Ahmet Hikmet Barutçugil

Ahmet Hikmet Barutçugil (d. 1952, Malatya), Türk ebru sanatçısı

Ahmet Hikmet Barutçugil
Doğum	1952 Malatya
Eğitim	İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi
Meslek	Ebru sanatçısı
Evlilik	Füsun Barutçugil
Ödüller	2017 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü

Literatüre "barut ebrusu" olarak geçen ebru türünü bulan kişidir. İstanbul'daki ilk ebru merkezinin kurucsudur. Ebru sanatı alanında 2017'de Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazinesi ünvanına layık görülmüştür.

Yaşamı

1952'de Malatya'da doğdu. Hayatının ilk on yılı Malatya'da geçti; daha sonra İstanbul'a taşınan ailesi ile İstanbul'da yaşadı. Sanata meraklı bir aile ortamında büyüdü. 1973'te İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nin Uygulamalı Endüstri Sanatları Yüksek Okulu’nda tekstil eğitimine başladı. Eğitiminin ilk yılında hattat Emin Barın ile tanıştı ve onun teşvikiyle hat sanatı ile ilgilendi. Hat sanatına ilgisi sonucunda o yıllarda kaybolmakta olan ebru sanatına yöneldi. Öğrencilik yılları boyunca araştırmalarını kendi kendine sürdürdü 1977'de Akademi'yi tekstil desinatörü olarak bitirdi. 1978-1981 yılları arasında ihtisas için gittiği Londra’da yaşadı.

Ebruyu bir bilim olarak gören Barutçugil, yeni ebru yöntemleri denedi. Klasik ebru disiplininden farklı olarak ara tonlar ortaya çıkardı. Böylece 1988'de literatüre “Barut Ebrusu” olarak geçen ebru türünü buldu. Fotoğraf, resim, baskı gibi tekniklerini barut ebrusu ile birleştiren çalışmalar yaptı. 1988 yılında Londra’daki Kraliyet Sanat Koleji'nde ebru üzerine sergi açtı ve bu sergiden sonra ebru sanatını Avrupa’da yayabileceğine inanarak, yurtdışındaki faaliyetlere odaklandı. 1992'de Kaliforniya'da katıldığı ve açılış konuşmasını yaptığı ebru kongresinde bu sanatın Türk kökenli olduğunu tescil ettiren Barutçugil, Türkiye'de ebru sanatını gelişmesi ve yaygınlaşması için kalıcı bir mekân yaratmak gerektiğini hissetti ve bu konuda çalışmaya başladı. İstanbul'da 1830'lu yıllardan kalan, Sultan II. Mahmut'un Selimiye Kışlasında görev yapan paşalar için yaptırdığı konaklardan birisi olan bir tarihî yapıyı 1996'da eşi Füsun Barutçugil ile birlikte bir “müze galeri”ye dönüştürerek "Ebristan" adını verdi.

Barutçugil, 1991'den itibaren Mimar Sinan Üniversitesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümü'nde ebru dersleri verdi.Eğitim faaliyetlerini Mimar Sinan Üniversitesi'nin yanısıra Marmara Üniversitesi'nde, Avusturya’da Uluslararası Müzik Etnolojisi ve Sanat Terapisi Araştırmaları Derneği'nde ve Ebristan'da sürdürdü. Birçok çırak yetiştirdi. Gerek yurt içinde gerek yurt dışında birçok sergi ve seminere katılarak ebru sanatının tanıtılmasına katkıda bulundu. Ebru alanında bir çok yayın yaptı. Birçok uluslararası ödüle layık görüldü ve çok sayıda eseri Londra'daki British Museum başta olmak üzere dünyanın ünlü müzelerinin koleksiyonlarında yer aldı.

2010 yılında Haliç Üniversitesi Güzel sanatlar Fakültesi Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümünde yüksek lisans derecesi alan sanatçının, 10 metrelik saten kumaş üzerine gerçekleştirdiği barut ebru çalışması ile 2012 yılında İngiltere'de Art in Action sanat festivalinde sergilendi ve katılımcı sanatçıların oyları ile “Best of the Best” ödülünü aldı. 2016'da kendisini Üsküdar Üniversitesi tarafından "fahri doktor" ünvanı verildi.

Sanatçı, 2017 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında UNESCO Bilim Kurulu tarafından verilen Yaşayan İnsan Hazinesi unvanına layık görüldü. 11 Şubat 2020'da Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleşen törenle ödülünü aldı.

Çin usulü yazıyı Arap harfleriyle icra eden Çinli hattat Haji Noor Deen Mi Guang Jiang ile bir yıl birlikte çalışarak ebruyu ve hattı birleştiren çalışmalar üretti. 2018'de İstanbul'da birlikte İpek Yolu Ebru ve Hat Sergisi'ni açtı.

Çalışmalarını 2021'de "Suyun Rüyası Ebru" adıyla kitaplaştırdı.Türkçe ve İngilizce yayımlanan eser, Almanca ve Boşnakçaya da tercüme edildi.

Ödüller

• 2017 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü
• 2016 Üsküdar Üniversitesi Fahri Doktora takdimi
• 2012 Art in Action Sanat Festivali Best of the Best Ödülü
• 2006 I. Gümüş Lale Ödülü, Geleneksel Sanatlar Derneği.

Kaynakça

1. ^ DiyanetTV (12 Nisan 2023), Ebru Sanatı (Hikmet Barutçugil) - Yaşayan Hazineler 3. Bölüm, erişim tarihi: 1 Mart 2025 
2. ^ ^{a b} Kamut Aktürk, Belkıs (2 Haziran 2022). "Ebru sanatının "Yaşayan İnsan Hazinesi" Hikmet Barutçugil". İthaf Dergisi. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2025. 
3. ^ ^{a b} "Kısa Biyografi". www.ebristan.com. 28 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2025. 
4. ^ ^{a b} "Ahmet Hikmet Barutçugil". Yaşayan İnsan Hazineleri ve Etkinlikler Genel Müdürlüğü. 11 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2025. 
5. ^ ^{a b c} Ok, Bahar (2012). "Hikmet Barutçugil' in ebru sanatındaki yeri ve barut ebrusu". Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi. 
6. ^ "Ahmet Hikmet Barutçugil". Türkiye'nin Ustaları. Erişim tarihi: 1 Mart 2025. 
7. ^ "İngiltere'den ilk altın madalya EBRU ile geldi!". www.dunya.com. 30 Temmuz 2012. Erişim tarihi: 1 Mart 2025. 
8. ^ "Ebru Sanatçısı Hikmet Barutçugil'e fahri doktora…". Üsküdar Üniversitesi. 25 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 1 Mart 2025. 
9. ^ "Yaşayan İnsan Hazineleri Ödül Töreni". www.investinkirsehir.com. 5 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2025. 
10. ^ Mynet (20 Ekim 2018). ""İpek Yolu Ebru ve Hat Sergisi" sanatseverlerle buluştu". Erişim tarihi: 1 Mart 2025. 
11. ^ "Hikmet Barutçugil: Doğu sanatları gönüle hitap eder". Gzt. 4 Nisan 2017. Erişim tarihi: 1 Mart 2025. 
12. ^ Derneği. "1.GÜMÜŞ LALE ÖDÜLÜ HİKMET BARUTÇUGİL / GÜMÜŞ LALE / ANASAYFA / KURUMSAL / Geleneksel Sanatlar Derneği ~". Geleneksel Sanatlar Derneği. 5 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2025. 

Dış kaynaklar

• Hikmet Barutçugil Belgeseli, Klasik Sanatlar Belgeselleri
• Ebru Sanatı- Hikmet Barutçugil (Yaşayan Hazineler 3. Bölüm)