Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adak, herhangi bir dilek yerine geldiğinde karşılığında yapılacağı veya verileceği söylenen şey ve bunun sonucunda insanın kendisini Tanrı'ya karşı yükümlü kıldığı durum. Osmanlıca nezir kelimesinin Türkçe karşılığıdır. Kutsal varlıklardan yardım dilemek amacıyla kurban kesme, saçı verme, mum yakma, para bağışlama gibi eylemlerde bulunma taahhüdü. Hatta bir şeyden vazgeçme örneğin bir hayvanı doğaya salma (azat etme) bile adağın kapsamına girer. Örneğin Türkçe ile uzak akraba olan Yakut dilinde Adık olarak söylenen bu sözcük bazı nesnelerin yakılmasını ve hayvanların özgür bırakılmasını da ifade eder. Bu yüklenim yerine getirilmediği takdirde kişinin başına olumsuzluklar, hatta felaketler geleceğine inanılır.
Bazı kültürlerde Adak Heykeli kavramına bile rastlanmaktadır. Çünkü bu söz Tanrı'ya karşı verilmiştir. Adak uygulaması ve törenleri hemen her dinde -farklı biçimlerde ve farklı subjelerle olsa da- mevcuttur. Adamak fiili ile de kullanılır. Türk kültüründe en yaygın olan uygulama adak kurbanı ve adak sadakasıdır. Adak orucuna da rastlanır. Bir dilek yerine geldiğinde, önceden adandığı biçime uygun olarak ya kurban kesilir ya da yoksullara para verilir veya oruç tutulur. Ayrıca kendisini bir işe bütünüyle vermek veya o uğurda feda etmek anlamında da kullanılır.
Etimoloji
(Ad/At) kökünden türemiştir. Ad (isim) sözcüğünden türeyen Adamak fiilinin çekimli halidir. Adını ortaya koymak, adıyla sorumluluk alma demektir. Çünkü adını vermek, kendini vermek anlamına gelir. Farklı Türk dillerinde Adah veya Azah olarak da söylenir. Kendi adı üzerine ant içmek demektir.
Antik Çağ'da Adak
Antik Çağ'da bir istek gerçekleşince tapınaklara yahut kiliselere adaklar verilirdi. Bazen, isteğin gerçekleşmesini ithafen adak steli olarak adlandırılan dikilitaşlar dikilirdi.
İslam'da Adak
Bir olayın olması için adanan ve gerçekleşince de kesilen kurbandır. Kimsenin ibadet maksadıyla yükümlü olmadığı halde, mübah olan bir işi yapmayı kararlaştırması, kendisine vacip kılması. Kişinin adağını yerine getirmek üzere kestiği hayvan adak kurbanı olur. Adakta herhangi bir nesneye ve bireye kan sürmek sünnilik mezhebine göre mekruhtur, sünni İslam'da bu tür obje ve işaretlemeler yoktur. İnsanların kafasına kurban kanı sürmek İslamiyet öncesi döneme ait olup İslamiyet döneminde Muhammed peygamber tarafından yasaklanmıştır.
Adağı kim yiyemez
Adağı kim kesiyorsa o kişinin anne, babası, dedesi, ninesi, eşi, çocukları ve torunları adak kurbanından et yiyemez. Bir şekilde bu kişilerden birisi kurbandan yerse adak kurbanı kesen kişi, yenilen etin tutarı ne kadarsa o kadar miktarı fukaraya sadaka vermesi gerekir. Et bu kişilerin dışındaki yoksul, ihtiyacı olanlara dağıtılır. Bölgede et dağıtılacak hiç yoksul kişiler yoksa adak kabul olmaz.
Kurbanda kesilen hayvanın farkı
Kurbanın geçerli olması için kurbanı kestiren kişiler bakmasa bile kesilirken kurbanın yanında olmalıdır. Eğer kesilen bölgede herkesin maddi durumu iyi ise kurban kabul olmaz, gereksiz tüketimden dolayı israf ve günaha girer. Kurban bayramında kesilen kurban üçe taksim edilir. Üçte biri yoksullara, diğer üçte biri ziyarete gelen eşe, dosta ikram edilir. Geriye kalan kısmı ise kişinin ailesine bırakılır. Kesilen bölgede çok yoksul varsa tamamı fakirlere dağıtılmalıdır. Eğer bölgede kurban eti dağıtacak yoksullar yoksa kurban kesimi günahtır.
Kaynakça
- ^ "Siberian Mythology - adykh". 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2013.
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011,
- ^ "ADAK". TDV İslâm Ansiklopedisi. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "KURBAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ ""kurban kanını alna sürmek dini açıdan bir temele dayanmıyor" - Amasya Haberleri". Habertürk. 9 Eylül 2016. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "kurban kanı". 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
Dış bağlantılar
- Adak Heykelleri20 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adak herhangi bir dilek yerine geldiginde karsiliginda yapilacagi veya verilecegi soylenen sey ve bunun sonucunda insanin kendisini Tanri ya karsi yukumlu kildigi durum Osmanlica nezir kelimesinin Turkce karsiligidir Kutsal varliklardan yardim dilemek amaciyla kurban kesme saci verme mum yakma para bagislama gibi eylemlerde bulunma taahhudu Hatta bir seyden vazgecme ornegin bir hayvani dogaya salma azat etme bile adagin kapsamina girer Ornegin Turkce ile uzak akraba olan Yakut dilinde Adik olarak soylenen bu sozcuk bazi nesnelerin yakilmasini ve hayvanlarin ozgur birakilmasini da ifade eder Bu yuklenim yerine getirilmedigi takdirde kisinin basina olumsuzluklar hatta felaketler gelecegine inanilir Bazi kulturlerde Adak Heykeli kavramina bile rastlanmaktadir Cunku bu soz Tanri ya karsi verilmistir Adak uygulamasi ve torenleri hemen her dinde farkli bicimlerde ve farkli subjelerle olsa da mevcuttur Adamak fiili ile de kullanilir Turk kulturunde en yaygin olan uygulama adak kurbani ve adak sadakasidir Adak orucuna da rastlanir Bir dilek yerine geldiginde onceden adandigi bicime uygun olarak ya kurban kesilir ya da yoksullara para verilir veya oruc tutulur Ayrica kendisini bir ise butunuyle vermek veya o ugurda feda etmek anlaminda da kullanilir Etimoloji Ad At kokunden turemistir Ad isim sozcugunden tureyen Adamak fiilinin cekimli halidir Adini ortaya koymak adiyla sorumluluk alma demektir Cunku adini vermek kendini vermek anlamina gelir Farkli Turk dillerinde Adah veya Azah olarak da soylenir Kendi adi uzerine ant icmek demektir Antik Cag da AdakAntik Cag da bir istek gerceklesince tapinaklara yahut kiliselere adaklar verilirdi Bazen istegin gerceklesmesini ithafen adak steli olarak adlandirilan dikilitaslar dikilirdi Islam da AdakBir olayin olmasi icin adanan ve gerceklesince de kesilen kurbandir Kimsenin ibadet maksadiyla yukumlu olmadigi halde mubah olan bir isi yapmayi kararlastirmasi kendisine vacip kilmasi Kisinin adagini yerine getirmek uzere kestigi hayvan adak kurbani olur Adakta herhangi bir nesneye ve bireye kan surmek sunnilik mezhebine gore mekruhtur sunni Islam da bu tur obje ve isaretlemeler yoktur Insanlarin kafasina kurban kani surmek Islamiyet oncesi doneme ait olup Islamiyet doneminde Muhammed peygamber tarafindan yasaklanmistir Adagi kim yiyemez Adagi kim kesiyorsa o kisinin anne babasi dedesi ninesi esi cocuklari ve torunlari adak kurbanindan et yiyemez Bir sekilde bu kisilerden birisi kurbandan yerse adak kurbani kesen kisi yenilen etin tutari ne kadarsa o kadar miktari fukaraya sadaka vermesi gerekir Et bu kisilerin disindaki yoksul ihtiyaci olanlara dagitilir Bolgede et dagitilacak hic yoksul kisiler yoksa adak kabul olmaz Kurbanda kesilen hayvanin farki Kurbanin gecerli olmasi icin kurbani kestiren kisiler bakmasa bile kesilirken kurbanin yaninda olmalidir Eger kesilen bolgede herkesin maddi durumu iyi ise kurban kabul olmaz gereksiz tuketimden dolayi israf ve gunaha girer Kurban bayraminda kesilen kurban uce taksim edilir Ucte biri yoksullara diger ucte biri ziyarete gelen ese dosta ikram edilir Geriye kalan kismi ise kisinin ailesine birakilir Kesilen bolgede cok yoksul varsa tamami fakirlere dagitilmalidir Eger bolgede kurban eti dagitacak yoksullar yoksa kurban kesimi gunahtir Kaynakca Siberian Mythology adykh 22 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2013 Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 ADAK TDV Islam Ansiklopedisi 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 KURBAN TDV Islam Ansiklopedisi 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 kurban kanini alna surmek dini acidan bir temele dayanmiyor Amasya Haberleri Haberturk 9 Eylul 2016 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 kurban kani 4 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022 Dis baglantilarAdak Heykelleri20 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizBaycar Kurban