Adam Rapacki (24 Aralık 1909 – 10 Ekim 1970), 1947'den 1968'e kadar önde gelen bir Polonyalı Komünist politikacı ve diplomattı. Siyasete sosyalist harekette başladı, ancak 1948'de yeni Polonya Birleşik İşçi Partisi'nin (PZPR) Merkez Komitesine katıldı ve Politbüro'nun bir üyesi oldu. Politbüronun Kremlin ile çok yakın bağları vardı. En çok 1957'de Avrupa'da nükleerden arındırılmış bölgelerin oluşturulması önerisiyle tanındı; ancak öneri asla benimsenmedi. Batı Alman yayılmacılığına karşı uyarıda bulunurken Doğu Almanya ile iyi ilişkiler sürdürdü. Polonya kökenli Amerikalı tarihçi Piotr Wandycz, Rapacaki'nin iyi eğitimli, kozmopolit, pragmatik, liberal ve hırslı bir kişilik olduğunu ve onun Batı Avrupa'da solla işbirliği yapma inancıyla ve vatanseverlik duygusuyla dolu olduğunu belirtmiştir.
Adam Rapacki | |
---|---|
25. | |
Görev süresi 27 Nisan 1956 - 22 Aralık 1968 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | Stefan Jędrychowski |
1. | |
Görev süresi 15 Mayıs 1950 - 27 Nisan 1956 | |
Yerine gelen | |
2. | |
Görev süresi 16 Nisan 1947 - 15 Mayıs 1950 | |
Yerine geldiği | Stefan Jędrychowski |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 24 Aralık 1909 Lviv, Avusturya-Macaristan |
Ölüm | 10 Ekim 1970 (60 yaşında) Varşova, Polonya Halk Cumhuriyeti |
Biyografi
Rapacki, Marian Rapacki ve Maria Rapacka'nın çocuğu olarak 24 Aralık 1909'da Avusturya-Macaristan'ın Lemberg kentinde (modern Lviv, Ukrayna) dünyaya geldi.Birinci Dünya Savaşı'nın başlaması nedeniyle, o ve ailesi, Piotrków Trybunalski'ye ve 1919'da Varşova'ya taşındı. Şehirdeki ilk hayatı boyunca 1920'den 1929'a kadar lisede ve 1929'dan 1931'e kadar SGH Varşova Ekonomi Okulu'nda eğitim aldı. 1931'de Varşova'da faaliyet gösteren Sosyalist bir grup olan Bağımsız Sosyalist Gençlik Birliği'ne katıldı.
1932'de üniversiteyi bitirdikten sonra 28. Piyade Tümeni'ne katıldı ve Birlik'teki kariyerine devam ederek kısa sürede konsey üyesi oldu. Sık sık Ulusal Radikal Kamp ile çatışmalara ve gösterilere katıldı. 24 Ağustos 1939'da orduya katıldı, Akademik Birliğin 36. Piyade Alayı'nda bir teğmen ve bir müfreze lideri olarak Polonya'nın Almanya tarafından işgalinde savaştı. 22 Eylül'de Modlin Kalesi yakınlarında esir alındı ve II. Dünya Savaşı'nın geri kalanını savaş esiri kamplarında geçirdi. Rapacki, Nazi karşıtı kitaplar ve gizli gazeteler yazmak gibi birçok asi faaliyette bulundu, sol gruplara katıldı ve Rusça öğrendi. Nisan 1945'te serbest bırakıldı, Temmuz'da Polonya'ya döndü.
Ağustos 1945'te Polonya Sosyalist Partisi'ne katıldı ve Ocak 1946'da Varşova'ya taşındı. Ağustos ayında bir grup Polonyalı sosyalistle birlikte partinin Merkez Komitesine girdi. Yaklaşan Yasama Sejm seçimlerinin hazırlıklarına katıldı ve 1947 Polonya yasama seçimleri sırasında özel temsilci olarak atandı. 16 Nisan 1947'de Denizcilik Bakanı olarak atandı. 11 Ocak - 15 Aralık 1948 tarihleri arasında PSP'de önemli bir rol oynadı. Daha sonra Polonya Birleşik İşçi Partisi Politbürosunun üyesi olarak seçildi.
Denizcilik Bakanı olarak görev yaptığı süre boyunca, esas olarak ticaret filosunu yeniden inşa etmeye ve genişletmeye odaklandı. 1950'den 1956'ya kadar Yüksek Öğrenim Bakanı idi.
1956'dan 1968'e kadar Józef Cyrankiewicz'in kabinesinde dışişleri bakanıydı. Bir Dışişleri Bakanı olarak, özellikle sosyalist ve komünist geçmişi olan Dışişleri Bakanlığı genel müdürü Przemysław Ogrodziński'ye yakındı. Ogrodziński onun baş danışmanı olarak görev yaptı.
Dışişleri Bakanlığı döneminde Rapacki, Birleşik İşçi Partisi'nin baskı ve sansürü hafifletmesiyle tanınan liberalleştirici kanadının liderlerinden biri olarak kabul edildi ve bu sayede popülerlik kazandı.
Amerikan hükûmetine ait bir radyo istasyonu olan Radio Free Europe, 1950'ler boyunca ABD'nin Komünizmin "geri püskürtülmesinin" arkasında durduğunu ve Doğu Avrupalı halklara komünist rejimlerine karşı ayaklanırlarsa Amerikalıların askerî güçle müdahale edeceğine dair söz verdiğini iddia etmişti. 1956'da Macarlar Özgür Avrupa Radyosunun tavsiyelerine uydular ve ayaklandılar, ancak Kızıl Ordu tarafından ezildiler: ABD, Sovyetler Birliği ile nükleer bir savaşa neden olma korkusuyla müdahale etmedi. Polonya perspektifinden, Macar ayaklanmasının ezilmesiyle birlikte Özgür Avrupa Radyosu'nun iddialarının içi boş olması, komünist rejimi devirmeye çalışmanın bir anlamı olmadığını gösterdi. Aynı zamanda, Varşova'daki Stalinist liderliğin Sovyet itirazları karşısında Birleşik İşçi Halkının reformist bir hizibi tarafından devrildiğini gören Polonya Ekim ayaklanması, Polonya'nın daha bağımsız hale geleceği umudunu verdi.
1950'lerde Polonya dış politikasının temel kaygıları, Batı Alman hükûmetinin Oder-Neisse hattının Almanya'nın doğu sınırı olduğunu reddetmesi ve 1937'de Almanya'nın bir parçası olan Polonya'nın tüm bölgelerinin Polonya tarafından yasadışı olarak işgal edildiği iddiasıydı. 1955'te, NATO Konseyi'nin bir toplantısında, Batı Alman hükûmeti Bundeswehr'in nükleer silahlarla donatılmasını talep etti, bu talep Varşova'da büyük alarma neden oldu.
1956 Süveyş Krizi, Batı'nın kendi içindeki birliğinin göründüğünden daha zayıf olduğunu ortaya çıkardı. Bu durum, Rapacki'ye İngiltere ve Fransa'nın ABD ile olan anlaşmazlıklarının Polonya diplomasisi tarafından istismar edilebileceğine dair umut verdi; en önemli konu Batı Almanya'nın bir gün Polonya'ya karşı kullanılabilecek nükleer silahlara sahip olmasını engellemekti.
2 Ekim 1957'de Birleşmiş Milletler'de Orta Avrupa'da (Çekoslovakya, Polonya, Doğu ve Batı Almanya'yı kapsayan) nükleerden arındırılmış bölge planını sundu ve bu plan "Rapacki Planı" olarak biliniyordu. Batı, Doğu'daki devasa konvansiyonel güçlerden korktuğu için planı reddetti.
Rapacki, 10 Ekim 1970'te 60 yaşında Varşova'da öldü.
Sivil, ulusal ve askeri ödüller
Rapacki, Polonya Halkının İnşaatçıları Nişanı ve İş Afişi Nişanı gibi birçok emir aldı. Ayrıca Güney Haç Nişanı'nı ve 1965'te İtalyan Cumhuriyeti Liyakat Nişanı'nı aldı. 1967'de Todor Jivkov tarafından Bulgaristan Halk Cumhuriyeti Nişanı ile ödüllendirildi.
Ayrıca bakınız
Notlar
Kaynakça
- ^ Stefancic, 1987.
- ^ Piotr Wandycz, "Adam Rapacki and the search for European security." in The Diplomats, 1939-1979 (Princeton University Press, 1994) pp. 289-318.
- ^ a b . Encyclopædia Britannica. 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.
- ^ a b Wandycz 1994, s. 294.
- ^ a b c d e f Wandycz 1994.
- ^ Divided, But Not Disconnected: German Experiences of the Cold War. Berghahn Books. 2010. s. 100. ISBN . 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022.
- ^ Encyclopedia of the Cold War. Taylor & Francis. 2013. s. 373. ISBN . 28 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022.
- ^ "Wręczenie odznaczeń w Belwederze". Nowiny. 170: 1. 20 Temmuz 1964. 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
- ^ Potęga (1 Mayıs 1975). "Komunista" (PDF). . no. 99: 1. 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
- ^ "Order Odrodzenia dla G. Saragata. Odznaczenia włoskie dla przywódców polskich". . 246: 1. 16 Ekim 1965. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
- ^ "Sofia gorąco powitała delegację polską". . no. 79: 1. 4 Nisan 1967. 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adam Rapacki 24 Aralik 1909 10 Ekim 1970 1947 den 1968 e kadar onde gelen bir Polonyali Komunist politikaci ve diplomatti Siyasete sosyalist harekette basladi ancak 1948 de yeni Polonya Birlesik Isci Partisi nin PZPR Merkez Komitesine katildi ve Politburo nun bir uyesi oldu Politburonun Kremlin ile cok yakin baglari vardi En cok 1957 de Avrupa da nukleerden arindirilmis bolgelerin olusturulmasi onerisiyle tanindi ancak oneri asla benimsenmedi Bati Alman yayilmaciligina karsi uyarida bulunurken Dogu Almanya ile iyi iliskiler surdurdu Polonya kokenli Amerikali tarihci Piotr Wandycz Rapacaki nin iyi egitimli kozmopolit pragmatik liberal ve hirsli bir kisilik oldugunu ve onun Bati Avrupa da solla isbirligi yapma inanciyla ve vatanseverlik duygusuyla dolu oldugunu belirtmistir Adam Rapacki25 Gorev suresi 27 Nisan 1956 22 Aralik 1968Yerine geldigiYerine gelen Stefan Jedrychowski1 Gorev suresi 15 Mayis 1950 27 Nisan 1956Yerine gelen2 Gorev suresi 16 Nisan 1947 15 Mayis 1950Yerine geldigi Stefan JedrychowskiYerine gelenKisisel bilgilerDogum 24 Aralik 1909 Lviv Avusturya MacaristanOlum 10 Ekim 1970 60 yasinda Varsova Polonya Halk CumhuriyetiBiyografiRapacki Marian Rapacki ve Maria Rapacka nin cocugu olarak 24 Aralik 1909 da Avusturya Macaristan in Lemberg kentinde modern Lviv Ukrayna dunyaya geldi Birinci Dunya Savasi nin baslamasi nedeniyle o ve ailesi Piotrkow Trybunalski ye ve 1919 da Varsova ya tasindi Sehirdeki ilk hayati boyunca 1920 den 1929 a kadar lisede ve 1929 dan 1931 e kadar SGH Varsova Ekonomi Okulu nda egitim aldi 1931 de Varsova da faaliyet gosteren Sosyalist bir grup olan Bagimsiz Sosyalist Genclik Birligi ne katildi 1932 de universiteyi bitirdikten sonra 28 Piyade Tumeni ne katildi ve Birlik teki kariyerine devam ederek kisa surede konsey uyesi oldu Sik sik Ulusal Radikal Kamp ile catismalara ve gosterilere katildi 24 Agustos 1939 da orduya katildi Akademik Birligin 36 Piyade Alayi nda bir tegmen ve bir mufreze lideri olarak Polonya nin Almanya tarafindan isgalinde savasti 22 Eylul de Modlin Kalesi yakinlarinda esir alindi ve II Dunya Savasi nin geri kalanini savas esiri kamplarinda gecirdi Rapacki Nazi karsiti kitaplar ve gizli gazeteler yazmak gibi bircok asi faaliyette bulundu sol gruplara katildi ve Rusca ogrendi Nisan 1945 te serbest birakildi Temmuz da Polonya ya dondu Agustos 1945 te Polonya Sosyalist Partisi ne katildi ve Ocak 1946 da Varsova ya tasindi Agustos ayinda bir grup Polonyali sosyalistle birlikte partinin Merkez Komitesine girdi Yaklasan Yasama Sejm secimlerinin hazirliklarina katildi ve 1947 Polonya yasama secimleri sirasinda ozel temsilci olarak atandi 16 Nisan 1947 de Denizcilik Bakani olarak atandi 11 Ocak 15 Aralik 1948 tarihleri arasinda PSP de onemli bir rol oynadi Daha sonra Polonya Birlesik Isci Partisi Politburosunun uyesi olarak secildi Denizcilik Bakani olarak gorev yaptigi sure boyunca esas olarak ticaret filosunu yeniden insa etmeye ve genisletmeye odaklandi 1950 den 1956 ya kadar Yuksek Ogrenim Bakani idi 1956 dan 1968 e kadar Jozef Cyrankiewicz in kabinesinde disisleri bakaniydi Bir Disisleri Bakani olarak ozellikle sosyalist ve komunist gecmisi olan Disisleri Bakanligi genel muduru Przemyslaw Ogrodzinski ye yakindi Ogrodzinski onun bas danismani olarak gorev