Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdullah Paşa Çeşmesi, 1844 yılında zamanın Trabzon Valisi Hazinedarzade Abdullah Paşa tarafından yaptırılan, Trabzon'un Gülbahar Hatun Mahallesi'nde yer alan çeşme.
Tarihçesi
Çeşme ilk olarak bugün Trabzon Taksim meydanında bulunan su makseminin önünde yer alıyordu. Daha sonra cadde genişletme çalışmaları sebebiyle maksem yıkılmış, çeşme ve çeşmenin kitabesi sökülüp Gülbahar Hatun Camii'nin yakınlarında bir yere atılmıştır.
Çeşmenin atıl vaziyetteki parçalarının alınıp bugünkü Zağnos Paşa kulesinin doğu girişindeki yerine inşası zamanın garnizon komutanı Hüsnü Göktuğ Paşa tarafından gerçekleştirilmiştir.
Mimarîsi
Çeşmenin cephesinde mermer taş levhalar kullanılmıştır. Çeşme genişliği 2.10 metre, saçağa kadar olan yüksekliği 3.02 metredir. Çeşme üzerinde 0.79x1.56 metre boyutlarında kitabe, birkaç kademeli saçak ve süslemeli taç bulunmaktadır. Dışarıdan görüntüsü bir taç kapıyı çağrıştırmaktadır.
Çeşmenin önünde sade görünüşlü bir mermer yalak vardır.
Kitabesi
Çeşmede 4 sütun, 9 satır ve 18 beyitten oluşan bir kitabe bulunmaktadır. Dikdörtgen çerçeve üstünde yan yana dizilmiş yaprak motifleri ile süslenmiştir. Saçağın üzerindeki frizin iki yanında birer rozet bulunur. Bu frizin üzerine taç kısmı oturur. Taç kısmı, ortada elipsoid Abdülmecid Tuğrası, yanlarda birer rozetten çıkan kıvrık dallar, üstte yelpaze şeklinde bir sorguç-tepelik ile köşelerde rozetler bulunmaktadır.
Osmanlı Türkçesi ile kitabe üzerindeki yazı:
1. Asr-ı şevket-hasr-ı Han Abdülmecid'dê ba-sebat Buldu ab û tab-ı umranî ser-a-ser kâinat
2. Oldu cuy-î cud ü nehr-î intizamî sû-be-sû Gülistan-î âlêmê revnak-feza hem-çün Herat
3. Mukteza-yî sırr-ı "En-nâsü alâ dîn-ül-mülûk" Oldu pir-ü meşreb-î âlîsine ehl-î necat
4. Olmadâ her dem müşiran-î kibar-i devleti Sayesinde mazhar-î hayr ü hisal-i münciyat
5. Trabzon'un ya'ni ez-cümle müşir-î efhamı Âsaf-ı ayn-ı inayet vali-î valâ-sıfât
6. Ya'ni Abdullah Pâşâ-yı himem-perver kânın Menba'-î zatîsidir bir çeşmesar-î mekremat
7. Trabzôn'ın halkı cümlê "el-ataş"-gûyâ iken Nehr-i cudî cuş edip manende-î ayn-ül-hayat
8. Süls-i mal-î dader-î cennet-mekânından kavidir Nâm-dâş-î camî'-ül-Kur'an-ı Kerrubî-simat
9. Kaayakıldâ (?) maksemin inşa edip bu çeşmenin Cebr meydanîne karşı etti icra-yı Fırat*
10. Çok değil bû çeşmenin bir katresî olsa eğer Lezzet-efza-yı mezak-î şaribin ü şaribat
11. Feyz-i sârisi değil maksur bu dil-cû çeşmeden Müştefiz olmakta zi-rûh ile enva'-ı nebat
12. Cüst-ü-cu-yî ab-ı hayvan-ı dua kıl ba'd-ez-în Hızriyâ ba-reşha-î enbur-i ferhunde-nikâat
13. Nazil oldukça semadan ab-ı sâf olsun baid Zat-ı Abdullaah Pâşâ'dan umum-i hâdisat
14. Reh-ber olsun zatınâ ma'-ül-vüsul-i matlebe Hızr-ı tevfik-i ilâhî ba-füyuz-î bahirat
15. Vire merhum Hazret-î Osmân Pâşâ'ya dahi Adn-i a'lâ'da keremle Hak kusur-i âliyat
16. Ettiğinden çün revan-i eşref-î Sibtayn'ı şad Ba-füyuz-î âb-ru-yî ehl-i beyt-i tahirat
17. Selsebil-î havz-ı Kevserden ilâ yevm-ül-ebed Nuş edê selsal-i azb-î hoş-güvar-î safıyat
18. Hızriyâ tarîhi oldû ab-ı gevher-veş bedid Aktı Abdullaah Pâşâ çeşmesî hem- çün Fırat
Günümüz Türkçesi ile kitabe üzerindeki yazı:
1. Abdülmecid Han'ın çok parlak saltanat döneminde bütün kâinat bayındırlaşmanın mutluluğuna kavuştu.
2. O padişahın cömertlik deresi ve dirlik-düzenlik ırmağı dünya gülistanına Herat şehrini andıran bir parlaklık getirdi.
3. "Halkın refahı hükümdarların boyunlarının borcudur" ilkesi doğrultusunda, memleket kurtarıcı kişiler, o padişahın üstün nitelikli davranışına katıldılar.
4. Zamanın yüksek mevki sahipleri, onun sayesinde, kurtarıcılık ve eyilik-yaparlık erdemleriyle şereflendiler.
5. Bu arada Trabzon'un en büyük idare amiri, eyilik kaynağı bir vezir ve yüksek nitelikli bir vali olan
6. Himmet sahibi Abdullah Paşa, ki bir eyilikler çeşmesinin pınarını oluşturmaktadır,
7. Trabzon halkının hepsi susuzluktan yakınırken, onun cömertlik ırmağı dirilik suyu gibi çağlayıp,
8. Allah'a en yakın meleklerin mertebesindeki Kur'an derleyici yüce kişinin adaşı olan cennetlik kardeşinin vasiyeti üzerine, onun bıraktığı malın üçte bir bölüğü ile,
9. Kayakıl mevkiinde bu çeşmenin "maksem"ini yaptırıp Köprü Meydanı karşısında Fırat Nehri gibi şu bol suyu akıttı.
10. Bu çeşme suyunun bir damlasının bile, kadın-erkek bütün Trabzon halkının ağzına tad vermesini imkânsız saymamak gerekir.
11. Onun eyilikleri dar bir çerçeve içinde kalmamakta, bütün canlılar ile her çeşit bitkiler bu gönülçekici çeşmeden yararlanmaktadırlar.
12. Ey Hızrî, şimdi, mutlu nüktelerden oluşan bir duanın dirilik suyunu, dere halindeki damlalar arasından bulmağa çalış!
13. Temiz sular gökyüzünden yere indikçe, Abdullah Paşa'nın şahsı bütün tehlikelerden uzak kalsın.
14. Tanrının Hızır aracılığıyle sağladığı imkânlar, onun emellerinin su gibi gerçekleşmesine, açık - seçik nimetler şeklinde, kılavuzluk etsin.
15. Tanrı, Osman Paşa'ya da Adin Cennetinde yüksek saraylar armağan kılsın.
16. Hasan ve Hüseyin Efendilerimizin ruhunu hoşnut etmiş bulunduğu için, Peygamberimiz Efendimizin hanesi halkının yüzü suyu hürmetine.
17. O da kevser havuzunun beslediği selsebil çeşmesinden ter-temiz ve bal gibi tatlı sular içsin.
18. Ey Hızrî, şu tarih parlak bir cevher gibi belirmiş bulunuyor: Abdullah Paşa'nın çeşmesi Fırat nehri gibi akmaktadır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdullah Pasa Cesmesi 1844 yilinda zamanin Trabzon Valisi Hazinedarzade Abdullah Pasa tarafindan yaptirilan Trabzon un Gulbahar Hatun Mahallesi nde yer alan cesme Abdullah Pasa cesmesiTarihcesiCesme ilk olarak bugun Trabzon Taksim meydaninda bulunan su makseminin onunde yer aliyordu Daha sonra cadde genisletme calismalari sebebiyle maksem yikilmis cesme ve cesmenin kitabesi sokulup Gulbahar Hatun Camii nin yakinlarinda bir yere atilmistir Cesmenin atil vaziyetteki parcalarinin alinip bugunku Zagnos Pasa kulesinin dogu girisindeki yerine insasi zamanin garnizon komutani Husnu Goktug Pasa tarafindan gerceklestirilmistir MimarisiCesmenin cephesinde mermer tas levhalar kullanilmistir Cesme genisligi 2 10 metre sacaga kadar olan yuksekligi 3 02 metredir Cesme uzerinde 0 79x1 56 metre boyutlarinda kitabe birkac kademeli sacak ve suslemeli tac bulunmaktadir Disaridan goruntusu bir tac kapiyi cagristirmaktadir Cesmenin onunde sade gorunuslu bir mermer yalak vardir KitabesiCesmede 4 sutun 9 satir ve 18 beyitten olusan bir kitabe bulunmaktadir Dikdortgen cerceve ustunde yan yana dizilmis yaprak motifleri ile suslenmistir Sacagin uzerindeki frizin iki yaninda birer rozet bulunur Bu frizin uzerine tac kismi oturur Tac kismi ortada elipsoid Abdulmecid Tugrasi yanlarda birer rozetten cikan kivrik dallar ustte yelpaze seklinde bir sorguc tepelik ile koselerde rozetler bulunmaktadir Osmanli Turkcesi ile kitabe uzerindeki yazi 1 Asr i sevket hasr i Han Abdulmecid de ba sebat Buldu ab u tab i umrani ser a ser kainat 2 Oldu cuy i cud u nehr i intizami su be su Gulistan i aleme revnak feza hem cun Herat 3 Mukteza yi sirr i En nasu ala din ul muluk Oldu pir u mesreb i alisine ehl i necat 4 Olmada her dem musiran i kibar i devleti Sayesinde mazhar i hayr u hisal i munciyat 5 Trabzon un ya ni ez cumle musir i efhami Asaf i ayn i inayet vali i vala sifat 6 Ya ni Abdullah Pasa yi himem perver kanin Menba i zatisidir bir cesmesar i mekremat 7 Trabzon in halki cumle el atas guya iken Nehr i cudi cus edip manende i ayn ul hayat 8 Suls i mal i dader i cennet mekanindan kavidir Nam das i cami ul Kur an i Kerrubi simat 9 Kaayakilda maksemin insa edip bu cesmenin Cebr meydanine karsi etti icra yi Firat 10 Cok degil bu cesmenin bir katresi olsa eger Lezzet efza yi mezak i saribin u saribat 11 Feyz i sarisi degil maksur bu dil cu cesmeden Mustefiz olmakta zi ruh ile enva i nebat 12 Cust u cu yi ab i hayvan i dua kil ba d ez in Hizriya ba resha i enbur i ferhunde nikaat 13 Nazil oldukca semadan ab i saf olsun baid Zat i Abdullaah Pasa dan umum i hadisat 14 Reh ber olsun zatina ma ul vusul i matlebe Hizr i tevfik i ilahi ba fuyuz i bahirat 15 Vire merhum Hazret i Osman Pasa ya dahi Adn i a la da keremle Hak kusur i aliyat 16 Ettiginden cun revan i esref i Sibtayn i sad Ba fuyuz i ab ru yi ehl i beyt i tahirat 17 Selsebil i havz i Kevserden ila yevm ul ebed Nus ede selsal i azb i hos guvar i safiyat 18 Hizriya tarihi oldu ab i gevher ves bedid Akti Abdullaah Pasa cesmesi hem cun Firat Gunumuz Turkcesi ile kitabe uzerindeki yazi 1 Abdulmecid Han in cok parlak saltanat doneminde butun kainat bayindirlasmanin mutluluguna kavustu 2 O padisahin comertlik deresi ve dirlik duzenlik irmagi dunya gulistanina Herat sehrini andiran bir parlaklik getirdi 3 Halkin refahi hukumdarlarin boyunlarinin borcudur ilkesi dogrultusunda memleket kurtarici kisiler o padisahin ustun nitelikli davranisina katildilar 4 Zamanin yuksek mevki sahipleri onun sayesinde kurtaricilik ve eyilik yaparlik erdemleriyle sereflendiler 5 Bu arada Trabzon un en buyuk idare amiri eyilik kaynagi bir vezir ve yuksek nitelikli bir vali olan 6 Himmet sahibi Abdullah Pasa ki bir eyilikler cesmesinin pinarini olusturmaktadir 7 Trabzon halkinin hepsi susuzluktan yakinirken onun comertlik irmagi dirilik suyu gibi caglayip 8 Allah a en yakin meleklerin mertebesindeki Kur an derleyici yuce kisinin adasi olan cennetlik kardesinin vasiyeti uzerine onun biraktigi malin ucte bir bolugu ile 9 Kayakil mevkiinde bu cesmenin maksem ini yaptirip Kopru Meydani karsisinda Firat Nehri gibi su bol suyu akitti 10 Bu cesme suyunun bir damlasinin bile kadin erkek butun Trabzon halkinin agzina tad vermesini imkansiz saymamak gerekir 11 Onun eyilikleri dar bir cerceve icinde kalmamakta butun canlilar ile her cesit bitkiler bu gonulcekici cesmeden yararlanmaktadirlar 12 Ey Hizri simdi mutlu nuktelerden olusan bir duanin dirilik suyunu dere halindeki damlalar arasindan bulmaga calis 13 Temiz sular gokyuzunden yere indikce Abdullah Pasa nin sahsi butun tehlikelerden uzak kalsin 14 Tanrinin Hizir araciligiyle sagladigi imkanlar onun emellerinin su gibi gerceklesmesine acik secik nimetler seklinde kilavuzluk etsin 15 Tanri Osman Pasa ya da Adin Cennetinde yuksek saraylar armagan kilsin 16 Hasan ve Huseyin Efendilerimizin ruhunu hosnut etmis bulundugu icin Peygamberimiz Efendimizin hanesi halkinin yuzu suyu hurmetine 17 O da kevser havuzunun besledigi selsebil cesmesinden ter temiz ve bal gibi tatli sular icsin 18 Ey Hizri su tarih parlak bir cevher gibi belirmis bulunuyor Abdullah Pasa nin cesmesi Firat nehri gibi akmaktadir Kaynakca Arsivlenmis kopya 24 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2016 a b Naci YUNGUL 1985 Trabzondaki Haznedarzade Abdullah Pasa Cesmesi PDF Vakiflar Dergisi s 261 266 Erisim tarihi 11 Eylul 2016 olu kirik baglanti