Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksandr Valteroviç Litvinenko (Rusça Александр Вальтерович Литвиненко, Aleksandr Val'teroviç Litvinyenko; 30 Ağustos veya 4 Aralık 1962, Voronej - 23 Kasım 2006, Londra), Rusya yönetimine muhalif görüşleri ile tanınan KGB ve takipçisi FSB'de görev yapmış eski istihbaratçı. Ölümüne dek Rusya'da kanun kaçağı olarak aranmıştır.
| Aleksandr Litvinenko | |
|---|---|
 Aleksandr Litvinenko (2002) | |
| Casusluk faaliyeti | |
| Bağlılık |  Sovyetler Birliği Rusya |
| Hizmet |  KGB FSB |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 30 Ağustos veya 4 Aralık 1962 Voronej, Rusya SFSC, SSCB |
| Ölüm | 23 Kasım 2006 (43 yaşında) Bloomsbury, Londra, İngiltere |
| Ölüm nedeni | Radyasyon zehirlenmesi (cinayet) |
| Mezarı | Highgate Mezarlığı, Londra, İngiltere |
| Milliyet | Rus (1962-2006) İngiliz (2006) |
| Din | İslam |
İngiltere'ye sığınması
Londra'ya sığınan Rus iş adamı Boris Berezovskiy'e olan yakınlığı ile bilinen Litvinenko, 2000 yılında hakkında açılan üç soruşturma sonrasında zorunlu ikamet altında bulunduğu sırada, sahte pasaport ile önce Türkiye'ye kaçmış daha sonra da İngiltere'ye sığınmıştı. Kaçışı ile hakkında açılan soruşturma sayısı dörde yükselen Litvinenko, Mayıs 2001 tarihinden ölümüne dek siyasi sığınmacı statüsü ile İngiltere'de yaşamış, 2006 yılında İngiliz vatandaşlığına geçmişti.
Litvinenko yazdığı bir kitapta Rusya'da 1999 yılında toplam 300 kişinin ölümü ile sonuçlanan apartman bombalanması olayı ve diğer birçok saldırının Rusya Gizli Servisi FSB tarafından örgütlendiğini yazmıştı. Bu olayların halkta korku yaratarak devletin halk üzerindeki kontrolünü artırmak amacıyla yapıldığını ileri sürmüştü.
Zehirlenmesi ve ölümü
Rusya'nın Çeçenistan'da işlediği insanlık suçlarını ortaya çıkaran ve ülkedeki en önemli Putin muhalifi gazeteci olan Anna Politkovskaya 7 Ekim 2006'da evinin asansöründe vurularak öldürülmüştü. Litvinenko, Politkovskaya'yı vuranı ve vurduranı ortaya çıkarmak için avukat Stanislav Markelov ile araştırmalara başladı. KGB'den eski arkadaşları ellerinde bu olayla ilgisi olabilecek kişilerin bir listesi olduğunu ve buluşup bu listeyi kendisine vermek istediklerini söylediler. 1 Kasım 2006'da Londra'da bir barda buluşma gerçekleşti. Buluşma için verilen tarih özellikle seçilmişti. O gün Londra'da Arsenal ve CSKA Moskova takımları UEFA Şampiyonlar Ligi maçı oynayacaktı ve maç için gelen Ruslar'ın arasında gelen ajanlar dikkat çekmeyecekti. Buluşmaya Litvinenko'nun KGB'den eski arkadaşları ve 'un yanı sıra da katıldı.
Litvinenko görüşme sonrası gittiği evinde rahatsızlandı ve hastaneye kaldırıldı. Hastanede uzun süre neyle zehirlendiği belirlenemese de sonunda sadece Rusya'da üretilen polonyum-210 isimli radyoaktif bir maddeden zehirlendiği ve vücudunda bu maddenin ölümcül dozunun 10 katı oranında bulunduğu açıklandı. Zehir önce bardaki görüşmede Litvinenko'nun içeceğine, daha sonra otelde devam eden görüşmede de çayına eklenmişti.
Olaydan sonra Litvinenko'nun patronu Boris Berezovskiy'nin destekleriyle büyük bir medya kampanyası başladı. Gazeteciler hastanedeki Litvinenko'yla görüştüler ve resmini çektiler. Litvinenko bu görüşmede zehirlenmesinden Putin'i suçladı. Litvinenko'nun açıklamaları ve çekilen resminin yayınlanması tüm dünyada yankı uyandırdı. Oluşan kamuoyu baskısı sonrası Rusya devlet başkanlığı Litvinenko'nun zehirlenmesiyle bir ilgilerinin olmadığını açıkladı.
Zehirlenmesinden 22 gün sonra 23 Kasım 2006 tarihinde Londra'da tedavi gördüğü hastanede radyasyon zehirlenmesi sonucu öldü.
Ölümü sonrası
Ayrılıkçı Çeçen web sitelerine göre Litvinenko İslam dinine yakınlık duymaktaydı. Babası tarafından ölümünden birkaç gün önce yapılan açıklamada Litvinenko'nun İslam dinini kabul ettiği ifade edilmiştir. Litvinenko İslami kural ve geleneklere göre toprağa verilmiştir.
Ölümünden sonra İngiltere, Rusya'dan Litvinenko'yu öldürdüğünü düşündüğü eski KGB ajanı 'un iadesini istedi. Ancak Rusya bunun anayasalarına aykırı olduğunu ancak İngiltere'nin göndereceği bir heyetin Lugovoy'u Rusya'da sorgulayabileceği cevabını verdi. Ayrıca Lugovoy 2007 yılında bir basın toplantısı düzenleyerek Litvinenko'nun ölümüyle bir ilgisi olmadığını, Litvinenko'nun İngiliz istihbarat servisi MI6 için çalıştığını ve ölümünün bununla ilgili olabileceğini açıkladı. Lugovoy İngiliz polisi tarafından bir numaralı cinayet sanığı olarak aranmakta ancak Rusya iade taleplerini reddetmektedir.
2007 yılında Rus yönetmen tarafından (Rebellion: The Litvinenko Case) adıyla bir belgeseli çekildi.
2008 yılında ise Litvinenko'nun eşi Maria Litvinenko ve arkadaşı Alex Goldfrab tarafından adıyla bir kitap yayınlandı. Kitap Litvinenko'nun ölmeden önce dile getirdiği FSB ve Putin'e yönelik suçlamalarını desteklemekteydi.
Ölümünün baş şüphelilerinden olan Dmitri Kovtun, 4 Haziran 2022 tarihinde koronavirüs nedeniyle öldü.
Kaynakça
- ^ a b Litvinenko ölüm yatağında Müslüman oldu 6 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kaynak: SPIEGEL Online; 4.12.2006
- ^ "Rusça BBC - 15 Mayıs 2001". 5 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2006.
- ^ "Putin muhalifi gazeteciye infaz". gazetevatan.com. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011.[]
- ^ a b "Rus ajan Litvinenko'yu kim öldürdü?". gazetevatan.com. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011.[]
- ^ "Zehirlenerek ölen ajan Putin'i suçladı". haber.mynet.com. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011.[]
- ^ "NTV BELGESEL KUŞAĞI". sabah.com.tr. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011.
- ^ "Litvinenko Bir Muhalifin Ölümü". kitapyurdu.com. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011.
- ^ "Dmitry Kovtun, Accused Killer of Russian Dissident, Dies at 56". NewYork Times. 10 Haziran 2022. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
- BBC raporu ingilizce 19 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Alman Spiegel dergisi almanca 2 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksandr Valterovic Litvinenko Rusca Aleksandr Valterovich Litvinenko Aleksandr Val terovic Litvinyenko 30 Agustos veya 4 Aralik 1962 Voronej 23 Kasim 2006 Londra Rusya yonetimine muhalif gorusleri ile taninan KGB ve takipcisi FSB de gorev yapmis eski istihbaratci Olumune dek Rusya da kanun kacagi olarak aranmistir Aleksandr LitvinenkoAleksandr Litvinenko 2002 Casusluk faaliyetiBaglilik Sovyetler Birligi RusyaHizmetKGB FSBKisisel bilgilerDogum30 Agustos veya 4 Aralik 1962 Voronej Rusya SFSC SSCBOlum23 Kasim 2006 43 yasinda Bloomsbury Londra IngiltereOlum nedeniRadyasyon zehirlenmesi cinayet MezariHighgate Mezarligi Londra IngiltereMilliyetRus 1962 2006 Ingiliz 2006 DinIslamAleksandr Litvinenko zehirlendikten sonra hastanedeIngiltere ye siginmasiLondra ya siginan Rus is adami Boris Berezovskiy e olan yakinligi ile bilinen Litvinenko 2000 yilinda hakkinda acilan uc sorusturma sonrasinda zorunlu ikamet altinda bulundugu sirada sahte pasaport ile once Turkiye ye kacmis daha sonra da Ingiltere ye siginmisti Kacisi ile hakkinda acilan sorusturma sayisi dorde yukselen Litvinenko Mayis 2001 tarihinden olumune dek siyasi siginmaci statusu ile Ingiltere de yasamis 2006 yilinda Ingiliz vatandasligina gecmisti Litvinenko yazdigi bir kitapta Rusya da 1999 yilinda toplam 300 kisinin olumu ile sonuclanan apartman bombalanmasi olayi ve diger bircok saldirinin Rusya Gizli Servisi FSB tarafindan orgutlendigini yazmisti Bu olaylarin halkta korku yaratarak devletin halk uzerindeki kontrolunu artirmak amaciyla yapildigini ileri surmustu Zehirlenmesi ve olumuRusya nin Cecenistan da isledigi insanlik suclarini ortaya cikaran ve ulkedeki en onemli Putin muhalifi gazeteci olan Anna Politkovskaya 7 Ekim 2006 da evinin asansorunde vurularak oldurulmustu Litvinenko Politkovskaya yi vurani ve vurdurani ortaya cikarmak icin avukat Stanislav Markelov ile arastirmalara basladi KGB den eski arkadaslari ellerinde bu olayla ilgisi olabilecek kisilerin bir listesi oldugunu ve bulusup bu listeyi kendisine vermek istediklerini soylediler 1 Kasim 2006 da Londra da bir barda bulusma gerceklesti Bulusma icin verilen tarih ozellikle secilmisti O gun Londra da Arsenal ve CSKA Moskova takimlari UEFA Sampiyonlar Ligi maci oynayacakti ve mac icin gelen Ruslar in arasinda gelen ajanlar dikkat cekmeyecekti Bulusmaya Litvinenko nun KGB den eski arkadaslari ve un yani sira da katildi Litvinenko gorusme sonrasi gittigi evinde rahatsizlandi ve hastaneye kaldirildi Hastanede uzun sure neyle zehirlendigi belirlenemese de sonunda sadece Rusya da uretilen polonyum 210 isimli radyoaktif bir maddeden zehirlendigi ve vucudunda bu maddenin olumcul dozunun 10 kati oraninda bulundugu aciklandi Zehir once bardaki gorusmede Litvinenko nun icecegine daha sonra otelde devam eden gorusmede de cayina eklenmisti Olaydan sonra Litvinenko nun patronu Boris Berezovskiy nin destekleriyle buyuk bir medya kampanyasi basladi Gazeteciler hastanedeki Litvinenko yla gorustuler ve resmini cektiler Litvinenko bu gorusmede zehirlenmesinden Putin i sucladi Litvinenko nun aciklamalari ve cekilen resminin yayinlanmasi tum dunyada yanki uyandirdi Olusan kamuoyu baskisi sonrasi Rusya devlet baskanligi Litvinenko nun zehirlenmesiyle bir ilgilerinin olmadigini acikladi Zehirlenmesinden 22 gun sonra 23 Kasim 2006 tarihinde Londra da tedavi gordugu hastanede radyasyon zehirlenmesi sonucu oldu Olumu sonrasiAyrilikci Cecen web sitelerine gore Litvinenko Islam dinine yakinlik duymaktaydi Babasi tarafindan olumunden birkac gun once yapilan aciklamada Litvinenko nun Islam dinini kabul ettigi ifade edilmistir Litvinenko Islami kural ve geleneklere gore topraga verilmistir Olumunden sonra Ingiltere Rusya dan Litvinenko yu oldurdugunu dusundugu eski KGB ajani un iadesini istedi Ancak Rusya bunun anayasalarina aykiri oldugunu ancak Ingiltere nin gonderecegi bir heyetin Lugovoy u Rusya da sorgulayabilecegi cevabini verdi Ayrica Lugovoy 2007 yilinda bir basin toplantisi duzenleyerek Litvinenko nun olumuyle bir ilgisi olmadigini Litvinenko nun Ingiliz istihbarat servisi MI6 icin calistigini ve olumunun bununla ilgili olabilecegini acikladi Lugovoy Ingiliz polisi tarafindan bir numarali cinayet sanigi olarak aranmakta ancak Rusya iade taleplerini reddetmektedir 2007 yilinda Rus yonetmen tarafindan Rebellion The Litvinenko Case adiyla bir belgeseli cekildi 2008 yilinda ise Litvinenko nun esi Maria Litvinenko ve arkadasi Alex Goldfrab tarafindan adiyla bir kitap yayinlandi Kitap Litvinenko nun olmeden once dile getirdigi FSB ve Putin e yonelik suclamalarini desteklemekteydi Olumunun bas suphelilerinden olan Dmitri Kovtun 4 Haziran 2022 tarihinde koronavirus nedeniyle oldu Kaynakca a b Litvinenko olum yataginda Musluman oldu 6 Aralik 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynak SPIEGEL Online 4 12 2006 Rusca BBC 15 Mayis 2001 5 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2006 Putin muhalifi gazeteciye infaz gazetevatan com Erisim tarihi 13 Agustos 2011 olu kirik baglanti a b Rus ajan Litvinenko yu kim oldurdu gazetevatan com Erisim tarihi 13 Agustos 2011 olu kirik baglanti Zehirlenerek olen ajan Putin i sucladi haber mynet com Erisim tarihi 13 Agustos 2011 olu kirik baglanti NTV BELGESEL KUSAGI sabah com tr 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2011 Litvinenko Bir Muhalifin Olumu kitapyurdu com Erisim tarihi 13 Agustos 2011 Dmitry Kovtun Accused Killer of Russian Dissident Dies at 56 NewYork Times 10 Haziran 2022 9 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2022 Dis baglantilarBBC raporu ingilizce 19 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Alman Spiegel dergisi almanca 2 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde