Abel Nguéndé Goumba (18 Eylül 1926 - 11 Mayıs 2009), Orta Afrikalı siyasetçidir. Goumba, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nin Ubangi-Chari adı ile henüz Fransız Uluslar Topluluğu'nun özerk bir üyesi olduğu bir süreçte, 1959 yılında bir ay süreyle başbakanlık makamında bulunmuştur. Goumba, 2003 yılında da bağımsız Orta Afrika Cumhuriyeti'nin başbakanı olarak kısa bir süre bu görevi üstlenmiştir.
Abel Goumba | |
---|---|
1960'da Goumba | |
19. Orta Afrika Cumhuriyeti Başbakanı | |
Görev süresi 1 Eylül 1981 - 22 Eylül 1993 | |
Başkan | François Bozizé |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Geçici Ubangi-Chari Başbakanı | |
Görev süresi 30 Mart 1959 - 30 Nisan 1959 | |
Yerine geldiği | Barthélemy Boganda |
Yerine gelen | David Dacko |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Abel Nguéndé Goumba 18 Eylül 1926 Grimari, Ubangi-Chari, Fransız Ekvatoral Afrikası |
Ölüm | 11 Mayıs 2009 (82 yaşında) Bangui, Orta Afrika Cumhuriyeti |
Partisi | (1960-1972) (1972-2009) |
Mesleği | Siyasetçi, Doktor, Ombudsman |
İmzası |
Siyasi kariyer
Goumba, o zamanlar Fransa kolonisi olan Ubangi-Schari'deki Ouaka eyaletine bağlı Grimari'de dünyaya geldi. Eğitim hayatının bir kısmını Dakar'da geçiren Goumba, 1949'dan 1950'ye kadar Fransız ordusunda görev yaptı.
Bölgenin yönetim konseyinde 1957'de başkan yardımcısı ve 1958'de başkan oldu. 1959'da Barthélemy Boganda'nın ölümünden sonra kısa bir süre başbakanlık yaptı, ancak sonraki seçimlerde David Dacko'ya yenildi. Goumba, ilk etapta Dacko hükûmetinde de yer aldı.
Muhalif siyasetçi dönemi
Ülke 13 Ağustos 1960'da Orta Afrika Cumhuriyeti adı altında bağımsızlığını kazandıktan sonra partisi Mouvement d'Evolution Démocratique d'Afrique Centrale (MEDAC) yasaklandı ve Goumba ev hapsine alındı, 1964'te altı ay hapis cezasına çarptırıldı. O yılın eylül ayında Fransa'ya sürgüne gitti. Bu süre zarfında tıp eğitimine Bordeaux, Rennes ve Paris'te devam etti. Ayrıca o zamanki diktatör yönetimler olan Jean-Bédel Bokassa ve Ange-Félix Patassé'ye karşı çıkan yeni partiler kurdu .
1980'lerin başında ülkesine geri döndü, Dünya Sağlık Örgütü için çalıştı, Université de Bangui'de tıp profesörü olarak ders verdi 1982'de geçici olarak Bangui Üniversitesi rektörü oldu. Goumba, toplamda beş kez devlet başkanlığına aday oldu ancak hiçbirinde %10 oyu aşamadı. Siyasi faaliyetleri nedeniyle birkaç kez tutuklandı, akademik görevlerinden uzaklaştırıldı ve daha sonra görevine iade edildi. Front Patriotique pour le Progrès (FPP) partisiyle, zaman zaman önde gelen muhalefet figürlerinden biri olarak kabul edildi. 2002'de Başkan Patassé'yi devirme girişiminde François Bozizé'yi destekledi.
Başkan vekili dönemi
2003 yılında, Patassé'nin devrilmesinden sonra, Profesör Goumba, 40 yılı aşkın bir süredir muhalefet siyasetçisi olarak görev yaptıktan sonra yeniden başbakan oldu ve ülkedeki yolsuzlukla mücadele sözü verdi. 12 Aralık 2003'te François Bozizé başkanlığında başkan yardımcısı oldu. 13 Mart 2005'teki devlet başkanlığı seçimlerinde %2.5 oy oranına ulaşarak yedinci oldu. Başkan Bozize, yerine herhangi bir atama yapmadan Goumba'yı görevden aldı. Bozizé'ye göre bunun nedeni, pozisyonun yeni anayasayla artık var olmayacağıydı. Goumba görevden alındığını radyoda duyduğu gerekçesiyle öfkelendiğini ifade etti. Görevden alınmasından hemen önce Goumba, seçimlerdeki usulsüzlüklerden bahsetti.
Aile
Goumba evli ve 15 çocuk babasıydı.
Kaynakça
- ^ „IRIN special report on elections 19990902“ 17 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., University of Pennsylvania, African Studies Center, eingesehen am 12. Mai 2009
Dış bağlantılar
- 2005 başkanlık seçimleri için resmi özgeçmiş 15 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Fransızca)
- IRIN NEWS : ORTA AFRİKA CUMHURİYETİ: Bozize yardımcısını görevden aldı 5 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Goumba'nın görevden alınması üzerine, 16. Mart 2005) (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abel Nguende Goumba 18 Eylul 1926 11 Mayis 2009 Orta Afrikali siyasetcidir Goumba Afrika ulkesi Orta Afrika Cumhuriyeti nin Ubangi Chari adi ile henuz Fransiz Uluslar Toplulugu nun ozerk bir uyesi oldugu bir surecte 1959 yilinda bir ay sureyle basbakanlik makaminda bulunmustur Goumba 2003 yilinda da bagimsiz Orta Afrika Cumhuriyeti nin basbakani olarak kisa bir sure bu gorevi ustlenmistir Abel Goumba1960 da Goumba19 Orta Afrika Cumhuriyeti BasbakaniGorev suresi 1 Eylul 1981 22 Eylul 1993Baskan Francois BozizeYerine geldigiYerine gelenGecici Ubangi Chari BasbakaniGorev suresi 30 Mart 1959 30 Nisan 1959Yerine geldigi Barthelemy BogandaYerine gelen David DackoKisisel bilgilerDogum Abel Nguende Goumba 18 Eylul 1926 1926 09 18 Grimari Ubangi Chari Fransiz Ekvatoral AfrikasiOlum 11 Mayis 2009 82 yasinda Bangui Orta Afrika CumhuriyetiPartisi 1960 1972 1972 2009 Meslegi Siyasetci Doktor OmbudsmanImzasiSiyasi kariyerGoumba o zamanlar Fransa kolonisi olan Ubangi Schari deki Ouaka eyaletine bagli Grimari de dunyaya geldi Egitim hayatinin bir kismini Dakar da geciren Goumba 1949 dan 1950 ye kadar Fransiz ordusunda gorev yapti Bolgenin yonetim konseyinde 1957 de baskan yardimcisi ve 1958 de baskan oldu 1959 da Barthelemy Boganda nin olumunden sonra kisa bir sure basbakanlik yapti ancak sonraki secimlerde David Dacko ya yenildi Goumba ilk etapta Dacko hukumetinde de yer aldi Muhalif siyasetci donemiUlke 13 Agustos 1960 da Orta Afrika Cumhuriyeti adi altinda bagimsizligini kazandiktan sonra partisi Mouvement d Evolution Democratique d Afrique Centrale MEDAC yasaklandi ve Goumba ev hapsine alindi 1964 te alti ay hapis cezasina carptirildi O yilin eylul ayinda Fransa ya surgune gitti Bu sure zarfinda tip egitimine Bordeaux Rennes ve Paris te devam etti Ayrica o zamanki diktator yonetimler olan Jean Bedel Bokassa ve Ange Felix Patasse ye karsi cikan yeni partiler kurdu 1980 lerin basinda ulkesine geri dondu Dunya Saglik Orgutu icin calisti Universite de Bangui de tip profesoru olarak ders verdi 1982 de gecici olarak Bangui Universitesi rektoru oldu Goumba toplamda bes kez devlet baskanligina aday oldu ancak hicbirinde 10 oyu asamadi Siyasi faaliyetleri nedeniyle birkac kez tutuklandi akademik gorevlerinden uzaklastirildi ve daha sonra gorevine iade edildi Front Patriotique pour le Progres FPP partisiyle zaman zaman onde gelen muhalefet figurlerinden biri olarak kabul edildi 2002 de Baskan Patasse yi devirme girisiminde Francois Bozize yi destekledi Baskan vekili donemi2003 yilinda Patasse nin devrilmesinden sonra Profesor Goumba 40 yili askin bir suredir muhalefet siyasetcisi olarak gorev yaptiktan sonra yeniden basbakan oldu ve ulkedeki yolsuzlukla mucadele sozu verdi 12 Aralik 2003 te Francois Bozize baskanliginda baskan yardimcisi oldu 13 Mart 2005 teki devlet baskanligi secimlerinde 2 5 oy oranina ulasarak yedinci oldu Baskan Bozize yerine herhangi bir atama yapmadan Goumba yi gorevden aldi Bozize ye gore bunun nedeni pozisyonun yeni anayasayla artik var olmayacagiydi Goumba gorevden alindigini radyoda duydugu gerekcesiyle ofkelendigini ifade etti Gorevden alinmasindan hemen once Goumba secimlerdeki usulsuzluklerden bahsetti AileGoumba evli ve 15 cocuk babasiydi Kaynakca IRIN special report on elections 19990902 17 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde University of Pennsylvania African Studies Center eingesehen am 12 Mai 2009Dis baglantilar2005 baskanlik secimleri icin resmi ozgecmis 15 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizca IRIN NEWS ORTA AFRIKA CUMHURIYETI Bozize yardimcisini gorevden aldi 5 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Goumba nin gorevden alinmasi uzerine 16 Mart 2005 Ingilizce