Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahmet Vehbi Koç (20 Temmuz 1901,Ankara - 25 Şubat 1996, Antalya), Türk sanayici ve iş insanı, Koç Holding'in kurucusu.
Vehbi Koç | |
|---|---|
 Vehbi Koç | |
| Doğum | Ahmet Vehbi 20 Temmuz 1901 Çoraklık, Ankara, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 25 Şubat 1996 (94 yaşında) Antalya, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Kalp yetmezliği |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık | Türkiye |
| Meslek | İş insanı, sanayici |
| Organizasyon | Koç Holding |
| Siyasi parti | Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1960) |
| Evlilik | Sadberk Koç (e. 1926; ö. 1973) |
| Çocuk(lar) | Semahat Arsel Rahmi Koç Sevgi Gönül Suna Kıraç |
| Ödüller |
|
| Resmî site | koc.com.tr/hakkinda/tarihce/kurucu-vehbi-koc |
| Vikisöz'de Vehbi Koç ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Doğumu ve ailesi
Hacı Bayram-ı Veli soyundan Koçzade Hacı Mustafa Efendi (1874-1928) ile Kütükçüzade Fatma Hanım’ın (ö. 28 Ekim 1963) tek erkek çocuğu olan Vehbi Koç, 1901 yılında ailenin Ankara Keçiören’de Çoraklık semtinde bulunan yazlık evinde doğdu. Baba tarafından üç, anne tarafından Hacı Bayram-ı Veli sülalesine dayanan altı asırlık bir aileden geliyordu.
Ankara İdadisinde okudu. 1917 yılında iş hayatına atıldı. Doğduğu günü hiç bilmedi. Annesi "üzüme alaca düştüğü günlerde" deyince, sonradan çocuklarıyla birlikte 20 Temmuz’u doğum günü kabul etti. 1925 yılı sonlarına gelindiğinde anne ve babası artık zamanının geldiğini düşünerek onu Nadire teyzesinin kızı Sadberk’le (Aktar) evlendirmeye karar verdiklerini açıkladılar. Çiftin nikâh ve düğün töreni 1926 yılının ilk haftasında gerçekleşti.
Öğrenim hayatı
10 yaşında mahalle mektebine başladı. Hacı Bayram Camii’nin yanındaki "Topal Hoca’nın Mektebi"nde ilk dersini aldı. Mahalle mektebinden sonra yine Hacı Bayram Camii’nin yanında kiralık bir evde ders görülen ilkokula başladı. Bu okulu birincilikle bitirdi. Daha sonra, bugün Tıp Fakültesinin (İhtisas Hastanesi) bulunduğu yerde olan "Taş Mektep" denilen Ankara İdadisine (lise) gitti. Ancak idadi hayatı uzun sürmedi.
Ticaret hayatı
Vehbi Koç çalışma hayatına, 1917 yılında babasının onun için açtığı küçük bakkal dükkânında ayakkabı lastiği, şeker, kaşar peyniri, zeytin, makarna gibi mallar satarak başladı. Koçzade Ahmet Vehbi adlı ilk firma Ankara Ticaret Odasına 1926 yılında tescil edilmiştir. Ticaret ile uğraşırken, 1928 yılında Ford Motor Company ve Standard Oil'in (şu anda Mobil) Başkentray yerel temsilcisi oldu. Ankara başkent olunca, ortaya çıkan yapılaşma ihtiyacını görerek, yapı malzemeleri işine girdi. İstanbul'da ve Eskişehir'de (1938) şubeler açtı, Koç şirketlerini Koç Ticaret A.Ş.'nin altında topladı.
General Electric ile 1948 yılında yapılan anlaşma ile 1952 yılında açılan ampul fabrikasını yaptı. Koç 1950 yılında çok büyük bir adım atarak otomobil, ev aletleri, radyatör, elektronik cihazlar, tekstil üretimine başladı. Bozkurt Mensucat, Arçelik (1955), Demir Döküm (1954), Türkay, Aygaz (1962), Siemens ile ortak kablo fabrikası, Gazal, Türk Elektrik Endüstrisi gibi işletmeler kuruldu. Ayrıca traktör üretimine Fiat lisans altında başladı. Otomotiv sektöründeki bu ilk girişim Koç tarafından tam ölçekli bir sanayiye dönüştürüldü. Ford Motor Company ile yapılan anlaşmadan sonra 1959 yılında kamyon montajına başlandı ve bugünün önde gelen otomotiv şirketi Otosan’ın kurulmasını sağladı. İlk yerel seri üretim araba Anadol 1966 yılında üretildikten sonra Türkiye'de ekonomik faaliyetlerini iyileştirilmek üzere Vehbi Koç Fiat ile anlaşarak Tofaş’ı kurdu ve ikinci yerli araç olan Murat’ı 1971 yılında üretti.
Vehbi Koç 1963 yılında tüm Koç şirketlerini Koç Holding çatısı altında toplayarak Türkiye'nin ekonomik hayatında önemli bir adım daha attı. Türkiye’de Holding dönemi Vehbi Koç’un attığı bu adımla başladı ve çok sayıda iş insanı bunu takip etti. Grubun ayrıca, Fiat, Ford Motor Company, Yamaha ve Allianz gibi tanınmış şirketler ile uluslararası ortaklıkları bulunmaktadır.
76 yıllık kariyerinde 108 şirketten fazlası Koç Grup altında oluşturulmuştur. Gıda, perakende, finans, enerji, otomotiv, turizm ve teknoloji gibi farklı sektörlerde birçok şirket kurulmuştur. Koç Topluluğu yaklaşık 80 bin çalışan, 40 milyar $ ciro, 900 milyon $ ihracat ve yıllık 500-600 milyon $ yatırım ile bugün, dünyanın en büyük 200 işletmesinden biridir.
Vehbi Koç sosyal faaliyetlere daha fazla zaman ayırabilmek için 1984 yılında emekli oldu. Oğlu Rahmi Koç, Koç Topluluğu şirketlerinin liderliğini devraldı.
Siyasi hayatı
Vehbi Koç, işadamı kimliğinin yanı sıra siyasete olan ilgisiyle de bilinirdi. Siyasi yaşamı, henüz 19 yaşındayken, Ankara’da Müdafa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti üyeliği ile başlamıştı. Bu ilişki, Cemiyet’in Cumhuriyet Halk Partisi’ne dönüşmesinden sonra da devam etti. Belediye Meclisi ve Parti İl Yönetim Kurulu üyeliklerinde bulundu. 1943’te İsmet İnönü tarafından Ankara milletvekilliği teklif edilmesine karşın, işlerinin çokluğu nedeniyle bu teklifi kabul etmedi. Fakat ticaret ve iş hayatıyla ilgili çeşitli konularda İnönü’ye yardım etmeyi sürdürdü.
Demokrat Parti 1950 yılında iktidara gelince, CHP üyesi olduğu için baskı altına alındı ve Ankara Ticaret Odası Başkanlığından uzaklaştırıldı; hatta hesapları incelemeye alındı. İşleriyle ilgili konularda kendisine zorluklar çıkarılırken, bir yandan da CHP’den istifa edip DP’ye katılması yönünde baskılara maruz kaldı. Bu öneriye “Hayır” demesine rağmen, 10 Mart 1960’ta CHP üyeliğinden istifa etti.
Ödülleri
1987 yılında, Uluslararası Ticaret Odası Vehbi Koç'u "Yılın İş insanı" seçti ve plaketini Yeni Delhi'de dönemin Hindistan başbakanı Rajiv Gandhi'nin elinden aldı.
1994'te Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Boutros Boutros-Ghali kendisine, yaptığı katkılardan dolayı "Dünya Aile Planlama Ödülü" verdi.
Kitapları
- Hayat Hikayem, 1973
- Hatıralarım, Görüşlerim, Öğütlerim, 1987
Bu iki kitaptan, daha sonra "Vehbi Koç Anlatıyor" adında bir derleme kitap türetilmiştir.
Hakkında yazılan kitaplar
- Özel Arşivinden Belgeler ve Anılarıyla Vehbi Koç, Can Dündar, Doğan Kitapçılık 2006
- Özel Arşivinden Belgeler ve Anılarıyla Vehbi Koç 1961-1976 2. Cilt, Can Dündar, Yapı Kredi Yayınları 2008
- , Erol Toy, May Yayınları 1973
- Anılarımla Patronum Vehbi Koç, Can Kıraç, Doğan Kitapçılık, Eylül 1995
Dipnot
- ^ Vehbi Koç'un doğum tarihi tam olarak bilinmemektedir. Sorduğunda annesi, kendisine, "üzüme alaca düştüğü zaman doğdu"ğunu söylemiş, Vehbi Koç ise ilerleyen yıllarda ailesiyle bunun Ankara için Temmuz ayına denk geldiğini hesaplamıştır. 20 Temmuz ise doğum gününü kutlamak için sembolik olarak seçilmiş bir tarihtir.
Kaynakça
- ^ Tüzün, Gürel, (Ed.) (2022). Vehbi Koç Anlatıyor: Bir Derleme (4 bas.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ss. 20-21. ISBN .
- ^ Kurucu Vehbi Koç, 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 25 Şubat 2020
- ^ a b Koç, (Ahmet) Vehbi, 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 6 Aralık 2021
- ^ Bardakçı, Murat (2016), Mustafa Koç’un 20. göbekten ceddi kimdir bilir misiniz? Hacı Bayram-ı Velî!, Habertürk, 4 Mart 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 4 Mart 2020
- ^ İlklere Atılan İmza, 6 Eylül 2018 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 25 Şubat 2020
- ^ . 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
Dış bağlantılar
- Vehbi Koç kişisel web sitesi5 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Vehbi Koç Ödülü18 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Vehbi Koç hakkında18 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Vehbi Koc 20 Temmuz 1901 Ankara 25 Subat 1996 Antalya Turk sanayici ve is insani Koc Holding in kurucusu Vehbi KocVehbi KocDogumAhmet Vehbi 20 Temmuz 1901 1901 07 20 Coraklik Ankara Osmanli ImparatorluguOlum25 Subat 1996 94 yasinda Antalya TurkiyeOlum sebebiKalp yetmezligiDefin yeriZincirlikuyu Mezarligi IstanbulMilliyetTurkVatandaslikTurkiyeMeslekIs insani sanayiciOrganizasyonKoc HoldingSiyasi partiCumhuriyet Halk Partisi 1923 1960 EvlilikSadberk Koc e 1926 o 1973 Cocuk lar Semahat Arsel Rahmi Koc Sevgi Gonul Suna KiracOduller Yilin Is Adami 1987 Aile Planlama Odulu 1994 Resmi sitekoc com tr hakkinda tarihce kurucu vehbi kocVikisoz de Vehbi Koc ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Dogumu ve ailesiHaci Bayram i Veli soyundan Koczade Haci Mustafa Efendi 1874 1928 ile Kutukcuzade Fatma Hanim in o 28 Ekim 1963 tek erkek cocugu olan Vehbi Koc 1901 yilinda ailenin Ankara Kecioren de Coraklik semtinde bulunan yazlik evinde dogdu Baba tarafindan uc anne tarafindan Haci Bayram i Veli sulalesine dayanan alti asirlik bir aileden geliyordu Ankara Idadisinde okudu 1917 yilinda is hayatina atildi Dogdugu gunu hic bilmedi Annesi uzume alaca dustugu gunlerde deyince sonradan cocuklariyla birlikte 20 Temmuz u dogum gunu kabul etti 1925 yili sonlarina gelindiginde anne ve babasi artik zamaninin geldigini dusunerek onu Nadire teyzesinin kizi Sadberk le Aktar evlendirmeye karar verdiklerini acikladilar Ciftin nikah ve dugun toreni 1926 yilinin ilk haftasinda gerceklesti Vehbi Koc un mezariOgrenim hayati10 yasinda mahalle mektebine basladi Haci Bayram Camii nin yanindaki Topal Hoca nin Mektebi nde ilk dersini aldi Mahalle mektebinden sonra yine Haci Bayram Camii nin yaninda kiralik bir evde ders gorulen ilkokula basladi Bu okulu birincilikle bitirdi Daha sonra bugun Tip Fakultesinin Ihtisas Hastanesi bulundugu yerde olan Tas Mektep denilen Ankara Idadisine lise gitti Ancak idadi hayati uzun surmedi Ticaret hayatiVehbi Koc calisma hayatina 1917 yilinda babasinin onun icin actigi kucuk bakkal dukkaninda ayakkabi lastigi seker kasar peyniri zeytin makarna gibi mallar satarak basladi Koczade Ahmet Vehbi adli ilk firma Ankara Ticaret Odasina 1926 yilinda tescil edilmistir Ticaret ile ugrasirken 1928 yilinda Ford Motor Company ve Standard Oil in su anda Mobil Baskentray yerel temsilcisi oldu Ankara baskent olunca ortaya cikan yapilasma ihtiyacini gorerek yapi malzemeleri isine girdi Istanbul da ve Eskisehir de 1938 subeler acti Koc sirketlerini Koc Ticaret A S nin altinda topladi General Electric ile 1948 yilinda yapilan anlasma ile 1952 yilinda acilan ampul fabrikasini yapti Koc 1950 yilinda cok buyuk bir adim atarak otomobil ev aletleri radyator elektronik cihazlar tekstil uretimine basladi Bozkurt Mensucat Arcelik 1955 Demir Dokum 1954 Turkay Aygaz 1962 Siemens ile ortak kablo fabrikasi Gazal Turk Elektrik Endustrisi gibi isletmeler kuruldu Ayrica traktor uretimine Fiat lisans altinda basladi Otomotiv sektorundeki bu ilk girisim Koc tarafindan tam olcekli bir sanayiye donusturuldu Ford Motor Company ile yapilan anlasmadan sonra 1959 yilinda kamyon montajina baslandi ve bugunun onde gelen otomotiv sirketi Otosan in kurulmasini sagladi Ilk yerel seri uretim araba Anadol 1966 yilinda uretildikten sonra Turkiye de ekonomik faaliyetlerini iyilestirilmek uzere Vehbi Koc Fiat ile anlasarak Tofas i kurdu ve ikinci yerli arac olan Murat i 1971 yilinda uretti Vehbi Koc 1963 yilinda tum Koc sirketlerini Koc Holding catisi altinda toplayarak Turkiye nin ekonomik hayatinda onemli bir adim daha atti Turkiye de Holding donemi Vehbi Koc un attigi bu adimla basladi ve cok sayida is insani bunu takip etti Grubun ayrica Fiat Ford Motor Company Yamaha ve Allianz gibi taninmis sirketler ile uluslararasi ortakliklari bulunmaktadir 76 yillik kariyerinde 108 sirketten fazlasi Koc Grup altinda olusturulmustur Gida perakende finans enerji otomotiv turizm ve teknoloji gibi farkli sektorlerde bircok sirket kurulmustur Koc Toplulugu yaklasik 80 bin calisan 40 milyar ciro 900 milyon ihracat ve yillik 500 600 milyon yatirim ile bugun dunyanin en buyuk 200 isletmesinden biridir Vehbi Koc sosyal faaliyetlere daha fazla zaman ayirabilmek icin 1984 yilinda emekli oldu Oglu Rahmi Koc Koc Toplulugu sirketlerinin liderligini devraldi Siyasi hayatiVehbi Koc isadami kimliginin yani sira siyasete olan ilgisiyle de bilinirdi Siyasi yasami henuz 19 yasindayken Ankara da Mudafa i Hukuk u Milliye Cemiyeti uyeligi ile baslamisti Bu iliski Cemiyet in Cumhuriyet Halk Partisi ne donusmesinden sonra da devam etti Belediye Meclisi ve Parti Il Yonetim Kurulu uyeliklerinde bulundu 1943 te Ismet Inonu tarafindan Ankara milletvekilligi teklif edilmesine karsin islerinin coklugu nedeniyle bu teklifi kabul etmedi Fakat ticaret ve is hayatiyla ilgili cesitli konularda Inonu ye yardim etmeyi surdurdu Demokrat Parti 1950 yilinda iktidara gelince CHP uyesi oldugu icin baski altina alindi ve Ankara Ticaret Odasi Baskanligindan uzaklastirildi hatta hesaplari incelemeye alindi Isleriyle ilgili konularda kendisine zorluklar cikarilirken bir yandan da CHP den istifa edip DP ye katilmasi yonunde baskilara maruz kaldi Bu oneriye Hayir demesine ragmen 10 Mart 1960 ta CHP uyeliginden istifa etti Odulleri1987 yilinda Uluslararasi Ticaret Odasi Vehbi Koc u Yilin Is insani secti ve plaketini Yeni Delhi de donemin Hindistan basbakani Rajiv Gandhi nin elinden aldi 1994 te Birlesmis Milletler Genel Sekreteri Boutros Boutros Ghali kendisine yaptigi katkilardan dolayi Dunya Aile Planlama Odulu verdi KitaplariHayat Hikayem 1973 Hatiralarim Goruslerim Ogutlerim 1987 Bu iki kitaptan daha sonra Vehbi Koc Anlatiyor adinda bir derleme kitap turetilmistir Hakkinda yazilan kitaplarOzel Arsivinden Belgeler ve Anilariyla Vehbi Koc Can Dundar Dogan Kitapcilik 2006 ISBN 975 293 444 7 Ozel Arsivinden Belgeler ve Anilariyla Vehbi Koc 1961 1976 2 Cilt Can Dundar Yapi Kredi Yayinlari 2008 ISBN 9750813832 Erol Toy May Yayinlari 1973 Anilarimla Patronum Vehbi Koc Can Kirac Dogan Kitapcilik Eylul 1995Dipnot Vehbi Koc un dogum tarihi tam olarak bilinmemektedir Sordugunda annesi kendisine uzume alaca dustugu zaman dogdu gunu soylemis Vehbi Koc ise ilerleyen yillarda ailesiyle bunun Ankara icin Temmuz ayina denk geldigini hesaplamistir 20 Temmuz ise dogum gununu kutlamak icin sembolik olarak secilmis bir tarihtir Kaynakca Tuzun Gurel Ed 2022 Vehbi Koc Anlatiyor Bir Derleme 4 bas Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ss 20 21 ISBN 978 975 08 4160 6 Kurucu Vehbi Koc 15 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 25 Subat 2020 a b Koc Ahmet Vehbi 11 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 6 Aralik 2021 Bardakci Murat 2016 Mustafa Koc un 20 gobekten ceddi kimdir bilir misiniz Haci Bayram i Veli Haberturk 4 Mart 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 4 Mart 2020 Ilklere Atilan Imza 6 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 25 Subat 2020 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Dis baglantilarVehbi Koc kisisel web sitesi5 Kasim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vehbi Koc Odulu18 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vehbi Koc hakkinda18 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde