Adigeni (Gürcüce: ადიგენი; okunuşu: “adigeni”), Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi sınırları içinde bir köydür. Kvabliani Çayı’nın kıyısında, deniz seviyesinden 1.200 metre yükseklikte yer alır. Adigeni Belediyesi’nin merkezi olan Adigeni kasabasına 1 km uzaklıktadır.
Adigeni köyü, Gorguli, ve köyleriyle birlikte Gorguli temini oluşturmaktadır.
Tarihçe
Gürcüce bir yer adı olan Adigeni, Adigveni’den değişime uğramıştır. Bu yer adı bir Gürcü halk şiirinde de “Adigveni” olarak geçer. Adigveni adı erken dönem Osmanlı tahrir defterine Adigven (ادیكون) olarak girmiştir. Latin harfli Türkçeye Adigven adı “Adigön” olarak aktarılmıştır.
Adigeni, erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü Krallığı, birleşik Gürcü Krallığı ve Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe-Saatabago sınırları içinde yer alıyordu. 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlıların eline geçen geçti. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Çıldır Eyaleti’ne bağlı Ahısha livasının Altunkala nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyde 25 hane yaşıyordu. Vergi vermekle yükümlü hane reislerinin çoğu İvane, Vardzel, Rostevan, Gogiça, İvane, Saba Gogina gibi Gürcü adları taşıyordu. Her hanenin ispenç vergisi vermesi, Adigeni’nin bir Hristiyan köyü olduğunu göstermektedir.
Adigeni, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldı. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Çarlık Rusyası’nın eline geçti ve bu imparatorluğun sınırları içinde bulunan Gürcistan’ın yeniden parçası haline geldi. Köyün Osmanlı döneminde ortaya çıkan Müslüman nüfusu 1944 yılında Sovyet yönetimi tarafından Orta Asya'ya sürülmüştür.
Adigeni köyünde bir kilisenin varlığı bilinmektedir. Ancak bu kilisenin inşa ve yıkım tarihi konusunda bilgi mevcut değildir. Köyde bulunan ve çatı örtüsü ile belli ölçüde duvarları yıkılmış olan cami, kitabesine göre, Rus idaresi sırasında, 1885 yılında inşa edilmiştir. 10,00 x 13,43 metre ölçülerine sahip Adigeni Camisi'nde, büyük bir olasılıkla bir kiliseye ait taşlar da kullanılmıştır.
Nüfus
2014 yılı verilerine göre köyde 288 kişi yaşıyordu. Nüfusun çoğunluğu Gürcülerden oluşuyordu.
Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
---|---|---|---|
2002 | 383 | 188 | 195 |
2014 | 288 |
Kaynakça
- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 77 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 159". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 116, II. cilt (1941), s. 118". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2021.
- ^ Nebi Gümüş - Nicole Kancal-Ferrari, Ahıska Bölgesindeki Türk İslam Mimarı Yadigarları, İstanbul, 2019, s. 72, .
- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 19 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adigeni Gurcuce ადიგენი okunusu adigeni Gurcistan in Samtshe Cavaheti bolgesinde Adigeni Belediyesi sinirlari icinde bir koydur Kvabliani Cayi nin kiyisinda deniz seviyesinden 1 200 metre yukseklikte yer alir Adigeni Belediyesi nin merkezi olan Adigeni kasabasina 1 km uzakliktadir Adigeni koyu Gorguli ve koyleriyle birlikte Gorguli temini olusturmaktadir TarihceGurcuce bir yer adi olan Adigeni Adigveni den degisime ugramistir Bu yer adi bir Gurcu halk siirinde de Adigveni olarak gecer Adigveni adi erken donem Osmanli tahrir defterine Adigven ادیكون olarak girmistir Latin harfli Turkceye Adigven adi Adigon olarak aktarilmistir Adigeni erken ve gec Orta Cag da Gurcu Kralligi birlesik Gurcu Kralligi ve Gurcu atabeglerin yonetimindeki Samtshe Saatabago sinirlari icinde yer aliyordu 16 yuzyilin ikinci yarisinda Osmanlilarin eline gecen gecti 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Cildir Eyaleti ne bagli Ahisha livasinin Altunkala nahiyesinin koylerinden biriydi Koyde 25 hane yasiyordu Vergi vermekle yukumlu hane reislerinin cogu Ivane Vardzel Rostevan Gogica Ivane Saba Gogina gibi Gurcu adlari tasiyordu Her hanenin ispenc vergisi vermesi Adigeni nin bir Hristiyan koyu oldugunu gostermektedir Adigeni uzun sure Osmanli egemenliginde kaldi 1828 1829 Osmanli Rus Savasi nda Carlik Rusyasi nin eline gecti ve bu imparatorlugun sinirlari icinde bulunan Gurcistan in yeniden parcasi haline geldi Koyun Osmanli doneminde ortaya cikan Musluman nufusu 1944 yilinda Sovyet yonetimi tarafindan Orta Asya ya surulmustur Adigeni koyunde bir kilisenin varligi bilinmektedir Ancak bu kilisenin insa ve yikim tarihi konusunda bilgi mevcut degildir Koyde bulunan ve cati ortusu ile belli olcude duvarlari yikilmis olan cami kitabesine gore Rus idaresi sirasinda 1885 yilinda insa edilmistir 10 00 x 13 43 metre olculerine sahip Adigeni Camisi nde buyuk bir olasilikla bir kiliseye ait taslar da kullanilmistir Nufus2014 yili verilerine gore koyde 288 kisi yasiyordu Nufusun cogunlugu Gurculerden olusuyordu Sayim tarihi Nufus Erkek Kadin2002 383 188 1952014 288Kaynakca Samshe Cavaheti Gurcuce Yazarlar Dali Nikolaisvili Davit Sartania Avtandil Ucmacuridze Lamzira Lagidze Vaja Trapaidze Tinatin Nanobasvili Tiflis 2016 s 77 26 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8626 7 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 159 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 116 II cilt 1941 s 118 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2021 Nebi Gumus Nicole Kancal Ferrari Ahiska Bolgesindeki Turk Islam Mimari Yadigarlari Istanbul 2019 s 72 ISBN 978 975 17 4362 6 Samshe Cavaheti Gurcuce Yazarlar Dali Nikolaisvili Davit Sartania Avtandil Ucmacuridze Lamzira Lagidze Vaja Trapaidze Tinatin Nanobasvili Tiflis 2016 s 19 26 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8626 7