Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahalşeni Kilisesi (Gürcüce: ახალშენის ეკლესია), tarihsel Eruşeti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Ahalşeni olan Sazlıçayır köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş bir Gürcü kilisesiydi. Bu yapı tamamen yıkılmış ve yerinde cami inşa edilmiştir.
 Kilisede yer alan Aziz Giorgi tasviri ve Asomtavruli yazıt. Fotoğraf: 1902. | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Sazlıçayır, Hanak |
| Koordinatlar | 41°17′19″K 42°57′12″D / 41.28861°K 42.95333°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkılmış (yerine cami inşa edilmiş) |
| Mimari | |
| Tamamlanma | ? Orta Çağ |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Kesme taş |
Tarihçe
Günümüze ulaşmamış olan Ahalşeni Kilisesi, 1902 yılında Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili tarafından yerinde incelenmiş ve tanımlanmıştır. Takaişvili, yazıtlardan birinde kilisenin kurucusu olarak geçen Saurmaga'nın oğlu Nigvarai'nin kim olduğunun bilinmediğini, ama yazıtta kullanılmış Gürcü alfabesinin Asomtavruli karakterlerinin kilisenin eski bir tarihte inşa edildiğini gösterdiğini belirtmiştir. Nitekim 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde Ahalşeni'nin 46 haneden oluşan Hristiyan bir Gürcü köyü olduğu bilinmektedir. Kilisenin de bu tarihten önce inşa edilmiş olması gerekir. Osmanlılar 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Ahalşeni Kilisesi'ni bir ekle kuleye dönüştürmüş ve savunma amaçlı bir yapı olarak kullanmıştır. Kilise daha sonraki bir tarihte tamamen yıkılmış ve yerinde köyün camisi inşa edilmiştir.
Mimari
Ahalşeni Kilisesi, kesme taşlardan inşa edilmiş kubbesiz bir yapıydı. Osmanlı idaresince savunma amaçlı dört köşeli bir kuleye çevrilmiş olmasına rağmen, 1902 yılında büyük ölçüde ayakta duruyordu. Ancak bu tarihten bir süre önce depremde batı koridoru çökmüştü. Yaygın biçimde başka yapılarda görüldüğü gibi Ahalşeni Kilisesi'ne ekli biçimde inşa edilmiş bir şapel bulunmuyordu. Kilisenin uzunluğu yaklaşık 8,5 metre, genişliği yaklaşık 6 metreydi. Doğu, batı ve güney duvarlarında birer pencere açıklığı bulunuyordu. Eski ikonostasisin sadece bir kısmı sağlam kalmıştı. Duvara yaslanmış sağlam bir kürsü bulunuyordu. Sunakta ise küçük bir niş vardı. Güney penceresinin üstünde, iç taraftan güzel bir oyma yer alıyordu. Kilisenin çatı örtüsü uzun taş plakalarla kapatılmıştı. Zarar görmüş olan batı koridorunun güney tarafta bir kapı açıklığı vardı. Batı kapısının üstünde haç figürlü bir taş bulunuyordu. Bu girişin iki yanında çok güzel iki adet kabartma tasvir yer alıyordu. Sol taraftaki kabartmada, bir elinde kilisenin maketini tutar halde bir bani figürü resmedilmişti. Sağdaki kabartma ise, Aziz Giorgi'yi at üstünde ve atının ayaklarının altında yatan bir figürle betimliyordu. Aziz Giorgi'nin başının üstünde Gürcü alfabesinin Asomtavruli harfleriyle "Ⴜ~Ⴋ Ⴂ~Ⴈ", yani "წმინდა გიორგი" yazısı yer alıyordu. Bu kabartmada Aziz Giorgi'nin tasvir edildiği bu yazıdan anlaşılmaktadır. Bu kabartmada Asomtavruli harfleriyle "Ⴕ. ႸႤ ႬႨႶႥ ႠႰႠI / ႻႤ ႱႠႳ ႰႫႢႨႱႨ" ("Tanrım, Saurmaga'nın oğlu Nigvaray'a merhamet et") şeklinde bir Gürcüce yazıt bulunuyordu.
Kaynakça
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar - Katalog (ტაო-კლარჯეთი - ისტორიისა და კულტურის ძეგლები - კატალოგი), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 204, .
- ^ a b Ekvtime Takaşvili, Материалы по археологии Кавказа (Kafkasya Arkeolojisiyle İlgili Materyaller), Moskova, 1909, s. 7-8.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 469". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 535". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahalseni Kilisesi Gurcuce ახალშენის ეკლესია tarihsel Eruseti bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin Hanak ilcesine bagli ve eski adi Ahalseni olan Sazlicayir koyunde Orta Cag da insa edilmis bir Gurcu kilisesiydi Bu yapi tamamen yikilmis ve yerinde cami insa edilmistir Ahalseni KilisesiKilisede yer alan Aziz Giorgi tasviri ve Asomtavruli yazit Fotograf 1902 Temel bilgilerKonumSazlicayir HanakKoordinatlar41 17 19 K 42 57 12 D 41 28861 K 42 95333 D 41 28861 42 95333InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmis yerine cami insa edilmis MimariTamamlanma Orta CagOzelliklerMalzemelerKesme tasTarihceGunumuze ulasmamis olan Ahalseni Kilisesi 1902 yilinda Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili tarafindan yerinde incelenmis ve tanimlanmistir Takaisvili yazitlardan birinde kilisenin kurucusu olarak gecen Saurmaga nin oglu Nigvarai nin kim oldugunun bilinmedigini ama yazitta kullanilmis Gurcu alfabesinin Asomtavruli karakterlerinin kilisenin eski bir tarihte insa edildigini gosterdigini belirtmistir Nitekim 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde Ahalseni nin 46 haneden olusan Hristiyan bir Gurcu koyu oldugu bilinmektedir Kilisenin de bu tarihten once insa edilmis olmasi gerekir Osmanlilar 1877 1878 Osmanli Rus Savasi sirasinda Ahalseni Kilisesi ni bir ekle kuleye donusturmus ve savunma amacli bir yapi olarak kullanmistir Kilise daha sonraki bir tarihte tamamen yikilmis ve yerinde koyun camisi insa edilmistir MimariAhalseni Kilisesi kesme taslardan insa edilmis kubbesiz bir yapiydi Osmanli idaresince savunma amacli dort koseli bir kuleye cevrilmis olmasina ragmen 1902 yilinda buyuk olcude ayakta duruyordu Ancak bu tarihten bir sure once depremde bati koridoru cokmustu Yaygin bicimde baska yapilarda goruldugu gibi Ahalseni Kilisesi ne ekli bicimde insa edilmis bir sapel bulunmuyordu Kilisenin uzunlugu yaklasik 8 5 metre genisligi yaklasik 6 metreydi Dogu bati ve guney duvarlarinda birer pencere acikligi bulunuyordu Eski ikonostasisin sadece bir kismi saglam kalmisti Duvara yaslanmis saglam bir kursu bulunuyordu Sunakta ise kucuk bir nis vardi Guney penceresinin ustunde ic taraftan guzel bir oyma yer aliyordu Kilisenin cati ortusu uzun tas plakalarla kapatilmisti Zarar gormus olan bati koridorunun guney tarafta bir kapi acikligi vardi Bati kapisinin ustunde hac figurlu bir tas bulunuyordu Bu girisin iki yaninda cok guzel iki adet kabartma tasvir yer aliyordu Sol taraftaki kabartmada bir elinde kilisenin maketini tutar halde bir bani figuru resmedilmisti Sagdaki kabartma ise Aziz Giorgi yi at ustunde ve atinin ayaklarinin altinda yatan bir figurle betimliyordu Aziz Giorgi nin basinin ustunde Gurcu alfabesinin Asomtavruli harfleriyle Ⴜ Ⴋ Ⴂ Ⴈ yani წმინდა გიორგი yazisi yer aliyordu Bu kabartmada Aziz Giorgi nin tasvir edildigi bu yazidan anlasilmaktadir Bu kabartmada Asomtavruli harfleriyle Ⴕ ႸႤ ႬႨႶႥ ႠႰႠI ႻႤ ႱႠႳ ႰႫႢႨႱႨ Tanrim Saurmaga nin oglu Nigvaray a merhamet et seklinde bir Gurcuce yazit bulunuyordu Suslemeler kilisenin banisi Saurmaga nin oglu Nigvarai nin tasviri ve Asomtavruli yazit Fotograf 1902 Kaynakca Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalog ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები კატალოგი Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 204 ISBN 9789941478178 a b Ekvtime Takasvili Materialy po arheologii Kavkaza Kafkasya Arkeolojisiyle Ilgili Materyaller Moskova 1909 s 7 8 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 469 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 535 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2023