Ahmed Şah Mesud (1 Eylül 1953 - 9 Eylül 2001), "Penşir Aslanı" lakaplı Tacik kökenli Afgan askerî lider. Kabil'in kuzeyindeki Pençşir Vilayeti'nde bulunan Cangalak’ta Tacik kökenli bir ailede dünyaya geldi. Asker olan babası, Kral Zahir Şah’ın ordusunda albay olarak görev yapıyordu. Çocukluğunun büyük bölümü Kabil’de geçti. Ardından bir Fransız Lisesi olan İstiklal’e kaydoldu. Sonra Kabil Politeknik Okulu’nda mimarlık okudu. Ancak okulu bitirme şansı bulamadı. 1970'li yıllarda İslami harekete katıldı. Kabil Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Burhaneddin Rabbani’den etkilendi. 1973 yılında İslami hareketin ileri gelenleri arasına katıldı. 1974 yılında diğer liderler gibi Kral Davud rejiminin baskıları sonucu Pakistan’a gitti. 1975 yılında Davud yönetimini devirmek için yeniden ülkesine döndü. Kendisinden istendiği gibi Penşir Vadisi’ndeki Roka Bölgesini ele geçirdi. Ancak ordunun müdahalesi sonucu yeniden Pakistan’a kaçtı. 1978 yılında Konar bölgesinde halkı komünistlere karşı silahlandırdı. 1979 yılında Penşir’e döndüğünde Sovyet işgaline karşı başlatılan cihadın ünlü komutanlarından biri oldu. Mesud, Sovyetlere karşı askeri başarıları ile ülke çapında ün salmaya başladı. Batılı gözlemciler Mesud’u “Yetenekli Stratejist” ve “Hindikuş’un Napolyon’u” diye tanımlıyorlardı. Sovyetler 10 yıl süren işgalleri sırasında 80 km uzunluğundaki Penşir Vadisi’ne girmeye çalıştılarsa da bunda başarılı olamadılar ve Şubat 1989'da Afganistan’dan geri çekildiler.
Ahmed Şah Mesud احمد شاه مسعود | |
---|---|
Görev süresi 28 Nisan 1992 - 9 Eylül 2001 | |
Başkan | Burhaneddin Rabbani |
Yerine geldiği | Mohammad Aslam Watanjar |
Yerine gelen | Muhammed Fehim |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1 Eylül 1953 Bazarek, Afganistan Krallığı |
Ölüm | 9 Ocak 2001 (47 yaşında) Tahar Vilayeti, Afganistan |
Partisi | Cemiyet-i İslami |
Çocuk(lar) | Ahmed Mesud +6 |
Dini | Sünni İslam |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Cemiyet-i İslami Afgan Silahlı Kuvvetleri Kuzey İttifakı |
Hizmet yılları | 1975-2001 |
Çatışma/savaşları | Sovyet-Afgan Savaşı Afganistan Savaşı |
Ahmet Şah Mesud, bu kez Kabil’deki Necibullah’ın başkanlığını yaptığı komünist hükûmete karşı savaşmaya başladı. 1992 yılının Nisan ayında Afganistan Özbeklerinin lideri Raşid Dostum’la anlaşarak Kabil’i ele geçirdi. Bu Mesud’un hayatındaki en büyük başarı oldu. Ahmet Şah Mesud Savunma Bakanlığı’na getirildi. Askerleri Kabil’in savunmasını üstlendi. Ancak birkaç kez el değiştiren Afgan hükûmeti, Hizb-i İslami grubunun lideri Hikmetyar’la olan iktidar mücadelesi yüzünden Afganistan’da güvenli bir ortam sağlamada muvaffak olamayınca kısa bir sürede Kabil tekrar savaş alanına döndü. 1994’te Afganistan’ın güneyindeki Kandahar’da ortaya çıkan Taliban örgütü, Kabil’e doğru ilerlerken en büyük direnişi Mesud gösterdi. Taliban Kabil kapılarına kadar geldiklerinde hiçbir direnişle karşılaşmadan Kabil'e girdiler.[] Taliban birlikleri silah kullanmadan arka arkaya vilayetleri ele geçirdi. Taliban yönetimine karşı olan gruplar 1998’de Kuzey İttifakı adı altında birleştiler ve Mesud’u lider olarak seçtiler. Bu kez çatışmalar ülkenin kuzeyinde yoğunlaşmaya başladı ve Şah Mesud, yeniden Penşir Vadisi’ne çekildi.
Afgan komutan, 9 Eylül 2001 tarihinde ’ndeki Hoca Bahauddin köyünde kendisiyle röportaj yapmak isteyen Belçika pasaportlu ve Fas asıllı iki kişinin intihar saldırısı sonucu öldü.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Ahmed Şah Mesud ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Afganistan ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Bir siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmed Sah Mesud 1 Eylul 1953 9 Eylul 2001 Pensir Aslani lakapli Tacik kokenli Afgan askeri lider Kabil in kuzeyindeki Pencsir Vilayeti nde bulunan Cangalak ta Tacik kokenli bir ailede dunyaya geldi Asker olan babasi Kral Zahir Sah in ordusunda albay olarak gorev yapiyordu Cocuklugunun buyuk bolumu Kabil de gecti Ardindan bir Fransiz Lisesi olan Istiklal e kaydoldu Sonra Kabil Politeknik Okulu nda mimarlik okudu Ancak okulu bitirme sansi bulamadi 1970 li yillarda Islami harekete katildi Kabil Universitesi nde ogretim gorevlisi olan Burhaneddin Rabbani den etkilendi 1973 yilinda Islami hareketin ileri gelenleri arasina katildi 1974 yilinda diger liderler gibi Kral Davud rejiminin baskilari sonucu Pakistan a gitti 1975 yilinda Davud yonetimini devirmek icin yeniden ulkesine dondu Kendisinden istendigi gibi Pensir Vadisi ndeki Roka Bolgesini ele gecirdi Ancak ordunun mudahalesi sonucu yeniden Pakistan a kacti 1978 yilinda Konar bolgesinde halki komunistlere karsi silahlandirdi 1979 yilinda Pensir e dondugunde Sovyet isgaline karsi baslatilan cihadin unlu komutanlarindan biri oldu Mesud Sovyetlere karsi askeri basarilari ile ulke capinda un salmaya basladi Batili gozlemciler Mesud u Yetenekli Stratejist ve Hindikus un Napolyon u diye tanimliyorlardi Sovyetler 10 yil suren isgalleri sirasinda 80 km uzunlugundaki Pensir Vadisi ne girmeye calistilarsa da bunda basarili olamadilar ve Subat 1989 da Afganistan dan geri cekildiler Ahmed Sah Mesud احمد شاه مسعودGorev suresi 28 Nisan 1992 9 Eylul 2001Baskan Burhaneddin RabbaniYerine geldigi Mohammad Aslam WatanjarYerine gelen Muhammed FehimKisisel bilgilerDogum 1 Eylul 1953 1953 09 01 Bazarek Afganistan KralligiOlum 9 Ocak 2001 47 yasinda Tahar Vilayeti AfganistanPartisi Cemiyet i IslamiCocuk lar Ahmed Mesud 6Dini Sunni IslamAskeri hizmetiBagliligi Cemiyet i Islami Afgan Silahli Kuvvetleri Kuzey IttifakiHizmet yillari 1975 2001Catisma savaslari Sovyet Afgan Savasi Afganistan Savasi Ahmet Sah Mesud bu kez Kabil deki Necibullah in baskanligini yaptigi komunist hukumete karsi savasmaya basladi 1992 yilinin Nisan ayinda Afganistan Ozbeklerinin lideri Rasid Dostum la anlasarak Kabil i ele gecirdi Bu Mesud un hayatindaki en buyuk basari oldu Ahmet Sah Mesud Savunma Bakanligi na getirildi Askerleri Kabil in savunmasini ustlendi Ancak birkac kez el degistiren Afgan hukumeti Hizb i Islami grubunun lideri Hikmetyar la olan iktidar mucadelesi yuzunden Afganistan da guvenli bir ortam saglamada muvaffak olamayinca kisa bir surede Kabil tekrar savas alanina dondu 1994 te Afganistan in guneyindeki Kandahar da ortaya cikan Taliban orgutu Kabil e dogru ilerlerken en buyuk direnisi Mesud gosterdi Taliban Kabil kapilarina kadar geldiklerinde hicbir direnisle karsilasmadan Kabil e girdiler kaynak belirtilmeli Taliban birlikleri silah kullanmadan arka arkaya vilayetleri ele gecirdi Taliban yonetimine karsi olan gruplar 1998 de Kuzey Ittifaki adi altinda birlestiler ve Mesud u lider olarak sectiler Bu kez catismalar ulkenin kuzeyinde yogunlasmaya basladi ve Sah Mesud yeniden Pensir Vadisi ne cekildi Afgan komutan 9 Eylul 2001 tarihinde ndeki Hoca Bahauddin koyunde kendisiyle roportaj yapmak isteyen Belcika pasaportlu ve Fas asilli iki kisinin intihar saldirisi sonucu oldu KaynakcaWikimedia Commons ta Ahmed Sah Mesud ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Afganistan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Bir siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz