri kuvvetli kutuplaşan siklotron ışınımı salması olarak gözlenir. Orta manyetikli sistemlerde veya orta kutuplu (Intermediate Polars : IP) olanlarda bunların hiçbiri olmaz.
- b) AM Her sistemleri için Pyörünge ≤ 3 saat, IP'lerde ise Pyörünge > 3 saat olacak şekilde yörünge periyotlarına sahiptirler.
Aşağıda Manyetik Kataklizmik Değişenler için manyetik moment (µ), şu şekilde özetlenmiştir:
- a) 1034Gcm3 ≤ µ ≤ 5.1034Gcm3
Buradaki üst limit, büyük olasılıkla frenleyici (veya zıt yönlü) bir manyetik alan belirler. Bu frenleyici manyetik alan, beyaz cücenin manyetik alanı ile eşzamanlıoluşmuş ise AM Her gibi sistemlerin periyotlarında küçük bir boşluk oluşur.
- b) 1033Gcm3 ≤ µ ≤ 1034Gcm3
Orta düzeyli manyetik yıldızlar (IP) çoğunlukla burada yer alırlar. Ayrıca bunlarda Pspin / Pyörünge ~0.1 ilişkisi vardır. Yörünge periyotları, Pyörünge ≤ 5 saatiçin yığılma disklerine sahip değildir. Yine µ ≥ 4.1033Gcm3 için eşzamanlı bir manyetik frenleme durumu söz konusu olabilir, yani periyotlarında boşluk oluşabilir. Böylece IP sistemleri, AM Her gibi X-ışını özelliklerine sahip olurlar.
- c) 1031Gcm3 ≤ µ ≤ 1033Gcm3
Bu sistemlerde daima yığılma diskleri vardır ve asla eşzamanlı bir manyetik frenleme göstermezler. Bunlara örnek olarak ve yıldızları tanımlanabilir. Yığılma diski çiften ayrıktır ve bundan dolayı yörünge dönemi uzundur (Porb ≈2 gün).
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Siklotron ışınımı : Hızı ışık hızına göre küçük ve manyetik alan içinde hareket eden parçacıkların oluşturduğu ışınım.
Kaynakça
- Coel Hellier (2001). Cataclysmic Variable Stars: How and Why They Vary. Springer Praxis. ISBN .
Değişen yıldız ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kutup kataklizmik degisen ayricaAM Herculis Yildiz olarak da bilinir manyetik alani cok guclu cift yildiz sisteminin Kataklizmik degisen tipidir Kataklizmik Degisenlerin siniflamasi yapilirken beyaz cucenin manyetik gucune bagli olarak Kataklizmik yildizlar iki temel gruba ayirilabilir Bunlardan birinci grup beyaz cucenin manyetik alani cok gucludur ve bunlar genelde AM Herculis AM Her yildizlari olarak bilinirler Ikinci grup beyaz cucenin manyetik gucu orta seviyededir ve bunlar da DQ Herculis DQ Her yildizlari olarak bilinirler Birinci gruptaki AM Her sistemleri icin beyaz cucenin ekseni etrafindaki donme donemi ile ciftin yorunge donemi arasinda Pspin Pyorunge iliskisi vardir Ayrica butun AM Her sistemlerinde kuvvetli kutuplasan siklotron isinimi salarlar Diger grupta ise beyaz cucenin ekseni etrafindaki donme donemi daha hizli Pspin lt Pyorunge genellikle Pspin Pyorunge 0 1 dir Gunumuzde ozellikle AM Her sistemlerinin icin bircok ozellikleri belirlenmistir Bunlarin bazilari ornegin kutle akim surecleri periyot dagilimlari ve ciftin kutle degisimleri iyi anlasilmistir Ikinci gruptaki manyetik Kataklizmik Degisenler ile ilgili dogal baginti hala anlasilmis degildir Ozellikle beyaz cuceyi cevreleyen bir diskin olup olmadigi konusunda bir tartisma vardir Aslinda her iki grup icin de bir tartisma konusu hep vardir Bu tartisma iki durum ile ilgilidir a Butun AM Her sistemleri kuvvetli kutuplasan siklotron isinimi salmasi olarak gozlenir Orta manyetikli sistemlerde veya orta kutuplu Intermediate Polars IP olanlarda bunlarin hicbiri olmaz b AM Her sistemleri icin Pyorunge 3 saat IP lerde ise Pyorunge gt 3 saat olacak sekilde yorunge periyotlarina sahiptirler Asagida Manyetik Kataklizmik Degisenler icin manyetik moment µ su sekilde ozetlenmistir a 1034Gcm3 µ 5 1034Gcm3 Buradaki ust limit buyuk olasilikla frenleyici veya zit yonlu bir manyetik alan belirler Bu frenleyici manyetik alan beyaz cucenin manyetik alani ile eszamanliolusmus ise AM Her gibi sistemlerin periyotlarinda kucuk bir bosluk olusur b 1033Gcm3 µ 1034Gcm3 Orta duzeyli manyetik yildizlar IP cogunlukla burada yer alirlar Ayrica bunlarda Pspin Pyorunge 0 1 iliskisi vardir Yorunge periyotlari Pyorunge 5 saaticin yigilma disklerine sahip degildir Yine µ 4 1033Gcm3 icin eszamanli bir manyetik frenleme durumu soz konusu olabilir yani periyotlarinda bosluk olusabilir Boylece IP sistemleri AM Her gibi X isini ozelliklerine sahip olurlar c 1031Gcm3 µ 1033Gcm3 Bu sistemlerde daima yigilma diskleri vardir ve asla eszamanli bir manyetik frenleme gostermezler Bunlara ornek olarak ve yildizlari tanimlanabilir Yigilma diski ciften ayriktir ve bundan dolayi yorunge donemi uzundur Porb 2 gun Ayrica bakinizKataklizmik degiskenNotlar Siklotron isinimi Hizi isik hizina gore kucuk ve manyetik alan icinde hareket eden parcaciklarin olusturdugu isinim KaynakcaCoel Hellier 2001 Cataclysmic Variable Stars How and Why They Vary Springer Praxis ISBN 1 85233 211 5 Degisen yildiz ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz