Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Achelousaurus (Yunanca: Ἀχελῷος Achelous ‘Yunan nehir tanrısı’, sauros ‘kertenkele’), Achelousaurus’un Geç Kretase devrinde, Kuzey Amerika’da yaşadığı sanılmaktadır. Papağan benzeri gagası, burnu ile gözlerinin üzerinde kemikli çıkıntılar ve uzun yakasının sonunda iki boynuzu olan, dörtayaklı bir otoburdur. 6 metrelik uzunluğuyla, orta boyda bir ceratopsian dinozordur.
| Achelousaurus | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Achelosaurus horneri Sampson, 1995 | |||||||||||||||||
Açıklama
Achelousaurus'un ilk fosilleri 1987'de Montana'da Jack Horner liderliğindeki bir ekip tarafından toplandı ve 1989'da daha fazla buluntu yapıldı. 1994'te Achelousaurus horneri, Scott D. Sampson tarafından tanımlandı ve adlandırıldı; genel ad, Yunan tanrısı Achelous'a atıfta bulunulduğunda "Achelous kertenkele" anlamına gelir ve özel ad Horner'e atıfta bulunur.1995 yılında, Scott Sampson tarafından adlandırılmıştır. Özel isim, Montana’daki dinozor keşifleriyle tanınan önemli bir Amerikalı paleontolog olan, Jack Horner’in onuruna verilmiştir. Bilinen üç kafatasında da, diğer ceratops dinozorlarda boynuzların olduğu yerlerde, kemikli çıkıntılar vardır.
Büyük bir centrosaurin olan Achelousaurus, yaklaşık 6 m (20 ft) uzunluğunda ve yaklaşık 3 t (3.3 kısa ton) ağırlığında idi. Bir ceratopsian olarak, dört ayak üzerinde yürüdü, kısa bir kuyruğu ve kancalı gagalı büyük bir kafası vardı. Kafatasının arkasında, dışa doğru kıvrılan bir çift uzun sivri olan kemikli bir boyun fırfırına sahipti. Yetişkin Achelousaurus, diğer centrosaurinlerin genellikle aynı pozisyonlarda boynuzları olduğu gözlerin üzerinde ve burnun üzerinde kaba çıkıntılara (yuvarlak çıkıntılar) sahipti. Bu patronlar kalın bir keratin tabakasıyla kaplıydı, ancak hayattaki kesin şekilleri belirsiz. Bazı araştırmacılar, patronların dövüşlerde, hayvanların birbirlerinin kafasını kırdığı ve teşhir için kullanıldığını varsayıyor.
İlk bilgiler, Achelousaurus’un, (Achelousaurus gibi yakasının sonunda iki boynuz vardır) gibi değişik boynuzlara sahip ceratopslar ile boynuzsuz Pachyrhinosaurus arasında geçiş formu özelliği gösterdiğini işaret etmişti. Aynı soy çizgisinden olup olmadıkları belirsiz olsa da, bulunan bu üç örnek te, Ceratopsidae familyası ve Centrosaurinae altfamilyası içinde, Pachyrhinosaurini oymağına en azından yakın görünmektedir; çoğunlukla da birleştirilir(Sampson, 1995; Dodson et al., 2004).
Achelousaurus, Montana’nın Campanian (Geç Kretase devrinde bir evre) formasyonlarından bilinir (83-74 milyon yıl önce). Achelousaurus, bu formasyonun en üst bölümünde bulundu; bu yüzden, bu devrin sonlarına doğru yaşadığı tahmin ediliyor. Bu formasyonda bulunan diğer dinozorlar; Daspletosaurus, Bambiraptor, Euoplocephalus, Maiasaura ve ’ tur.
Achelousaurus’ un bilinen üç kafatası da Bozeman’daki Rockies Müzesi’nde bulunmaktadır. Yetişkin bir Achelousaurus’ un kafası (yakasındaki boynuzlar dahil) 1.6 m kadardır.
Keşif Tarihi
Bilinen tüm Achelousaurus örnekleri, hala örnekleri barındıran Rockies Müzesi tarafından yürütülen kazılar sırasında Montana, Glacier County'deki İki Tıp Formasyonundan ele geçirildi. Keşifler tesadüfi olaylar zinciriyle ortaya çıktı. 1985 baharında, paleontolog John "Jack" R. Horner, Maiasaura Yumurta Dağı yuvalama kolonisini altı yıl boyunca çalıştığı Willow Creek bölgesinden artık yararlanamayacağı konusunda bilgilendirildi. Zaten yeni bir saha sezonu için kapsamlı düzenlemeler yaptıktan sonra, aniden alternatif bir site aramaya zorlandı.Horner, 1928'de Landslide Butte'de dinozor yumurtalarının keşfedildiğini bildiren, ancak bunlar hakkında hiçbir zaman yayınlanmayan Charles Whitney Gilmore'un saha günlüklerine her zaman ilgi duymuştu. Bu bölgede Gilmore, George Fryer Sternberg'i boynuzlu dinozorlar Brachyceratops ve Styracosaurus ovatus'un iskeletlerini kazmak için kullandı. O yaz Horner, Blackfeet Indian Reservation'ın bir parçası olan Landslide Butte üzerinde fosil aramak için Blackfeet Indian Tribal Council'den izin aldı; 1920'lerden beri oradaki ilk paleontolojik araştırmaydı. Ağustos 1985'te Horner'ın ortağı Bob Makela, çiftçi Ricky Reagan'ın arazisinde Dinosaur Ridge Ocağı olarak adlandırılan ve boynuzlu dinozor fosilleri içeren zengin bir fosil alanı keşfetti. 20 Haziran 1986'da Horner ve Makela, Blackfeet Indian Reservation'a geri döndüler ve Dinosaur Ridge Quarry'de yumurtaların yanı sıra daha sonra Einiosaurus olarak adlandırılan boynuzlu bir dinozorun bir düzineden fazla iskeletini de içerdiği kanıtlanan çalışmalara devam ettiler. Ağustos 1986'da, yakın bir yerde - Milk River'ın doğusundaki Gloria Sundquist arazisindeki Kanyon Kemik Yatağı - Horner'ın ekibi başka bir Einiosaurus kemik yatağı keşfetti. Bu vesileyle yapılan keşiflerin bir kısmı, daha sonra 2010 yılında Styracosaurus ovatus'a verilen cins adı olan Rubeosaurus'a atıfta bulunulacak olan ek boynuzlu dinozor kafatası örneği olan MOR 492 örneğiydi.
Sınıflandırma
1995'te Sampson, Achelousaurus'u Ceratopsidae'ye, daha doğrusu Centrosaurinae'ye resmen yerleştirdi. Tüm analizlerde, Einiosaurus ve Achelousaurus, Pachyrhinosaurini sınıfının bir parçasıdır. Tanımı gereği Achelousaurus, Pachyrhinosaurus ile birleştiği Pachyrostra sınıfının (veya "kalın burunlu") bir üyesidir. 2010 yılında Gregory S. Paul, A. horneri'yi Centrosaurus cinsine C. horneri olarak atadı. Bu, diğer araştırmacılar arasında kabul görmedi ve sonraki taksonomik değerlendirmelerde Achelousaurus genel adını her zaman korudu.
Kaynakça
- Bu makalenin çoğu Wikipedia'nın aynı başlıklı İngilizce makalesinden15 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. alınmadır. İngilizce makalenin gösterdiği kaynaklar aşağıdadır.
- Dodson, P., Forster, C.A., & Sampson, S.D. 2004. Ceratopsidae. In Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmolska, H. (Eds.) The Dinosauria (2nd Edition). Berkeley: University of California Press. Pp. 494–513.
- Horner, J.R., Varricchio, D.J. & Goodwin, M.B. 1992. Marine transgressions and the evolution of Cretaceous dinosaurs. Nature 358: 59-61.
- Sampson, S.D. 1995. Two new horned dinosaurs from the Upper Cretaceous Two Medicine Formation of Montana; with a phylogenetic analysis of the Centrosaurinae (Ornithischia: Ceratopsidae). Journal of Vertebrate Paleontology 15(4): 743-760.
- Sampson, S.D. (1995). "Two new horned dinosaurs from the Upper Cretaceous Two Medicine Formation of Montana; with a phylogenetic analysis of the Centrosaurinae (Ornithischia: Ceratopsidae)". Journal of Vertebrate Paleontology.(4): 743–760. :10.1080/02724634.1995.10011259.
- Paul, G.S. (2010). The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press. pp. 249, 257, 263. ISBN .
- Fiorillo, A.R.; Tykoski, R.S. (2012). "A new Maastrichtian species of the centrosaurine ceratopsid Pachyrhinosaurus from the North slope of Alaska". Acta Palaeontologica Polonica. 57 (3): 561–573. :10.4202/app.2011.0033.
- McDonald & Farke 2011, p. 9.
- Farke, A.A.; Ryan, M.J.; Barrett, P.M.; Tanke, D.H.; Braman, D.R.; Loewen, M.A.; Graham, M.R. (2011). "A new centrosaurine from the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and the evolution of parietal ornamentation in horned dinosaurs". Acta Palaeontologica Polonica. 56 (4): 691–702. :10.4202/app.2010.0121.
- Ryan, M.J.; Holmes, R.; Mallon, J.; Loewen, M.; Evans, D.C. (2017). "A basal ceratopsid (Centrosaurinae: Nasutoceratopsini) from the Oldman Formation (Campanian) of Alberta, Canada". Canadian Journal of Earth Sciences. 54 (1): 1–14. :2017CaJES..54....1R. :10.1139/cjes-2016-0110.
- Horner & Dobb 1997, pp. 53–75.
- Horner, J. R.; Gorman, J. (1988). Digging Dinosaurs: The Search that Unraveled the Mystery of Baby Dinosaurs. New York: Workman Publishing Co. p. 210. ISBN .
- Horner & Dobb 1997, pp. 60–61.
- Gilmore, C.W. (1930). "On dinosaurian reptiles from the Two Medicine of Montana". Proceedings of the United States National Museum. 16. 77 (2839): 1–39. :10.5479/si.00963801.77-2839.1.
- Horner & Dobb 1997, p. 64.
- Horner & Dobb 1997, pp. 65–66.
Dış bağlantılar
- Achelousaurus at Dinodata12 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Achelousaurus Yunanca Ἀxelῷos Achelous Yunan nehir tanrisi sauros kertenkele Achelousaurus un Gec Kretase devrinde Kuzey Amerika da yasadigi sanilmaktadir Papagan benzeri gagasi burnu ile gozlerinin uzerinde kemikli cikintilar ve uzun yakasinin sonunda iki boynuzu olan dortayakli bir otoburdur 6 metrelik uzunluguyla orta boyda bir ceratopsian dinozordur AchelousaurusBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaTakim OrnithischiaFamilya CeratopsidaeKlad Cins AchelousaurusTur A horneriIkili adlandirmaAchelosaurus horneriSampson 1995AciklamaAchelousaurus un ilk fosilleri 1987 de Montana da Jack Horner liderligindeki bir ekip tarafindan toplandi ve 1989 da daha fazla buluntu yapildi 1994 te Achelousaurus horneri Scott D Sampson tarafindan tanimlandi ve adlandirildi genel ad Yunan tanrisi Achelous a atifta bulunuldugunda Achelous kertenkele anlamina gelir ve ozel ad Horner e atifta bulunur 1995 yilinda Scott Sampson tarafindan adlandirilmistir Ozel isim Montana daki dinozor kesifleriyle taninan onemli bir Amerikali paleontolog olan Jack Horner in onuruna verilmistir Bilinen uc kafatasinda da diger ceratops dinozorlarda boynuzlarin oldugu yerlerde kemikli cikintilar vardir Buyuk bir centrosaurin olan Achelousaurus yaklasik 6 m 20 ft uzunlugunda ve yaklasik 3 t 3 3 kisa ton agirliginda idi Bir ceratopsian olarak dort ayak uzerinde yurudu kisa bir kuyrugu ve kancali gagali buyuk bir kafasi vardi Kafatasinin arkasinda disa dogru kivrilan bir cift uzun sivri olan kemikli bir boyun firfirina sahipti Yetiskin Achelousaurus diger centrosaurinlerin genellikle ayni pozisyonlarda boynuzlari oldugu gozlerin uzerinde ve burnun uzerinde kaba cikintilara yuvarlak cikintilar sahipti Bu patronlar kalin bir keratin tabakasiyla kapliydi ancak hayattaki kesin sekilleri belirsiz Bazi arastirmacilar patronlarin dovuslerde hayvanlarin birbirlerinin kafasini kirdigi ve teshir icin kullanildigini varsayiyor Holotip birey MOR 485 in kismen tamir edilmis kafatasi Museum of Rockies Montana Ilk bilgiler Achelousaurus un Achelousaurus gibi yakasinin sonunda iki boynuz vardir gibi degisik boynuzlara sahip ceratopslar ile boynuzsuz Pachyrhinosaurus arasinda gecis formu ozelligi gosterdigini isaret etmisti Ayni soy cizgisinden olup olmadiklari belirsiz olsa da bulunan bu uc ornek te Ceratopsidae familyasi ve Centrosaurinae altfamilyasi icinde Pachyrhinosaurini oymagina en azindan yakin gorunmektedir cogunlukla da birlestirilir Sampson 1995 Dodson et al 2004 Achelousaurus Montana nin Campanian Gec Kretase devrinde bir evre formasyonlarindan bilinir 83 74 milyon yil once Achelousaurus bu formasyonun en ust bolumunde bulundu bu yuzden bu devrin sonlarina dogru yasadigi tahmin ediliyor Bu formasyonda bulunan diger dinozorlar Daspletosaurus Bambiraptor Euoplocephalus Maiasaura ve tur Achelousaurus un bilinen uc kafatasi da Bozeman daki Rockies Muzesi nde bulunmaktadir Yetiskin bir Achelousaurus un kafasi yakasindaki boynuzlar dahil 1 6 m kadardir Kesif TarihiBilinen tum Achelousaurus ornekleri hala ornekleri barindiran Rockies Muzesi tarafindan yurutulen kazilar sirasinda Montana Glacier County deki Iki Tip Formasyonundan ele gecirildi Kesifler tesadufi olaylar zinciriyle ortaya cikti 1985 baharinda paleontolog John Jack R Horner Maiasaura Yumurta Dagi yuvalama kolonisini alti yil boyunca calistigi Willow Creek bolgesinden artik yararlanamayacagi konusunda bilgilendirildi Zaten yeni bir saha sezonu icin kapsamli duzenlemeler yaptiktan sonra aniden alternatif bir site aramaya zorlandi Horner 1928 de Landslide Butte de dinozor yumurtalarinin kesfedildigini bildiren ancak bunlar hakkinda hicbir zaman yayinlanmayan Charles Whitney Gilmore un saha gunluklerine her zaman ilgi duymustu Bu bolgede Gilmore George Fryer Sternberg i boynuzlu dinozorlar Brachyceratops ve Styracosaurus ovatus un iskeletlerini kazmak icin kullandi O yaz Horner Blackfeet Indian Reservation in bir parcasi olan Landslide Butte uzerinde fosil aramak icin Blackfeet Indian Tribal Council den izin aldi 1920 lerden beri oradaki ilk paleontolojik arastirmaydi Agustos 1985 te Horner in ortagi Bob Makela ciftci Ricky Reagan in arazisinde Dinosaur Ridge Ocagi olarak adlandirilan ve boynuzlu dinozor fosilleri iceren zengin bir fosil alani kesfetti 20 Haziran 1986 da Horner ve Makela Blackfeet Indian Reservation a geri donduler ve Dinosaur Ridge Quarry de yumurtalarin yani sira daha sonra Einiosaurus olarak adlandirilan boynuzlu bir dinozorun bir duzineden fazla iskeletini de icerdigi kanitlanan calismalara devam ettiler Agustos 1986 da yakin bir yerde Milk River in dogusundaki Gloria Sundquist arazisindeki Kanyon Kemik Yatagi Horner in ekibi baska bir Einiosaurus kemik yatagi kesfetti Bu vesileyle yapilan kesiflerin bir kismi daha sonra 2010 yilinda Styracosaurus ovatus a verilen cins adi olan Rubeosaurus a atifta bulunulacak olan ek boynuzlu dinozor kafatasi ornegi olan MOR 492 ornegiydi Siniflandirma1995 te Sampson Achelousaurus u Ceratopsidae ye daha dogrusu Centrosaurinae ye resmen yerlestirdi Tum analizlerde Einiosaurus ve Achelousaurus Pachyrhinosaurini sinifinin bir parcasidir Tanimi geregi Achelousaurus Pachyrhinosaurus ile birlestigi Pachyrostra sinifinin veya kalin burunlu bir uyesidir 2010 yilinda Gregory S Paul A horneri yi Centrosaurus cinsine C horneri olarak atadi Bu diger arastirmacilar arasinda kabul gormedi ve sonraki taksonomik degerlendirmelerde Achelousaurus genel adini her zaman korudu KaynakcaBu makalenin cogu Wikipedia nin ayni baslikli Ingilizce makalesinden15 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi alinmadir Ingilizce makalenin gosterdigi kaynaklar asagidadir dd Dodson P Forster C A amp Sampson S D 2004 Ceratopsidae In Weishampel D B Dodson P amp Osmolska H Eds The Dinosauria 2nd Edition Berkeley University of California Press Pp 494 513 Horner J R Varricchio D J amp Goodwin M B 1992 Marine transgressions and the evolution of Cretaceous dinosaurs Nature 358 59 61 Sampson S D 1995 Two new horned dinosaurs from the Upper Cretaceous Two Medicine Formation of Montana with a phylogenetic analysis of the Centrosaurinae Ornithischia Ceratopsidae Journal of Vertebrate Paleontology 15 4 743 760 Sampson S D 1995 Two new horned dinosaurs from the Upper Cretaceous Two Medicine Formation of Montana with a phylogenetic analysis of the Centrosaurinae Ornithischia Ceratopsidae Journal of Vertebrate Paleontology 4 743 760 10 1080 02724634 1995 10011259 Paul G S 2010 The Princeton Field Guide to Dinosaurs Princeton University Press pp 249 257 263 ISBN 978 0 691 13720 9 Fiorillo A R Tykoski R S 2012 A new Maastrichtian species of the centrosaurine ceratopsid Pachyrhinosaurus from the North slope of Alaska Acta Palaeontologica Polonica 57 3 561 573 10 4202 app 2011 0033 McDonald amp Farke 2011 p 9 Farke A A Ryan M J Barrett P M Tanke D H Braman D R Loewen M A Graham M R 2011 A new centrosaurine from the Late Cretaceous of Alberta Canada and the evolution of parietal ornamentation in horned dinosaurs Acta Palaeontologica Polonica 56 4 691 702 10 4202 app 2010 0121 Ryan M J Holmes R Mallon J Loewen M Evans D C 2017 A basal ceratopsid Centrosaurinae Nasutoceratopsini from the Oldman Formation Campanian of Alberta Canada Canadian Journal of Earth Sciences 54 1 1 14 2017CaJES 54 1R 10 1139 cjes 2016 0110 Horner amp Dobb 1997 pp 53 75 Horner J R Gorman J 1988 Digging Dinosaurs The Search that Unraveled the Mystery of Baby Dinosaurs New York Workman Publishing Co p 210 ISBN 978 0 06 097314 8 Horner amp Dobb 1997 pp 60 61 Gilmore C W 1930 On dinosaurian reptiles from the Two Medicine of Montana Proceedings of the United States National Museum 16 77 2839 1 39 10 5479 si 00963801 77 2839 1 Horner amp Dobb 1997 p 64 Horner amp Dobb 1997 pp 65 66 Dis baglantilarAchelousaurus at Dinodata12 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde