Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde olması gerekenden az içermektedir veya içermemektedir. (Nisan 2022) |
Abdullah-ı İlahi Osmanlı dönemi sufilerindendir. Abdullah-ı Simavi veya Şeyh İlahi isimleriyle de bilinir. Şiirlerinde İlahi mahlasını kullanmıştır.
| Abdullah-ı İlahi Abdullah-ı Simavi - Şeyh İlahi | |
|---|---|
| Doğum | DT bilinmiyor Tekellüf Köyü, Simav, Kütahya |
| Ölüm | MÖ 1491 Vardar, Yanisa |
| Mahlas | İlahi |
| Meslek | Mutasavvıf, Şair |
Hayatı
Abdullah-ı İlahi Kütahya'nın Simav İlçesine bağlı Tekellüf köyünde doğmuştur. Doğum tarihi bilinmemektedir.
Fatih Sultan Mehmed'in davetiyle İstanbul'a gelip 'nde ders vermeye başlayan 'den zahiri ilimleri tahsil etmiştir. Ubeydullah Ahrar'ın halifesi, şair, vahdet-i vücud'u benimseyen sufilerden Abdurrahman Cami'den (ö.1492) faydalanmıştır.
Horasan'da hocası Alaaddin et-Tûsi'nin yanında eğitimine devam ederken sufilerle tanışmış ve onların sohbet halkasına dahil olduktan sonra medrese tahsilini bırakmış ve Semerkant'a giderek dönemin en meşhur sufilerinden olan Nakşibendiye tarikatının Ahrariyye kolunun kurucusu olan Ubeydullah Ahrar'a intisap etmiştir.
Vahdet-i vücud düşüncesini benimseyen ve eserlerinde sık sık Muhyiddin Arabi'yi anan şeyhi Ubeydullah Ahrar'ın yanında tasavvufi eğitimini tamamladıktan sonra yine onun önerisiyle Anadolu'ya ve doğduğu yer olan Simav'a geri dönmüş ve Nakşibendiliğin temsilcisi olarak dileyenlere tasavvufi eğitim vermeye başlamıştır.
Hemşehrisi Simavnalı Şeyh Bedreddin'in eseri Varidat'a şerh (yorum) yazan Abdullah-ı İlahi, diğer eserlerinde de tasavvufi kavramları ve Vahdet-i Vücud'u anlatıp izah etmeye devam etmiştir.
Tasavvufi Görüşleri
Abdullâh-ı İlâhî’ye göre Allah insan vasıtasıyla kendindeki ilahi isim ve sıfatları izhar eder yani görünür kılar. İnsan her iki alemin özelliklerini kendinde taşıdığı için mazhar-ı camii'dir. İlahi sırlar insanın özünde gizlidir. Tasavvuf vasıtasıyla insan kendindeki bu özü keşfeder. Eğer insanın kabiliyeti var ise ve gerçekten isterse Hakk’ın bütün sıfatlarını kendinde görebilir. İnsan nefsini yedi başlı bir ejderhaya benzeten İlahi'ye göre bir öğretmen veya doktor gibi olan mürşid vasıtasıyla nefsten kaynaklanan hastalıklara çare bulunması durumunda insan kendisinin asıl özüne nüfuz edebilir. Asıl mürşid-i kâmilin Allah olduğunu söyleyen İlahi bununla birlikte yalnız mecnunları vasıtasız olarak doğrudan eğittiğini ancak diğer insanların eğitimi için vasıtayı şart koştuğunu bu vasıtanın da mürşitler olduğunu söyler.
Alıntılar
- ey tâlib-i Hakk gönül gözün aç, cismune ve cânuna nazâr eyle, gör kim cismin aslı nedendür ve cânun aslı nedendür...
- Hakikattede tebdil-i ahlaktan murad evsâf-ı beşeriyetten kurtulmaktır.
Eserleri
- Meslekü't-Tâlibin ve'l-Vâsılîn
- Keşfü'l-Vâridât li Tâlibi'l-Kemâlât ve Gayreti't-Derecât
- Zâdü'l-Müştâkin
- Risâle-i Vücûd
- Fütühât-ı İlâhî
- Risâle-i Ehadiyye
- Risâle-i Es'ile ve Ecvibe
- Esrârnâme
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde olmasi gerekenden az ic baglanti icermektedir veya hic icermemektedir Lutfen bu sayfadan ilgili maddelere ic baglanti vermeye calisin Nisan 2022 Abdullah i Ilahi Osmanli donemi sufilerindendir Abdullah i Simavi veya Seyh Ilahi isimleriyle de bilinir Siirlerinde Ilahi mahlasini kullanmistir Abdullah i Ilahi Abdullah i Simavi Seyh IlahiDogumDT bilinmiyor Tekelluf Koyu Simav KutahyaOlumMO 1491 Vardar YanisaMahlasIlahiMeslekMutasavvif SairHayatiAbdullah i Ilahi Kutahya nin Simav Ilcesine bagli Tekelluf koyunde dogmustur Dogum tarihi bilinmemektedir Fatih Sultan Mehmed in davetiyle Istanbul a gelip nde ders vermeye baslayan den zahiri ilimleri tahsil etmistir Ubeydullah Ahrar in halifesi sair vahdet i vucud u benimseyen sufilerden Abdurrahman Cami den o 1492 faydalanmistir Horasan da hocasi Alaaddin et Tusi nin yaninda egitimine devam ederken sufilerle tanismis ve onlarin sohbet halkasina dahil olduktan sonra medrese tahsilini birakmis ve Semerkant a giderek donemin en meshur sufilerinden olan Naksibendiye tarikatinin Ahrariyye kolunun kurucusu olan Ubeydullah Ahrar a intisap etmistir Vahdet i vucud dusuncesini benimseyen ve eserlerinde sik sik Muhyiddin Arabi yi anan seyhi Ubeydullah Ahrar in yaninda tasavvufi egitimini tamamladiktan sonra yine onun onerisiyle Anadolu ya ve dogdugu yer olan Simav a geri donmus ve Naksibendiligin temsilcisi olarak dileyenlere tasavvufi egitim vermeye baslamistir Hemsehrisi Simavnali Seyh Bedreddin in eseri Varidat a serh yorum yazan Abdullah i Ilahi diger eserlerinde de tasavvufi kavramlari ve Vahdet i Vucud u anlatip izah etmeye devam etmistir Tasavvufi GorusleriAbdullah i Ilahi ye gore Allah insan vasitasiyla kendindeki ilahi isim ve sifatlari izhar eder yani gorunur kilar Insan her iki alemin ozelliklerini kendinde tasidigi icin mazhar i camii dir Ilahi sirlar insanin ozunde gizlidir Tasavvuf vasitasiyla insan kendindeki bu ozu kesfeder Eger insanin kabiliyeti var ise ve gercekten isterse Hakk in butun sifatlarini kendinde gorebilir Insan nefsini yedi basli bir ejderhaya benzeten Ilahi ye gore bir ogretmen veya doktor gibi olan mursid vasitasiyla nefsten kaynaklanan hastaliklara care bulunmasi durumunda insan kendisinin asil ozune nufuz edebilir Asil mursid i kamilin Allah oldugunu soyleyen Ilahi bununla birlikte yalniz mecnunlari vasitasiz olarak dogrudan egittigini ancak diger insanlarin egitimi icin vasitayi sart kostugunu bu vasitanin da mursitler oldugunu soyler Alintilarey talib i Hakk gonul gozun ac cismune ve canuna nazar eyle gor kim cismin asli nedendur ve canun asli nedendur Hakikattede tebdil i ahlaktan murad evsaf i beseriyetten kurtulmaktir EserleriMesleku t Talibin ve l Vasilin Kesfu l Varidat li Talibi l Kemalat ve Gayreti t Derecat Zadu l Mustakin Risale i Vucud Futuhat i Ilahi Risale i Ehadiyye Risale i Es ile ve Ecvibe EsrarnameAyrica bakinizTasavvuf Vahdet i Vucud EkberilikKaynakca Arsivlenmis kopya 27 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2019