Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Agathe Uwilingiyimana ya da bilindiği adı ile Madame Agathe (23 Mayıs 1953 - 7 Nisan 1994), Ruandalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Uwilingiyimana, Afrika ülkesi Ruanda'da 1993 ile 1994 yılları arasında başbakan olarak görev almıştır.
| Agathe Uwilingiyimana | |
|---|---|
| 4. Ruanda Başbakanı | |
| Görev süresi 18 Temmuz 1993 - 7 Nisan 1994 | |
| Yerine geldiği | Dismas Nsengiyaremye |
| Yerine gelen | Jean Kambanda |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 23 Mayıs 1953 |
| Ölüm | 7 Nisan 1994 Kigali |
Hutu kökenli olan Uwilingiyimana, 1953 yılında başkent Kigali'nin 140 km güneydoğusunda yer alan köyünde dünyaya gelmiştir. Ailesi doğumundan kısa bir süre sonra çalışıp para kazanabilmek adına Butare'yi terk ederek Belçika Kongosu'na göç etmişlerdir. Uwilingiyimana'nın ailesi dört yaşına geldiğinde yeniden Butare'ye dönüş kararı almıştır.
İlk öğrenim hayatının ardından Notre Dame des Citeaux High School sınavlarını kazanarak burada okumaya başlamıştır. Yirmi yaşına geldiğinde Beşeri bilimler alanında eğitim verme hakkını elde eden Uwilingiyimana, öğretim görevlisi olarak görev almaya başlamıştır.
1976 yılında matematik ve kimya alanında da lisans eğitimini tamamlayan Uwilingiyimana, Butare'de bir okulda matematik öğretmeni olarak görev almaya başlamıştır. Otuz yaşına geldiğinde 'nde kimya dalında öğretim görevlisi olarak hizmet vermeye başlamıştır.
1986 yılında Butare Koleji içerisinde kurduğu Tasarruf ve Kredi Kooperatifi adı altındaki yardım organizasyonu ile gerçekleştirdiği başarılı işler sonucunda Kigali'de bulunan devlet yönetiminin dikkatini çeken Uwilingiyimana, mutsuz olan ülkenin güney kesimini temsilen 1989 yılında Ticaret Bakanlığı bünyesinde birçok direktörden biri olarak göreve başlatılmıştır.
1992 yılında muhalefette yer alan (MDR) bünyesine dahil olan Uwilingiyimana, dört ay gibi kısa bir sürede Dismas Nsengiyaremye başbakanlığında kurulan kabinede yer alarak Eğitim Bakanı olmuştur. Eğitim Bakanı olduktan sonra yaptığı ilk icraatlardan biri olarak akademi alanında var olan etnik köken kota sistemini ortadan kaldırmış, bu hareketi sonrasında aşırı Hutu partilerin düşmanlığını kazanmıştır.
Devlet başkanı Juvénal Habyarimana önderliğinde iç savaşın tarafları olan partiler arasında ateşkes ilan ettiği döneminde başbakan koltuğunda oturan Uwilingiyimana, bu antlaşma sonrasında görevi başındaki on sekizinci gününde görevinden alınıp yerine görevden uzaklaştırılmasında da katkısı bulunan Faustin Twagiramungu atanmak istense de, görevini fiilen sürdürmeye ve Yöneten Başbakan olarak makamını korumayı başarmıştır.
6 Nisan 1994 tarihinde devlet başkanı Habyarimana'nın Genelkurmay Başkanı ve Burundi devlet başkanı Cyprien Ntaryamira ile birlikte içerisinde bulunduğu uçağın düşürülmesi sonrasında başbakan Uwilingiyimana aynı akşam Radio France yayınına katılmış ve şu açıklamayı yapmıştır:
Ateş ediyorlar, insanları terörize edip evlerinde yerde yatmak zorunda bırakıyorlar. İnanıyorum ki devlet başkanımızın öldürülmesinin getirdiği sonuçların acısını çekiyoruz. Bizler siviller olarak hiçbir şekilde devlet başkanımızın ölümünden sorumlu değiliz
Bu açıklamasının yanı sıra bu olayı çözmek için hemen adım atılacağını ifade etmiştir. Uwilingiyimana'nın kayıt altına alınan son röportajı olarak önem taşıyan bu açıklamalarının ardından Birleşmiş Milletler Barış Gücü askerleri gece 03:00'da kendisini alıp Radio Rwanda yayınında halka canlı olarak seslenmesini ve sükunete davet etmesini sağlamak için buraya götürmeyi hedeflemişler, bu doğrultuda evine gidilmiştir.
Bu süreçte evi BM Barış Gücü askerlerinin yanı sıra Ruanda hükûmet askerleri tarafından da korumaya alınan Uwilingiyimana, evinin önünde Belçikalı BM Barış Gücü askerleri ile Ruanda askerleri arasında yaşanan gerginlik sonrasında Ruandalı polislerin çite delik açmak suretiyle gösterdiği desteği ile evinden kaçarak sabah saat 7 gibi BM'nin Kigali'de bulunan binasına saklanmışlardır. İlerleyen süreçte BM tarafından gerçekleştirilen tahkikatta dinlenen şahitler saat 10 gibi binaya Ruanda askerlerinin geldiğini ve Uwilingiyimana'yı sorarak onu aradıklarını ifade etmişlerdir. Bu saatten sonra Uwilingiyimana'nın akıbeti hakkında detaylı bir bilgiye ulaşılamamış, kendisinin hangi şartlarda, kimin tarafından ve saat kaçta öldürüldüğü yönünde kesin bilgilere ulaşılamamıştır.
Kaynakça
- ^ "Frederik Grünfeld, Anke Huijboom (2007). The Failure to Prevent Genocide in Rwanda: The Role of Bystanders". 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
Dış bağlantılar
- (Since the Forum for African Women Educationalists has created an award in her honour it is to be expected that this contains no criticism of Agathe Uwilingiyimana.)
- Gunhild Hoogensen and Bruce O. Solheim (2006) 'Agathe Uwilingiyimana', page 48-50, "Women in power - women leaders since 1960", Westport, CT: Praeger
- Torild Skard (2014) 'Agathe Uwilingiyimana', page 291-2, "Women of power - half a century of female presidents and prime ministers worldwide", Bristol: Policy Press
- Kevin A. Hill: Agathe Uwilingiyimana. In: Rebecca Mae Salokar, Mary L. Volcansek (Hrsg.): Women and the Law. A Bio-Bibliographical Sourcebook. Greenwood Press, Westport CT u. a. 1996, Sayfa 323–328.
- Ruanda eski başbakanı hakkında bilgiler14 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Dismas Nsengiyaremye | Ruanda Başbakanı 18 Temmuz 1993 – 7 Nisan 1994 | Sonra gelen Jean Kambanda |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agathe Uwilingiyimana ya da bilindigi adi ile Madame Agathe 23 Mayis 1953 7 Nisan 1994 Ruandali ogretim gorevlisi ve siyasetci Uwilingiyimana Afrika ulkesi Ruanda da 1993 ile 1994 yillari arasinda basbakan olarak gorev almistir Agathe Uwilingiyimana4 Ruanda BasbakaniGorev suresi 18 Temmuz 1993 7 Nisan 1994Yerine geldigi Dismas NsengiyaremyeYerine gelen Jean KambandaKisisel bilgilerDogum 23 Mayis 1953Olum 7 Nisan 1994 Kigali Hutu kokenli olan Uwilingiyimana 1953 yilinda baskent Kigali nin 140 km guneydogusunda yer alan koyunde dunyaya gelmistir Ailesi dogumundan kisa bir sure sonra calisip para kazanabilmek adina Butare yi terk ederek Belcika Kongosu na goc etmislerdir Uwilingiyimana nin ailesi dort yasina geldiginde yeniden Butare ye donus karari almistir Ilk ogrenim hayatinin ardindan Notre Dame des Citeaux High School sinavlarini kazanarak burada okumaya baslamistir Yirmi yasina geldiginde Beseri bilimler alaninda egitim verme hakkini elde eden Uwilingiyimana ogretim gorevlisi olarak gorev almaya baslamistir 1976 yilinda matematik ve kimya alaninda da lisans egitimini tamamlayan Uwilingiyimana Butare de bir okulda matematik ogretmeni olarak gorev almaya baslamistir Otuz yasina geldiginde nde kimya dalinda ogretim gorevlisi olarak hizmet vermeye baslamistir 1986 yilinda Butare Koleji icerisinde kurdugu Tasarruf ve Kredi Kooperatifi adi altindaki yardim organizasyonu ile gerceklestirdigi basarili isler sonucunda Kigali de bulunan devlet yonetiminin dikkatini ceken Uwilingiyimana mutsuz olan ulkenin guney kesimini temsilen 1989 yilinda Ticaret Bakanligi bunyesinde bircok direktorden biri olarak goreve baslatilmistir 1992 yilinda muhalefette yer alan MDR bunyesine dahil olan Uwilingiyimana dort ay gibi kisa bir surede Dismas Nsengiyaremye basbakanliginda kurulan kabinede yer alarak Egitim Bakani olmustur Egitim Bakani olduktan sonra yaptigi ilk icraatlardan biri olarak akademi alaninda var olan etnik koken kota sistemini ortadan kaldirmis bu hareketi sonrasinda asiri Hutu partilerin dusmanligini kazanmistir Devlet baskani Juvenal Habyarimana onderliginde ic savasin taraflari olan partiler arasinda ateskes ilan ettigi doneminde basbakan koltugunda oturan Uwilingiyimana bu antlasma sonrasinda gorevi basindaki on sekizinci gununde gorevinden alinip yerine gorevden uzaklastirilmasinda da katkisi bulunan Faustin Twagiramungu atanmak istense de gorevini fiilen surdurmeye ve Yoneten Basbakan olarak makamini korumayi basarmistir 6 Nisan 1994 tarihinde devlet baskani Habyarimana nin Genelkurmay Baskani ve Burundi devlet baskani Cyprien Ntaryamira ile birlikte icerisinde bulundugu ucagin dusurulmesi sonrasinda basbakan Uwilingiyimana ayni aksam Radio France yayinina katilmis ve su aciklamayi yapmistir Ates ediyorlar insanlari terorize edip evlerinde yerde yatmak zorunda birakiyorlar Inaniyorum ki devlet baskanimizin oldurulmesinin getirdigi sonuclarin acisini cekiyoruz Bizler siviller olarak hicbir sekilde devlet baskanimizin olumunden sorumlu degiliz Bu aciklamasinin yani sira bu olayi cozmek icin hemen adim atilacagini ifade etmistir Uwilingiyimana nin kayit altina alinan son roportaji olarak onem tasiyan bu aciklamalarinin ardindan Birlesmis Milletler Baris Gucu askerleri gece 03 00 da kendisini alip Radio Rwanda yayininda halka canli olarak seslenmesini ve sukunete davet etmesini saglamak icin buraya goturmeyi hedeflemisler bu dogrultuda evine gidilmistir Bu surecte evi BM Baris Gucu askerlerinin yani sira Ruanda hukumet askerleri tarafindan da korumaya alinan Uwilingiyimana evinin onunde Belcikali BM Baris Gucu askerleri ile Ruanda askerleri arasinda yasanan gerginlik sonrasinda Ruandali polislerin cite delik acmak suretiyle gosterdigi destegi ile evinden kacarak sabah saat 7 gibi BM nin Kigali de bulunan binasina saklanmislardir Ilerleyen surecte BM tarafindan gerceklestirilen tahkikatta dinlenen sahitler saat 10 gibi binaya Ruanda askerlerinin geldigini ve Uwilingiyimana yi sorarak onu aradiklarini ifade etmislerdir Bu saatten sonra Uwilingiyimana nin akibeti hakkinda detayli bir bilgiye ulasilamamis kendisinin hangi sartlarda kimin tarafindan ve saat kacta olduruldugu yonunde kesin bilgilere ulasilamamistir Kaynakca Frederik Grunfeld Anke Huijboom 2007 The Failure to Prevent Genocide in Rwanda The Role of Bystanders 18 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2016 Dis baglantilar Since the Forum for African Women Educationalists has created an award in her honour it is to be expected that this contains no criticism of Agathe Uwilingiyimana Gunhild Hoogensen and Bruce O Solheim 2006 Agathe Uwilingiyimana page 48 50 Women in power women leaders since 1960 Westport CT Praeger Torild Skard 2014 Agathe Uwilingiyimana page 291 2 Women of power half a century of female presidents and prime ministers worldwide Bristol Policy Press Kevin A Hill Agathe Uwilingiyimana In Rebecca Mae Salokar Mary L Volcansek Hrsg Women and the Law A Bio Bibliographical Sourcebook Greenwood Press Westport CT u a 1996 Sayfa 323 328 Ruanda eski basbakani hakkinda bilgiler14 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Dismas Nsengiyaremye Ruanda Basbakani 18 Temmuz 1993 7 Nisan 1994 Sonra gelen Jean Kambanda