Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Albert-Louis Gabriel (2 Ağustos 1883, Haute-Marne -23 Aralık 1972, Bar-sur-Aube), Fransız mimar, sanat tarihçisi, seyyah.
Albert Gabriel | |
|---|---|
| Kendi dilinde adı | Albert-Louis Gabriel |
| Doğum | 2 Ağustos 1883 Haute-Marne |
| Ölüm | 23 Aralık 1972 (89 yaşında) Bar-sur-Aube |
| Tanınma nedeni | Anadolu ve Ege dünyasındaki anıt yapıların belgelenmesi ve Anadolu-Türk mimarlığının Batı’da tanınması konusundaki çalışmaları |
1926-1956 arasında Türkiye'de yaşadı; İstanbul Üniversitesi'nde ders verdi; Anadolu'yu dolaşarak Türk yapı sanatını araştırıp inceledi. İstanbul'daki Fransız Arkeoloji Enstitüsü'nü kurdu ve müdürlüğünü üstlendi.
Gabriel, Anadolu’daki çalışmaları sonucunda "Anadolu’nun Türk Anıtları" ve "Bir Türk Başkenti Bursa" adlı iki büyük eseri meydana getirmiştir.
Yaşamı
1883 yılında Fransa’nın Haute-Marne ilinin Cerizières kasabasında doğdu. Mimar bir babanın oğludur. İlk öğrenimini Bar- sur-Aube'da yaptıktan sonra Güzel Sanatlar Millî Okulu’nun mimarlık bölümünde okudu. Bir yandan da Paris Üniversitesi’nin Edebiyat Fakültesi'ne devam etti, her iki okuldan da mezun oldu. Öğrenciliği sırasında 1903'te Güzel Sanatlar Akademisi tarafından verilen Jean Leclaire Ödülü'nü kazandı.
1905-1906 yıllarında askerlik hizmetini yaptı. 1908'de Atina’da bir Fransız okulu inşaatını üstlendi. Ardından, o sırada Osmanlı idaresinde bulunan Rodos adasında, Rodos Şövalyeleri devrinde yapılan ve Fransız elçisinin satın alıp Fransız hükûmetine armağan ederek Milli anıt ilan edilmesini sağladığı Fransız Hanı adlı yapının restorasyon işlerini yürüttü.
Desen ve rölöve yapımında Atina'daki Fransız Arkeoloji Enstitüsü’nün dikkatini çekti. Böylece Enstitüsü'nün Delos adasında gerçekleştirdiği kazılara 1908-1911 kazı mevsimlerinde mimar olarak katıldı, kazılardaki yapıların rölövelerini çizme işi ile görevlendirildi. Hayatında ilk defa 1908 yılında İstanbul'a ayak bastı.
Fransız Arkeoloji Enstitüsü, 1911'de kendisine Rodos adasındaki Orta Çağ eserlerinin bilhassa burada Rodos Şövalyelerinin eserlerini tespit görevi verdi. Rodos’taki çalışmalarını I. Dünya Savaşı'na kadar sürdürdü. Göreve başlamasından sonra İtalyanların adayı işgal etmesi onu derinden etkiledi. Bu olaya tepkisini ifade eden iki yazısı, Jean Jaurès tarafından tarafından yayınlanan La Revue Socialiste’te 1911 ve 1912'de yayımlandı. I. Dünya Savaşı'nda Fransız donanmasında tercüman yedek subayı olarak görev yaptı. Bir ara Meis adasının açıklarından Anadolu sahillerini top ateşine tutan savaş gemisinde bulundu.
Savaşın ardından Mısır’a giderek 1919-1920'de Kahire'de Mısır Müzesi adına yapılan kazılara katılan Gabriel, müze müdürü Ali Bahgat Bey ile birlikte çalıştı; Fustat şehrinin meydana çıkarılmasında faydalı oldu. 1920-1922 yıllarında Rodos adasındaki çalışmalarına devam etti. Rodos'ta 1912-1913'te başladığı Fransız Hanı'nın restorasyonu işini tamamlama fırsatı buldu. Osmanlı döneminde ev olarak kullanılan yapı, Albert Gabriel idaresinde eski haline getirildi.
Albert Gabriel, 1921’de Rodos’un surlarına dair tezini esas tez, Al-Fustat hakkındaki çalışmasını yardımcı tez olarak Sorbonne Üniversitesi’ne sundu ve edebiyat doktoru unvanını aldı. Rodos rölöveleri, Paris’te düzenlenen "1923 Fransız Sanatçıları" sergisinde sergilendi, birincilik madalyası aldı. Ayrıca Güzel Sanatlar Akademisi’nin verdiği Louis Fould Ödülü'ne değer bulundu.
Gabriel, 1923'te Caen Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde sanat tarihi alanında doçent ünvanı aldı ve 1925'e kadar bu üniversitede görev yaptı. 1925'te Strasbourg Üniversitesi’nde profesör oldu. Fransız idaresi altına giren Suriye’de inceleme gezileri yaptı, Palmira antik kentinde çalıştı. 1926-1930 yıllarında İstanbul Darülfünu'nda görev aldı.
| “ | Anadolu’daki Türk âbidelerini senelerce inceledim. Millî Eğitim Bakanlığı ve Vakıflar idaresi ile iş birliği yaparak bu ölümsüz sanat eserlerinin ayakta tutulmasına çalıştım. Kanaatimce, bu bir medeniyetin ayakta tutulmasıdır. Çünkü Türkiye, âbideleri ile bir hazinedir. Türk eserleri, dünyada bir eşine rastlanmayan zevk ve sanatla yapılmışlardır. | ” |
| — Albert Gabriel | ||
Gabriel, Maarif Vekâleti'nin talebi ile derslerin yanısıra Anadolu’daki Türk yapı sanatı eserlerini inceleme işini üstlendi. 1940’lı yıllara kadar Afyon, Kütahya, Konya, Karaman, Akşehir, Adana, Niğde, Tarsus, Sivas, Kayseri, Amasya, Tokat'ta Türk sanat tarihinin anıtsal yapıtlarını, Boğaziçi’ndeki Türk hisarlarını inceledi. Aynı tarihlerde Bursa'daki anıtları derledi. 1932'de Diyarbakır'a gittiği sırada valinin şehir hava alsın düşüncesiyle Diyarbakır surlarının bir kısmını yıktırma girişimini durdurdu. Mardin, Nusaybin, Hasankeyf, Dunaysır, Urfa, Harran ve Halep’teki İslami yapıları inceledi. Gittiği kentlerde Selçuklu eserlerinin plân, kesit ve kitabelerini çıkararak Batı dilinde yayına hazırladı. 1936-1938 yıllarında Frig Yazılıkayası üzerine çalıştı.
Atina ve Roma’dakine benzer bir Fransız Arkeoloji Enstitüsü'nün Türkiye'de kurulması için çalıştı. Enstitü, Fransa elçilik binasının bir bölümünde 1 Şubat 1931'de açıldı. 1941'e kadar Enstitü müdürlüğünü üstlenen Gabriel, Türklerin ve Türkiye'nin tarihi, sanat tarihi, arkeolojisi, edebiyatı, coğrafyası, jeolojisi, üzerinde araştırmalar ve yayınlar yapılmasını sağladı. II. Dünya Savaşı nedeniyle 1941'de ülkesine dönen Gabriel, Collège de France’ta İslam-Doğu Sanatları profesörü olarak atandı. 1953'te emekliye ayrılana kadar bu kurumda ders verdi; bir yandan da Türkiye’de iken topladığı malzemeleri kitap haline getirdi.
Gabriel, savaş bittikten sonra 1946'da yeniden İstanbul'a gelip kurucusu olduğu Enstitüyü idare etti ancak artık Mayıs ayında İstanbul'a gelip sadece birkaç ayını burada geçiriyordu. 1956’da İstanbul Arkeoloji Enstitüsü’nden emekli oldu. Enstitü müdürlüğüne getirilen Louis Robert’in kendisine karşı olumsuz tutumu nedeniyle Fransa’ya döndü; İsviçre sınırı yakınındaki Bar-sur-Aube kasabasında babasından kalan bir konakta yaşadı
Gabriel, sanat tarihi alanındaki çalışmalarının dışında, Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın şiirlerini Fransızcaya çevirerek, Türkiye'nin kültür ve sanatını Batı dünyasına tanıttı. Kendisine 10 Ocak 1955'te dönemin Türkiye Dışişleri Bakanı Fuat Köprülü’nün de katılım ile İstanbul Fahri Hemşerilik Beratı takdim edildi. 1957-1965 yılları içinde Vakıflar Genel Müdürlüğü emrinde müşavir olarak kararname ile çalıştı.
Albert Gabriel, 23 Aralık 1872'de Bar-sur-Aube kasabasında öldü ve kasabanın mezarlığına defnedildi.
Üyelikler ve şeref payeleri
- 1932- Alman Arkeoloji Enstitüsü aslî üyesi
- 1933- Fransız Akademisi muhabir üyesi
- 1940-Türk Tarih Kurumu şeref üyesi
- 1950- Ankara Üniversitesi şeref profesörü
- 1955-İstanbul fahri hemşehrisi
- 1955-Bursa fahri hemşehrisi
- 1960-Belçika Kraliyet Akademisi şeref üyesi
- 1968-İstanbul Üniversitesi şeref doktoru
Eserleri
- Les mosquées de constantinople, Paris 1926
- Les étapes d’une campagne dans les deux Irak, d’aprés un manuscrit turcs du XVI.e siécle”,1928
- Les antiquités turcs d’Anatolie, 1929
- La Çite de Rhodes (Rodos Kenti), 2 cilt, 1933.
- Monumens turces d’Anatolie (Anadolu Türk Anıtları), Paris, 1931-1934. III. Cilt.
- Voyages archeologiques dans la Turquie (Doğu Türkiye’de Arkeoloji Gezisi), C.II., Paris 1940-1941
- Châteaux turces de Bosphore (Türk Sarayları), 1943.
- Phrygie exploration archeologique (Frigya Arkeolojisi-Yazılıkaya).
- La Cite de Midas, Topographie, Les site et les fouilles, Paris 1952.
- Türkiye Sanatı ve Tarih Memleketi, 1955.
- Une Capitale Turque Brousse (Türk Başkenti Bursa), Paris 1958
- Kayseri Anıtları, ile 1964.
- La Cite de Midas, Architecture, Paris 1965.
Hakkındaki yayınlar
- Albert Gabriel (1883-1972) Mimar, Arkeolog, Ressam, Gezgin, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2006
Kaynakça
- ^ a b c d Eyice, Semavi (1973). "Prof. Alber- Louis Gabrial 2.8.1883 - 23.12.1972". Belleten. 37 (147): 321-363. ISSN 0041-4255. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2024.
- ^ a b Eyice, Semavi. "GABRIEL, Albert-Louis". TDV İslâm Ansiklopedisi. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2024.
- ^ a b c d e Bayram, Sadi (30 Aralık 2016). "Prof. Dr. Albert Gabriel'e Ait Bazı Belgeler". Vakıflar Dergisi (46): 163-180. ISSN 1011-7474. 20 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2024.
- ^ "Mimari Düşünce Platformu". mimaridusunce.com. 18 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2024.
- ^ Arıkan, Zeki (1 Aralık 2007). "Albert Gabriel (1883-1972)". Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi. 6 (15): 347-352. ISSN 1300-0756. 20 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2024.
- ^ Diken, Şeyhmus (5 Mart 2017). "Gabriel Yaşasaydı..." bianet.org. 20 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Albert Louis Gabriel 2 Agustos 1883 Haute Marne 23 Aralik 1972 Bar sur Aube Fransiz mimar sanat tarihcisi seyyah Albert GabrielKendi dilinde adiAlbert Louis GabrielDogum2 Agustos 1883 140 yasinda Haute MarneOlum23 Aralik 1972 89 yasinda Bar sur AubeTaninma nedeniAnadolu ve Ege dunyasindaki anit yapilarin belgelenmesi ve Anadolu Turk mimarliginin Bati da taninmasi konusundaki calismalari 1926 1956 arasinda Turkiye de yasadi Istanbul Universitesi nde ders verdi Anadolu yu dolasarak Turk yapi sanatini arastirip inceledi Istanbul daki Fransiz Arkeoloji Enstitusu nu kurdu ve mudurlugunu ustlendi Gabriel Anadolu daki calismalari sonucunda Anadolu nun Turk Anitlari ve Bir Turk Baskenti Bursa adli iki buyuk eseri meydana getirmistir Yasami1883 yilinda Fransa nin Haute Marne ilinin Cerizieres kasabasinda dogdu Mimar bir babanin ogludur Ilk ogrenimini Bar sur Aube da yaptiktan sonra Guzel Sanatlar Milli Okulu nun mimarlik bolumunde okudu Bir yandan da Paris Universitesi nin Edebiyat Fakultesi ne devam etti her iki okuldan da mezun oldu Ogrenciligi sirasinda 1903 te Guzel Sanatlar Akademisi tarafindan verilen Jean Leclaire Odulu nu kazandi 1905 1906 yillarinda askerlik hizmetini yapti 1908 de Atina da bir Fransiz okulu insaatini ustlendi Ardindan o sirada Osmanli idaresinde bulunan Rodos adasinda Rodos Sovalyeleri devrinde yapilan ve Fransiz elcisinin satin alip Fransiz hukumetine armagan ederek Milli anit ilan edilmesini sagladigi Fransiz Hani adli yapinin restorasyon islerini yuruttu Desen ve rolove yapiminda Atina daki Fransiz Arkeoloji Enstitusu nun dikkatini cekti Boylece Enstitusu nun Delos adasinda gerceklestirdigi kazilara 1908 1911 kazi mevsimlerinde mimar olarak katildi kazilardaki yapilarin rolovelerini cizme isi ile gorevlendirildi Hayatinda ilk defa 1908 yilinda Istanbul a ayak basti Fransiz Arkeoloji Enstitusu 1911 de kendisine Rodos adasindaki Orta Cag eserlerinin bilhassa burada Rodos Sovalyelerinin eserlerini tespit gorevi verdi Rodos taki calismalarini I Dunya Savasi na kadar surdurdu Goreve baslamasindan sonra Italyanlarin adayi isgal etmesi onu derinden etkiledi Bu olaya tepkisini ifade eden iki yazisi Jean Jaures tarafindan tarafindan yayinlanan La Revue Socialiste te 1911 ve 1912 de yayimlandi I Dunya Savasi nda Fransiz donanmasinda tercuman yedek subayi olarak gorev yapti Bir ara Meis adasinin aciklarindan Anadolu sahillerini top atesine tutan savas gemisinde bulundu Savasin ardindan Misir a giderek 1919 1920 de Kahire de Misir Muzesi adina yapilan kazilara katilan Gabriel muze muduru Ali Bahgat Bey ile birlikte calisti Fustat sehrinin meydana cikarilmasinda faydali oldu 1920 1922 yillarinda Rodos adasindaki calismalarina devam etti Rodos ta 1912 1913 te basladigi Fransiz Hani nin restorasyonu isini tamamlama firsati buldu Osmanli doneminde ev olarak kullanilan yapi Albert Gabriel idaresinde eski haline getirildi Albert Gabriel 1921 de Rodos un surlarina dair tezini esas tez Al Fustat hakkindaki calismasini yardimci tez olarak Sorbonne Universitesi ne sundu ve edebiyat doktoru unvanini aldi Rodos roloveleri Paris te duzenlenen 1923 Fransiz Sanatcilari sergisinde sergilendi birincilik madalyasi aldi Ayrica Guzel Sanatlar Akademisi nin verdigi Louis Fould Odulu ne deger bulundu Gabriel 1923 te Caen Universitesi Edebiyat Fakultesi nde sanat tarihi alaninda docent unvani aldi ve 1925 e kadar bu universitede gorev yapti 1925 te Strasbourg Universitesi nde profesor oldu Fransiz idaresi altina giren Suriye de inceleme gezileri yapti Palmira antik kentinde calisti 1926 1930 yillarinda Istanbul Darulfunu nda gorev aldi Anadolu daki Turk abidelerini senelerce inceledim Milli Egitim Bakanligi ve Vakiflar idaresi ile is birligi yaparak bu olumsuz sanat eserlerinin ayakta tutulmasina calistim Kanaatimce bu bir medeniyetin ayakta tutulmasidir Cunku Turkiye abideleri ile bir hazinedir Turk eserleri dunyada bir esine rastlanmayan zevk ve sanatla yapilmislardir Albert Gabriel Gabriel Maarif Vekaleti nin talebi ile derslerin yanisira Anadolu daki Turk yapi sanati eserlerini inceleme isini ustlendi 1940 li yillara kadar Afyon Kutahya Konya Karaman Aksehir Adana Nigde Tarsus Sivas Kayseri Amasya Tokat ta Turk sanat tarihinin anitsal yapitlarini Bogazici ndeki Turk hisarlarini inceledi Ayni tarihlerde Bursa daki anitlari derledi 1932 de Diyarbakir a gittigi sirada valinin sehir hava alsin dusuncesiyle Diyarbakir surlarinin bir kismini yiktirma girisimini durdurdu Mardin Nusaybin Hasankeyf Dunaysir Urfa Harran ve Halep teki Islami yapilari inceledi Gittigi kentlerde Selcuklu eserlerinin plan kesit ve kitabelerini cikararak Bati dilinde yayina hazirladi 1936 1938 yillarinda Frig Yazilikayasi uzerine calisti Atina ve Roma dakine benzer bir Fransiz Arkeoloji Enstitusu nun Turkiye de kurulmasi icin calisti Enstitu Fransa elcilik binasinin bir bolumunde 1 Subat 1931 de acildi 1941 e kadar Enstitu mudurlugunu ustlenen Gabriel Turklerin ve Turkiye nin tarihi sanat tarihi arkeolojisi edebiyati cografyasi jeolojisi uzerinde arastirmalar ve yayinlar yapilmasini sagladi II Dunya Savasi nedeniyle 1941 de ulkesine donen Gabriel College de France ta Islam Dogu Sanatlari profesoru olarak atandi 1953 te emekliye ayrilana kadar bu kurumda ders verdi bir yandan da Turkiye de iken topladigi malzemeleri kitap haline getirdi Gabriel savas bittikten sonra 1946 da yeniden Istanbul a gelip kurucusu oldugu Enstituyu idare etti ancak artik Mayis ayinda Istanbul a gelip sadece birkac ayini burada geciriyordu 1956 da Istanbul Arkeoloji Enstitusu nden emekli oldu Enstitu mudurlugune getirilen Louis Robert in kendisine karsi olumsuz tutumu nedeniyle Fransa ya dondu Isvicre siniri yakinindaki Bar sur Aube kasabasinda babasindan kalan bir konakta yasadi Gabriel sanat tarihi alanindaki calismalarinin disinda Yahya Kemal Beyatli ve Ahmet Hamdi Tanpinar in siirlerini Fransizcaya cevirerek Turkiye nin kultur ve sanatini Bati dunyasina tanitti Kendisine 10 Ocak 1955 te donemin Turkiye Disisleri Bakani Fuat Koprulu nun de katilim ile Istanbul Fahri Hemserilik Berati takdim edildi 1957 1965 yillari icinde Vakiflar Genel Mudurlugu emrinde musavir olarak kararname ile calisti Albert Gabriel 23 Aralik 1872 de Bar sur Aube kasabasinda oldu ve kasabanin mezarligina defnedildi Uyelikler ve seref payeleri1932 Alman Arkeoloji Enstitusu asli uyesi 1933 Fransiz Akademisi muhabir uyesi 1940 Turk Tarih Kurumu seref uyesi 1950 Ankara Universitesi seref profesoru 1955 Istanbul fahri hemsehrisi 1955 Bursa fahri hemsehrisi 1960 Belcika Kraliyet Akademisi seref uyesi 1968 Istanbul Universitesi seref doktoruEserleriLes mosquees de constantinople Paris 1926 Les etapes d une campagne dans les deux Irak d apres un manuscrit turcs du XVI e siecle 1928 Les antiquites turcs d Anatolie 1929 La Cite de Rhodes Rodos Kenti 2 cilt 1933 Monumens turces d Anatolie Anadolu Turk Anitlari Paris 1931 1934 III Cilt Voyages archeologiques dans la Turquie Dogu Turkiye de Arkeoloji Gezisi C II Paris 1940 1941 Chateaux turces de Bosphore Turk Saraylari 1943 Phrygie exploration archeologique Frigya Arkeolojisi Yazilikaya La Cite de Midas Topographie Les site et les fouilles Paris 1952 Turkiye Sanati ve Tarih Memleketi 1955 Une Capitale Turque Brousse Turk Baskenti Bursa Paris 1958 Kayseri Anitlari ile 1964 La Cite de Midas Architecture Paris 1965 Hakkindaki yayinlarAlbert Gabriel 1883 1972 Mimar Arkeolog Ressam Gezgin Yapi Kredi Yayinlari Istanbul 2006Kaynakca a b c d Eyice Semavi 1973 Prof Alber Louis Gabrial 2 8 1883 23 12 1972 Belleten 37 147 321 363 ISSN 0041 4255 6 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2024 a b Eyice Semavi GABRIEL Albert Louis TDV Islam Ansiklopedisi 30 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2024 a b c d e Bayram Sadi 30 Aralik 2016 Prof Dr Albert Gabriel e Ait Bazi Belgeler Vakiflar Dergisi 46 163 180 ISSN 1011 7474 20 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2024 Mimari Dusunce Platformu mimaridusunce com 18 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2024 Arikan Zeki 1 Aralik 2007 Albert Gabriel 1883 1972 Cagdas Turkiye Tarihi Arastirmalari Dergisi 6 15 347 352 ISSN 1300 0756 20 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2024 Diken Seyhmus 5 Mart 2017 Gabriel Yasasaydi bianet org 20 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2024