Aile planlaması; eşlerin istedikleri zamanda, istedikleri sayıda çocuk sahibi olmaları veya kişisel isteklerine ve ekonomik olanaklarına göre çocuk sayılarını belirlemesi ve doğum aralıklarını istedikleri şekilde gerçekleştirmelerini sağlamaya yönelik yapılan çalışmalar. Aile planlaması tarihte ilk kez 1966 yılında Birleşmiş Milletler Genel Toplantısında “ailelerin kendi büyüklüklerini belirleme özgürlüğü” bir hak olarak kabul edilmiştir Aile planlaması hizmeti 1978 yılında yayımlanan ve tüm dünya tarafından kabul edilen Temel Sağlık Hizmetleri Bildirgesinde temel bir sağlık hizmeti olarak belirtilmiştir. 1994 yılında Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansında kadının aile planlaması yöntemleri konusunda bilgi sahibi olma ve bu yöntemlere ulaşabilme hakkı olduğu savunulmuştur Aile planlaması () yöntemleri kısaca geleneksel ve modern yöntemler olarak iki ana başlıkta incelenebilir.
Geleneksel yöntemler çok uzun yıllardır kullanılan ve daha çok az gelişmiş toplumlarda kullanılmaktadır. Modern yöntemler ise teknolojinin gelişmesi ve ucuzlamasıyla günden güne daha sık kullanılmaya başlanan yöntemlerdir. Söz konusu modern yöntemlerin bazıları şunlardır:
- Hormonal yöntemler
- Kombine oral kontraseptifler (Hap)
- Enjekte edilen kontraseptifler (İğne)
- Vajinal halkalar
- Minihaplar
- Post koital haplar (Ertesi gün hapı)
- Deri altı kapsüller (implantlar)
- Rahim içi araçlar (RİA)
- Bakırlı rahim içi araçlar
- Hormonlu rahim içi araçlar
- Bariyer yöntemler
- Kondom (kadın kondomu, erkek kondomu)
- Sperm öldürücüler
- Diyafram
- Cerrahi Yöntemler
- Tüp ligasyonu (Kadında tüplerin bağlanması)
- Vazektomi (Erkekte tohum kanallarının bağlanması)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ege E, Timur S, Zincir H. Ebelik Son Sınıf Öğrencilerinin Aile Planlaması Eğitimi Etkinliğinin Değerlendirilmesi. STED 2005;14(9):202-7.
- ^ Baykan Z, Maral I, Bumin MA. Ankara ili Gölbaşı Bölgesi’ndeki 15-49 yaş evli kadınların çocuk isteme du¬rumlarına göre AP yöntemi kullanımı ve kullanılan AP yön-temleri. Sağlık ve Toplum 2001;11(1):24-9.
- ^ Tyler WC, Peterson HB. Family planning programs and prac¬tices: anepidemiologic viewpoint. Public Health and Preventive Medicine. 14th ed, USA, 1998 (10): 1187-205.
- ^ (PDF). Hacettepe Üniversitesi web sitesi. 29 Mart 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.
Dış bağlantılar
Tıp ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Sosyoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aile planlamasi eslerin istedikleri zamanda istedikleri sayida cocuk sahibi olmalari veya kisisel isteklerine ve ekonomik olanaklarina gore cocuk sayilarini belirlemesi ve dogum araliklarini istedikleri sekilde gerceklestirmelerini saglamaya yonelik yapilan calismalar Aile planlamasi tarihte ilk kez 1966 yilinda Birlesmis Milletler Genel Toplantisinda ailelerin kendi buyukluklerini belirleme ozgurlugu bir hak olarak kabul edilmistir Aile planlamasi hizmeti 1978 yilinda yayimlanan ve tum dunya tarafindan kabul edilen Temel Saglik Hizmetleri Bildirgesinde temel bir saglik hizmeti olarak belirtilmistir 1994 yilinda Uluslararasi Nufus ve Kalkinma Konferansinda kadinin aile planlamasi yontemleri konusunda bilgi sahibi olma ve bu yontemlere ulasabilme hakki oldugu savunulmustur Aile planlamasi yontemleri kisaca geleneksel ve modern yontemler olarak iki ana baslikta incelenebilir Geleneksel yontemler cok uzun yillardir kullanilan ve daha cok az gelismis toplumlarda kullanilmaktadir Modern yontemler ise teknolojinin gelismesi ve ucuzlamasiyla gunden gune daha sik kullanilmaya baslanan yontemlerdir Soz konusu modern yontemlerin bazilari sunlardir Hormonal yontemlerKombine oral kontraseptifler Hap Enjekte edilen kontraseptifler Igne Vajinal halkalar Minihaplar Post koital haplar Ertesi gun hapi Deri alti kapsuller implantlar Rahim ici araclar RIA Bakirli rahim ici araclar Hormonlu rahim ici araclarBariyer yontemlerKondom kadin kondomu erkek kondomu Sperm olduruculer DiyaframCerrahi YontemlerTup ligasyonu Kadinda tuplerin baglanmasi Vazektomi Erkekte tohum kanallarinin baglanmasi Ayrica bakinizDogum kontroluKaynakca Ege E Timur S Zincir H Ebelik Son Sinif Ogrencilerinin Aile Planlamasi Egitimi Etkinliginin Degerlendirilmesi STED 2005 14 9 202 7 Baykan Z Maral I Bumin MA Ankara ili Golbasi Bolgesi ndeki 15 49 yas evli kadinlarin cocuk isteme du rumlarina gore AP yontemi kullanimi ve kullanilan AP yon temleri Saglik ve Toplum 2001 11 1 24 9 Tyler WC Peterson HB Family planning programs and prac tices anepidemiologic viewpoint Public Health and Preventive Medicine 14th ed USA 1998 10 1187 205 PDF Hacettepe Universitesi web sitesi 29 Mart 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2021 Dis baglantilarTip ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Sosyoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz