Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aaron Temkin Beck (18 Temmuz 1921 - 1 Kasım 2021), Amerikalı psikiyatr. Bilişsel davranışçı terapinin kurucusu olarak kabul edilmektedir. 1954 yılında geçtiği Pensilvanya Üniversitesi’nin psikiyatri bölümünde vefatına kadar emekli öğretim üyesi olarak çalışmalarına devam etmekteydi. Ayrıca Beck, dört çocuğundan birisi olan, tarafından yönetilen bir araştırma ve eğitim merkezi olan, ’nün de kurucusudur.
Aaron T. Beck | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 18 Temmuz 1921 Rhode Island, ABD |
| Ölüm | 1 Kasım 2021 (100 yaşında) Philadelphia, Pennsylvania, ABD |
| Eğitim | Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi |
| Meslek | Psikiyatrist, Beck Enstitüsü kurucusu |
| Evlilik | Phyllis W. Beck (e. 1950) |
| Çocuk(lar) | 4 |
| Etkiledikleri | Martin Seligman, Judith S. Beck |
| Ödüller | Grawemeyer Award in Psychology (2004) Lasker Award (2006) |
| Resmî site | https://www.beckinstitute.org/ |
Hayatı
Beck, Aşkenazi Yahudi bir ailenin üçüncü çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Babası sosyalist bir matbaacı idi, iki çocuğunu kaybeden ailenin korumacı tutumuna rağmen Beck, birçok sosyal faaliyete katılan bir çocuktu. Erken çocukluk döneminde geçirdiği bir ameliyat basketbol veya futbol oynamak, kamp yapmak, izcilik gibi faaliyetlere katılmasını engellemiş ve Beck’i kitap okumak, araştırma yapmak gibi faaliyetlere yöneltmiştir.
Beck, hayatı boyunca birtakım korkularla mücadele etmiştir. Bunlar; kan kaybına yol açan yaralanma korkusu, boğulma korkusu, tünel korkusu, sağlığıyla ilgili kaygılar ve topluluk önünde konuşma korkusudur. Beck, bu kişisel sorunlarından, başkalarını anlamada ve kuramını geliştirmede faydalanmıştır.
Kariyeri
1942 yılında Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitiren Beck, tıp kariyerine nöroloji ihtisası ile başlamıştır. Tıp fakültesinde okurken Beck’in psikiyatri ya da psikoterapiye bir ilgisi yoktu. Çünkü nörolojinin tanı süreçlerinin oldukça disiplinli olması ve dikkatli klinik gözlemlerin ışığında sinir sisteminde sorun olan bir şeyi tam olarak tespit edebilme imkânı, Beck gibi mükemmeliyetçi kişiliğe sahip biri için oldukça cazip bir nitelik sağlıyordu. Ancak 6 aylık psikiyatri rotasyonu sırasında nörolojiden tamamıyla ayrıldı. Psikiyatrinin, özellikle psikanalizin, insan zihni üzerine yapılan çalışmaların çok ötesinde açıklamalar getirmesi Beck’i büyülemişti. Kore savaşında gönüllü olarak askerî hastanede nöropsikiyatri başasistanlığı yapan Beck, psikiyatri çalışmalarına önce ’da sonra Massachusetts’de ve sonra da ’nde devam etmiştir. İlk psikiyatri makalesini 1952 yılında şizofrenide delüzyonların tedavisi ile ilgili bir vaka örneği hakkında yayınlayan Beck, 1953’te psikiyatri uzmanı olmuştur. 1954’te Pennsylvania Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne girmiş ve emekli oluncaya dek burada çalışmıştır. 1956’da psikanalist olmuştur. 1959’da Hurvich ile yayınladığı çalışma, Beck’in psikanaliz kariyerini bitiren çalışmadır.
Bilişsel davranışçı terapiye geçiş
Başlangıçta depresif hastalar üzerinde yapmış olduğu çalışmalar Bilişsel Terapiyi kurmasına olanak sağlamıştır. Beck’e göre ruhsal sorunlar, bilgi işleme sisteminin hatalı ya da çarpık bir biçimde çalışması sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Beck, depresif hastaların rüya içeriklerinin analizine dayalı bir seri çalışma yapmıştır. Araştırma sonucunda, bu hastaların rüyalarında kendilerini yetersiz, kusurlu gördükleri ve olumsuz bir duygulanım yaşadıklarını göstermiştir. İlk önce bu bulguyu hastaların kendine yönelmiş saldırganlık ve acı çekme arzusuyla açıklayarak verilerin Psikanalitik Kuramı desteklediği yorumunu yapan Beck, daha sonra bu açıklamanın uygun olmadığını fark etmiştir. Beck, psikanalitik yöntemden kopuşunu 1967 yılında yayınladığı “Depression: Causes and Treatment(Depresyon Nedenleri ve Tedavisi)" adlı kitabında aşağıdaki şekilde özetlemiştir:
''Araştırma ilerledikçe bu yöntemsel sorunu altta yatan süreçleri yorumlamak yerine hastanın yaşantıları düzeyinde kalarak aşmayı denedim. Hastanın “bilinçdışı” olduğu varsayılan arzularına bakmayı bırakıp, kolaylıkla saptanabilecek, ölçülebilecek, incelenebilecek yaşantılarına odaklanmak… Sonuç: Arzular yöntemsel olarak ulaşılamaz olmanın ötesinde hiç olmayabilir… Arzu temelini çekince acı çekme ihtiyacına dayalı tüm formülasyon yıkılıyordu.''
Bilişsel davranışçı terapi
Alfrod ve Beck’e göre, Bilişsel Davranış Terapisinin tüm şekillerinde; tedavi, bir bilişsel formasyona, belirli bir rahatsızlığı nitelendiren davranış stratejilerine ve inançlara dayalıdır. Tedavi ayrıca her bir hastanın kavramsallaştırmasına veya anlayışına dayalıdır. Terapist, duygusal ve davranışsal değişiklikler oluşturmak için hastanın düşünme ve inanç sisteminde bilişsel değişiklikler yapılmasının çeşitli yollarını aramaktadır. Bilişsel terapi, duygu ve davranışta bilişsel süreçlerin rolüne önem verir. Bir kişinin bir duruma karşı duygusal ve davranışsal tepkisi, büyük bir oranda o olayın anlamını nasıl algıladığına ve yorumladığına bağlıdır. Bilişsel terapi kişiliğin, merkezi değerler ve şemalar tarafından biçimlendirildiğini belirtir ve psikolojik bozukluğu da çok sayıda faktörlerin sonucu olarak değerlendirir. Kişilerin hastalığa karşı bir biyolojik yatkınlıkları vardır, ancak onların öğrenme öykülerine dayalı olarak spesifik stres oluşturuculara verdikleri tepkiler de buna eklenir. Psikopatolojik duygusal reaksiyonlar, normal duygusal reaksiyonlar gibi gelişmelerine rağmen daha abartılı ve ısrarlı bir şekilde ortaya konurlar. Örneğin depresyonda üzüntü ve ilgi kaybı yoğunlaşmıştır. Psikopatolojinin davranışsal sonuçları bilişsel yapılanmanın içeriğine bağlıdır.
Beck, bilişsel temelli bir depresyon kuramı geliştirmiştir. Depresyonda, insanların bilişlerinin, “bilişsel bozukluklar” adını verdiği mantık hataları ile dolu olduğunu fark etmiştir. Beck’e göre, olumsuz düşünceler, bilinçaltında gizli yatan, işlevsel olmayan düşünce ve varsayımları yansıtmaktadır. Bu düşünceler, durumsal olaylar tarafından harekete geçirildiğinde, depresif şekilde ortaya çıkmaktadır. Beck, danışanların işlevsel olmayan düşüncelerini değiştirmede ve dolayısıyla birtakım psikiyatrik durumdan kurtulmada aktif bir rol oynayabileceğine inanmıştır. Bilişsel Terapinin kullanımı ve psikopatoloji alanlarında yaptığı sürekli araştırmalar ona, ABD’de bilimsel çevrelerde itibar kazandırmıştır. Beck’in öncü araştırmaları, Bilişsel Terapinin depresyon üzerindeki etkinliğini artırmıştır. Bilişsel Terapiyi depresyona, genel kaygı ve panik rahatsızlıklara, alkolizm ve madde bağımlılığına, yeme bozukluklarına, evlilik ve ilişki ile ilgili sorunlara ve kişilik bozukluklarına başarıyla uygulamıştır. Depresyon, intihar riski, kaygı, benlik saygısı ve kişiliğin ölçülmesi ve değerlendirilmesine yönelik birçok psikolojik test geliştirmiştir.
Beck'in bilişsel terapisinde, (1) bilişsel olaylar, (2) bilişsel süreçler, (3) bilişsel şemalar olarak adlandırılan üç önemli kavram vardır.
- Bilişsel olaylar(cognitive events), sahip olunan ancak çoğu zaman kulak verilmeyen düşünce ve imajlar akımıdır.
- Bilişsel süreçler(cognitive processes), kişinin nasıl düşündüğü ve bilişsel sistemin otomatik süreçleri ile ilgilidir.
- Bilişsel şemalar(cognitive schemata), kişinin olayları ele alışını ve yorumlayışını etkileyen varsayımlardır. Kişiler her bir şey için şemalara sahip değillerdir. Ancak bu şemalar nedeniyle kişiler çeşitli durumlara belirli yorumlarla yaklaşırlar. Bilişsel şemalar, hangi bilgilere kulak verileceğini, onların nasıl yapılandırılacağını, onlara ne kadar önem verileceğini ve sonuçta neler olacağını etkilerler.
Beck’in bilişsel üçlüsü
Beck, depresyonun bilişsel olarak kişinin kendisi, çevresi ve geleceğiyle ilgili olumsuz inançlara sahip olmasından kaynaklandığını öne sürdü. Bu görüş bugün oldukça tanıdık gelmekle birlikte Beck’in o güne dek sadece Duygudurum Bozukluğu olarak tanımlanmış depresyonu, düşünce bozukluğu temelinde açıklaması 1960’lar için çok büyük bir yenilikti. "Bilişsel Üçlü(Cognitive Triad)" adı verilen bu açıklamayla Beck, depresif hastaların kendilerini (“hepsi benim hatam”, “yetersizim”, “suçluyum”), çevrelerini, dünyayı (“hayatım berbat durumda”, “her şey çok kötü”, “kimse bana yardımcı olamaz”) ve geleceği (“bu hiç düzelmeyecek”) olumsuz gördüklerini öne sürmüştür. Beck, bu çalışmadan sonra depresyonun bilişsel modeline dayalı olarak kısa süreli, yapılandırılmış bir terapi modeli olan Bilişsel Terapiyi kurdu.
Bilişsel davranışçı terapinin temel ilkeleri
Terapinin kişiye özel olması gerekirken yine de tüm hastalar için bilişsel davranış terapisinin temelini oluşturan belirli ilkeler vardır. Bunlar şöyledir:
- Bilişsel davranış terapisi, her zaman ortaya çıkan hasta sorunları formülasyonuna ve her bir hastanın bilişsel terimlerle kavramsallaştırılmasına dayanmaktadır.
- Bilişsel davranış terapisi, sağlam bir terapötik anlaşma gerektirir.
- Bilişsel davranış terapisi, iş birliğini ve aktif katılımı vurgular.
- Bilişsel davranış terapisi, amaca dönük ve sorun odaklıdır.
- Bilişsel davranış terapisi, başlangıçta, şu anı vurgular.
- Bilişsel davranış terapisi eğiticidir, hastaya kendi terapisti olmasını öğretmeyi ve tekrarı önlemeyi amaçlar.
- Bilişsel davranış terapisinin amaçları, zamanla sınırlı olur.
- Bilişsel davranış terapisi, seansları yapılandırılır.
- Bilişsel davranış terapisi, hastalara bozuk düşünce ve inançlarını belirlemeyi, değerlendirmeyi ve onlara yanıt vermeyi öğretir.
- Bilişsel davranış terapisi, düşünceyi duygu durumunu ve davranışı değiştirmek için çeşitli teknikler kullanır.
Bu temel ilkeler, tüm hastalar için geçerlidir. Bununla birlikte terapi, hastanın yaşadığı zorluklara, gelişimsel ve zihinsel düzeyine, cinsiyetine, kültürel geçmişine göre önemli oranda değişiklik gösterir. Terapi, ayrıca diğer faktörler arasında hastanın amaçlarına, güçlü terapötik bağ oluşturma tekniklerine, değişimi istemesine, önceki terapi deneyimine ve tedavi tercihine bağlı olarak da değişiklik gösterebilir.
Beck depresyon envanteri
Beck Depresyon Envanteri(BDE), depresyonda görülen duygusal, bilişsel ve güdüsel belirtileri ölçen bir ölçektir. Depresif belirtilerin şiddetini değerlendirmede dünyada en yaygın olarak kullanılan araçlardan biridir. 1961 yılında İngilizce olarak geliştirilen BDE, birçok dile çevrilmiş ve yüksek düzeylerde kültürler arası güvenirlik ve geçerlilik göstermiştir. BDE’nin amacı, depresyon tanısı koymak değil, depresyon belirtilerinin derecesini nesnel olarak sayılara dökmektir. Ölçekteki 21 madde, klinik gözlemlerden türetilmiştir ve depresif psikiyatri hastaları tarafından sıklıkla gösterilen, depresif olmayan psikiyatri hastaları tarafından ise nadiren gösterilen tutumların ve belirtilerin bir birleşimidir. BDE, ampirik olarak veya kuramsal olarak türetilmiş değildir, ancak depresyonun klinik belirtilerinin tanımlarından çıkarılmış maddeler içermektedir. Bu maddeler, bir grup klinisyen tarafından BDE içinde bulunması gerektiği yönünde görüş birliğine varılan maddelerdir. Sonraları, depresif hastaları hızlı değerlendirmek için 13 maddelik kısa formu da geliştirilmiştir. En son olarak, yakın zamanda, DSM-IV majör depresif atak tanı ölçütlerine daha sıkı bir şekilde bağlantılı olması için, BDE-II geliştirilmiştir. BDE-II’de dört madde (kilo kaybı, bedensel imge, çalışabilirliğin ketlenmesi ve somatik yakınmalar), depresyonun çok daha ağır düzeyleri ile bağlantılı belirtilerini değerlendirmek için ölçekten çıkarılmış ve bu maddelerin yerine dört yeni belirti (ajitasyon, konsantrasyon güçlüğü, değersizlik ve enerji kaybı) konmuştur.
Eserleri
Aaron T. Beck’in 450’nin üzerinde makalesi ve ortak çalışmalarla birlikte 17 tane eseri bulunmaktadır. Yazarın Türkçeye çevrilmiş kitapları şunlardır:
- Kişilik Bozukluklarının Bilişsel Terapisi
- Anksiyete Bozuklukları ve Fobiler
- Bilişsel Terapi ve Duygusal Bozukluklar
- Aşk Asla Yetmez
Kaynakça
- ^ a b c Beck, Aaron T. (2015). Bilişsel terapi ve duygusal bozukluklar. İstanbul: Litera yayıncılık. ISBN .
- ^ a b c Dinç, Mehmet (2012). "Aaron temkin beck: eleştirel düşüncenin peşinden yaratıcı bir psikoterapi kuramına". Bilişsel davranışçı psikoterapi ve araştırmalar dergisi. Cilt 1. ss. 70-76.
- ^ a b c d e Kenarlı, Özkan (1 Ocak 2010). "Aaron T. beck-bilişsel davranışçı terapi". 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2016.
- ^ Gökçakan, Zafer; Gökçakan, Nurcan (2005). "Depresyonda bilişsel terapi". Mersin üniversitesi eğitim fakültesi dergisi. 1 (1). ss. 91-101.
- ^ a b (2015). Bilişsel davranışçı terapi. Ankara: Nobel akademik yayıncılık. ISBN .
- ^ Arkar, Haluk; Şafak, Cennet (2004). "Klinik bir örneklemde beck depresyon envanterinin boyutlarının araştırılması". Türk psikoloji dergisi. 19 (53). ss. 117-123.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aaron Temkin Beck 18 Temmuz 1921 1 Kasim 2021 Amerikali psikiyatr Bilissel davranisci terapinin kurucusu olarak kabul edilmektedir 1954 yilinda gectigi Pensilvanya Universitesi nin psikiyatri bolumunde vefatina kadar emekli ogretim uyesi olarak calismalarina devam etmekteydi Ayrica Beck dort cocugundan birisi olan tarafindan yonetilen bir arastirma ve egitim merkezi olan nun de kurucusudur Aaron T BeckDogum18 Temmuz 1921 Rhode Island ABDOlum1 Kasim 2021 100 yasinda Philadelphia Pennsylvania ABDEgitimYale Universitesi Tip FakultesiMeslekPsikiyatrist Beck Enstitusu kurucusuEvlilikPhyllis W Beck e 1950 Cocuk lar 4EtkiledikleriMartin Seligman Judith S BeckOdullerGrawemeyer Award in Psychology 2004 Lasker Award 2006 Resmi sitehttps www beckinstitute org HayatiBeck Askenazi Yahudi bir ailenin ucuncu cocugu olarak dunyaya gelmistir Babasi sosyalist bir matbaaci idi iki cocugunu kaybeden ailenin korumaci tutumuna ragmen Beck bircok sosyal faaliyete katilan bir cocuktu Erken cocukluk doneminde gecirdigi bir ameliyat basketbol veya futbol oynamak kamp yapmak izcilik gibi faaliyetlere katilmasini engellemis ve Beck i kitap okumak arastirma yapmak gibi faaliyetlere yoneltmistir Beck hayati boyunca birtakim korkularla mucadele etmistir Bunlar kan kaybina yol acan yaralanma korkusu bogulma korkusu tunel korkusu sagligiyla ilgili kaygilar ve topluluk onunde konusma korkusudur Beck bu kisisel sorunlarindan baskalarini anlamada ve kuramini gelistirmede faydalanmistir Kariyeri1942 yilinda Yale Universitesi Tip Fakultesi ni bitiren Beck tip kariyerine noroloji ihtisasi ile baslamistir Tip fakultesinde okurken Beck in psikiyatri ya da psikoterapiye bir ilgisi yoktu Cunku norolojinin tani sureclerinin oldukca disiplinli olmasi ve dikkatli klinik gozlemlerin isiginda sinir sisteminde sorun olan bir seyi tam olarak tespit edebilme imkani Beck gibi mukemmeliyetci kisilige sahip biri icin oldukca cazip bir nitelik sagliyordu Ancak 6 aylik psikiyatri rotasyonu sirasinda norolojiden tamamiyla ayrildi Psikiyatrinin ozellikle psikanalizin insan zihni uzerine yapilan calismalarin cok otesinde aciklamalar getirmesi Beck i buyulemisti Kore savasinda gonullu olarak askeri hastanede noropsikiyatri basasistanligi yapan Beck psikiyatri calismalarina once da sonra Massachusetts de ve sonra da nde devam etmistir Ilk psikiyatri makalesini 1952 yilinda sizofrenide deluzyonlarin tedavisi ile ilgili bir vaka ornegi hakkinda yayinlayan Beck 1953 te psikiyatri uzmani olmustur 1954 te Pennsylvania Universitesi Tip Fakultesi ne girmis ve emekli oluncaya dek burada calismistir 1956 da psikanalist olmustur 1959 da Hurvich ile yayinladigi calisma Beck in psikanaliz kariyerini bitiren calismadir Bilissel davranisci terapiye gecisBaslangicta depresif hastalar uzerinde yapmis oldugu calismalar Bilissel Terapiyi kurmasina olanak saglamistir Beck e gore ruhsal sorunlar bilgi isleme sisteminin hatali ya da carpik bir bicimde calismasi sonucunda ortaya cikmaktadir Beck depresif hastalarin ruya iceriklerinin analizine dayali bir seri calisma yapmistir Arastirma sonucunda bu hastalarin ruyalarinda kendilerini yetersiz kusurlu gordukleri ve olumsuz bir duygulanim yasadiklarini gostermistir Ilk once bu bulguyu hastalarin kendine yonelmis saldirganlik ve aci cekme arzusuyla aciklayarak verilerin Psikanalitik Kurami destekledigi yorumunu yapan Beck daha sonra bu aciklamanin uygun olmadigini fark etmistir Beck psikanalitik yontemden kopusunu 1967 yilinda yayinladigi Depression Causes and Treatment Depresyon Nedenleri ve Tedavisi adli kitabinda asagidaki sekilde ozetlemistir Arastirma ilerledikce bu yontemsel sorunu altta yatan surecleri yorumlamak yerine hastanin yasantilari duzeyinde kalarak asmayi denedim Hastanin bilincdisi oldugu varsayilan arzularina bakmayi birakip kolaylikla saptanabilecek olculebilecek incelenebilecek yasantilarina odaklanmak Sonuc Arzular yontemsel olarak ulasilamaz olmanin otesinde hic olmayabilir Arzu temelini cekince aci cekme ihtiyacina dayali tum formulasyon yikiliyordu Bilissel davranisci terapiAlfrod ve Beck e gore Bilissel Davranis Terapisinin tum sekillerinde tedavi bir bilissel formasyona belirli bir rahatsizligi nitelendiren davranis stratejilerine ve inanclara dayalidir Tedavi ayrica her bir hastanin kavramsallastirmasina veya anlayisina dayalidir Terapist duygusal ve davranissal degisiklikler olusturmak icin hastanin dusunme ve inanc sisteminde bilissel degisiklikler yapilmasinin cesitli yollarini aramaktadir Bilissel terapi duygu ve davranista bilissel sureclerin rolune onem verir Bir kisinin bir duruma karsi duygusal ve davranissal tepkisi buyuk bir oranda o olayin anlamini nasil algiladigina ve yorumladigina baglidir Bilissel terapi kisiligin merkezi degerler ve semalar tarafindan bicimlendirildigini belirtir ve psikolojik bozuklugu da cok sayida faktorlerin sonucu olarak degerlendirir Kisilerin hastaliga karsi bir biyolojik yatkinliklari vardir ancak onlarin ogrenme oykulerine dayali olarak spesifik stres olusturuculara verdikleri tepkiler de buna eklenir Psikopatolojik duygusal reaksiyonlar normal duygusal reaksiyonlar gibi gelismelerine ragmen daha abartili ve israrli bir sekilde ortaya konurlar Ornegin depresyonda uzuntu ve ilgi kaybi yogunlasmistir Psikopatolojinin davranissal sonuclari bilissel yapilanmanin icerigine baglidir Beck bilissel temelli bir depresyon kurami gelistirmistir Depresyonda insanlarin bilislerinin bilissel bozukluklar adini verdigi mantik hatalari ile dolu oldugunu fark etmistir Beck e gore olumsuz dusunceler bilincaltinda gizli yatan islevsel olmayan dusunce ve varsayimlari yansitmaktadir Bu dusunceler durumsal olaylar tarafindan harekete gecirildiginde depresif sekilde ortaya cikmaktadir Beck danisanlarin islevsel olmayan dusuncelerini degistirmede ve dolayisiyla birtakim psikiyatrik durumdan kurtulmada aktif bir rol oynayabilecegine inanmistir Bilissel Terapinin kullanimi ve psikopatoloji alanlarinda yaptigi surekli arastirmalar ona ABD de bilimsel cevrelerde itibar kazandirmistir Beck in oncu arastirmalari Bilissel Terapinin depresyon uzerindeki etkinligini artirmistir Bilissel Terapiyi depresyona genel kaygi ve panik rahatsizliklara alkolizm ve madde bagimliligina yeme bozukluklarina evlilik ve iliski ile ilgili sorunlara ve kisilik bozukluklarina basariyla uygulamistir Depresyon intihar riski kaygi benlik saygisi ve kisiligin olculmesi ve degerlendirilmesine yonelik bircok psikolojik test gelistirmistir Beck in bilissel terapisinde 1 bilissel olaylar 2 bilissel surecler 3 bilissel semalar olarak adlandirilan uc onemli kavram vardir Bilissel olaylar cognitive events sahip olunan ancak cogu zaman kulak verilmeyen dusunce ve imajlar akimidir Bilissel surecler cognitive processes kisinin nasil dusundugu ve bilissel sistemin otomatik surecleri ile ilgilidir Bilissel semalar cognitive schemata kisinin olaylari ele alisini ve yorumlayisini etkileyen varsayimlardir Kisiler her bir sey icin semalara sahip degillerdir Ancak bu semalar nedeniyle kisiler cesitli durumlara belirli yorumlarla yaklasirlar Bilissel semalar hangi bilgilere kulak verilecegini onlarin nasil yapilandirilacagini onlara ne kadar onem verilecegini ve sonucta neler olacagini etkilerler Beck in bilissel uclusu Beck depresyonun bilissel olarak kisinin kendisi cevresi ve gelecegiyle ilgili olumsuz inanclara sahip olmasindan kaynaklandigini one surdu Bu gorus bugun oldukca tanidik gelmekle birlikte Beck in o gune dek sadece Duygudurum Bozuklugu olarak tanimlanmis depresyonu dusunce bozuklugu temelinde aciklamasi 1960 lar icin cok buyuk bir yenilikti Bilissel Uclu Cognitive Triad adi verilen bu aciklamayla Beck depresif hastalarin kendilerini hepsi benim hatam yetersizim sucluyum cevrelerini dunyayi hayatim berbat durumda her sey cok kotu kimse bana yardimci olamaz ve gelecegi bu hic duzelmeyecek olumsuz gorduklerini one surmustur Beck bu calismadan sonra depresyonun bilissel modeline dayali olarak kisa sureli yapilandirilmis bir terapi modeli olan Bilissel Terapiyi kurdu Bilissel davranisci terapinin temel ilkeleri Terapinin kisiye ozel olmasi gerekirken yine de tum hastalar icin bilissel davranis terapisinin temelini olusturan belirli ilkeler vardir Bunlar soyledir Bilissel davranis terapisi her zaman ortaya cikan hasta sorunlari formulasyonuna ve her bir hastanin bilissel terimlerle kavramsallastirilmasina dayanmaktadir Bilissel davranis terapisi saglam bir terapotik anlasma gerektirir Bilissel davranis terapisi is birligini ve aktif katilimi vurgular Bilissel davranis terapisi amaca donuk ve sorun odaklidir Bilissel davranis terapisi baslangicta su ani vurgular Bilissel davranis terapisi egiticidir hastaya kendi terapisti olmasini ogretmeyi ve tekrari onlemeyi amaclar Bilissel davranis terapisinin amaclari zamanla sinirli olur Bilissel davranis terapisi seanslari yapilandirilir Bilissel davranis terapisi hastalara bozuk dusunce ve inanclarini belirlemeyi degerlendirmeyi ve onlara yanit vermeyi ogretir Bilissel davranis terapisi dusunceyi duygu durumunu ve davranisi degistirmek icin cesitli teknikler kullanir Bu temel ilkeler tum hastalar icin gecerlidir Bununla birlikte terapi hastanin yasadigi zorluklara gelisimsel ve zihinsel duzeyine cinsiyetine kulturel gecmisine gore onemli oranda degisiklik gosterir Terapi ayrica diger faktorler arasinda hastanin amaclarina guclu terapotik bag olusturma tekniklerine degisimi istemesine onceki terapi deneyimine ve tedavi tercihine bagli olarak da degisiklik gosterebilir Beck depresyon envanteriBeck Depresyon Envanteri BDE depresyonda gorulen duygusal bilissel ve gudusel belirtileri olcen bir olcektir Depresif belirtilerin siddetini degerlendirmede dunyada en yaygin olarak kullanilan araclardan biridir 1961 yilinda Ingilizce olarak gelistirilen BDE bircok dile cevrilmis ve yuksek duzeylerde kulturler arasi guvenirlik ve gecerlilik gostermistir BDE nin amaci depresyon tanisi koymak degil depresyon belirtilerinin derecesini nesnel olarak sayilara dokmektir Olcekteki 21 madde klinik gozlemlerden turetilmistir ve depresif psikiyatri hastalari tarafindan siklikla gosterilen depresif olmayan psikiyatri hastalari tarafindan ise nadiren gosterilen tutumlarin ve belirtilerin bir birlesimidir BDE ampirik olarak veya kuramsal olarak turetilmis degildir ancak depresyonun klinik belirtilerinin tanimlarindan cikarilmis maddeler icermektedir Bu maddeler bir grup klinisyen tarafindan BDE icinde bulunmasi gerektigi yonunde gorus birligine varilan maddelerdir Sonralari depresif hastalari hizli degerlendirmek icin 13 maddelik kisa formu da gelistirilmistir En son olarak yakin zamanda DSM IV major depresif atak tani olcutlerine daha siki bir sekilde baglantili olmasi icin BDE II gelistirilmistir BDE II de dort madde kilo kaybi bedensel imge calisabilirligin ketlenmesi ve somatik yakinmalar depresyonun cok daha agir duzeyleri ile baglantili belirtilerini degerlendirmek icin olcekten cikarilmis ve bu maddelerin yerine dort yeni belirti ajitasyon konsantrasyon guclugu degersizlik ve enerji kaybi konmustur EserleriAaron T Beck in 450 nin uzerinde makalesi ve ortak calismalarla birlikte 17 tane eseri bulunmaktadir Yazarin Turkceye cevrilmis kitaplari sunlardir Kisilik Bozukluklarinin Bilissel Terapisi Anksiyete Bozukluklari ve Fobiler Bilissel Terapi ve Duygusal Bozukluklar Ask Asla YetmezKaynakca a b c Beck Aaron T 2015 Bilissel terapi ve duygusal bozukluklar Istanbul Litera yayincilik ISBN 978 975 6329 12 2 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b c Dinc Mehmet 2012 Aaron temkin beck elestirel dusuncenin pesinden yaratici bir psikoterapi kuramina Bilissel davranisci psikoterapi ve arastirmalar dergisi Cilt 1 ss 70 76 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b c d e Kenarli Ozkan 1 Ocak 2010 Aaron T beck bilissel davranisci terapi 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2016 Gokcakan Zafer Gokcakan Nurcan 2005 Depresyonda bilissel terapi Mersin universitesi egitim fakultesi dergisi 1 1 ss 91 101 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b 2015 Bilissel davranisci terapi Ankara Nobel akademik yayincilik ISBN 978 605 133 827 9 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Arkar Haluk Safak Cennet 2004 Klinik bir orneklemde beck depresyon envanterinin boyutlarinin arastirilmasi Turk psikoloji dergisi 19 53 ss 117 123 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim