Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aibga (аибга, айбога, аипга, айбуга, Rusça Аибга), 1864 yılına değin Bağımsız Çerkesya'da yaşamış bir köy topluluğu. Cigetlerin (Sadzların) bir kolu sayılan Aibgalar bugünkü Krasnodar Krayı'nın Adler rayonunda, Psov Irmağının yukarısında ve ulaşılması çok zor bir dağlık yörede yaşıyorlardı. Burası Mzımta Irmağının yukarı vadisindeki Kbaada Yaylasının (şimdi Krasnaya Polyana) yakın güneyindeydi. Aibga, bugün yazlık ve kışlık tesisleriyle gözde bir dinlenme, bir tatil, sayfiye yeri ve kış sporları merkezi konumundadır.
Aibga direnişi
Ubıhların ve kıyıdaki güney komşuları Cigetlerin Mart 1864'te Ruslara boyun eğmesinden sonra,sıra Cigetlerin kolları olan ve dağlarda yaşayan Abaza (Abazin) topluluklarına boyun eğdirmeye gelmişti. Bu topluluklardan biri de Aibgalar idi. Bu dağ topluluklarını yerlerinden ayrılmaya zorlamak için Nisan 1864'te dört Rus birliği oluşturuldu. İlk birlik güneyde Gagra'dan hareketle Pekhu Irmağı, ikinci birlik St.Duhovski (Kutsal Ruh, bugün Adler) kalesinden hareketle Mzımta Irmağı boyunca dağların yukarılarına doğru ilerledi. Üçüncü birlik sıradağlara koşut biçimde,araziyi tarayarak ve terk edilmiş haldeki Ubıh köylerini ateşe vererek, kuzeyden güneye doğru ilerlemeye başladı. Dördüncü birlik ise, sıradağların ardından, Abadzeh topraklarındaki Küçük Laba Irmağının kaynak kesiminden hareketle,sıradağları aşmak suretiyle batıya, Kbaada Yaylasına doğru yola çıktı. Bu dört birliğin Kbaada Yaylasında buluşması öncesinden kararlaştırılmıştı. Bu genel harekâta Veliaht Prens Mihail Nikolayeviç komuta ediyordu.
Aibga topluluğu,komşu topluluklardan takviye alarak direniş için yığınak yaptı. Ancak,üstün Rus kuvvetlerine karşı koymanın olanaksızlığını gören komşu topluluklar ( ve Pshu), savunma mevziinden ayrılarak köylerine geri döndüler ve Aibgalar bir başlarına kaldılar.11 Mayıs 1864'te, ikinci Rus birliği General Batezatul komutasında Aibga üzerine yürüyüşe geçti. Rus birliği, arazinin sarp ve geçilmez olması nedeniyle çok zor ve çok yavaş ilerleyebiliyordu. Rusların sarp yamaçları ve geçitleri aşamayacaklarını sanan Aibgalar direniyor ve yukarılardan Rusların üzerine kocaman kayalar yuvarlıyor, ara sıra da kurşun atıyorlardı. Bir avuç Aibga bir başınaydı,ama Ruslara durmadan yeni takviyeler geliyordu. Rus birliklerinin inatla ilerlemesi ve Aibga yığınaklarını bir bir aşması üzerine,kuşatılmaktan kaygılanan Aibgalar, kayalıklardan inip dağ ovasında kurulu Aibga köyüne doğru geri çekildiler. Bu arada Rus komutanlarından Prens Şahan-Girey Marşani de, Aibga kurşunlarıyla öldürüldü.
Rusların, dağ düzlüğündeki Aibga köyüne girişleri öncesinde, Aibgalılar, ırmağın ötesine, ormana doğru çekildiler; ertesi gün, yani 12 Mayıs 1864'te de Aibgalar temsilcilerini gönderip boyun eğdiklerini Ruslara bildirdiler ve kıyıya doğru gitmeye başladılar, ardından, diğer Çerkeslerle birlikte gemilere binip Türkiye'ye göç ettiler.
Günümüzde arta kalan toprakları
Eskiden bir Çerkes köyünün bulunduğu şimdiki Aibga, gözde bir yazlık dinlenme merkezidir, ayrıca kış sporlarıyla tanınan ve yeni tesislerle de gittikçe gelişen bir turistik yöredir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aibga aibga ajboga aipga ajbuga Rusca Aibga 1864 yilina degin Bagimsiz Cerkesya da yasamis bir koy toplulugu Cigetlerin Sadzlarin bir kolu sayilan Aibgalar bugunku Krasnodar Krayi nin Adler rayonunda Psov Irmaginin yukarisinda ve ulasilmasi cok zor bir daglik yorede yasiyorlardi Burasi Mzimta Irmaginin yukari vadisindeki Kbaada Yaylasinin simdi Krasnaya Polyana yakin guneyindeydi Aibga bugun yazlik ve kislik tesisleriyle gozde bir dinlenme bir tatil sayfiye yeri ve kis sporlari merkezi konumundadir Aibga direnisiUbihlarin ve kiyidaki guney komsulari Cigetlerin Mart 1864 te Ruslara boyun egmesinden sonra sira Cigetlerin kollari olan ve daglarda yasayan Abaza Abazin topluluklarina boyun egdirmeye gelmisti Bu topluluklardan biri de Aibgalar idi Bu dag topluluklarini yerlerinden ayrilmaya zorlamak icin Nisan 1864 te dort Rus birligi olusturuldu Ilk birlik guneyde Gagra dan hareketle Pekhu Irmagi ikinci birlik St Duhovski Kutsal Ruh bugun Adler kalesinden hareketle Mzimta Irmagi boyunca daglarin yukarilarina dogru ilerledi Ucuncu birlik siradaglara kosut bicimde araziyi tarayarak ve terk edilmis haldeki Ubih koylerini atese vererek kuzeyden guneye dogru ilerlemeye basladi Dorduncu birlik ise siradaglarin ardindan Abadzeh topraklarindaki Kucuk Laba Irmaginin kaynak kesiminden hareketle siradaglari asmak suretiyle batiya Kbaada Yaylasina dogru yola cikti Bu dort birligin Kbaada Yaylasinda bulusmasi oncesinden kararlastirilmisti Bu genel harekata Veliaht Prens Mihail Nikolayevic komuta ediyordu Aibga toplulugu komsu topluluklardan takviye alarak direnis icin yiginak yapti Ancak ustun Rus kuvvetlerine karsi koymanin olanaksizligini goren komsu topluluklar ve Pshu savunma mevziinden ayrilarak koylerine geri donduler ve Aibgalar bir baslarina kaldilar 11 Mayis 1864 te ikinci Rus birligi General Batezatul komutasinda Aibga uzerine yuruyuse gecti Rus birligi arazinin sarp ve gecilmez olmasi nedeniyle cok zor ve cok yavas ilerleyebiliyordu Ruslarin sarp yamaclari ve gecitleri asamayacaklarini sanan Aibgalar direniyor ve yukarilardan Ruslarin uzerine kocaman kayalar yuvarliyor ara sira da kursun atiyorlardi Bir avuc Aibga bir basinaydi ama Ruslara durmadan yeni takviyeler geliyordu Rus birliklerinin inatla ilerlemesi ve Aibga yiginaklarini bir bir asmasi uzerine kusatilmaktan kaygilanan Aibgalar kayaliklardan inip dag ovasinda kurulu Aibga koyune dogru geri cekildiler Bu arada Rus komutanlarindan Prens Sahan Girey Marsani de Aibga kursunlariyla olduruldu Ruslarin dag duzlugundeki Aibga koyune girisleri oncesinde Aibgalilar irmagin otesine ormana dogru cekildiler ertesi gun yani 12 Mayis 1864 te de Aibgalar temsilcilerini gonderip boyun egdiklerini Ruslara bildirdiler ve kiyiya dogru gitmeye basladilar ardindan diger Cerkeslerle birlikte gemilere binip Turkiye ye goc ettiler Gunumuzde arta kalan topraklariEskiden bir Cerkes koyunun bulundugu simdiki Aibga gozde bir yazlik dinlenme merkezidir ayrica kis sporlariyla taninan ve yeni tesislerle de gittikce gelisen bir turistik yoredir Kaynakca Semen Esadze Cerkesya nin Ruslar Tarafindan Isgali Ankara 1999 s 120 124 T V Polovinkina Cerkesya Gonul Yaram Ankara 2007 s 257 258