Alâeddin Arabî Efendi (d. Halep - ō. 1496, Edirne), Osmanlı şeyhülislamı ve müderris. Halep doğumlu olduğu için lakabı "Arabî" olmuştur. Çelebi Alaeddin Arabi Efendi, Alâeddin Alî Arabi ve Molla Arab olarak da bilinmektedir. 1495-1496 yılları arasında II. Bayezid döneminde şeyhülislamlık yapmıştır.
Alâeddin Arabî Efendi | |
---|---|
Doğum | Halep |
Ölüm | Nisan 1496 Edirne |
Meslek | Müderris, Osmanlı Devleti müftüsü/şeyhülislamı. |
Hayatı
Halep'in Bilermün köyünde doğmuştur. Babasının adı Seyyid Muhammed'dir. Halep'te İmam Sufrî'den ders almış; babası Seyyid Muhammed'den Rufaî ve Alâeddin Halvetî'den Suhreverdî terbiyesi tahsil etmiştir. Tahsilinin ardından Edirne'ye geldi.
Edirne'de Molla Gürânî’nin derslerine devam etti, zamanla aralarında sıkı bir dostluk meydana geldi. Ayrıca bir süre İstanbul'un ilk şeyhülislâmı Hızır Çelebi’nin hizmetinde bulundu ve talebesi oldu. Daha sonra Edirne Dârülhadis Müderrisi Fahreddin-i Acemi'ye muîd olarak ders vermeye başladı. Sonra Bursa Kaplıca Medresesi'ne müderris tayin edildi. Bu dönemde meşhûr Halvetî-Ramazânî Şeyhi Ali Alâeddîn Köstendilî'ye intisap etti. Şeyhi ile birlikte Manisa'ya sürgüne gönderildi. Burada II. Mehmet'in oğlu Şehzade Mustafa'dan destek gördü. Onun aracılığı ile affedilerek İstanbul'a geldi. Burada Sahn-ı Semân Medresesi’ne müderris oldu. Fatih Sultan Mehmet'in saltanatının sonlarında yevmiyesi 80 akçeye arttırıldı. II. Bayezîd tahta gelince gözden düşmüş ve bazı vezirlerinin söylentilerine önem veren II. Beyazıt yevmiyesini 50 akçeye indirtmiştir. Fakat çok geçmeden afedilip yevmiyesi yeniden yükseltilmiştir.
Nisan 1495'te Müftü Molla Abdülkerim Efendi'nin vefatından sonra, 100 akçe yevmiye ile şeyhülislam olarak görev verilmiştir. Bir yıl bu görevi yaptıktan sonra Nisan 1496'da İstanbul'da ölmüştür. Kabri İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde İdris Köşkü'nün yakınlarında bir mevkidedir.
Fıkıh ve tefsir alanlarında derin bilgisi olmasına rağmen elimize hiçbir yazılı eseri geçmemiştir. Mehmet Nermi Haskan, Alâeddin Çelebi’nin Tire’nin 5 kilometre kuzeybatısında Yahşibey ovasında, cami, medrese, hamam ve çarşısının bulunduğunu ve günümüzde külliyenin harap durumda olduğunu zikreder. Ayrıca Mehmed Süreyya Bey de, Sicil-î Osmânî'de Bursa Alâeddîn Araba Efendi adına bir camii bulunduğunu bildirmektedir.
Kaynakça
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Karal, Enver Ziya (1988). Osmanlı tarihi. Türk tarih kurumu yayınları. Ankara: Türk tarih kurrumu. ISBN .
- ^ a b Mehmed Süreyya, Sicil-î Osmânî, 1996, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, C.III S. 487 [1]
- ^ a b c İpşirli, Mehmet, (1999) "Alaaddin Arabî Efendi (Çelebi)", Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi C.1 s.188 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş.
- ^ Piyer Loti 'Türk Dostu' da Alâeddin Arabî Efendi 'Türk Düşmanı' mıydı?!. 23 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . dunyabizim.com. Erişim Tarihi: 23.03.2017
Önce gelen: Molla Abdülkerim | Osmanlı Şeyhülislamı 1495 - 1496 | Sonra gelen: Efdalzade Hamideddin |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alaeddin Arabi Efendi d Halep ō 1496 Edirne Osmanli seyhulislami ve muderris Halep dogumlu oldugu icin lakabi Arabi olmustur Celebi Alaeddin Arabi Efendi Alaeddin Ali Arabi ve Molla Arab olarak da bilinmektedir 1495 1496 yillari arasinda II Bayezid doneminde seyhulislamlik yapmistir Alaeddin Arabi EfendiDogumHalepOlumNisan 1496 EdirneMeslekMuderris Osmanli Devleti muftusu seyhulislami Alaeddin Araba Efendi nin Eyup teki kabri HayatiHalep in Bilermun koyunde dogmustur Babasinin adi Seyyid Muhammed dir Halep te Imam Sufri den ders almis babasi Seyyid Muhammed den Rufai ve Alaeddin Halveti den Suhreverdi terbiyesi tahsil etmistir Tahsilinin ardindan Edirne ye geldi Edirne de Molla Gurani nin derslerine devam etti zamanla aralarinda siki bir dostluk meydana geldi Ayrica bir sure Istanbul un ilk seyhulislami Hizir Celebi nin hizmetinde bulundu ve talebesi oldu Daha sonra Edirne Darulhadis Muderrisi Fahreddin i Acemi ye muid olarak ders vermeye basladi Sonra Bursa Kaplica Medresesi ne muderris tayin edildi Bu donemde meshur Halveti Ramazani Seyhi Ali Alaeddin Kostendili ye intisap etti Seyhi ile birlikte Manisa ya surgune gonderildi Burada II Mehmet in oglu Sehzade Mustafa dan destek gordu Onun araciligi ile affedilerek Istanbul a geldi Burada Sahn i Seman Medresesi ne muderris oldu Fatih Sultan Mehmet in saltanatinin sonlarinda yevmiyesi 80 akceye arttirildi II Bayezid tahta gelince gozden dusmus ve bazi vezirlerinin soylentilerine onem veren II Beyazit yevmiyesini 50 akceye indirtmistir Fakat cok gecmeden afedilip yevmiyesi yeniden yukseltilmistir Nisan 1495 te Muftu Molla Abdulkerim Efendi nin vefatindan sonra 100 akce yevmiye ile seyhulislam olarak gorev verilmistir Bir yil bu gorevi yaptiktan sonra Nisan 1496 da Istanbul da olmustur Kabri Istanbul un Eyupsultan ilcesinde Idris Kosku nun yakinlarinda bir mevkidedir Fikih ve tefsir alanlarinda derin bilgisi olmasina ragmen elimize hicbir yazili eseri gecmemistir Mehmet Nermi Haskan Alaeddin Celebi nin Tire nin 5 kilometre kuzeybatisinda Yahsibey ovasinda cami medrese hamam ve carsisinin bulundugunu ve gunumuzde kulliyenin harap durumda oldugunu zikreder Ayrica Mehmed Sureyya Bey de Sicil i Osmani de Bursa Alaeddin Araba Efendi adina bir camii bulundugunu bildirmektedir Kaynakca Uzuncarsili Ismail Hakki Karal Enver Ziya 1988 Osmanli tarihi Turk tarih kurumu yayinlari Ankara Turk tarih kurrumu ISBN 978 975 16 0010 3 a b Mehmed Sureyya Sicil i Osmani 1996 Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C III S 487 1 a b c Ipsirli Mehmet 1999 Alaaddin Arabi Efendi Celebi Yasamlariyla ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi C 1 s 188 Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S ISBN 975 0800710 Piyer Loti Turk Dostu da Alaeddin Arabi Efendi Turk Dusmani miydi 23 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde dunyabizim com Erisim Tarihi 23 03 2017 Once gelen Molla Abdulkerim Osmanli Seyhulislami 1495 1496 Sonra gelen Efdalzade Hamideddin