Abdülvehhâb Gâzî, Emeviler döneminde yaşamış ve İslam kuvvetleriyle Anadolu seferlerine katılmış ünlü bir ordu komutanıdır. Anadolu fatihi Battal Gazi’nin en yakın arkadaşıdır. Asıl adı Abdülvehhâb bin Buht olarak geçmektedir.
Tarihi bilgiler
729 yılında (Hicri 111) Emir Muaviye komutasındaki büyük bir İslam ordusu, Şam’dan hareket ederek Amasya’ya kadar gelir. Bu askeri kuvvetin içinde Ömer bin El-Vazzah el-Kelbi, Ebu’l Hüseyin el Battal el-Antaki (Battal Gazi) ve Abdülvehhab bin Buhtes-Sünevi(Abdülvehhab Gazî) gibi kahramanlar bulunmaktadır. Emir Muaviye 730 yılında Muharrem ayında Amasya’ya muzaffer bir ordu komutanı olarak girer. Amasya emirliğini Ömer el- Vazzah, Sivas emirliğini de Abdülvehhab Gazi’ye verir. Emir Muaviye’nin Amasya’dan ayrılmasından bir süre sonra, eski Amasya valisi Konstantin, Sinop taraflarından toplamış olduğu büyük bir orduyla ilk önce Amasya’yı, daha sonra da Sivas’ı Müslümanlardan geri alır. 731(Hicri 113) yılında Emir Ömer ile Abdülvehhab Gazi, kahramanca savaşmalarına rağmen Sivas yakınlarında şehit düşerler.
Efsaneler
Abdülvehhab Gazi efsanevi bir kişiliğe sahiptir. Çünkü Dânişmendnâme, Saltuknâme, ve gibi Anadolu fatihlerinin kahramanlık destanlarını anlatan destanlarda adı kahramanlar arasında geçmektedir. Anadolu’nun hemen her beldesinde bir kaya ya da kalede taş üzerinde Battal Gazi’nin atının izine rastlamak mümkündür. Battal Gazi’nin en yakın gaza arkadaşı da şüphesiz Abdülvehhab Gazi’dir. Battal Gazi de Abdülvehhab Gazi’yi korumuş, her türlü tehlikeden onu kurtarmıştır. Zor işlerin halledilmesinde Abdülvehhab Gazi hep ön plandadır. Battalnâmede, Abdülvehhab Gazi’nin üç yüz yıl yaşadığı rivayet edilmektedir. Yaşlı olmasına rağmen o, çok güçlü bir vücut yapısına sahiptir. Gücüne güvendiği için Battal Gazi olmadığı zaman ilk önce meydana kendisi çıkmaktadır ve çoğunlukla kafirleri birer birer tepelemektedir. Bu rivayetler her ne kadar okuyanlara abartılı ve saçma gibi gelse de kanaatimizce gerçeklik tarafı olmakla beraber halk kahramanlarına milletimizin bakışını göstermektedir. Asırlardır Anadolu’nun bütün köylerinde milletimize cesaret ve cihat ruhu aşılamıştır. Şahsen ben babamdan köy odalarında Battal Gazi’nin hikâyeleri okunduğu zaman birçok kimsenin göz yaşları içerisinde kaldığını işittim. Kanaatimizce cönkler Anadolu Müslümanlarının asırlarca hem dinlence hem de ruh kaynağı olmuştur. Bu destanlar “Halk dindarlığı”nın (Volk Islam) en önemli unsurlarındandır. Abdülvehhab Gazi, Sivas halkı tarafından Muhammed bin Abdullah’ın (alemdarı) , dolayısıyla Eshab-ı kiramdan birisi olarak bilinir. Halk arasında yüzlerce kerameti anlatılmaktadır.Evliya Çelebi, Abdülvehhab Gazi’yi sahabeden zannederek, hakkında birçok menkibe anlatmıştır. Ona göre Abdülvehhab, Sivaslıdır. Muhammed bin Abdullah katında Müslüman olmuştur. Ali bin Ebu Talib de kemerini bağlayarak kendisini debbağlara öncü etmiştir. Abdülvehhab Gazi tıpkı Yunus Emre gibi bütün Anadolu’ya malolmuş bir nevi evrensel bir kimliğe bürünmüştür.
Türbesi
Halk tarafından sünnet düğünü, evlilik düğünü vb.özel günlerde topluca ziyaret edilerek dua edilir. Türbesi Kılavuz mahallesinde aynı adı taşıyan caminin içerisindedir. Halk arasında Yukarı Tekke olarak meşhur olmuştur.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdulvehhab Gazi Emeviler doneminde yasamis ve Islam kuvvetleriyle Anadolu seferlerine katilmis unlu bir ordu komutanidir Anadolu fatihi Battal Gazi nin en yakin arkadasidir Asil adi Abdulvehhab bin Buht olarak gecmektedir Tarihi bilgiler729 yilinda Hicri 111 Emir Muaviye komutasindaki buyuk bir Islam ordusu Sam dan hareket ederek Amasya ya kadar gelir Bu askeri kuvvetin icinde Omer bin El Vazzah el Kelbi Ebu l Huseyin el Battal el Antaki Battal Gazi ve Abdulvehhab bin Buhtes Sunevi Abdulvehhab Gazi gibi kahramanlar bulunmaktadir Emir Muaviye 730 yilinda Muharrem ayinda Amasya ya muzaffer bir ordu komutani olarak girer Amasya emirligini Omer el Vazzah Sivas emirligini de Abdulvehhab Gazi ye verir Emir Muaviye nin Amasya dan ayrilmasindan bir sure sonra eski Amasya valisi Konstantin Sinop taraflarindan toplamis oldugu buyuk bir orduyla ilk once Amasya yi daha sonra da Sivas i Muslumanlardan geri alir 731 Hicri 113 yilinda Emir Omer ile Abdulvehhab Gazi kahramanca savasmalarina ragmen Sivas yakinlarinda sehit duserler Abdulvehhab Gazi Cami i Serifi Yukari Tekke SivasEfsanelerAbdulvehhab Gazi efsanevi bir kisilige sahiptir Cunku Danismendname Saltukname ve gibi Anadolu fatihlerinin kahramanlik destanlarini anlatan destanlarda adi kahramanlar arasinda gecmektedir Anadolu nun hemen her beldesinde bir kaya ya da kalede tas uzerinde Battal Gazi nin atinin izine rastlamak mumkundur Battal Gazi nin en yakin gaza arkadasi da suphesiz Abdulvehhab Gazi dir Battal Gazi de Abdulvehhab Gazi yi korumus her turlu tehlikeden onu kurtarmistir Zor islerin halledilmesinde Abdulvehhab Gazi hep on plandadir Battalnamede Abdulvehhab Gazi nin uc yuz yil yasadigi rivayet edilmektedir Yasli olmasina ragmen o cok guclu bir vucut yapisina sahiptir Gucune guvendigi icin Battal Gazi olmadigi zaman ilk once meydana kendisi cikmaktadir ve cogunlukla kafirleri birer birer tepelemektedir Bu rivayetler her ne kadar okuyanlara abartili ve sacma gibi gelse de kanaatimizce gerceklik tarafi olmakla beraber halk kahramanlarina milletimizin bakisini gostermektedir Asirlardir Anadolu nun butun koylerinde milletimize cesaret ve cihat ruhu asilamistir Sahsen ben babamdan koy odalarinda Battal Gazi nin hikayeleri okundugu zaman bircok kimsenin goz yaslari icerisinde kaldigini isittim Kanaatimizce conkler Anadolu Muslumanlarinin asirlarca hem dinlence hem de ruh kaynagi olmustur Bu destanlar Halk dindarligi nin Volk Islam en onemli unsurlarindandir Abdulvehhab Gazi Sivas halki tarafindan Muhammed bin Abdullah in alemdari dolayisiyla Eshab i kiramdan birisi olarak bilinir Halk arasinda yuzlerce kerameti anlatilmaktadir Evliya Celebi Abdulvehhab Gazi yi sahabeden zannederek hakkinda bircok menkibe anlatmistir Ona gore Abdulvehhab Sivaslidir Muhammed bin Abdullah katinda Musluman olmustur Ali bin Ebu Talib de kemerini baglayarak kendisini debbaglara oncu etmistir Abdulvehhab Gazi tipki Yunus Emre gibi butun Anadolu ya malolmus bir nevi evrensel bir kimlige burunmustur TurbesiHalk tarafindan sunnet dugunu evlilik dugunu vb ozel gunlerde topluca ziyaret edilerek dua edilir Turbesi Kilavuz mahallesinde ayni adi tasiyan caminin icerisindedir Halk arasinda Yukari Tekke olarak meshur olmustur Kaynakca Necati Demir Kutlu Ozen Abdulvehhabi Gazi Hazretleri ve Gaza Arkadaslari Sivas 1996 s 22 N Demir K Ozen a g e s 42 Besir Ayvazoglu Abdulvehhab Gazi Hakkinda Sivas Folkloru s 10 Sivas 1973 Ismail Hakki Ridvan Nafiz Sivas Sehri Haz Recep Toparli Sivas 1997 s 185