Agrokomerc, Bosna-Hersek, Velika Kladuša merkezli ve önceki faaliyetleri eski Yugoslavya'nın tamamına yayılmış bir gıda şirketidir. Şirket, 1980'lerin sonunda Agrokomerc Olayı olarak bilinen bir yolsuzluk skandalı nedeniyle uluslararası alanda tanınmıştır.Bosna Savaşı sırasında şirketin CEO'su Fikret Abdić, servetini ve siyasi nüfuzunu tanınmayan bir devlet olan Batı Bosna Özerk Bölgesi'ni kurmak için kullanmıştır.
İlk büyüme
Agrokomerc, İkinci Dünya Savaşı'nın hemen ardından Yugoslav Komünist Partisi tarafından ekonomik abluka altına alınan bir bölgede yer almaktadır.[]] O zamanlar şirket, Hırvatistan sınırındaki bir çiftlikten oluşmaktaydı.
Şirket, 1970'li yıllarda yeni başkanı Fikret Abdić ile çevredeki çiftçilerle bağlantılar oluşturup tavuk çiftlikleri kurarak ve bölgedeki binlerce işsize iş sağlayarak büyümeye başlamıştır.
Kısa bir süre sonra Agrokomerc, yerel yaşamın her alanında ana mevzu haline gelmiştir. Şirket, kendi yatırımlarının yanı sıra çalışanları ve kamuoyu üzerindeki olumlu etkisiyle faaliyet gösterdiği bölgeyi Yugoslavya'nın en gelişmiş bölgelerinden biri haline getirmiştir. Şirket, kendi öz kaynaklarıyla bölgenin en ücra köşelerine yollar yapmış, bölgedeki hemen hemen her eve su temin etmiş, yüksek eğitimli personel yetiştirmek için eğitim sistemine yatırım yapmıştır.
1980'li yıllara gelindiğinde şirketin milyonlarca tavuğu, binlerce hindisi, binlerce çiftlik tavşanı, mayonez üretimi, likör üretimi, hindi, salam, öğle yemeği üretimi, çikolata üretimi, mantar yetiştiriciliğinin yanı sıra soğuk ve kuru depolama üniteleri bulunmaktaydı. 13.000'den fazla çalışanı, ürünlerin dağıtımına yönelik kendi kamyonları, çalışanlara ve kamuya yönelik bir taşıma hizmeti bulunan ve Avrupa'nın tamamında ve daha da ötesinde ürün kalitesi konusunda mükemmel bir itibara sahip olan Agrokomerc, başarılı bir şirket ve gıda üretim devi olarak kabul edilmekteydi.
Agrokomerc Olayı
Agrokomerc Olayı, 15 Ağustos 1987 tarihinde Belgrad merkezli Borba gazetesinde yayınlanan ve şirketin habersiz senet ihraç etmekle suçlandığı bir makalenin ardından Ağustos 1987'de kamuoyuna açıklanmıştır. Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Yürütme Konseyi de davayla ilgili bir not yayınlamıştır. Kısa süre sonra, Abdić'e siyasi sponsorluk yapmakla suçlanan ve Abdić'in finansal sisteme girişinin ana suçluları olarak kabul edilen Hamdija ve Hakija Pozderac kardeşlere ve Fikret Abdić'e karşı bir medya kampanyası başlatılmıştır.
Bosna-Hersek Komünistler Birliği Merkez Komitesi Başkanlığı, 31 Ağustos 1987 tarihinde SOUR Agrokomerc'in iş usulsüzlüklerini tartışan uzun bir oturum düzenlemiştir. Nisan ayında bile Bosna-Hersek Komünistler Birliği Başkanlığı cumhuriyet kurumlarından Agrokomerc'in meşru statüsünü kontrol etmelerini istedi. Cumhuriyet kurumlarına yönelik bu talep, Cumhuriyet İçişleri Bakanlığı'nın (RSUP) iş usulsüzlükleri, suiistimal, rüşvet, yolsuzluk ve fonların uygunsuz kullanımı gibi geniş çaplı bir olguya ilişkin uyarıda bulunmasının ardından yapıldı. Bosna-Hersek Komünistler Birliği Başkanlığı, Velika Kladuša ve Cazin'deki parti örgütlerinden yasa dışı eylemlerden kaçınmalarını ve durumu tam olarak analiz etmelerini istedi. Ancak Agrokomerc, iş yapılarının iş birliği yapmaması ve bilgi vermeyi reddetmesi nedeniyle Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Meclisi Yürütme Konseyi, Agrokomerc'in ekonomik-mali durumunu araştırmak üzere özel bir grup oluşturmuştur.
Özel grubun keşfi, tüm Yugoslav kamuoyunu şok etmiştir. Bosna-Hersek Komünistler Birliği Merkez Komitesi, Agrokomerc'in iş departmanlarının faaliyetlerini öz-yönetimi karşıtı ve teknokratik olarak nitelendirerek Fikret Abdić'in Merkez Komite'den çıkarılmasını, Yugoslav Meclisi Federal Konseyi'ndeki görevinden alınmasını ve Agrokomerc iş komitesi başkanlığından alınmasını talep etmiştir. Yetkililer, komünistlerin Cumhuriyet'in Kamu Kovalamacası, Devlet Muhasebe Servisi, Halk Bankası ve İş Bankası Saraybosna - Udružena banka (İngilizce: United Bank) konusundaki sorumlulukları hakkında sorgulama talep etti, çünkü düzensizlikleri keşfetme ve yasallığı ve devlet malını korumada inisiyatif eksikliği gösterdiler.
Savaş döneminde
1990'larda savaş patlak verdiğinde Abdić, 1993 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek Cumhuriyeti'nin kuzeybatı köşesinde bulunan fiili bağımsız bir varlık olan Batı Bosna Özerk Bölgesi'ni kurmuştur. Agrokomerc, ülke ekonomisinin mihenk taşıydı.
Savaştan sonra
Orijinal şirket savaştan sonra kapanmıştır ancak 1999 yılında şirketin eski işçileri tarafından, Tops marka bisküvilerin üretiminde uzmanlaşmış Saraybosna merkezli Gadžo Komerc şirketi ile iş birliği içinde Agrokomerc d.d Velika Kladuša olarak yeniden kurulmuştur. Şirket, ürünlerini Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya ve Kanada'ya ihraç etse de mali açıdan sıkıntı yaşamış ve daha sonra devlet kontrolü altına alınmıştır. Agrokomerc, 2014 yılında devlet tarafından açık artırmaya çıkarılmıştır ancak alıcı bulmada sorunlar olduğu bildirilmiştir.
2017 yılında, şirketin Saraybosna merkezli gıda ve tekstil konglomerası AS Group'un bir parçası olan AC Food tarafından satın alındığı ve finansal olarak toparlandığı; bisküvi, çikolata ve diğer şekerleme ürünlerinin üretimine devam ettiği, 2018'den itibaren et, kümes hayvanı ve yumurta üretimi için planları olduğu bildirilmiştir. Maza fındık kreması ve Kremipan çikolatası gibi diğer ürünler de yakın zamanda piyasaya sunulmuştur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Banta, Kenneth W. (28 Eylül 1987). . Time. 28 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2010.
- ^ a b c Lučić 2013.
- ^ "Agrokomerc d.d. - in bankruptcy proceedings - SeeNews - Business intelligence for Southeast Europe". seenews.com. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2019.
- ^ "Prodata zaplijenjena imovina Agrokomerca". PUFBIH.ba. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2019.
- ^ Agrokomerc Na Listi Za Privatizaciju U 2014. Godini,
- ^ "Agrokomerc on the feet, packed three hundred millionth "Tops"". PRO-PATENT.BA. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2019.
- ^ "AS Group from Tesanj to take over Agrokomerc?". Sarajevo Times (İngilizce). 24 Mart 2017. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2019.
- ^ "Domestic Company Agrokomerc: After Tops comes Emina Coffee". Sarajevo Times (İngilizce). 5 Kasım 2017. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2019.
- ^ "Domestic Company presented Maza Cream, most popular during 1980s". Sarajevo Times (İngilizce). 26 Aralık 2018. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2019.
Kitaplar
- Lučić, Ivo (2013). Uzroci rata: Bosna i Hercegovina od 1980. do 1992. godine (Hırvatça). Zagreb: Despot Infinitus. ISBN .
Filmler
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agrokomerc Bosna Hersek Velika Kladusa merkezli ve onceki faaliyetleri eski Yugoslavya nin tamamina yayilmis bir gida sirketidir Sirket 1980 lerin sonunda Agrokomerc Olayi olarak bilinen bir yolsuzluk skandali nedeniyle uluslararasi alanda taninmistir Bosna Savasi sirasinda sirketin CEO su Fikret Abdic servetini ve siyasi nufuzunu taninmayan bir devlet olan Bati Bosna Ozerk Bolgesi ni kurmak icin kullanmistir Ilk buyumeAgrokomerc Ikinci Dunya Savasi nin hemen ardindan Yugoslav Komunist Partisi tarafindan ekonomik abluka altina alinan bir bolgede yer almaktadir kaynak belirtilmeli O zamanlar sirket Hirvatistan sinirindaki bir ciftlikten olusmaktaydi Sirket 1970 li yillarda yeni baskani Fikret Abdic ile cevredeki ciftcilerle baglantilar olusturup tavuk ciftlikleri kurarak ve bolgedeki binlerce issize is saglayarak buyumeye baslamistir Kisa bir sure sonra Agrokomerc yerel yasamin her alaninda ana mevzu haline gelmistir Sirket kendi yatirimlarinin yani sira calisanlari ve kamuoyu uzerindeki olumlu etkisiyle faaliyet gosterdigi bolgeyi Yugoslavya nin en gelismis bolgelerinden biri haline getirmistir Sirket kendi oz kaynaklariyla bolgenin en ucra koselerine yollar yapmis bolgedeki hemen hemen her eve su temin etmis yuksek egitimli personel yetistirmek icin egitim sistemine yatirim yapmistir 1980 li yillara gelindiginde sirketin milyonlarca tavugu binlerce hindisi binlerce ciftlik tavsani mayonez uretimi likor uretimi hindi salam ogle yemegi uretimi cikolata uretimi mantar yetistiriciliginin yani sira soguk ve kuru depolama uniteleri bulunmaktaydi 13 000 den fazla calisani urunlerin dagitimina yonelik kendi kamyonlari calisanlara ve kamuya yonelik bir tasima hizmeti bulunan ve Avrupa nin tamaminda ve daha da otesinde urun kalitesi konusunda mukemmel bir itibara sahip olan Agrokomerc basarili bir sirket ve gida uretim devi olarak kabul edilmekteydi Agrokomerc OlayiAgrokomerc Olayi 15 Agustos 1987 tarihinde Belgrad merkezli Borba gazetesinde yayinlanan ve sirketin habersiz senet ihrac etmekle suclandigi bir makalenin ardindan Agustos 1987 de kamuoyuna aciklanmistir Bosna Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Yurutme Konseyi de davayla ilgili bir not yayinlamistir Kisa sure sonra Abdic e siyasi sponsorluk yapmakla suclanan ve Abdic in finansal sisteme girisinin ana suclulari olarak kabul edilen Hamdija ve Hakija Pozderac kardeslere ve Fikret Abdic e karsi bir medya kampanyasi baslatilmistir Bosna Hersek Komunistler Birligi Merkez Komitesi Baskanligi 31 Agustos 1987 tarihinde SOUR Agrokomerc in is usulsuzluklerini tartisan uzun bir oturum duzenlemistir Nisan ayinda bile Bosna Hersek Komunistler Birligi Baskanligi cumhuriyet kurumlarindan Agrokomerc in mesru statusunu kontrol etmelerini istedi Cumhuriyet kurumlarina yonelik bu talep Cumhuriyet Icisleri Bakanligi nin RSUP is usulsuzlukleri suiistimal rusvet yolsuzluk ve fonlarin uygunsuz kullanimi gibi genis capli bir olguya iliskin uyarida bulunmasinin ardindan yapildi Bosna Hersek Komunistler Birligi Baskanligi Velika Kladusa ve Cazin deki parti orgutlerinden yasa disi eylemlerden kacinmalarini ve durumu tam olarak analiz etmelerini istedi Ancak Agrokomerc is yapilarinin is birligi yapmamasi ve bilgi vermeyi reddetmesi nedeniyle Bosna Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Meclisi Yurutme Konseyi Agrokomerc in ekonomik mali durumunu arastirmak uzere ozel bir grup olusturmustur Ozel grubun kesfi tum Yugoslav kamuoyunu sok etmistir Bosna Hersek Komunistler Birligi Merkez Komitesi Agrokomerc in is departmanlarinin faaliyetlerini oz yonetimi karsiti ve teknokratik olarak nitelendirerek Fikret Abdic in Merkez Komite den cikarilmasini Yugoslav Meclisi Federal Konseyi ndeki gorevinden alinmasini ve Agrokomerc is komitesi baskanligindan alinmasini talep etmistir Yetkililer komunistlerin Cumhuriyet in Kamu Kovalamacasi Devlet Muhasebe Servisi Halk Bankasi ve Is Bankasi Saraybosna Udruzena banka Ingilizce United Bank konusundaki sorumluluklari hakkinda sorgulama talep etti cunku duzensizlikleri kesfetme ve yasalligi ve devlet malini korumada inisiyatif eksikligi gosterdiler Savas doneminde1990 larda savas patlak verdiginde Abdic 1993 ile 1995 yillari arasinda Bosna Hersek Cumhuriyeti nin kuzeybati kosesinde bulunan fiili bagimsiz bir varlik olan Bati Bosna Ozerk Bolgesi ni kurmustur Agrokomerc ulke ekonomisinin mihenk tasiydi Savastan sonraOrijinal sirket savastan sonra kapanmistir ancak 1999 yilinda sirketin eski iscileri tarafindan Tops marka biskuvilerin uretiminde uzmanlasmis Saraybosna merkezli Gadzo Komerc sirketi ile is birligi icinde Agrokomerc d d Velika Kladusa olarak yeniden kurulmustur Sirket urunlerini Amerika Birlesik Devletleri Avustralya ve Kanada ya ihrac etse de mali acidan sikinti yasamis ve daha sonra devlet kontrolu altina alinmistir Agrokomerc 2014 yilinda devlet tarafindan acik artirmaya cikarilmistir ancak alici bulmada sorunlar oldugu bildirilmistir 2017 yilinda sirketin Saraybosna merkezli gida ve tekstil konglomerasi AS Group un bir parcasi olan AC Food tarafindan satin alindigi ve finansal olarak toparlandigi biskuvi cikolata ve diger sekerleme urunlerinin uretimine devam ettigi 2018 den itibaren et kumes hayvani ve yumurta uretimi icin planlari oldugu bildirilmistir Maza findik kremasi ve Kremipan cikolatasi gibi diger urunler de yakin zamanda piyasaya sunulmustur Ayrica bakinizFikret Abdic Bati Bosna Ozerk BolgesiKaynakca Banta Kenneth W 28 Eylul 1987 Time 28 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2010 a b c Lucic 2013 Agrokomerc d d in bankruptcy proceedings SeeNews Business intelligence for Southeast Europe seenews com 29 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2019 Prodata zaplijenjena imovina Agrokomerca PUFBIH ba 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2019 Agrokomerc Na Listi Za Privatizaciju U 2014 Godini Agrokomerc on the feet packed three hundred millionth Tops PRO PATENT BA 29 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2019 AS Group from Tesanj to take over Agrokomerc Sarajevo Times Ingilizce 24 Mart 2017 31 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2019 Domestic Company Agrokomerc After Tops comes Emina Coffee Sarajevo Times Ingilizce 5 Kasim 2017 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2019 Domestic Company presented Maza Cream most popular during 1980s Sarajevo Times Ingilizce 26 Aralik 2018 17 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2019 Kitaplar Lucic Ivo 2013 Uzroci rata Bosna i Hercegovina od 1980 do 1992 godine Hirvatca Zagreb Despot Infinitus ISBN 9789537892067 Filmler IMDb de Agrokomerc IMDb de Agrokomerc danas i sutra