Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Akritas Planı, 1963 senesinin başlarında Kıbrıs Cumhuriyeti Hükûmetinde çoğunluğa sahip Kıbrıs Rumlarının, Kıbrıs Türklerini yönetimde zayıflatarak daha sonra Kıbrıs Cumhuriyeti'ni Yunanistan ile birleştirmeyi amaçlayan plan.Enosis fikrinde olduğu gibi, Yunanistan ile Kıbrıs'ın birleşmesi şeklinde anılır.
Plan öncesi bakış
1960 yılına kadar ada, Birleşik Krallık'ın kolonisi idi. 1955'te Kıbrıslı Rumların kurduğu EOKA örgütü, Birleşik Krallık kuvvetlerini adadan çıkarmak için silahlı eylemlere başladı. 1955-58 arasında Türkler, Rumlarla beraber yaşadıkları otuz üç karma köyü terk etmek durumunda kaldılar. Bunun üzerine Kıbrıs Türkleri de silahlanmaya başladı. Birleşik Krallık, adadaki iki tarafı kontrol altında tutmakta zorlanıyordu. Rumların ENOSİS (Yunanistan'la birleşme) hayaline mukabil Türkler de taksim (adada bağımsız iki devlet olması) isteğinde bulununca iki taraf arasında çatışmalar başladı. Birleşik Krallık yönetimi, Türk Mukavemet Teşkilatı ile ilişkisi olduğunu düşündükleri 65 Türk ile EOKA mensubu olduklarını düşündükleri 1.244 Rum'u tutukladılar. Bunun üzerine Birleşik Krallık, yönetimi Kıbrıs Türklerin ve Kıbrıs Rumların oluşturacağı bir bağımsız cumhuriyet kurulması için girişimde bulundu. 16 Ağustos 1960 tarihinde Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık'ın "Kuruluş, İttifak ve Garanti" adındaki üç antlaşmayı imzalaması ile cumhuriyet kuruldu. Buna göre Türk-Rumlar tarafından ortak yönetilecek bağımsız cumhuriyette, devlet başkanının Rum, devlet başkan yardımcısının ise Türk olması kararı alınmıştı.
Uygulama
21 Nisan 1966 tarihinde ada üzerinde yayımlanan Patris adındaki gazetede de planın ayrıntıları ortaya çıktı. Hazırlayıcıları arasında başta Akritas kod adı ile tanınan dönemin İçişleri Bakanı , Devlet Başkanı III. Makarios ve Kıbrıs Temsilciler Meclisi Başkanı Glafkos Klerides gibi isimler de yer almaktaydı. 7 Şubat tarihinde yine aynı gazete yayımlanan bilgilere göre planı oluşturan yapının başkanı Polikarpos Yorgacis, Başkan Vekili, Çalışma Bakanı Thassos Papadopulos; Kurmay Sorumlusu, Temsilciler Meclisi milletvekili ve Kurmay Daireleri Müdürü ise Temsilciler Meclisi Başkanı Glafkos Klerides idi.
Bu plan doğrultusunda 30 Kasım 1963 tarihinde Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı III. Makarios, 'nda siyasi kurumların yapılanması ve teşkilatlanma hakkındaki on üç maddelik bir değişiklik önerisinde bulundu. Kıbrıslı Türkler, bu değişikliklerin kendi haklarını kısıtladığını iddia ettiler. Bu değişiklik süreci içerisinde Kıbrıs Türkleri bu öneriye karşı çıktılar ve 1963-1964 Kıbrıs olaylarının çıkmasına neden oldu. 1963–1964 Kıbrıs olayları sırasında 364 Kıbrıslı Türk ve 174 Kıbrıslı Rum öldürüldü. 25 bin Türk ve çok sayıda Rum, taşınmaz mallarını geride bırakarak göç etmeye başladılar.
Kaynakça
- Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs’ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu, Alfa Yayınları, Şubat 2007, .
- ^ a b Cyprus – The Republic of Cyprus (http://countrystudies.us/cyprus/12.htm 12 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), U.S. Library of Congress
- ^ a b c . Tarih Araştırmaları. 9 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009.
- ^ a b Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 231. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, .
- ^ a b Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 238. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, .
- ^ . 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2021.
- ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 227. sayfa.
- ^ Cyprus: The Search for a Solution by David Hannay
- ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 246. sayfa.
- ^ a b Othello’nun güzel ülkesi Kıbrıs 13 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe), Yazar: Ayşe Hür, Taraf Gazetesi, Yazılma Tarihi: 27 Temmuz 2008, Erişim Tarihi: 1 Ekim 2008.
- ^ (İngilizce). 6 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2008.
- ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e 244.sayfa
Dış bağlantılar
- Tarih Araştırmaları: Akritas Planı9 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akritas Plani 1963 senesinin baslarinda Kibris Cumhuriyeti Hukumetinde cogunluga sahip Kibris Rumlarinin Kibris Turklerini yonetimde zayiflatarak daha sonra Kibris Cumhuriyeti ni Yunanistan ile birlestirmeyi amaclayan plan Enosis fikrinde oldugu gibi Yunanistan ile Kibris in birlesmesi seklinde anilir Plan oncesi bakis1960 yilina kadar ada Birlesik Krallik in kolonisi idi 1955 te Kibrisli Rumlarin kurdugu EOKA orgutu Birlesik Krallik kuvvetlerini adadan cikarmak icin silahli eylemlere basladi 1955 58 arasinda Turkler Rumlarla beraber yasadiklari otuz uc karma koyu terk etmek durumunda kaldilar Bunun uzerine Kibris Turkleri de silahlanmaya basladi Birlesik Krallik adadaki iki tarafi kontrol altinda tutmakta zorlaniyordu Rumlarin ENOSIS Yunanistan la birlesme hayaline mukabil Turkler de taksim adada bagimsiz iki devlet olmasi isteginde bulununca iki taraf arasinda catismalar basladi Birlesik Krallik yonetimi Turk Mukavemet Teskilati ile iliskisi oldugunu dusundukleri 65 Turk ile EOKA mensubu olduklarini dusundukleri 1 244 Rum u tutukladilar Bunun uzerine Birlesik Krallik yonetimi Kibris Turklerin ve Kibris Rumlarin olusturacagi bir bagimsiz cumhuriyet kurulmasi icin girisimde bulundu 16 Agustos 1960 tarihinde Yunanistan Turkiye ve Birlesik Krallik in Kurulus Ittifak ve Garanti adindaki uc antlasmayi imzalamasi ile cumhuriyet kuruldu Buna gore Turk Rumlar tarafindan ortak yonetilecek bagimsiz cumhuriyette devlet baskaninin Rum devlet baskan yardimcisinin ise Turk olmasi karari alinmisti Uygulama21 Nisan 1966 tarihinde ada uzerinde yayimlanan Patris adindaki gazetede de planin ayrintilari ortaya cikti Hazirlayicilari arasinda basta Akritas kod adi ile taninan donemin Icisleri Bakani Devlet Baskani III Makarios ve Kibris Temsilciler Meclisi Baskani Glafkos Klerides gibi isimler de yer almaktaydi 7 Subat tarihinde yine ayni gazete yayimlanan bilgilere gore plani olusturan yapinin baskani Polikarpos Yorgacis Baskan Vekili Calisma Bakani Thassos Papadopulos Kurmay Sorumlusu Temsilciler Meclisi milletvekili ve Kurmay Daireleri Muduru ise Temsilciler Meclisi Baskani Glafkos Klerides idi Bu plan dogrultusunda 30 Kasim 1963 tarihinde Kibris Cumhuriyeti Cumhurbaskani III Makarios nda siyasi kurumlarin yapilanmasi ve teskilatlanma hakkindaki on uc maddelik bir degisiklik onerisinde bulundu Kibrisli Turkler bu degisikliklerin kendi haklarini kisitladigini iddia ettiler Bu degisiklik sureci icerisinde Kibris Turkleri bu oneriye karsi ciktilar ve 1963 1964 Kibris olaylarinin cikmasina neden oldu 1963 1964 Kibris olaylari sirasinda 364 Kibrisli Turk ve 174 Kibrisli Rum olduruldu 25 bin Turk ve cok sayida Rum tasinmaz mallarini geride birakarak goc etmeye basladilar KaynakcaHasguler Mehmet Kibris ta Enosis ve Taksim Politikalarinin Sonu Alfa Yayinlari Subat 2007 ISBN 975 297 836 3 a b Cyprus The Republic of Cyprus http countrystudies us cyprus 12 htm 12 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S Library of Congress a b c Tarih Arastirmalari 9 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2009 a b Hasguler Mehmet Kibris ta Enosis ve Taksim Politikalarinin Sonu 231 sayfa Alfa Yayinlari Subat 2007 ISBN 975 297 836 3 a b Hasguler Mehmet Kibris ta Enosis ve Taksim Politikalarinin Sonu 238 sayfa Alfa Yayinlari Subat 2007 ISBN 975 297 836 3 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2021 Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 227 sayfa Cyprus The Search for a Solution by David Hannay Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 246 sayfa a b Othello nun guzel ulkesi Kibris 13 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Yazar Ayse Hur Taraf Gazetesi Yazilma Tarihi 27 Temmuz 2008 Erisim Tarihi 1 Ekim 2008 Ingilizce 6 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2008 Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 244 sayfaDis baglantilarTarih Arastirmalari Akritas Plani9 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde