Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Ahal Teke | |
|---|---|
| Önemli bilgiler | |
| Memleketi: | Türkmenistan |
| Yetiştirildiği yerler: | Türkmen, Kazak, Kırgız ve Özbeklerin yaşadığı bölgelerde; Son zamanlarda Kuzey İran'da, Almanya'da ve Avusturya'da da yetiştirilmeye başlanmıştır. |
| Yaygınlığı: | |
| Boyu: | 150 – 160 cm |
| Renkleri: | Tilki rengi; bakırımsı, parlayan bir kahverengi ya da gri. Beyaz olanları hafif gümüşümsü parlar. |
| Kullanıldığı alanlar: | At yarışları, mesafe yarışları, engel atlama, güzel eğitim ve hüner gösterileri. |
| Damgaları | |
Ahal teke bir Türkmen atıdır. Hız, dayanıklılık, zeka ve ayırt edici metalik parlaklıkları ile ünlüdürler. Parlak derileri sayesinde ''Altın Atlar'' olarak bilinirler. Var olan en eski at ırklarından biri olduğu düşünülmektedir.Orta Asya'da Türk halkları arasında özellikle Türkmenistan'da yaygındır. 2012'de yapılan bir sayıma göre Dünyada yaklaşık 6.600 Ahal Teke vardır. Çoğunluğu Türkmenistan'da bulunur. Gır at adı Manas ve Dede Korkut gibi Türk destanlarında geçer ve Türkmenistan'ın Ahal vilayetinde yaşayan Teke Türkmenlerinden gelmektedir.
Ahal Teke'nin Türkmen atı olarak bilinen daha eski bir cinsin torunu olması muhtemeldir ve bazıları bu ikisinin aynı at cinsi olduğunu iddia eder.
Özellikleri
Dik bir duruşu, uzun ince bir boynu, eğimli omzu, uzun bir sırtı, uzun bacakları ve küçük sert bir kalçası vardır. Yelesi yumuşak ve azdır. Kulakları diğer atlardan uzun ve hafif orak şeklindedir. Çoğu ahal tekenin gözlerinin etrafı siyah olduğu için gözleri badem şeklinde görünür. Vücudu daima hafif metalik parlar. Kılları çok ince ve yumuşaktır. Hareketleri çok rahat ve esnektir. Hüner ve eğitim gösterilerinde diğer atların zorlandığı bazı zor hünerleri kolayca başarır. Özellikle "Pas" ve "Tölt" adlı hareketleri kolay yapar. Cesur, zeki, duygusal ve bazen de inatçıdır, sezgileri güçlüdür, sahibine daima çok bağlıdır, hatta tek biniciye alışık olurlar ve onun en ufak imalarını bile algılayabilirler.
Türk dayanıklılığı ile ünlüdür. Atların çok fazla yiyecek ve su olmadan yaşamak zorunda olduğu Türkmenistan topraklarının sertliğine uyum sağlamıştır. 1935'te bir grup Türkmen binici bu atlarla Aşkabat - Moskova arasındaki 4.000 kilometrelik mesafeyi 84 günde aşmış, 3 gün boyunca 378 km'lik susuz çölden geçmiştir.
Tarih
Ahal Teke doğrudan eski Türkmen atlarının soyundan gelen ve çarlık Rusya'sında oluşturulmuş (Türkmen atının aygır defterleriyle kayda geçirilmesi) safkan bir at ırkıdır. Buzul çağından kalma mumyalaşmış ve donmuş at cesetlerinden anlaşıldığı üzere belki de tam anlamıyla safkan olan tek at ırkıdır. Ahal Teke milattan önceki binyılda bile Doğu Avrupa'dan Çin'e kadar ün salmıştır.
Ahal Teke kanı Avrupalı at soylarının pek çoğunda bulunur. İngiliz tam kan at ırkının defterinde kayıtlı bütün damızlıkların soyu, Osmanlı İmparatorluğu'ndan İngiltere'ye gitmiş olan üç aygıra dayanır. Bunlardan biri Kuzey Afrika'dan gitmiş olup muhtemelen Arap atıdır. Ancak diğer ikisi özellikle de İstanbul'dan gelen "Byerly Turk" kesin olarak eski Türkmen atıdır. Alman at ırklarını etkilemiş olup bu ırkları ıslah eden en ünlü aygırın adı Almancada "Turkmen Atti"dir (Türkmen Atı isminin Almanca telaffuzu).
Avrupa'daki at soyları bugüne kadar hâlâ ara sıra Ahal Teke damızlıkları ile çiftleştirilip böylece asilleştirilirler. Almanya'da Neustadt kentinde bulunan bir Trakyalı-atı çiftliğinde kısa zaman önce tekrar Ahal Teke çiftleşmeleri ile Trakyalı-atları asilleştirilmişlerdir.
Türkmen yetiştiricilerin kaderi
]
Her at soyu için sürdürülen resmî bir soy kitabı vardır. Ahal Teke'nin soy kitabı 1917 yılında Moskova'da başlatılmıştır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından beri Türkmenler gerçek soy kitabının Türkmenistan'da sürdürülmeye başlatıldığını vurgularlar ama bunu batılı ülkeler tanımaz. Çünkü bugüne kadar sürdürülmüş bütün kitaplar hâlâ Moskova'da bulunur ve bu yüzden sadece bir atın atalarının ismi bu Moskova'daki kitapta yazılıysa hakiki Ahal Teke olarak kabul edilir, diğerleri kabul edilmez. Oysa Ahal Teke Türkmenlerin Alabay (Türkmen Çoban Köpeği) ve Türkmen halısının yanında en büyük gururları ve hatta resmî Türkmenistan armasında gösterdikleri millî hayvanlarıdır.
Ahal Teke'nin kendi memleketindeki yaşamı
Türkmenlerin ve diğer Türk halklarının yetiştirdiği Ahal Tekeler, Orta Asya'nın bozkırlarında hür olarak "Tabune" denilen sürüler hâlinde yaşarlar. Başlarında atlı bir çobanları vardır.
Kaynakça
- ^ Cieslak, Michael; Pruvost, Melanie; Benecke, Norbert; Hofreiter, Michael; Morales, Arturo; Reissmann, Monika; Ludwig, Arne (20 Aralık 2010). "Origin and History of Mitochondrial DNA Lineages in Domestic Horses". PLOS ONE (İngilizce). 5 (12): e15311. doi:10.1371/journal.pone.0015311. ISSN 1932-6203. (PMC) 3004868 $2. (PMID) 21187961. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından .
- ^ Cieslak, Michael; Pruvost, Melanie; Benecke, Norbert; Hofreiter, Michael; Morales, Arturo; Reissmann, Monika; Ludwig, Arne (20 Aralık 2010). "Origin and History of Mitochondrial DNA Lineages in Domestic Horses". PLoS ONE. 5 (12). doi:10.1371/journal.pone.0015311. ISSN 1932-6203. (PMC) 3004868 $2. (PMID) 21187961.
- ^ . shael-teke.ru. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021.
- ^ . 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Ressamlarin elinden Ahalteke 18 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.achal-tekkiner.de 30 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Seite des Achal-Tekkiner Vereins)
- http://www.achal-tekkiner.com 29 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Seite des Achal-Tekkiner Gestüts "Mevlana" in Thüringen)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahal TekeOnemli bilgilerMemleketi TurkmenistanYetistirildigi yerler Turkmen Kazak Kirgiz ve Ozbeklerin yasadigi bolgelerde Son zamanlarda Kuzey Iran da Almanya da ve Avusturya da da yetistirilmeye baslanmistir Yayginligi Boyu 150 160 cmRenkleri Tilki rengi bakirimsi parlayan bir kahverengi ya da gri Beyaz olanlari hafif gumusumsu parlar Kullanildigi alanlar At yarislari mesafe yarislari engel atlama guzel egitim ve huner gosterileri Damgalari Ahal teke bir Turkmen atidir Hiz dayaniklilik zeka ve ayirt edici metalik parlakliklari ile unludurler Parlak derileri sayesinde Altin Atlar olarak bilinirler Var olan en eski at irklarindan biri oldugu dusunulmektedir Orta Asya da Turk halklari arasinda ozellikle Turkmenistan da yaygindir 2012 de yapilan bir sayima gore Dunyada yaklasik 6 600 Ahal Teke vardir Cogunlugu Turkmenistan da bulunur Gir at adi Manas ve Dede Korkut gibi Turk destanlarinda gecer ve Turkmenistan in Ahal vilayetinde yasayan Teke Turkmenlerinden gelmektedir Ahal Teke nin Turkmen ati olarak bilinen daha eski bir cinsin torunu olmasi muhtemeldir ve bazilari bu ikisinin ayni at cinsi oldugunu iddia eder OzellikleriDik bir durusu uzun ince bir boynu egimli omzu uzun bir sirti uzun bacaklari ve kucuk sert bir kalcasi vardir Yelesi yumusak ve azdir Kulaklari diger atlardan uzun ve hafif orak seklindedir Cogu ahal tekenin gozlerinin etrafi siyah oldugu icin gozleri badem seklinde gorunur Vucudu daima hafif metalik parlar Killari cok ince ve yumusaktir Hareketleri cok rahat ve esnektir Huner ve egitim gosterilerinde diger atlarin zorlandigi bazi zor hunerleri kolayca basarir Ozellikle Pas ve Tolt adli hareketleri kolay yapar Cesur zeki duygusal ve bazen de inatcidir sezgileri gucludur sahibine daima cok baglidir hatta tek biniciye alisik olurlar ve onun en ufak imalarini bile algilayabilirler Turk dayanikliligi ile unludur Atlarin cok fazla yiyecek ve su olmadan yasamak zorunda oldugu Turkmenistan topraklarinin sertligine uyum saglamistir 1935 te bir grup Turkmen binici bu atlarla Askabat Moskova arasindaki 4 000 kilometrelik mesafeyi 84 gunde asmis 3 gun boyunca 378 km lik susuz colden gecmistir TarihAhal Teke dogrudan eski Turkmen atlarinin soyundan gelen ve carlik Rusya sinda olusturulmus Turkmen atinin aygir defterleriyle kayda gecirilmesi safkan bir at irkidir Buzul cagindan kalma mumyalasmis ve donmus at cesetlerinden anlasildigi uzere belki de tam anlamiyla safkan olan tek at irkidir Ahal Teke milattan onceki binyilda bile Dogu Avrupa dan Cin e kadar un salmistir Ahal Teke kani Avrupali at soylarinin pek cogunda bulunur Ingiliz tam kan at irkinin defterinde kayitli butun damizliklarin soyu Osmanli Imparatorlugu ndan Ingiltere ye gitmis olan uc aygira dayanir Bunlardan biri Kuzey Afrika dan gitmis olup muhtemelen Arap atidir Ancak diger ikisi ozellikle de Istanbul dan gelen Byerly Turk kesin olarak eski Turkmen atidir Alman at irklarini etkilemis olup bu irklari islah eden en unlu aygirin adi Almancada Turkmen Atti dir Turkmen Ati isminin Almanca telaffuzu Avrupa daki at soylari bugune kadar hala ara sira Ahal Teke damizliklari ile ciftlestirilip boylece asillestirilirler Almanya da Neustadt kentinde bulunan bir Trakyali ati ciftliginde kisa zaman once tekrar Ahal Teke ciftlesmeleri ile Trakyali atlari asillestirilmislerdir Turkmen yetistiricilerin kaderi Eski Akhal Teke ati bronz MO 4 1 yuzyil 1 5 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde https bb lv statja tehno 2020 05 12 nebesnye koni Turkmenistan armasindaki Ahal Teke Her at soyu icin surdurulen resmi bir soy kitabi vardir Ahal Teke nin soy kitabi 1917 yilinda Moskova da baslatilmistir Sovyetler Birligi nin dagilmasindan beri Turkmenler gercek soy kitabinin Turkmenistan da surdurulmeye baslatildigini vurgularlar ama bunu batili ulkeler tanimaz Cunku bugune kadar surdurulmus butun kitaplar hala Moskova da bulunur ve bu yuzden sadece bir atin atalarinin ismi bu Moskova daki kitapta yaziliysa hakiki Ahal Teke olarak kabul edilir digerleri kabul edilmez Oysa Ahal Teke Turkmenlerin Alabay Turkmen Coban Kopegi ve Turkmen halisinin yaninda en buyuk gururlari ve hatta resmi Turkmenistan armasinda gosterdikleri milli hayvanlaridir Ahal Teke nin kendi memleketindeki yasamiTurkmenlerin ve diger Turk halklarinin yetistirdigi Ahal Tekeler Orta Asya nin bozkirlarinda hur olarak Tabune denilen suruler halinde yasarlar Baslarinda atli bir cobanlari vardir Kaynakca Cieslak Michael Pruvost Melanie Benecke Norbert Hofreiter Michael Morales Arturo Reissmann Monika Ludwig Arne 20 Aralik 2010 Origin and History of Mitochondrial DNA Lineages in Domestic Horses PLOS ONE Ingilizce 5 12 e15311 doi 10 1371 journal pone 0015311 ISSN 1932 6203 PMC 3004868 2 PMID 21187961 8 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim KB1 bakim PMC bicimi link Cieslak Michael Pruvost Melanie Benecke Norbert Hofreiter Michael Morales Arturo Reissmann Monika Ludwig Arne 20 Aralik 2010 Origin and History of Mitochondrial DNA Lineages in Domestic Horses PLoS ONE 5 12 doi 10 1371 journal pone 0015311 ISSN 1932 6203 PMC 3004868 2 PMID 21187961 shael teke ru 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2021 27 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarRessamlarin elinden Ahalteke 18 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www achal tekkiner de 30 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Seite des Achal Tekkiner Vereins http www achal tekkiner com 29 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Seite des Achal Tekkiner Gestuts Mevlana in Thuringen