yapti Disisleri Bakanligi doneminde Rapacki Birlesik Isci Partisi nin baski ve sansuru hafifletmesiyle taninan liberallestirici kanadinin liderlerinden biri olarak kabul edildi ve bu sayede populerlik kazandi Amerikan hukumetine ait bir radyo istasyonu olan Radio Free Europe 1950 ler boyunca ABD nin Komunizmin geri puskurtulmesinin arkasinda durdugunu ve Dogu Avrupali halklara komunist rejimlerine karsi ayaklanirlarsa Amerikalilarin askeri gucle mudahale edecegine dair soz verdigini iddia etmisti 1956 da Macarlar Ozgur Avrupa Radyosunun tavsiyelerine uydular ve ayaklandilar ancak Kizil Ordu tarafindan ezildiler ABD Sovyetler Birligi ile nukleer bir savasa neden olma korkusuyla mudahale etmedi Polonya perspektifinden Macar ayaklanmasinin ezilmesiyle birlikte Ozgur Avrupa Radyosu nun iddialarinin ici bos olmasi komunist rejimi devirmeye calismanin bir anlami olmadigini gosterdi Ayni zamanda Varsova daki Stalinist liderligin Sovyet itirazlari karsisinda Birlesik Isci Halkinin reformist bir hizibi tarafindan devrildigini goren Polonya Ekim ayaklanmasi Polonya nin daha bagimsiz hale gelecegi umudunu verdi 1950 lerde Polonya dis politikasinin temel kaygilari Bati Alman hukumetinin Oder Neisse hattinin Almanya nin dogu siniri oldugunu reddetmesi ve 1937 de Almanya nin bir parcasi olan Polonya nin tum bolgelerinin Polonya tarafindan yasadisi olarak isgal edildigi iddiasiydi 1955 te NATO Konseyi nin bir toplantisinda Bati Alman hukumeti Bundeswehr in nukleer silahlarla donatilmasini talep etti bu talep Varsova da buyuk alarma neden oldu 1956 Suveys Krizi Bati nin kendi icindeki birliginin gorundugunden daha zayif oldugunu ortaya cikardi Bu durum Rapacki ye Ingiltere ve Fransa nin ABD ile olan anlasmazliklarinin Polonya diplomasisi tarafindan istismar edilebilecegine dair umut verdi en onemli konu Bati Almanya nin bir gun Polonya ya karsi kullanilabilecek nukleer silahlara sahip olmasini engellemekti 2 Ekim 1957 de Birlesmis Milletler de Orta Avrupa da Cekoslovakya Polonya Dogu ve Bati Almanya yi kapsayan nukleerden arindirilmis bolge planini sundu ve bu plan Rapacki Plani olarak biliniyordu Bati Dogu daki devasa konvansiyonel guclerden korktugu icin plani reddetti Rapacki 10 Ekim 1970 te 60 yasinda Varsova da oldu Sivil ulusal ve askeri odullerRapacki Polonya Halkinin Insaatcilari Nisani ve Is Afisi Nisani gibi bircok emir aldi Ayrica Guney Hac Nisani ni ve 1965 te Italyan Cumhuriyeti Liyakat Nisani ni aldi 1967 de Todor Jivkov tarafindan Bulgaristan Halk Cumhuriyeti Nisani ile odullendirildi Ayrica bakinizPolonyalilar ListesiNotlar 31 Aralik 1951 e kadar Egitim ve Bilim Bakani Jedrychowski Denizcilik ve Dis Ticaret Bakaniydi Kaynakca Stefancic 1987 Piotr Wandycz Adam Rapacki and the search for European security in The Diplomats 1939 1979 Princeton University Press 1994 pp 289 318 a b Encyclopaedia Britannica 17 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2013 a b Wandycz 1994 s 294 a b c d e f Wandycz 1994 Divided But Not Disconnected German Experiences of the Cold War Berghahn Books 2010 s 100 ISBN 978 1 84545 646 7 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2022 Encyclopedia of the Cold War Taylor amp Francis 2013 s 373 ISBN 978 1 135 92311 2 28 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2022 Wreczenie odznaczen w Belwederze Nowiny 170 1 20 Temmuz 1964 27 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2021 Potega 1 Mayis 1975 Komunista PDF no 99 1 27 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Haziran 2021 Order Odrodzenia dla G Saragata Odznaczenia wloskie dla przywodcow polskich 246 1 16 Ekim 1965 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2021 Sofia goraco powitala delegacje polska no 79 1 4 Nisan 1967 27 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2021 0691194467