Molla Fahreddîn-i Acemî, (ō. 1460, Edirne), ilk Osmanlı şeyhülislamlarından müderris ve muhaddis.
Molla Fahrettin Acemi | |
---|---|
Doğum | İran |
Ölüm | 1460 Edirne |
Meslek | Din alimi, müderris, Osmanlı Devleti müftüsü/şeyhülislamı. |
Hayatı
Çocukluğu hakkında kaynaklara geçmiş bilgi yoktur. İran'da doğduğu tahmin edilebilir. Bu nedenle Acemî lakabı ile anılmıştır. Orada Seyyid Şerîf Curcânî'nin talebesi olduğu biliniyor. Çelebi Mehmed döneminde, 1410'lu yıllarda Osmanlı başkenti Bursa'ya geldiği tahmin edilmektedir. Bursa’da kendisi gibi İran’dan gelen Burhâneddin Haydar Herevî’den hadis okuyup icâzet aldı ve Sultaniye Medresesi'nde Molla Şemseddin Fenârî’nin oğlu Mehmed Şah Fenari’nin talebesi oldu.
Sonra müderrisliğe başlamıştır. Şemseddin Molla Fenari'nin II. Murat döneminde 1430'da ölümü ile onun yerine "müftü" olarak atanmış ve günlük yevmiyesi 30 akçe tespit edilmiştir. II. Murat ve II. Mehmet dönemlerinde yaklaşık 30 yıl boyu bu görevde kalmıştır. Sünni inanışa çok bağlı bir din adamı olduğundan, II. Mehmet'in özellikle birinci padişahlık döneminde babası II. Murat Manisa'ya çekilmiş iken, saraya girmeyi başaran hurufi tarikatından kişilerle çatışmıştır. Onların yakılmaları caiz bulan fetva vermiştir.
1460'ta Edirne'de ölmüştūr. Edirne'de kendi adına yaptırdığı Dar-ül-Hadis Medresesi, yani Fahrettin Acemi Medresesi, mihrabı önüne gömülmüştür.
Hurufîlerin yakılması
Fahreddin-i Acemi tarafından kâfir oldukları gerekçe gösterilerek Hurufiler'in canlarının alınması yolunda bir fetva çıkarılması üzerine Fatih Sultan Mehmet'in de fetvaya karşı gelmemesiyle Hurufiler Edirne'de yakılan büyük ateşe atılarak diri diri yakılmıştı. İlk tekbiri Fahreddin-i Acemi'nin getirdiğine inanılır. Fahreddin-i Acemi Hurufilerin yakılması olayında, hem Hurufilerin yakılmaları için fetvayı vermiş, hem de kendisi bizzat diri diri ateşte yakılmalarına yardımcı olmuştu.
Kaynakça
- ^ Aşıkpaşazade (2013). Âşıkpaşazâde tarihi : [Osmanlı tarihi, 1285-1502]. 1. basım. Necdet Öztürk, Preussische Staatsbibliothek. Or. Oct. İstanbul. s. 148. ISBN . OCLC 855004747.
- ^ İlk Osmanlı Medreseleri. Mustafa Bilge. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını. 1984. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022.
- ^ a b c Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi III. Cilt 2. Kısım: XVI. Yüzyıl Ortalarından XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar , Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (6. Baskı) s.450-451
- ^ Tâcü't-Tevârih, Cilt 5, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 55.
- ^ Abdülbaki Gölpınarlı, 100 Soruda Türkiye'de Mezhepler ve Tarikatlar, Gerçek yayınları, s. 157.
- ^ "Fatih'in yaktığı Matrix Tarikatı". 10 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2014.
- ^ Emre Kongar, Tarihimizle Yüzleşmek, Remzi Kitabevi, s.59.
Dış bağlantılar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi III. Cilt 2. Kısım: XVI. Yüzyıl Ortalarından XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar , Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (6. Baskı) s.450-451
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.4 say.10 [1]
- Yayın Kurulu, "Fahrettin Acemi Efendi" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.I s.431, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları,
Önce gelen: Molla Şemsüddin-i Fenari | Osmanlı Şeyhülislamı 1430 - 1460 | Sonra gelen: Molla Hüsrev |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Molla Fahreddin i Acemi ō 1460 Edirne ilk Osmanli seyhulislamlarindan muderris ve muhaddis Molla Fahrettin AcemiDogumIranOlum1460 EdirneMeslekDin alimi muderris Osmanli Devleti muftusu seyhulislami HayatiCocuklugu hakkinda kaynaklara gecmis bilgi yoktur Iran da dogdugu tahmin edilebilir Bu nedenle Acemi lakabi ile anilmistir Orada Seyyid Serif Curcani nin talebesi oldugu biliniyor Celebi Mehmed doneminde 1410 lu yillarda Osmanli baskenti Bursa ya geldigi tahmin edilmektedir Bursa da kendisi gibi Iran dan gelen Burhaneddin Haydar Herevi den hadis okuyup icazet aldi ve Sultaniye Medresesi nde Molla Semseddin Fenari nin oglu Mehmed Sah Fenari nin talebesi oldu Sonra muderrislige baslamistir Semseddin Molla Fenari nin II Murat doneminde 1430 da olumu ile onun yerine muftu olarak atanmis ve gunluk yevmiyesi 30 akce tespit edilmistir II Murat ve II Mehmet donemlerinde yaklasik 30 yil boyu bu gorevde kalmistir Sunni inanisa cok bagli bir din adami oldugundan II Mehmet in ozellikle birinci padisahlik doneminde babasi II Murat Manisa ya cekilmis iken saraya girmeyi basaran hurufi tarikatindan kisilerle catismistir Onlarin yakilmalari caiz bulan fetva vermistir 1460 ta Edirne de olmustur Edirne de kendi adina yaptirdigi Dar ul Hadis Medresesi yani Fahrettin Acemi Medresesi mihrabi onune gomulmustur Hurufilerin yakilmasiFahreddin i Acemi tarafindan kafir olduklari gerekce gosterilerek Hurufiler in canlarinin alinmasi yolunda bir fetva cikarilmasi uzerine Fatih Sultan Mehmet in de fetvaya karsi gelmemesiyle Hurufiler Edirne de yakilan buyuk atese atilarak diri diri yakilmisti Ilk tekbiri Fahreddin i Acemi nin getirdigine inanilir Fahreddin i Acemi Hurufilerin yakilmasi olayinda hem Hurufilerin yakilmalari icin fetvayi vermis hem de kendisi bizzat diri diri ateste yakilmalarina yardimci olmustu Kaynakca Asikpasazade 2013 Asikpasazade tarihi Osmanli tarihi 1285 1502 1 basim Necdet Ozturk Preussische Staatsbibliothek Or Oct Istanbul s 148 ISBN 978 605 5261 59 7 OCLC 855004747 Ilk Osmanli Medreseleri Mustafa Bilge Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Yayini 1984 Erisim tarihi 22 Nisan 2022 a b c Uzuncarsili Ismail Hakki Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVI Yuzyil Sonuna Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu 1995 6 Baski ISBN 975 16 0014 6 s 450 451 Tacu t Tevarih Cilt 5 Kultur Bakanligi Yayinlari s 55 Abdulbaki Golpinarli 100 Soruda Turkiye de Mezhepler ve Tarikatlar Gercek yayinlari s 157 Fatih in yaktigi Matrix Tarikati 10 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2014 Emre Kongar Tarihimizle Yuzlesmek Remzi Kitabevi s 59 Dis baglantilarUzuncarsili Ismail Hakki Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVI Yuzyil Sonuna Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu 1995 6 Baski ISBN 975 16 0014 6 s 450 451 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C 4 say 10 1 Yayin Kurulu Fahrettin Acemi Efendi 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi C I s 431 Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ISBN 975 0800710Once gelen Molla Semsuddin i Fenari Osmanli Seyhulislami 1430 1460 Sonra gelen Molla Husrev