Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Akantus (Grekçe: ἄκανθος) ya da akant, Antik Yunan mimarisinde sütun başlarını süslemek üzere kullanılan bir bitki figürüdür.
Türkçe adı "Ayı pençesi" olan akantuslar yoğun, kalın, silindirik ve dik çiçekli, dikenli, yüksek, otsu bitkilerdir. Çiçekleri gösterişli olduğundan, süs bitkisi olarak yetiştirilir. Akantus, ilk Çağ'dan beri başta Roma ve Bizans olmak üzere, çeşitli çevrelerin sanatına etkin şekilde girmiş bir bitkidir. Sütun başlıklarının ayrılmaz bir parçasıdır. Bilhassa Akdeniz çevresinin sanatında çeşitli malzeme ile, yaprak, kıvrım ya da rozet formunda pek çok yapıtta rastlanır. Geç antik sanat ile barok sanatta da sık kullanılmıştır.
Akantus yaprak bezeme motifinin gelişimini en iyi korint ve kompozit sütun başlıklarında izlememiz mümkündür. Bu başlık türünün ortaya çıkışının öyküsünü Vitruvius şöyle anlatır:
“Korint’in özgür bir kızı evlilik çağında bir hastalığa yakalanarak ölür. Sütannesi, kızın ölümünden sonra, yaşamında ona zevk veren bazı ufak eşyaları toplayarak bir sepete koyar ve mezara taşır; mezarın üzerine koyduğu sepetin içindeki eşyaların daha uzun ömürlü olması için üstüne bir çatı kiremidi yerleştirir. Sepet, rastlantı sonucunda bir acanthus kökü üzerinde bulunmaktadır. Bastırılan akantus kökü, bahar gelince ortadan filizlenerek yaprak verir, sepetin kenarlarında gelişen filizler kiremidin ağırlığı altında kıvrılarak uçlarda volütleri oluşturur.
O sıralarda Atinalıların sanatsal yapıtlarındaki incelik ve zarafet nedeniyle κατατηξίτεοϛ adını verdikleri Callimachus, mezarın yanından geçerken, kenarlarından körpe yaprakların fışkırdığı sepeti görür. Bu yeni biçemden hoşlanarak Korinthlilere o örnekten esinlenerek nazı sütunlar inşa eder; bakışım oranlarını da belirleyerek, o zamandan sonra Korent üslubundaki yapıtlarda uygulanacak kuralları ortaya koyar.”
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Akantus (süsleme) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akantus Grekce ἄkan8os ya da akant Antik Yunan mimarisinde sutun baslarini suslemek uzere kullanilan bir bitki figurudur Acanthus ornegiAcanthus spinosus cicegi Turkce adi Ayi pencesi olan akantuslar yogun kalin silindirik ve dik cicekli dikenli yuksek otsu bitkilerdir Cicekleri gosterisli oldugundan sus bitkisi olarak yetistirilir Akantus ilk Cag dan beri basta Roma ve Bizans olmak uzere cesitli cevrelerin sanatina etkin sekilde girmis bir bitkidir Sutun basliklarinin ayrilmaz bir parcasidir Bilhassa Akdeniz cevresinin sanatinda cesitli malzeme ile yaprak kivrim ya da rozet formunda pek cok yapitta rastlanir Gec antik sanat ile barok sanatta da sik kullanilmistir Akantus yaprak bezeme motifinin gelisimini en iyi korint ve kompozit sutun basliklarinda izlememiz mumkundur Bu baslik turunun ortaya cikisinin oykusunu Vitruvius soyle anlatir Korint in ozgur bir kizi evlilik caginda bir hastaliga yakalanarak olur Sutannesi kizin olumunden sonra yasaminda ona zevk veren bazi ufak esyalari toplayarak bir sepete koyar ve mezara tasir mezarin uzerine koydugu sepetin icindeki esyalarin daha uzun omurlu olmasi icin ustune bir cati kiremidi yerlestirir Sepet rastlanti sonucunda bir acanthus koku uzerinde bulunmaktadir Bastirilan akantus koku bahar gelince ortadan filizlenerek yaprak verir sepetin kenarlarinda gelisen filizler kiremidin agirligi altinda kivrilarak uclarda volutleri olusturur O siralarda Atinalilarin sanatsal yapitlarindaki incelik ve zarafet nedeniyle katath3iteoϛ adini verdikleri Callimachus mezarin yanindan gecerken kenarlarindan korpe yapraklarin fiskirdigi sepeti gorur Bu yeni bicemden hoslanarak Korinthlilere o ornekten esinlenerek nazi sutunlar insa eder bakisim oranlarini da belirleyerek o zamandan sonra Korent uslubundaki yapitlarda uygulanacak kurallari ortaya koyar Kaynakca Demiriz Yildiz PDF Arkeoloji Sanat Tarihi Dergisi 6 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2019 Vitruvius 1998 Mimarlik Uzerine On Kitap Sevki Vanli Mimarlik Vakfi s 76 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Wikimedia Commons ta Akantus susleme ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir